Республикӑра
![]() Канаш районӗнчи Катек ялӗнче урнӑ кушак хуҫине икӗ хут тапӑннӑ. Нарӑс уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Николай Григорьев кушакне тӗп сакайне ярас тесе тытнӑ. Анчах лешӗ ӑна сылтӑм аллинчен ҫыртнӑ. Каярахпа хуҫи кушака каллех тӗп сакайне яма тӑнӑ. Хальхинче те мӑрмӑр ӑна ҫыртнӑ. Кун хыҫҫӑн арҫын ӑна миххе чиксе чӑлана тухса хунӑ. Нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче тӗрӗслев хыҫҫӑн кушак урнӑ чирпе аптӑрани паллӑ пулнӑ. Ҫав кунах вӑл вӑйран кайса ӳкнӗ. Нарӑсӑн 10-мӗшӗнче унӑн виллине республикӑри ветлабораторие тӗрӗслеме янӑ. Вӑл унччен таҫта ҫухалса ҫӳрени паллӑ. Катекри пур выльӑха та вакцинациленӗ. Ҫавна май вӑл ялта карантин пулнине пӗлтернӗ. Николай Григорьев тата кушака тытнӑ тепӗр ҫын сиплев курсӗ витӗр тухнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ студенчӗсем Бельги преподавателӗпе тӗл пулнӑ. Жан-Франсуа Тири Шупашкара Василий Паскье архимандритпа тӗл пулма килнӗ. Хӑнана итлеме вара студентсемпе филологсем те пухӑннӑ. Жан-Франсуа Тири Раҫҫее 25 ҫул каялла куҫса килнӗ. Студент чухне пирӗн ҫӗршыв пирки вӑл нимӗн те пӗлмен. Вӗреннӗ хыҫҫӑн вӑл Раҫҫейре ӗҫлеме ирӗк илнӗ. Жан-Франсуа Тири вырӑс, акӑлчан, хрантсус, итальян, фламанд чӗлхисене пӗлет. Унӑн шӑпипе Мускаври режиссер кӑсӑкланма тытӑннӑ. Вӑл Раҫҫее куҫса килнӗ ҫынсем пирки документлӑ фильм ӳкерет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Чӑваш Енри пултаруллӑ хӗрача, Ҫӗрпӳ районӗнче ҫуралнӑскер, Пӗрремӗш каналпа ӳкернӗ «Голос. Дети» проекта хутшӑннӑ. Мая Егорова жюри пайташӗсен умӗнче Ани Лоракӑн «Я вернусь» юррине шӑрантарнӑ. Мая 14-ра. Музыкӑпа, акӑлчан чӗлхипе кӑсӑкланать. Спортпа та туслӑ вӑл. Тӗнче, Раҫҫей шайӗнчи конкурссене хутшӑнать. Проект нарӑсӑн 20-мӗшӗнче пуҫланать. Мая унта икӗ хут та лекме хӑтланнӑ, анчах хальхинче кӑна ӑннӑ ӑна. Унӑн ашшӗ Алексей Егоров та юрлама юратать. Мая фортопиано та калать. Чӑваш хӗрӗ виҫӗ командӑран пӗрне лекнӗ-и? Хальлӗхе калама юрамасть. Проекта курсан паллӑ пулӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Чӑваш Ен полицейскийӗсем трактор вӑрланӑ ӳсӗр арҫынна тытса чарнӑ. Ку нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Юратакансен кунӗнче, пулнӑ. Хӗрлӗ Чутай районӗн арҫынни Юратакансен кунӗнче савни патне ҫитес тесе ял хуҫалӑх предприятийӗн тракторне ларса кайнӑ. Вӑл темиҫе кун ялти пӗр ҫыннӑн килӗ умӗнче тӑнӑ. Ку арҫынна, тракторпа пыраканскере, ҪҪХПИ ӗҫченӗсем чарнӑ. Документсене тӗрӗсленӗ чухне пакунлисем унран эрех шӑрши кӗнине туйнӑ. Тӗрӗслӗх тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Трактор кил умӗнче ларнӑ, ҫавӑн ывӑлӗ тарнӑ та унпа. Ашшӗне нимӗн те каламан вӑл — ларнӑ та Етӗрнери савни патне вӗҫтернӗ. Унӑн водитель удостоверенийӗ те пулман. Халӗ ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Вӗренӳ
![]() Журнал хуплашки Ӗнер «Шкулта» интернет журналӑн ҫӗнӗ номерӗ кун ҫути курчӗ. Ку кӑларӑм тухма пуҫланӑранпа 19-мӗш пулать. Интернет кӑларӑмӑн ҫӗнӗ номерӗнче яланхи пекех чӑваш шкулӗнче ӗҫлекен педагогсем валли тӗрлӗ материал ҫителӗклӗ. Калӑпӑр, Вӑрнарти 1-мӗш вӑтам шкулта чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Надежда Кириллова хӑйӗн статйинче чӗлхе урокӗнче сӑмахсарсемпе ӗҫлес хӑнӑхусене аталантарасси пирки ҫырса кӑтартать, уйрӑм урок тӗслӗхне илсе парать. Чӑваш литературин урокӗсенче ҫӗнӗ технологисемпе усӑ курасси пирки Малти Ишекри вӑтам шкулта вӗрентекен Римма Иванова чарӑнса тӑрать. Шупашкарти 4-мӗш лицейра ӗҫлекен Светлана Краснова вара Ҫеҫпӗл Мишши ҫинчен каласа паракан буклета ӑнӑҫлӑ хатӗрленӗ. Номерте ҫавӑн пекех урок сценарийӗ, класс тулашӗнчи ӗҫе йӗркелемелли материалсем, вырӑс тата акӑлчан урокӗсем валли, педагогика ыйтӑвӗсемпе статьясем вырнаҫтарнӑ. Журналта «Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» видеоконкурсӑн положенийӗпе тӗплӗнрех паллашма пулать. Ӑна шкул ҫулне ҫитмен, пуҫламӑш шкулта вӗренекен ачасем тата педагогсемпе ашшӗ-амӑшӗ валли Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗпе Чӑваш халӑх сайчӗ ирттереҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
![]() "Про Город" хаҫат тунӑ сӑн Нарӑс уйӑхӗн 5–11-мӗшӗсенче Чӑваш Енре ОРВИпе тата гриппа чирленӗ 11238 ҫынна шута илнӗ. Унчченхи эрнепе танлаштарсан, кӑтарту республикӑра 7,9 процент чакнӑ. Роспотребнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, ытларах Тӑвай районӗнче тата Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче чирленӗ. Иртнӗ эрнере республикӑри 29 ҫыннӑн А/H1N1/2009 вирус пулнине палӑртнӑ. Сысна грипӗпе чирленӗ тӗслӗхе Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Улатӑрта, Канашра, Ҫӗмӗрле, Шупашкар, Канаш, Тӑвай, Етӗрне, Вӑрмар районӗсенче тупса палӑртнӑ. Нарӑсӑн 12-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енри 1 шкула карантина хупнӑ. 15 шкулти 42 класа вӑхӑтлӑх хупнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче «Чӑваш Ен КиВиНӗ» фестиваль иртет. Унта хутшӑнмашкӑн регистраци пуҫланнӑ ӗнтӗ. Сочири фестиваль хыҫра ӗнтӗ. Халӗ республика шайӗнчине хӗрсех хатӗрленеҫҫӗ. Вӑл «Ҫеҫпӗл» хальхи пултарулӑх академийӗ ҫумӗнче иртӗ. Унта хутшӑнас тесен регистрациленме юрать ӗнтӗ. Шупашкарти, Патӑрьелти, Куславккари 23 команда ку ӗҫе тунӑ ӗнтӗ. Йошкар-Ола, Ешӗл Вар (Зеленодольск) хулисем те регистрациленнӗ. Регистраци нарӑсӑн 17-мӗшӗнче кӑнтӑрла вӗҫленӗ. Гала-концерт нарӑсӑн 28-мӗшӗнче пулӗ. Вӑл И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра иртӗ. Унта пурте килме пултараҫҫӗ Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Елена Светлая ҫыравҫӑ Ҫыравҫӑсем портфель пайлани пирки Елена Светлая хушма ятпа ҫыракан ҫыравҫӑ хӑйӗн блогӗнче пӗлтернӗ. Чӑваш наци вулавӑшӗнче иртнӗ уйӑхӑн 29-мӗшӗнче Чӑваш Республикин профессилле ҫыравҫӑсен пухӑвӗ иртни, унта ҫӗнӗ ертӳҫе суйлани пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, вӑрттӑн сасӑлавра Геннадий Максимова хӑйсене ертсе пыма 20 ҫыравҫӑ шаннӑ та вӑл ҫӗнтернӗ. Геннадий Максимова унчченхи ертӳҫӗ Сергей Павлов тата Марина Карягина ҫум тивӗҫне пурнӑҫланӑ май пулӑшса пырӗҫ. Правлени ертӳҫине пулӑшма Елена Светлаяна шаннӑ. Елена Нарпи ҫыруҫӑ пулса тимлӗ. Секцисем те суйланӑ. Чӑваш диаспорипе ӗҫлессине Лидия Филиппована тиенӗ. «Драматурги» секцинче ҫыравҫӑсем Анатолий Кипеч ӑста тесе тӗв тунӑ. «Илемлӗ публицистика» секцине Василий Пушкин пек маттур ертсе пыракан ҫук тесе йышӑннӑ. «Критика» секци ертӳҫине паллӑ критика Юрий Артемьева лартнӑ. Маларах асӑннӑ Сергей Павлов «Проза» секцире те ӗҫлесе ӗлкӗрӗ. «Поэзи» ятлине Марина Карягина ертсе пырӗ, «Ача-пӑчапа ҫамрӑксен литературине» — Светлана Гордеева. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Экономика
![]() Иртнӗ ҫул Чӑваш Енӗн тӗп капиталне тӗрлӗ ҫӑлкуҫран 54,6 миллиард тенкӗ укҫа хывнӑ. Виҫӗмҫулхипе танлаштарсан ҫапах та ку хисеп пӗчӗкрех — унчченхинчен 7,2 процент чакнӑ. Укҫа хывакансем тупӑнсан, вӗсенчен ытларахӑшӗ строительствӑна, ҫурт-йӗре сарма, юсаса ҫӗнетме тата техника енчен пуянлатма уйӑраҫҫӗ. Ҫак тӗллевпе кӗмӗл хывнин усси ытларах тесе шухӑшлакансем 41,1 процент тупӑннӑ. Пурӑнмалли мар ҫурт-йӗр тата сооруженисем туянакансем те пур. Ун пеккисем — 30 процент. Тӗп капитала укҫа хывакансене илсен, чӗрӗк пайӗ (тӗрӗсрех, 25,9 проценчӗ) машина, оборудовани, транспорт, хуҫалӑхра тата производствӑра кирлӗ япала илме укҫа хывнӑ. Иртнӗ ҫулӑн пӗрремӗш ҫур ҫулӗнче, сӑмах май, экономикӑна укҫа хывасси виҫӗмҫулхи ҫур ҫултинчен ӳснӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Леонид Якубович ертсе пыракан «Тӗлӗнтермӗш уйӗ» кӑларӑма Шупашкар ҫыннисем тӑтӑшах хутшӑнма пуҫларӗҫ. Ахӑртнех, ку Леонид Якубович Чӑваш Ене час-часах килнипе, вӑл чӑвашсене юратнипе ҫыхӑннӑ. Иртнӗ эрнере кӑларӑма Шупашкарти Евгения Десяткина хутшӑннӑ. Вӑл финала тухайман пулсан та кӑмӑллӑ юлнӑ. Ара, Леонид Якубовича вӑл питҫӑмартинчен чуптума пултарнӑ-ҫке-ха. Евгения Десяткина пӗрремӗш хуравланӑран саспалли каланӑ. Анчах пӗлмен. Анчах тепӗр хутчен ун патне таврӑнман — сӑмаха пӗлнӗ. Чӑваш Ен хӗрарӑмӗ Якубовича чуптунӑ та каялла таврӑннӑ. Вӑл кӑларӑм ертӳҫине парне панӑ, Чӑваш Енрен пысӑк салам каланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (04.07.2025 21:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 20 - 22 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.