Паян Питӗрте «Технологический институт» тата «Сенная площадь» станцийӗсен ҫывӑхӗнче 14 сехет те 40 минутра метро вакунӗнче взрыв пулнӑ. Наци антитеррор комитечӗ пӗлтернӗ тӑрах, хальлӗхе паллӑ мар взрыв хатӗрӗ сирпӗннӗ. Вырӑнта ФСБ ӗҫченӗсем ӗҫлеҫҫӗ.

Взрыв хыҫҫӑнах пассажирсене эвакуациленӗ, суранланнисене пулӑшу кӳнӗ. Питӗрти прокуратура ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттерет. Ӑна хула прокурорӗ Сергей Литвиненко сӑнаса тӑрӗ. Вӑл пӑтӑрмах вырӑнне ҫитнӗ.

Малтанах метрори взрывра 10 ҫын вилни пирки пӗлтернӗ. Кайран ку хисеп 9-па танлашнӑ. Взрыв вӑхӑтӗнче 20 ытла ҫын аманнӑ. Халӗ вӗсене психологи тата медицина пулӑшӑвӗ кӳреҫҫӗ.

Пӗлтӗрхи раштавӑн 14-мӗшенче Шупашкарти Максим Горький проспектӗнчи ҫуртсенчен пӗринче хӗрарӑм лифт шӑтӑкне кӗрсе ӳкнӗ.

Ҫынсене пӗр хутран теприне турттаракан хатӗр пӗрремӗшпе иккӗмӗш хут хушшинче ванса кайнӑ. Лифтра ҫав самантра пулнӑ 75 ҫулти хӗрарӑм хӑраса ӳкнипе алӑка уҫма хӑтланнӑ. Тӑрӑшни сая кайман. Анчах алӑкран тухнӑ чух вӑл лифт шӑтӑкне персе аннӑ. 2,5 метртан ӳкнӗскер пӗҫӗ шӑммине хуҫса пӑрахнӑ. Ку вӑл сывлӑха йывӑр сиен кӳни шутланать.

Инкеке лекнӗ хӗрарӑмшӑн электромеханика суд тӑвӗҫ. Пуҫиле ӗҫе нумаях пулмасть тӗпчесе пӗтернӗ. Шӑпах рабочи айӑплине палӑртнӑ та ун вӑхӑтӗнче. Лифт юрӑхсӑрри пирки ҫынсем унччен темиҫе хутчен те пӗлтернӗ иккен. Анчах электромонтер ним те туман имӗш.

Пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Шупашкарти Чапаев скверӗнче халӑх пухӑвӗ иртни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ хыпарласах тӑчӗ. Унта хутшӑннӑ хӑш-пӗр ҫынна тытса чарнӑ, штрафланӑ.

Антикоррупци митингне хутшӑннӑ сӗрме купӑсҫа Андрей Осипова репетици вӑхӑтӗнчех тытса чарнӑ. Ку пуш уйӑхӗн 31-мӗшӗнче пулнӑ. Осипова оркестр репетицийӗнчен тытса кайнине видео ӳкернӗ, ӑна тӗнче тетелне кӑларса хунӑ. Видеона халӑх тетелӗсенче чылай ҫын репост тунӑ. YouTube сайтра ӑна 10 пине яхӑн ҫын пӑхнӑ. Андрей Осипова коррупцие хирӗҫ митинга хутшӑннӑшӑн 500 тенкӗлӗх штрафланӑ.

Пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче иртнӗ митинга хутшӑннӑ ҫынсене тытса чарас ӗҫ малалла пырать. Темиҫе ҫынна полици ӗҫченӗсене пӑхӑнманшӑн статьяпа айӑпланӑ ӗнтӗ.

Республика тӳремӗ ҫумӗнчи вырӑн

Шупашкар хулинче тӳлевлӗ парковкӑсем тума палӑртнӑ. Пурӗ тӑватӑ вырӑн суйланӑ: Чукун ҫул вокзалӗ умӗнче (100 вырӑн), Республика тӳремӗ ҫывӑхӗнче (175), Ӗҫлӗ тӑкӑрлӑкра (31) тата Раҫҫей Почтин тӗп офисӗ (28) ҫумӗнче.

Чукун ҫул вокзалӗ умӗнчи лаптӑка лекме шлакбаум урлӑ тухмалла пулӗ. Ытти вырӑнсенче вара машшина лартнӑшӑн паркомат урлӑ тӳлемелле пулӗ.

Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх малтанхи ҫур сехет тӳлевсӗр пулӗ. Ытларах тытӑнса тӑрсан 30 тенкӗ тӳлеме тивӗ. Тӳлев мелӗсем анлӑ пулӗҫ: банк карточкипе те, СМС-па та, ятарлӑ проложени урлӑ та укҫа хывма май пулӗ. Тӳлевсӗр усӑ курас текенсене (сӑмах кунта пулинех уҫӑ лаптӑксем пирки) штрафлама палӑртнӑ — Чӑваш Республикин «Административлӑ йӗркене пӑсни ҫинчен» саккуна улшӑнусем кӗртӗҫ.

Чӑваш Ен сыснасен Африка мурне пула чылай вӑхӑт ӑнӑҫсӑр регион шутланчӗ. Халӗ тинех республикӑра ку статуса ылмаштарнӑ. Ҫапла тума Россельхознадзорӑн управленийӗ йышӑннӑ. Апла пулин те виҫӗ районта: Улатӑрта, Йӗпреҫре тата Пӑрачкавра, ҫавӑн пекех Улатӑр хулинче лару-тӑрӑва малашне те сӑнаса тӑрӗҫ.

Статуса ылмаштарни пирӗн тӑрӑхри аш-пӑша ют регионсене ӑсатма тата унтан хамӑра кирлине кӳрсе килме май парать.

Маларах пирӗн республикӑра Африка мурне пула карантин тесе йышӑннӑччӗ. Кӑрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗнчен ӑна пӗтернӗччӗ. Карантина официаллӑ майпа пӑрахӑҫланӑ пулсан та ун чухне утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗччен сыснасене тата унӑн ашне республика тулашне илсе тухма, пӗрремӗш тата иккӗмӗш зонӑсенче сысна сутма, ку зонӑсенчен ҫак выльӑха туянма юрамасть тесе пӗлтернӗччӗ.

«Вӗрентӳри ҫӗнӗ технологисем» ушкӑн

Шупашкарти педагогика ӗҫченӗсен «XXI ӗмӗр» ассоциацийӗн «Вӗрентӳри ҫӗнӗ технологисем» ушкӑнне кӗрекен чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенӗсем пуш уйӑхӗн вӗҫӗнче професси конкурсне хутшӑннӑ. Ку сумлӑ ӗҫе йӗркелесе ертсе пырассине 54-мӗш вӑтам шкул хастарӗсем хӑйсем ҫине илнӗ.

«Чӗлхе уҫҫи — сӑмах тӗшши» конкурсра «вӑй виҫме» тӗп хуламӑрти 1, 2, 4-мӗш гимназисен, 49, 54, 55, 41-мӗш вӑтам шкулсен 15 педагогӗ кӑмӑл тунӑ. Тӑхӑр тапхӑрта тӗрлӗ ӗҫ экран ҫине пӗрин хыҫҫӑн тепри тухса пынӑ. Паллах, кунта фольклор, литература, чӗлхе енӗпе хӑш-пӗр ыйтусене аса илме ансатах пулман. Апла пулин те вӗрентекенсем пуҫа усман, пур ӗҫе те тулли кӑмӑлпа пурнӑҫланӑ.

Жюрин кӑсӑклӑ ӗҫне Владимир Иванов профессор, «Асамат&Шевле» ача-пӑча журналӗн тӗп редакторӗ Владислав Николаев, 3-мӗш лицей вӗрентӳҫи Александра Васильевна Ласточкина туса пычӗҫ.

Нумай ҫул И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ют чӗлхесен кафедринче вӑй хуракан В.А. Иванов ӑсчах хӑйӗн савӑнӑҫне пытармарӗ — учительсене пурне те тав турӗ, канаш-сӗнӳсемпе, салам сӑмахӗсемпе малашне те ӑнӑҫусем пиллерӗ.

Чи хумхануллӑ вӑхӑт вӑл — пӗтӗмлетӳсем туни.

Малалла...

Д. Михлеев хӑйӗн «Ось земли» кӗнекин хӑтлавӗнче (Палестина). Россотрудничество сайтӗнчен илнӗ.

Белоруссире пурӑнакан чӑваш ҫыравҫи тата кинорежиссерӗ Дмитрий Михлеев хӑйӗн 75 ҫулхи юбилейне Палестинӑри вырӑс культурин Центрӗнче ирттерни, унта Чӑваш кӗнеке издательствинче тухнӑ «Ось земли» кӗнекине хӑтлани пирки республикӑри хаҫатсенче нумаях пулмасть ҫырчӗҫ ӗнтӗ. Минска таврӑнсан ӑна «Беларусьфильм» наци киностудин илемлӗх ертӳҫи Вячеслав Никифоров хӑй патне чӗнтернӗ.

— Вячеслав — манӑн тахҫанхи сябра (пӗлӗш), — пӗлтерет Дмитрий Никонорович хӑйӗн ҫырӑвӗнче. — Пӗлтӗр вӑл Мускаври кинофестивальте «Золотой Орел» тӗп приза илме тивӗҫ пулчӗ. Кӗҫех ӑна Минска чӗнсе илчӗҫ те киностудие ертсе пыма ыйтрӗҫ. Калас пулать, Беларусьри киноӗҫченсем юлашки вӑхӑтра чылай йывӑрлӑх тӳсрӗҫ, халӗ лару-тӑру улшӑннӑ, кино ӳнерне кунта ҫӗнӗ вӑйпа малалла ярасшӑн. Вячеслав мана сценари ҫырса пама ыйтрӗ. Сюжетне хӑй шутласа тупнӑ. Ун тӗп сӑнарӗ — ача ҫуртӗнче ӳсекен чарусӑр шӑпӑрлан, вӑл таҫта та ҫитсе темтепӗр кӑтартать, ӑна пӗчӗк Остап Бендер теме те пулӗччӗ. Сценарин малтанхи вариантне ака уйӑхӗ вӗҫнелле ӗлкӗртсе парасшӑн, фильм Ҫӗнӗ ҫул тӗлне экран ҫинее тухмалла. Халӗ пуҫ ҫӗклемесӗр тӑрмашатӑп.

Малалла...

Патшалӑх тӑлӑхсене хваттер парать. Анчах ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ хӑш-пӗр тӑлӑхӑн ӑна илес тесе самаях чупма тивет. Республикӑри хӑш-пӗр ялта ҫывӑх ҫыннисен ӑшшисӗр тӑрса юлнӑ ҫамрӑксене хӑлтӑр-халтӑр ҫуртра кӗтес панӑ тӗслӗх пӗрре мар пулнӑ.

Нумаях пулмасть Элӗк тӑрӑхӗнче пулма тӳр килчӗ. Сарӑ-хӗрлӗ тӗслӗ панель ҫурт таҫтанах курӑнса ларать. Ҫӗнӗ вӑл. Пӗлтӗр унта 5 тӑлӑх валли кӗтес уйӑрса панӑ. Пӗрне пӗрремӗш хутра лекнӗ. Шӑпах ҫав хваттерте пулса курма тӳр килчӗ те.

Кашни хваттерте ӑшӑтмалли газ колонки пур. Унашкалли лайӑх-ха, халӗ ҫынсем шӑпах ҫавӑн пеккине туянма тӑрӑшаҫҫӗ. Анчах ку хваттерте ним савӑнмалли те ҫук. Хӗлле шӑнса вилмелле. Ӑшӑ радиаторӗ ҫумне хушма секцисем лартсан та сивӗ. Урайӗнче урана сивӗ ҫапать. Ара, аялта путвал-ҫке-ха. Ҫурта сивӗ шыв ҫеҫ кӗнӗрен унта ӑшӑ пӑрӑхӗсем ҫук. Эппин, путвал нимӗнпе те ӑшӑнмасть. Нӳрӗ пулнӑран вӗр ҫӗнӗ обойсем хӑмпӑланнӑ. Туалетпа ваннӑйне кӗрсен сивӗ пулнипе шӑл шаккама тытӑнатӑн. Унта — урамри пекех, вентиляцирен вӗрет. Ваннӑйра епле ҫӑвӑнмалла капла? Ҫитменнине, ҫак хваттере тивӗҫнӗ тӑлӑх хӗрӗн ачисем пӗчӗк.

Малалла...

«Руслайн» авиакомпани Шупашкарпа Питӗр хулине самолет ҫыхӑнӑвӗпе ҫыхӑнтарӗ. Рейссене вӑл ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнчен уҫӗ. 50 вырӑнлӑ CRJ-100/200 самолетпа вӗҫме билетсене сутма пуҫланӑ та ӗнтӗ.

Самолетсене компани эрнере виҫӗ хутчен: тунтикунсерен, юнкунсерен тата эрнекунсерен — вӗҫтерӗ. Шупашкартан самолет 16 сехет те 50 минутра хускалӗ. Питӗре 19 сехетре илсе ҫитерӗ. Ҫӗршывӑн ҫурҫӗр тӗп хули шутланаканскертен рейссем 13 сехет те 50 минутра тапранмалла, Чӑваш Енӗн тӗп хулине 16 сехетре ҫитмелле.

«Руслайн» авиакомпани самолечӗсемпе Питӗре каяс тесен 7985 тенкӗрен кая мар кирлӗ. Ку вӑл — пӗр майлӑ.

Кунсӑр пуҫне Питӗре «Псковавиа» авиакомпани турттарассине эпир пӗлтернӗччӗ. Ҫурҫӗр тӗп хулипе Чӑваш Ен хулине авиакомпани иртнӗ ҫулхи юпа уйӑхӗнчен ҫыхӑнтарнӑ. Вӑл компанин самолечӗсем тунтикунпа эрнекунсерен вӗҫеҫҫӗ.

Раҫҫейри массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хаҫалӑх отраслӗ енӗпе асӑнни тӑрӑх «Медиалогия» компани регионсен ертӳҫисене танлаштарӑмне хатӗрленӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев нарӑс уйӑхӗнче 2 йӗрке ҫухатнӑ. Малтан вӑл 34-мӗш йӗркере пулнӑ.

МИХсем пуринчен ытла Мускав мэрне Сергей Собянина, Мускав облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрне Андрей Воробьева тата Тутарстан ертӳҫине Рустам Минниханова асӑннӑ.

Регионсен ертӳҫисен пӗтӗмӗшле рейтингӗнче Михаил Игнатьев хальхинче чакнӑ. Вӑл 11 картлашка чакса 54-мӗш вырӑн йышӑннӑ.

Иртнӗ ҫулхи раштавра тепӗр тӗрлӗ хыпар та пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, «Рейтинг» (чӑв. Танлаштарӑм) информаци коммуникацийӗсен центрӗ хатӗрленӗ регион пуҫлӑхӗсен танлаштарӑмӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫей регионӗсен пуҫлӑхӗсен йышӗнче 16-мӗш вырӑн йышӑннӑччӗ. Вӑл пӗрремӗш ушкӑна лекнӗ.