Кӑҫал Раҫҫей музыка конкурсне «Евровидение» хутшӑнмӗ. Чылай вӑхӑт шӑв-шав пулнӑ хыҫҫӑн пирӗн ҫӗршыв унта конкурсҫа яма хирӗҫленӗ.

«Евровидение» кӳмепе ҫӳрекен Юлия Самойловӑна яма палӑртнӑ. Ҫак кунсенче Раҫҫей конкурс йӗркелӳҫисем сӗннӗ условисем тивӗҫтерменни пирки пӗлтернӗ. Кунсӑр пуҫне Раҫҫей «Евровидение» тӳрӗ эфирта кӑтартмӗ. Йӗркелӳҫӗсем артиста улӑштарма е видеокӗпер урлӑ юрлама сӗннӗ.

Юлия Самойлова Крыма кайса килнӗрен Украинӑри хӑрушсӑрлӑх служби ӑна хӑйсен ҫӗршывне 3 ҫуллӑха кӗме чарнӑ. Ку шӑв-шав ҫакӑнпа ҫыхӑннӑ. «Евровиденин» сӑнав канашӗн председателӗ Украина влаҫӗсен хӑтланӑвӗ конкурспа килӗшсе тӑманнине палӑртнӑ.

Президент администрацийӗ, Федераци Канашӗн министрӗсем 2016 ҫулта мӗн чухлӗ ӗҫлесе илни пирки деклараци тӑратнӑ. Вӗсен йышӗнче Николай Федоров тата Вадим Николаев пур.

Чӑваш сенаторӗсем пӗлтӗр мӗн чухлӗ ӗҫлесе илнӗ-ха? Николай Федоров 9 миллион тенкӗ ытла тупӑш тунӑ. Вадим Николаев вара — 11 миллион ытла тенкӗ. Чӑваш сенаторӗсем иккӗшӗ те РФ Президентӗнчен Владимир Путинран ытларах ӗҫлесе илнӗ.

Владимир Путин пӗлтӗр 8 858 432 тенкӗ тупӑш тунӑ. 2015 ҫулхипе танлаштарсан, ку 33 пин тенкӗ сахалрах. Путинӑн харпӑрлӑхӗнче икӗ хваттер, 15 сотка ҫӗр, гараж, гараж тумалли ҫӗр лаптӑкӗ пур. Декларацие ӗненес тӗк, унӑн Раҫҫейре туса кӑларнӑ виҫӗ машина пур.

РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев пӗлтӗр 8,58 миллион тенке яхӑн ӗҫлесе илнӗ. Унӑн тупӑшӗ 300 пин тенкӗ чакнӑ. Медведевӑн харпӑрлӑхӗнче 367,8 тӑваткал метрлӑ хваттер, Раҫҫейре туса кӑларнӑ икӗ машина пур.

Кӑҫалхи кӑрлач-пуш уйӑхӗсенче Чӑваш Енре эрех ӗҫсе 200 ытла ҫын шар курнӑ. Пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, кӑҫал эрехпе наркӑмӑшланакансен йышӗ пӗчӗкленнӗ.

Роспотребнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗр пирвайхи 3 уйӑхра 301 ҫын эрехпе наркӑмӑшланнӑ. Вӗсенчен 65-ӗшӗ вилнӗ.

Ытларах чухне арҫынсем шар курнине палӑртмалла. Ку кӑтарту 78,6 процентпа танлашать. Кӑҫал 14 ҫула ҫитмен 5 ача эрехпе наркӑмӑшланнӑ.

Куславкка, Комсомольски, Вӑрмар, Ҫӗмӗрле районӗсенче, Канаш, Шупашкар хулисенче наркӑмӑшланнӑ тӗслӗх нумай пулнӑ. Улатӑр, Комсомольски, Вӑрмар, Ҫӗмӗрле районӗсенче, Ҫӗмӗрле хулинче эрехпе наркӑмӑшланнӑ пур ҫын та вилнӗ.

«Астӑвӑм» шырав отрячӗ Ленинград облаҫне каять. Ку отряд И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУра йӗркеленнӗ. Вӑл ЧР Элтеперӗн грантне тивӗҫнине хыпарланӑччӗ.

«Астӑвӑм» Ленинград облаҫӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри «Волховский фронт-2» шырав юхӑмне хутшӑнӗ. Отряда историпе филологи факультечӗн В.Ф.Каховский ячӗллӗ археологипе этнографи музейӗн заведующийӗ, Тӑван ҫӗршыв тата пӗтӗмӗшле историн кафедрин аслӑ преподавателӗ Николай Мясников ертсе пырать.

Экспедици ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пуҫланӗ те ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Ку отрядӑн 11-мӗш шырав экспедицийӗ пулӗ.

«Уҫӑ Раҫҫей» хастарне Юрий Сидорова экстремист тесе айӑпласшӑн. Вӑл унччен ача пахчинчен кӑларса янӑ воспитателе (вӑл коррупцие хирӗҫ йӗркеленӗ митинга хутшӑннӑ) судра хӳтӗленӗ.

Паян ун патне ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче участковӑй патне пымашкӑн повестка килнӗ. «Мана «Контактра» соцсетьри страницӑра нацистсен символикине вырнаҫтарнӑ тесе айӑпласшӑн», — тенӗ Юрий Сидоров. Хастар каланӑ тӑрӑх, йӗрке хуралҫисем 2000 ҫулта ӳкернӗ «Сильные силы» илемлӗ фильмран кадрсем скриншот тунӑ. 4 сехете тӑсӑлакан фильмра свастика ялавӗ курӑнать-мӗн. Ку экстремистла материалсене сарнӑшӑн административлӑ явап тыттармалли сӑлтав имӗш.

Сидоров хӑйне участковӑй патне чӗннине чӑваш оппозицийӗнче ӗҫленипе ҫыхӑнтарать. Е, унӑн шухӑшӗпе, ӑна митинг ирттерме чарассишӗн сыхлаҫҫӗ. Шӑпах ҫав кун вӑл ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Шупашкарта митинг ирттермешкӗн заявка панӑ.

Планетари проекчӗ

Шупашкар 550 ҫул тултарнӑ, Чӑваш автономи облаҫӗ йӗркеленнӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ май Шупашкарти А.Г.Николаев ячӗллӗ паркра планетари тума палӑртнине унччен пӗлтернӗччӗ. Ҫак кунсенче планетари документацийӗ патшалӑх экспертизи витӗр ӑнӑҫлӑ тухни паллӑ пулнӑ. 2015 ҫулта палӑртнӑ тӑрӑх, ун валли 636 миллион тенкӗ кирлӗ пулӗ.

Ҫак укҫаран 148 миллион тенкине республика хысни уйӑрӗ. Ытти — муниципалитет хыснинчен, инвесторсемпе спонсорсене те явӑҫтарма палӑртнӑ. Планетарие кӑҫал виҫҫӗмӗш кварталта тума тытӑнма палӑртнӑ.

Проектпа килӗшӳллӗн, планетари виҫӗ хутлӑ пулӗ. Унӑн лаптӑкӗ — 4 783,1 тӑваткал метр.

Атӑл леш енче строительсем мамонт шӑлне тупнӑ. Ӗлӗкхи экспоната Чӑваш наци музейне панӑ.

Мамонт шӑлне «Старко» строительство фирми асӑрханӑ. Вӗсем ӑна Чӑваш наци музейне пама шухӑшланӑ. Музей экспоната хаваспах йышӑннӑ.

Строительство фирмин ӗҫченӗсем Атӑл леш енчен хӑйӑр турттарнӑ. Шӑла шӑпах ун ӑшӗнче тупнӑ. Строительство ӗҫченӗсем ку ӗлӗкхи япала тесе Чӑваш наци музейӗн ӗҫченӗсенчен сӗнӳ ыйтнӑ. Лешсем ку мамонт шӑлӗ пулнине ӑнлантарнӑ.

Строительсем музее унччен те экспонат парнеленӗ. 2015 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче вӗсем бизон мӑйракине тупнӑ. Ун чухне те ӑна Чӑваш наци музейне парнеленӗ.

Республикӑри ултӑ шырав отрячӗ ЧР Элтеперӗн грантне тивӗҫнӗ. Ку укҫа ҫав отрядсене йӗркеленӗ организацисене кайӗ.

100 пин тенкӗ гранта Шупашкарти 5-мӗш гимназин «Листая страницы героическийх событий…» проекчӗ, Улатӑрти Совет Союзӗн Геройӗ П.Г.Макаров ячӗллӗ 9-мӗш шкулӑн «Забытая армия» ӗҫӗ, Ҫӗмӗрлери 3-мӗш шкулӑн «Поисково-восстановительные работы на Шумерлинском отрезке «Сурского оборонительного рубежа» проекчӗ тивӗҫнӗ.

27 пин тенкӗ гранта вара И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн «Астӑвӑм» шырав отрячӗн «И помнит мир спасенный» проекчӗ, «Студентсен Канашӗ» республикӑри общество организацийӗн «Георгиевская лента» ӗҫе, «Веда» шырав отрячӗн «Белые журавли. Фронтовыми дорогами предков» проекчӗ илнӗ.

Сергей Семенов Юхма кӗнекипе паллашать

«Ӗнер кӑмӑлтан тӗлӗнтӗм! Николай Васильевич Федоров (Федераци Канашӗн Ертӳҫин пӗрремӗш ҫумӗ) тата Юхма Михаил Николаевич (Чӑваш халӑх ҫыравҫи, академик) мана чӑваш халӑхӗн историйӗ ҫинчен кӗнеке парнелерӗҫ. Тавтапуҫ», — тесе ҫырнӑ нумаях пулмасть Фейсбукри хӑйӗн страницинче чӑваш парламенчӗн депутачӗ Сергей Семенов.

Чӑваш халӑх сайчӗ кӑҫалхи кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче Николай Федоров (1994 ҫулта шӑпах ҫав кун вӑл президент должноҫне йышӑннӑ) Наци музейӗнче Юхма Миишипе тӗл пулнине пӗлтернӗччӗ. Унта Юхман «Авалхи пӑлхар-чӑвашсем» ятлӑ кӗнекине хӑтланӑччӗ. Ӑна Николай Федоров пулӑшнипе кӑларнӑ. Ҫыравҫӑ Николай Васильевича «чӑваш культурине аталантарас ӗҫре тимлӗ пулнӑшӑн» тав тунӑччӗ, Иван Яковлевӑн наци премине панӑччӗ.

Республика шайӗнче тухса тӑракан обществӑпа политика хаҫачӗсенчен пӗри, «Советская Чувашия», паян пӗр ӗмӗрхи юбилейне паллӑ тунӑ. Сумлӑн, тивӗҫлипе. К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн ҫутӑ та илемлӗ залне пуҫтарӑнса.

Юбилея халь ӗҫлекенсене ҫеҫ мар, унччен ҫав тытӑмра тӑрӑшнисене, хаҫата вулакансемпе тӳре-шарана пуҫтарнӑ. Сцена ҫине тухса калаҫнисем хаҫата ырланӑ, унӑн пӗлтерӗшне пысӑка хурса хакланине палӑртнӑ.

Самана таппипе тан пыма хӑтланса хаҫат ята пӗрре ҫеҫ мар ылмаштарнӑ. Африкан Соловьев редактор вӑхӑтӗнче вӑл «Газета, с которой советуются» слоган тупса идеологи сӗмӗнчен пӑрӑннӑ та бреэнда ҫаврӑннӑ «Советская Чувашия» ятпах юлма пултарнӑ. Паян кӑларӑм слоганӗ — «Газета на все времена».

Ҫи-пуҫа кура кӗтсе илеҫҫӗ тетпӗр-ха, ҫапах та чи кирли — тӗшши. Пичет кӑларӑмӗ вулаканшӑн чун апачӗ пулсан ӑна ҫын алӑран ямӗ. Ҫавна суннӑ та уява пуҫтарӑннисем.