Нумаях пулмасть чи лайӑх социаллӑ ӗҫчене палӑртнӑ. Ку ята Ольга Маркова тивӗҫнӗ. Унӑн ӗҫ кунӗ графикпе иртет: урай ҫумалла, апат-ҫимӗҫ туянмалла, апат пӗҫермелле… Ватӑ ҫынсем ӑна кашни кунах кӗтеҫҫӗ.

Тӗслӗхрен, Ольга 91 ҫулти Мария Кулагинӑна пӑхса тӑрать. Вӑл – сусӑр. Унпа пӗр подъездра Валентина Абносова пурӑнать. Вӑл 77 ҫулта, темиҫе ҫул каялла упӑшкипе ывӑлне пытарнӑ. Унтанпа Ольга Маркова уншӑн чи ҫывӑх ҫын пулса тӑнӑ.

Ватӑ ҫын прульницӑна лекет-и? Ольга Маркова ун патне те ҫӳрет, ҫимелли илсе пырать. Социаллӑ ӗҫченӗн ватӑсене ӗҫпе кӑна мар, ырӑ сӑмахпа та пулӑшмалла.

Ольга ку тытӑмра 14 ҫул ӗҫлет. Вӑл квалификацие темиҫе хутчен ӳстернӗ. «Чӑваш Енри чи лайӑх социаллӑ ӗҫчен» ята вӑл чӑтӑмлӑхне, ырӑ кӑмӑлӑхне пула илнӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 18 ҫулти каччӑ судра явап тытӗ. Мӗншӗн? Наркотикшӑн.

Кӑҫалхи пуш уйӑхӗнче ҫамрӑкскер хулари масар ҫывӑхӗнче вӑрттӑн вырӑна пытарнӑ спайса илсе кайнӑ. Пӗтӗмпе – 13 грамм ытла. Наркотике 30 тӗркене тултарнӑ. Кайран хайхискер ҫав спайса 11 вырӑна кайса хунӑ.

Каччӑна йӗрке хуралҫисем тытса чарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ ҫав наркотик ӑҫтан килнине тӗпчеҫҫӗ. ____

Куславкка районӗнчи Елчӗк ялӗнчи шкулта ӗҫлекенсем прокуратурӑна заявлени ҫырнӑ. Вӗсен шухӑшӗпе, ӗҫ прависене пӑснӑ-мӗн.

Ӗҫ кодексне чӑнах та пӑснӑ-мӗн. Вӗрентекенсене хушма тӳлеве пырса тивекен ӗҫ условийӗсем пирки тулли тата тӗрӗс информаци паман иккен.

Кунсӑр пуҫне Ӗҫ кодексӗн 331-мӗш статйине пӑснине тупса палӑртнӑ. ОБЖ, технологи тата вӑй-хал культурин урокне судра явап тытнӑ ҫын ертсе пынӑ. Ӑна кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче ӗҫ вырӑнӗпе ытлашшипех усӑ курнӑшӑн явап тыттарнӑ.

Куншӑн шкул директорне тата унӑн ҫумне дисциплинарлӑ явап тыттарнӑ.

Раҫҫей кунне халалласа Чӑваш Енре чылай мероприяти ирттереҫҫӗ. Шупашкарти Ӳнер музейӗ ку уява маларах хатӗрленнӗ. Унта халӑхсене туслӑхне халалласа курав уҫӑлнӑ.

«Халӑхсен туслӑхне халалласа» ятлӑ курав ҫӗртме уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Пӗтӗм тӗнчери курава Атӑлҫи, Сири, Украина ӳнерҫисен ӗҫӗсем хутшӑнаҫҫӗ.

Экспозицие живопиҫ, графика, сӑн ӳкерчӗк кӗреҫҫӗ. ЧР Культура министерстви палӑртнӑ тӑрӑх, курава Сирири паллӑ ӳнерҫӗсенчен пӗри Ахмед Ибрагим та хутшӑнать. Вӑл Европӑра чылай курав ирттернӗ.

Шупашкарта ача ярӑнчӑкран ярӑнса чутах вилмен. Юрать, ӑна ҫӑлма май килнӗ. Ӑна пульницӑна илсе ҫитернӗ.

Ку кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ рай онӗнчи ача пахчинче 11 сехетсенче пулнӑ. Ача ярӑннӑ чухне сумки ҫакланса ларнӑ, ҫавна май чутах сывлӑш ҫитменнипе вилмен. Ҫакна иртен-ҫӳрен те курнӑ. Воспитательсем, нянечкӑсем ача патне ыткӑннӑ, ҫӗр ҫинче выртакан ачан чӗрине массаж тунӑ. Воспитательсенчен пӗри макӑрсах янӑ.

Пилӗк минутран васкавлӑ медпулӑшу ҫитнӗ. Ачана часрах илсе кайнӑ. Ачан ашшӗ те часах вирхӗрхӗнсе ҫитнӗ. Телее, ача сывах, пульницӑра выртать. Халӗ следстви пырать.

Шупашкар районӗнчи Апаш ҫывӑхӗнчи пӗвере акӑшсем пурӑнаҫҫӗ. Тӳрех палӑртар: ку кайӑка Хӗрлӗ кӗнекене кӗртнӗ. Вӗсене тытма юрамасть. Куншӑн уголовлӑ майпа явап тыттараҫҫӗ.

Ытти районта пурӑнакан ҫынсем те акӑшсене курма килеҫҫӗ. Вырӑнти халӑх каланӑ тӑрӑх, ҫак кайӑксем ку пӗвене темиҫе ҫул килеҫҫӗ ӗнтӗ. Анчах кӑҫалхи пек йышлӑн килни ку таранччен пулман.

Светлана Федорова каланӑ тӑрӑх, иртнӗ ҫулсенче 5-6 акӑш килнӗ. Кӑҫал вара вӗсем саккӑрӑн. Ял халӑхӗн акӑшсене пӑлхантарасран асӑрханать. Хӑнасене те шӑпрах пулма ыйтаҫҫӗ.

Раҫҫей Федерацийӗн обществӑлла палати чи ыркӑмӑллӑ 10 хула ятне пӗлтернӗ. Вӗсен шутне Шупашкар та кӗнӗ. Танлаштарӑма ҫуркунне пӗтӗм Раҫҫейӗпе иртнӗ «Ырӑ ӗҫсен марафонӗ» экологи акцийӗ тӑрӑх йӗркеленӗ. «Йӗркелӳҫӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫак хула ҫыннисем экологи мероприятийӗсене ыттисенчен ытларах йӗркеленӗ», — обществӑлла палатӑн пресс-службинче ҫапла пӗлтернӗ.

Чи ыркӑмӑллӑ хула шутне Питӗр хули йышӑннӑ. Иккӗмӗш вырӑнта — Мускав облаҫӗнчи Химки хули. Виҫҫӗмӗш — Кронштадт. Шупашкар ҫиччӗмӗш йӗркене тивӗҫнӗ. Мускав вара — саккӑрмӗш кӑна. Унсӑрӑн пуҫне чи ырӑ кӑмӑллӑ хуласен йышне Хусанпа Чӗмпӗр (4-мӗшпе 5-мӗш вырӑнсем), Чулхула (10-мӗш вырӑн) кӗнӗ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 8–12-мӗшӗсенче Чӑваш Енре Раҫҫей Федерацийӗн регионӗсенчи тӗп архитекторсен XL канашӗн ларӑвӗ иртет. Республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев ларӑва савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ ҫӗре хутшӑннӑ. Паллӑ пулӑм Шупашкарти Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче иртнӗ.

«РФ тӗп архитекторсен канашӗн 40-мӗш юбилей ларӑвне килнӗ хӑнасене чӑваш ҫӗрӗ ҫинче кӗтсе илме эпир питӗ хавас», — тенӗ Михаил Игнатьев. «Ҫынсем хваттер илессишӗн кӑна тӑрӑшмаҫҫӗ. Таврара тирпейлӗх хуҫалантӑр, инфратытӑм чаплӑ пултӑр тесе пирӗнтен ыйтаҫҫӗ», — тенӗ унта Михаил Игнатьев.

Пилӗк кунлӑх юбилейлӑ канаш вӑхӑтӗнче архитекторсем хула илемне кӗтессипе ҫыхӑннӑ нумай-нумай ыйтӑва пӑхса тухӗҫ, архитектура енчен Шупашкарти илемлӗ вырӑнсемпе паллаштарӗҫ.

Чӑваш Енри вунӑ студент ҫак кунсенче Китайри форума хутшӑнать. Вӗсем — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче, Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче тата Шупашкарти кооператив институтӗнче вӗренеҫҫӗ. Ҫамрӑксем федерацин Атӑлҫи округӗн Раҫҫей—Китай ҫамрӑкӗсен «Пӗр пояс — пӗр ҫул» форумне хутшӑнаҫҫӗ.

Яшсемпе хӗрсем кайнӑ ҫак мероприятие 14 субъектри ҫамрӑксемпе ертӳҫӗсем хутшӑнмалла.

Форум Атӑлҫи округӗ тата Китай Халӑх Республикин Янцзы юханшывӗ тӑрӑхӗнчи регионсем хушшинче туслӑ хутшӑнусене ҫирӗплетессипе ҫыхӑннӑ. Унта малашлӑхра пӗрле ирттермелли проектсене те сӳтсе явӗҫ. Чи кирли — ҫамрӑксем пӗр-пӗрин опычӗпе паллашӗҫ.

Етӗрне районӗнче ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗччен Н.В. Овчинников ячӗллӗ пӗтӗм тӗнчери пленэр иртнӗ. Унта Шупашкарти, Волгоградри, Пензӑри, Ӗрӗнпурти, Хусанти, Самарӑри, Пенза облаҫӗнчи Сердобскри, Эстонири Таллинти паллӑ художниксем пухӑннӑ.

Вӗсем Етӗрнери А. В. Асламас ячӗллӗ ача-пӑча ӳнер шкулӗнче вӗренекенсем валли ӑсталӑх класӗ ирттернӗ. Ачасене ӑстасем живопиҫ вӑрттӑнлӑхӗпе паллаштарнӑ, пултарулӑх утӑмне епле туни ҫинчен те кӗскен каласа кӑтартнӑ. Хӑюллӑраххисем художниксене ыйтусем те панӑ, вӗсен пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене хускатнӑ. Аслисем ачасемпе кӑмӑлтан калаҫнӑ, илем тӗнчинче пурин вырӑн епле тупнине ӑнлантарнӑ, илеме туйма пӗлмелле тесе каланӑ.