Ҫамрӑксене яла илӗртмелле. Ҫапла калаҫҫӗ юлашки вӑхӑтра влаҫри ҫынсем. Яш-хӗр диплом илсен яла таврӑнтӑр, унта тӗплентӗр тесе майсем туса памалли пирки час-часах сӑмах хускатаҫҫӗ.

Илсе кӑтартам хамӑр яла. Ӑҫта ӗҫлемелле ҫамрӑксен? Фермӑра-и? Ялти ферма тахҫанах ишӗлсе аннӑ. Унччен унта ӗнесем, вӑкӑрсем тытатчӗҫ. Халӗ вите таврашӗ арканса пӗтнӗ. Кӳршӗ ялта ферма пур-ха. Вӑл йӗркеллех ӗҫлет. Анчах унта пурте вырнаҫаймаҫҫӗ. Ҫамрӑксен шкулта ӗҫлемелле-и? Ялта 9 класлӑ шкул та тахҫанах хупӑннӑ. Ара, ачасем сахалланчӗҫ, шкул алӑкӗ уҫӑлма пӑрахрӗ.

Ялта – пӗр лавкка. Унта ӗҫе кӗреймӗн, сутуҫӑсем пур. Клубра та ваканси ҫук. Унччен тирпейлӳҫӗ, клуб ӗҫченӗн, кочегарӑн вакансийӗсем пулнӑ. Халӗ ку тивӗҫсене пӗр ҫын пурнӑҫлать. Вулавӑш та пурччӗ. Шел, вӑл хӑҫан ӗҫлеме пӑрахнине хальхи ӑру астумасть те.

Тата ӑҫта ӗҫлеме пулать-ши? Ялта урӑх организаци-предприяти ҫук. Район центрне ӗҫе ҫӳреме пулать-ха, анчах мӗнле? Ял ҫывӑхне килекен автобус тахҫанах ҫӳреме пӑрахнӑ. Райцентра ҫитес килсен пӗр автобусран ансан теприне кӗтме тивет.

Малалла...

Ӗнер, ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн вӗренӳпе спорт комплексӗнче «Танцевальный фейерверк» (чӑв. Ташӑ фейерверкӗ) уҫӑ Кубок иртнӗ. Унта хутшӑннисем Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Кубокне ҫӗнсе илессишӗн ташланӑ.

Ӑмӑртӑва савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫма Михаил Игнатьев тата ытти тӳре-шара хутшӑннӑ. Вӗсем хӑйсен сӑмахӗнче пӗр-пӗрин ячӗпе ӑшӑ сӑмах самай каланӑ. Республика ертӳҫи ачасене спортӑн ҫак енӗпе аталантарнӑшӑн ашшӗ-амӑшне те ырланӑ.

Кӑҫалхипе иккӗмӗш хут иртекен ӑмӑртура пултарулӑха ҫула тата программӑна кура хакланӑ. Кӑҫалхи Кубокшӑн Мари Элти, Тутарстанри, Чӑваш Енри, Чулхула, Киров, Чӗмпӗр облаҫӗсенчи ташӑҫӑсем хӑйсен ӑсталӑхне кӑтартнӑ.

Чӑваш Енӗн Элтеперӗн пресс-служби Кубок пирки кӗскен хыпарланинче ҫӗнтерӳҫӗне хальлӗхе асӑнманччӗ-ха.

Бувайсар Сайтиев Олимп чемпионӗ

Ака уйӑхӗн 8–9-мӗшӗнче пирӗн республикӑра Бувайсар Сайтиев олимп чемпионӗ пулнӑ. Ирӗклӗ мелпе кӗрешессипе ҫак титула ҫӗнсе илнӗскер хальхи вӑхӑтра вӑл — Раҫҫей Патшалӑх Думин депутачӗ.

Спортсмен тата депутат В.И. Чапаева сума суса виҫӗм кунпа ӗнер Шупашкарта иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри турнира хисеплӗ хӑна пулса хутшӑннӑ.

Ӗнер ӑна республика ертӳҫи Михаил Игнатьев Правительство ҫуртӗнче йышӑннӑ. Тӗлпулура ҫавӑн пекех Сергей Шелтуков спорт министрӗ тата Чӑваш Енри спорт кӗрешӗвӗн федерацийӗн президенчӗ Алексей Лапшин пулнӑ.

Чӑваш Енре те ирӗклӗ кӗрешӗве самай аталантараҫҫӗ. Ирӗклӗ майпа кӗрешекенсен Тӗнчери кубокне (вӑл чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗ–раштавӑн 2-мӗшӗсенче иртмелле) Шупашкарта пухӑнас шанчӑк та пур.

Фячеслав Фошин укҫа сертификачӗпе

Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне хӑтлӑх театрне кӗртме 13,27 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Сертификата ӗнер, ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери XXI балет фестивалӗн гала-концерчӗ пуҫланас умӗн республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев панӑ. Хута вӑл театрӑн директорне Вячеслав Фошина тыттарнӑ.

Михаил Игнатьев хӑйӗн сӑмахӗн балет фестивалӗн пӗлтерӗшне пысӑка хурса палӑртнӑ. Вӑл унта хутшӑнакансемпе ӑна йӗркелекенсене балет ӳнерне чунпа парӑннӑшӑн тата куракансене ҫутӑ туйӑм парнеленӗшӗн тав тунӑ.

Театрти балет репетиторне, Чӑваш Республикин халӑх артисткине Галина Васильевана, Раҫҫейӗн тата Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артисткине Ольга Серегинӑна, Раҫҫейӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне Галина Никифорова балетмейстера, Чӑваш Енӗн халӑх артистне, балет артистне Юрий Свинцова, балетмейстер ассистентне Михаил Яковлева Элтепер Тав хучӗпе тата алла ҫыхмалли сехетпе хавхалантарнӑ.

Театра Борис Марковӑн портретне (авторӗ — Чӑваш Енӗн халӑх художникӗ Николай Карачарсков) парнеленӗ.

И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра студентсене вӗрентнӗ Андрей П. ЧР Аслӑ судне тӗрӗслӗхе тӑрӑ шыв ҫине кӑларма ҫитнӗ. Анчах Аслӑ суд та ун майлӑ пулман.

ЧР прокуратури пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче экс-преподавателе — 2,7 миллион тенкӗлӗх, унӑн шӑллӗне 1,7 миллион тенкӗлӗх штрафланӑ. Мӗншӗн? 2016 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнче вӗрентекенӗн шӑллӗ медицина факультетӗнче ӑс пухакан студентсенчен 43,5 пин тенкӗ илнӗ. Куншӑн асли зачет лартса пама шантарнӑ.

Анчах ку укҫа та вӗсемшӗн сахал пек туйӑннӑ. Вӗсем студентсенчен тепӗр 25,5 пин тенкӗ ыйтнӑ. Пӗртӑвансем хӑйсен айӑпне йышӑннӑ, анчах штраф виҫипе килӗшмен. Ҫавӑнпа вӗсем ЧР Аслӑ судне ҫитнӗ те.

Ку инкек ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Куславкка районӗнче пулнӑ. Икӗ арҫын пулӑ тытма кайнӑ, Атӑла кимӗпе тухнӑ. Ҫыранран 300 метр аякка кайсан инкек сиксе тухнӑ. Ҫил вӑйлӑ пулнӑран кимӗ ҫаврӑнса ӳкнӗ.

31 ҫулти арҫын тӳрех шыв айне кайнӑ. Унӑн юлташӗ, 24 ҫулти арҫын, пулӑшу ыйтса кӑшкӑрнӑ. Кӑштахран сасса илтсе тепӗр арҫын кимӗпе ишсе пынӑ. Икӗ сехетрен вӗсем 31 ҫулти арҫыннӑн виллине шывра тупнӑ.

Ку ӗҫ тӗлӗшпе следовательсем следстви умӗнхи тӗрӗслев ирттереҫҫӗ. Вӗсем пулӑҫ мӗншӗн вилнине палӑртӗҫ. Тӗрӗслев хыҫҫӑн йышӑну тӑвӗҫ.

Ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Шупашкарти Республика тӳремӗнче терроризма хирӗҫ акци иртнӗ. Унта 7 пин ҫын хутшӑннӑ.

Аса илтерер: ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Питӗрте метро сирпӗннӗ. Унта 13 ҫын вилнӗ, 60 ытла суранланнӑ. Ҫавна май Раҫҫейре терроризма хирӗҫ акци ирттерме палӑртнӑ. Унта Шупашкар та хутшӑннӑ.

Митингра влаҫ ҫыннисем, политика партийӗсен, общество организацийӗсен элчисем сцена ҫине тухса калаҫнӑ. Унтан шӑплӑх минучӗ иртнӗ.

Митинга килнӗ ҫынсенчен чылайӑшӗ терроризм пур халӑх инкекӗ пулнине палӑртнӑ. Нумай ҫын Питӗрпе ҫыхӑннӑ: пӗрисен тӑванӗсем унта пурӑнаҫҫӗ, теприсем унта ҫуралнӑ.

Ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче пирӗн сайт ҫак хыпарсемпе паллаштарчӗ (малтанхи пекех чи нумай пӑхни тӑрӑх вырнаҫтарнӑ):

• Альбина Юратуна министерство мӗнле хурав панине каласа патӑмӑр;

• Чӑваш Енри журналистсем хӑйсене ирӗклӗ е ирӗксӗр туйнине пӗлтертӗмӗр;

• Ачасене воспитани паракан хӗрарӑм митинга тухсан мӗн ҫухатма пултарни ҫинчен систертӗмӗр;

• «ЮТВ» телеканала «Роскомнадзор»-тан мӗншӗн сӑмах лекнине уҫса патӑмӑр;

• Дмитрий Медведев чӑваш тӑрахне мӑн валли укҫа уйӑрманни ҫинчен каласа патӑмӑр;

• Федераци театрӗсем пирӗн тӑрӑха мӗнле сӑлтава пула айккинчен иртсе кайнине пӗлме пултартӑр;

• Тӗмен облаҫӗнче мӗнле семинар чӑвашла иртни пирки пӗлейрӗр;

• Константин Яковлев министр мӗнле ҫӗнӗ картина туянни пирки хыпарларӑмӑр;

• «Раҫҫей мисӗ» конкурса миҫе чӑваш хӗрӗ каясси пирки каласа патӑмӑр;

• Улатимӗр облаҫӗнчи Камешково районӗнче пирӗн тӑрӑхри автобус мӗне пула кювета чӑмнине пӗлме пултартӑр.

Малалла...

2017 ҫулхи нарӑсӑн 20-мӗшӗнче Хусанти «Идель.Реалии» сайтра «Чувашский продержится не более 50 лет?» интервью тухнӑччӗ. Унта чӑваш сӑмахӗпе культурин ку чухнехи лару-тӑрӑвне самаях тарӑн та тӗрлӗ енлӗн хак пани курӑнчӗ. Калаҫӑва Чӑваш ваттисен тӗп канашӗнче сӳтсе явнӑ чухне хамӑрӑн йышӑнӑва юлашки инстанцие — Республика пуҫлӑхӗ патне тата хаҫатсене яма хушрӗҫ. Республикӑри хаҫатсем пичетлемерӗҫ, тулай хаҫатсенче ҫеҫ кун курчӗ. Ҫыру «Чӑваш халӑх сайтӗнче» пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче тухрӗ.

2010 ҫулхи акан 6-мӗшӗнче ЧР Министрсен кабинечӗн Председателӗ Иван Моторин пуш уйӑхӗн 31-мӗшӗнче алӑ пуснӑ хурав электрон почтӑпа килчӗ. Ҫырӑва тирпейлӗ ҫырнӑ, «малашне тата тимлӗрех ӗҫлемелле» тенӗ, анчах Ваттисен канашӗ лартнӑ ансат ыйтусене пӗрне те хуравламан. Ача пахчисемпе шкулсенчи чӑваш вӗрентӗвне тӗрӗслесе тӑрасси, вӗрентӳ сехечӗсене ытти чӗлхесеннинчен катса хӑвармасси тата Ашшӗ-амӑшӗн ҫулталӑкӗнче килте, урамра чӑвашла та, вырӑсла та тимлесе калаҫас тесе халӑхра ятарласа анлӑ юхӑм пуҫарасси пирки Республика ертӳлӗхӗн шухӑшне кӗтнӗччӗ.

Малалла...

«Радио-Дача»

Чӑваш Енре ҫӗнӗ радиоканал — «Радио-Дача» — ӗҫлеме пуҫланӑ. Массӑллӑ информаци хатӗрне Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче пурӑнакансем итлейӗҫ. Радиоканала федераци шайӗнче 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче регистрациленӗ. Ӑна 105,7 МГц частота ҫинче итлеме пулать.

Роскомонадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ сайтӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, асӑннӑ надзор органӗн пайташӗсем те сете ӗҫлеттерсе янине йышӑнакан комиссире пулнӑ.

Ака уйӑхӗн 3-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енре 151 массӑллӑ информаци хатӗрне регистрациленӗ, ҫав шутран 117-шӗ — периодика кӑларӑмӗсем (85 хаҫат, 28 журнал, 2 бюллетень, 1 сборник, 1 каталог), электрон МИХсем — 32 (2 радиопрограмма, 12 телеканал, 18 радиоканал) тата 2 информаци агентстви.

Чӑваш халӑх сайчӗ те, сӑмах май, халӗ МИХ евӗр регистрациленнӗ.