Шупашкар хула администрацийӗ ҫӗнӗ ҫӗре куҫнине уявлама кансӗрлесшӗн. Ку шухӑша «Правда ПФО» интернет-кӑларӑм «Кӑйкӑр» ҫурт-йӗрпе строительство компанийӗнчи хӑйӗн ҫӑлкуҫӗ пӗлтерни тӑрӑх хыпарлать.

Тӗп хулари Королев академик урамӗнчи 15-мӗщш ҫуртӑн харпӑрлӑхҫисене авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче хваттер уҫҫи парасшӑн-мӗн. Анчах уява хула администрацийӗ пӑсма пултарать тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Хваттер уҫҫине авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче парассине ахальтен суйласа илмен. Вӑл кун Андриян Николаев летчик-космонавтӑн ҫуралнӑ кунӗ. Чӑваш «кӑйкӑрӗ» ҫав район пуҫаруҫисенчен пӗри пулнине пӗлтереҫҫӗ. Сакӑр хутлӑ ҫурта тӑвасси пирки Шупашкара хула администрацийӗ строительство организацийӗпе тӑватӑ ҫул хирӗлнӗ-судлашнӑ хыҫҫӑн ҫурта туса пӗтернӗ-пӗтернех.

Хваттер уҫҫине панӑ ҫӗре йӗркелӳҫӗсем Чӑваш Ен Элтеперӗ тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Михаил Игнатьева чӗннӗ. Вӑл пырасси пирки иккӗленеҫҫӗ пулсан, Мускавран йышлӑ хӑнасем ҫитесси пирки татсах калаҫҫӗ. Ҫав шутра Виктор Горбатко тата Виктор Савин летчик-космонавтсене асӑннӑ.

Раҫҫейӗн Тӗп суйлав комиссийӗ «Раҫҫей патриочӗсем» партин регионти уйрӑмӗн кандидачӗсене Шупашкар хулин Депутатсен пухӑвне суйланма регистрацилеме хушнӑ. Ҫакна республикӑри Тӗп суйлав комиссийӗн талӑкра пурнӑҫламалла.

Суйлав бюллетенӗсене ҫавна пула Шупашкар хулинче васкавлӑн тепӗр пичетлеме тивӗ. Ҫапла вара Шупашкар хула Пухӑвне суйланма ултӑ парти мар, ҫиччӗн хутшӑнӗҫ.

«Раҫҫей партриочӗсене» Чӑваш Енӗн Тӗп суйлав комиссийӗ маларах парти списокне регистрацилеме килӗшмен. Республикӑри Тӗп суйлав комиссийӗ шутласа кӑларнӑ тӑрӑх, хайхисен алӑ пустарнӑ хучӗсене пӑрахӑҫламалли тивӗҫ хисеп виҫерен иртнӗ пулать. Ҫав вӑхӑтрах партин регионти организацийӗн ертӳҫи Владислав Cолдатов кунпа килӗшмен, ҫӗршывӑн Тӗп суйлав комиссине ҫӑхав ҫырса янӑ.

"Грани" тунӑ сӑн

Александр Яргунькинӑн хӑвӑрт утас енӗпе Пекинра иртнӗ тӗнче чемпионатне хутшӑнмалла пулнӑ. Анчах ӑна допингпа усӑ курнӑ тесе ӑмӑртӑва хутшӑнтарман. Ҫакна «Спорт-Экспресс» пӗлтерет.

Ҫав ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, Александр Китай тӗп хулине ҫитеймен. Ӑна Раҫҫейрен Пекина вӗҫекен самолетранах антарнӑ. Унӑн организмӗнче эритропоэтин тупнӑ. Ку организма вӑй хушакан япала.

Ҫапла тӗнче чемпионатӗнче Раҫҫейрен нихӑш хӑвӑрт утакан спортсмен та хутшӑнман. Ку — пӗрремӗш хут.

Утӑ уйӑхӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри ҫӑмӑл атлетика федерацийӗ ҫитес стартсене хӑвӑрт утакансене ямастпӑр тесе йышӑннӑ. Ку Виктор Чегин тренер тӗлӗшпе тӗпчев ирттернӗ хыҫҫӑн ҫапла пулса тухнӑ. Кӑҫал кӑрлач уйӑхӗнче Валерий Борчина, Сергей Кирдяпкинӑна, Ольга Каниськинӑна допинга пула дисквалфикациленӗ. Пӗлтӗр ҫулла Елена Лашмановӑна юраман препаратсене ӑша янӑшӑн икӗ ҫуллӑха дисквалификациленӗ.

Кӑҫал республикӑри ялсенче карантин хыҫҫӑн карантин. Акӑ Канаш районӗнчи Вӑтакас Татмӑш ялӗнче те урнӑ чире пула карантин пулнине пӗлтернӗ.

Ку — ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнчен пуҫласа. Вӑтакас Татмӑш ялӗнче пурӑнакан ҫын каланӑ тӑрӑх, унӑн кушак аҫи икӗ эрнелӗхе ҫухалнӑ. Кайран таврӑннӑ-ха вӑл, анчах кайри урипе уксахланӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче кушак аҫи кил хуҫи хӗрарӑмӗн ывӑлне алӑран ҫыртнӑ. Тепӗр кунхине вӑл хӗрарӑма тапӑннӑ та ҫыртса илнӗ. Кун хыҫҫӑн хӗрарӑм пӗлӗшне кушак аҫине вӗлерме хушнӑ. Ҫав кунах вӑл кун пирки ветеринарсене пӗлтернӗ.

Ҫурлан 25-мӗшӗнче ветлаборатори ӗҫченӗсем экспертиза пӗтӗмлетӗвне илсе кушак урнӑ чирпе чирлине ҫирӗплетнӗ.

«Про Город» хаҫат тунӑ сӑн

Шупашкарти Ленин Комсомолӗн урамӗнче пурӑнакан ҫынсем картишре ҫӗнӗ ҫурт ҫӗклессине хирӗҫ. Вӗсем ку ыйтупа суда та ҫитнӗ.

Халӑх ку ыйтупа «Про Город» хаҫата та ҫитнӗ. Ҫурла уйӑхӗн вӗҫӗнче вӗсен картишне стройка тумалли техника килсе лартнӑ. Ку вӗсене ҫакна хирӗҫлесе урама тухма хистенӗ.

Унта пурӑнакан Дмитрий каланӑ тӑрӑх, стройка лапамне карта тытнӑ. Унта ҫӗнӗ ҫурт ҫӗкленме пуҫламалла-мӗн. Ку стройка йӗркене пӑсать тесе ҫирӗплетет вӑл. Ара, вӑл ҫуртран аякра пулмӗ-ҫке. Анчах ку ҫурт хӑпартакансене пачах пӑшӑрхантармасть. Ҫавӑнпа халӑх хирӗҫ пулса картише тухнӑ та.

Халӑх хула администрацине ҫитни витӗм кӳнӗ. Халӗ объектри ӗҫсене чарнӑ. Тавӑҫ хатӗрлеҫҫӗ-мӗн. Ӑна ҫитес вӑхӑтра район судне ярса парӗҫ, унта ку ыйтӑва татса парӗҫ.

Авӑнӑн 5-мӗшӗнче Мускав 868-мӗш ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑвӗ. Тӳре-шара анлӑ программа хатӗрленӗ. Унта 10 миллион ытла хӑна пухма палӑртнӑ.

Тӗп уяв Пушкин лапамӗнче иртӗ. Ку – мускавсен юратнӑ вырӑнӗ. Унта Мускав прессин фестивалӗ иртӗ, эстрада артисчӗсем юрлӗҫ, ытти мероприятие йӗркелӗҫ.

Уяв йӗркелӳҫисем мускавсене саламламашкӑн Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчине Леонид Волкова чӗннӗ. Вӑл тухса калаҫнӑ хыҫҫӑн сцена ҫине «Атӑл» халӑх хорӗ тухӗ. Пушкин лапамӗнче, Кремль ҫывӑхӗнче, чӑваш юрри пӗрремӗш хут янӑрӗ. Хор икӗ юрӑ шӑрантарӗ. Вӗсем сцена ҫине авӑнӑн 5-мӗшӗнче 14 сехетре тухӗҫ. Мероприятие Мускав телеканалӗсемпе тӳрӗ эфирта кӑтартӗҫ.

Мускав уявӗнче 500 ытла мероприяти ирттерме палӑртнӑ. Ҫынсем уяв мероприятийӗсене хӑйсем онлайн мелӗпе сасӑласа суйланӑ. Унта 200 пин ытла ҫын хутшӑннӑ.

Ҫӗмӗрлесем учрежденисенче ӗҫлекенсемпе вӗренекенсене хӑйне евӗр тупӑшӑва хутшӑнма чӗнеҫҫӗ. Чӑннипе, ку ӑмӑрту мар-ха, вӑл сывлӑха ҫирӗплетме пулӑшать.

Ҫӗмӗрлери ача-пӑча пултарулӑх центрӗ авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Tweed Race велочупу ирттерет. Ӑна ЧР экономика аталанӑвӗн, промышленноҫ тата суту-илӳ министрӗ Владимир Аврелькин ертсе пырӗ.

Велочупӑва кирек кам та хутшӑнма пултарӗ. Кӑмӑл ҫеҫ пултӑр. Унта сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑнакансене хутшӑнма йыхравлаҫҫӗ. Вӑл хаваслӑ та интереслӗ пуласса шантараҫҫӗ.

Велочупӑва вӑй-хал культурине тата спорта халӑх хушшинче сарас, ҫынсене велосипед спорчӗпе кӑсӑклантарас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ.

Чупӑва хутшӑнакансем малтан Ача-пӑча пултарулӑх центрӗ умӗнче 14 сехет ҫурӑра пухӑнӗҫ. Старт 15 сехетре пуҫланӑ. Унта хутшӑнакансен 1 ҫухрӑм ярӑнмалла. Пӗр-пӗринпе ӑмӑртмалла мар. Велочупӑвӑн культурине ҫеҫ кӑтартмалла.

Ҫар училищисенче те вӗренӳ ҫулӗ пуҫланнӑ. Анчах вӑл ыттисенчен раснарах. Унта уяв линейки вырӑнне присяга тытаҫҫӗ. Чӑваш ачисем ҫулсерен ҫар училищисене вӗренме кӗреҫҫӗ. Кӑҫал ҫар училищине 11 чӑваш ачи ҫул тытнӑ.

Сызране курсантсем Раҫҫейри чылай регионтан килеҫҫӗ. Кӑҫал унти строя Крымри 4 ҫамрӑк тӑма пултарнӑ. Чӑвашран кӑҫал 9-ӑн килнӗ. Тепӗр икӗ ҫамрӑка Воронежри авиаци институтне янӑ.

Ҫар училищине лекме йывӑр. Курсант ятне илес тесен чылай йывӑрлӑха парӑнтармалла.

Кӑҫал Сызраньти училищӗне кӗме ҫӑмӑл пулман. Нумаййӑн килнӗ унта. Ҫамрӑксене сывлӑхне тата ытти кӑтартӑва кура суйласа илнӗ.

Чӑваш ачисем курсантсен ретне Афганистан вӑрҫинче сусӑрланнисен республикӑри организацийӗ пулӑшнипе тӑраҫҫӗ. 2008 ҫултанпа унӑн ертӳҫи Геннадий Матвеев шкул ачисене Сызране экскурсие илсе ҫӳрет. Ҫавӑн хыҫҫӑн арҫын ачасен ҫар ҫынни пулас кӑмӑл ҫуралать.

Ҫынпа вӑхӑт та иртет

Шупашкар хулинче килти профилактори уҫӑлнӑ. Унӑн тӗллевне тӗп хулан Халӑха социаллӑ пулӑшу кӳрекен комплекслӑ центрӗ ҫулланнисен тата сусӑрсен сывлӑхне тытса тӑрассипе тата ҫирӗплетессипе, вӗсен кун-ҫулне вӑрӑмлатассипе сӑлтавлать. Профилактори вӑрҫӑ тата ӗҫ ветеранӗсене, пӗччен пурӑнакансене пулӑшать.

Килти профилакторие центрӑн ҫынсене кӑнтӑрла пулӑшу кӳрекен уйрӑмӗнче уҫнӑ. Унта тӗрлӗ мероприяти ирттерме шухӑшлаҫҫӗ. Профилакторие ҫӳрекен ватӑсене сиплев физкультури кӗтет, тренажерпа занятисем, ингаляци, курӑк чейӗ, тӑм терапийӗ, скандинави мелӗпе утасси. Юн пусӑмне те виҫеҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне ватӑсене сӑваплӑ ҫӑлкуҫсене, музейсене, театрсене, кинотеатрсене илсе кайӗҫ. Тата ҫынпа чухне вӑхӑт та хаваслӑрах иртет.

Сӑнсем (7)

Йӗпреҫ районӗнчи 19 ҫулти каччӑ кӗҫех суд тенкелӗ ҫине ларӗ. Шел те, ун ҫинче вӑл пӗрермӗш хут мар ӗнтӗ. Ҫамрӑкскер маларах икӗ хутчен судпа айӑпланма ӗлкӗрнӗ: 2012-мӗш ҫулта — вӑрланӑшӑн, 2013-мӗшӗнче — ҫаратнӑшӑн, хӗненӗшӗн тата хулиганла хӑтланнӑшӑн. Юлашкинчен каччӑна 4 ҫуллӑха юсанмалли колоние янӑ, анчах унтан ӑна кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче условлӑ майпа иртерех кӑларнӑ.

Ирӗкри пурнӑҫа каччӑ хаклама пӗлмен курӑнать. Вӑл каллех йӗрке пӑсма тытӑннӑ. Пуш уйӑхӗнче вара вӑл тата 41 ҫулти тепӗр арҫын хӑйсен ял хӗрарӑмне, 48 ҫултискере, мӑшкӑлланӑ.

Амӑш ҫулӗнчискер патне вӑл тата 41 ҫулти юлташӗ тепӗр арҫынпа кайнӑ. Лешӗ кӑмӑлпа туман-мӗн: ӑна вӗсем вӗлерессипе хӑратнӑ, хӗрарӑма алӑка уҫтарттарма ыйтнӑ. Ним шухӑшламанскер уҫнӑ. Тултан иккӗн вирхӗнсе кӗнӗ. Хӑйсем питне маскӑпа хупланӑ. Хӗрарӑма вӗсем 3 стакан сӑмакун ӗҫме хистенӗ, унтан черетпе мӑшкалланӑ. Хӗрарӑмшӑн антӑхакан арҫынсене кӗҫех кирпӗч шутлама ӑсатӗҫ.