Паян, нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Австрири Хохфильценра биатлон енӗпе Тӗнче чемпионачӗ иртнӗ. Унта пирӗн ентеш Татьяна Акимова ӑмӑртнӑ.

Шел те, Татьяна хальхинче малти вырӑна йышӑнайман. Вӑл ӑмӑртура финиша 18-мӗш ҫитнӗ.

Пирӗн ентеш пӑшалтан персе виҫӗ йӑнӑш туни ура хунӑ. Спортсменсем тӑватӑ хутчен пенӗ: иккӗ выртса тата иккӗ тӑрса. Старта Раҫҫей командинчен пӗтӗмпе тӑватӑ спортсмен тухнӑ. Вӗсем 10 ҫухрӑма парӑнтарнӑ.

Раҫҫей спортсменкисенчен чи лайӑх кӑтартупа Ирина Старых палӑрнӑ. Вӑл финиша тӑваттӑмӗш ҫитнӗ. Унтан — Татьяна Акимова. Светлана Слепцова — 24-мӗш, Ирина Услугина 39-мӗш пулнӑ.

«Чӑвашавтотранс» ӗҫченӗсем забастовкӑна тухни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Халӗ кун пирки РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев та пӗлет.

Водительсемпе кондукторсем ӗҫе тухманни ҫинчен Дмитрий Анатольевича Чӑвашри коммунистсен ертӳҫи, РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Валентин Шурчанов хыпарланӑ. Ҫырӑва депутат «Контактра» халӑх тетелӗнче пичетленӗ.

«Эпӗ Дмитрий Медведев патне ҫыру ҫыртӑм, ӑна ку лару-тӑрӑва тӗрӗслесе тӑма ыйтрӑм», — ҫырнӑ Валентин Шурчанов хӑйӗн страницинче.

Аса илтерер: нарӑс уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 280 ытла водитель ӗҫе тухман. Ҫапла тума вӗсене шалу вӑхӑтра тӳлеменни хистенӗ.

Пурӑнма кӗтес пулсан этем аптӑрамасть

Чӑваш Енре пурӑнакансене ҫурт-йӗрлӗ пулма приоритетлӑ проект пулӑшмалла. Республика Элтеперӗ ҫумӗнчи Стратегилле аталану тата приоритетлӑ проектсемпе ӗҫлекен канашлӑвӑн ларӑвӗнче строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ-хуҫалӑх министрӗн ҫумӗ Владимир Максимов «Ипотека и арендное жилье» (чӑв. Ипотека тата аренда ҫурт-йӗрӗ) приоритетлӑ проектпа паллаштарнӑ.

Министр ҫумӗ ӗнентернӗ тӑрӑх, проект пурнӑҫланнӑ вӑхӑтра, 2020 ҫулхи раштавччен, ҫурт-йӗр условине 5 пине ҫемье лайӑхлатӗ. Патшалӑх пулӑшӑвӗн йӳтӗмӗпе ипотека кредичӗ 3,3 пине яхӑн ҫемьене лекӗ.

Михаил Игнатьев стратегилле ҫак документа кирлӗ пек йӗркелесе ҫитерме хушнӑ. Ку тӗллевпе хӑпартакан ҫурт-йӗре тунӑ чух хамӑр патра кӑларакан строительство материалӗпе усӑ курма сӗннӗ.

Нарӑс уйӑхӗнчи 6-мӗшпе 11-мӗш кунӗсенче Чӑваш халӑх сайчӗ сире ҫак кӑсӑклӑ хыпарсемпе паллаштарчӗ (яланхи пекех вӗсене чи нумай пӑхни тӑрӑх вырнаҫтарнӑ):

• Айхи ывӑлӗн мӗнле ӗҫне «Оскар» премине тӑратма шутлани пирки;

• Олег Николаева республика ертӳҫине лартма пултарассипе пултараймасси пирки пуҫа ватрӑмӑр;

• «Ирӗклӗх» тинех хӑйне валли логотип суйлани ҫинчен каласа патӑмӑр;

• Хальхи Элтепере вара мӗнле чыслама шухӑшлани пирки пӗлтертӗмӗр;

• Ҫавӑн пекех ЧНК президентне те мӗнле чыс тунине систертӗмӗр;

• Амикуму приложени мӗнле ҫынсене пулӑшма пултарасси ҫинчен пӗлме пултартӑр;

• Чечня Правительствинче пӗр чӑваш мӗн ӗҫпе лекни ҫинчен хыпарларӑмӑр;

• Гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче ӑслӑлӑх кунне мӗнле палӑртни пирки каласа патӑмӑр;

• Мӗнле айӑпа пула Муркаш ял тӑрӑхӗ пуҫлӑхсӑр юлни ҫинчен пӗлме пултартӑр;

• Маларах Леонид Волков йышӑннӑ вырӑна кама панине хыпарларӑмӑр.

Малалла...

Елена Сапаркина

Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн социаллӑ политика енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ӗнерхи ларӑвӗнче республикӑри ача-пӑчан омбудсменне кама шанассине сӳтсе явнӑ.

Ку пукана «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти республикӑн ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗн ҫумне Елена Сапаркинана (министр ҫумне 2015 ҫулхи раштавра лариччен вӑл Раҫҫейӗн Пенси фончӗн Шупашкарти управленийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗнче тӑрӑшнӑ) сӗннӗ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» — учительте 20 ҫул ӗҫленӗ Сергей Беккера.

«Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин депутатне Игорь Молякова яваплӑ должноҫе педагогикӑри опытсӑр ҫынна шанни тӗлӗнтернӗ. Игорь Моляков Александр Белов журналиста пӗлтернӗ тӑрӑх, Елена Сапаркина Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн арӑмӗн тӑванӗ имӗш.

Сӑмах май каласан, Чӑваш Ен парламентне депутата суйланиччен ачасен хӳтӗлевҫи пулнӑ Вячеслав Рафинов та педагог марччӗ, вӑл тухтӑрччӗ.

Ҫӗрпӳри ҫӑкӑр предприятийӗн директорне хӑйӗн ӗҫ вырӑнӗпе ытлашши усӑ курнӑшӑн айӑпланӑ.

«Вектор» СПОК учредителӗ тата Ҫӗрпӳри ҫӑкӑр предприятийӗн директорӗ пӗр фермер хуҫалӑхӗн пуҫлӑхне аташтарса янӑ та хӑйӗн фирмипе 120 тонна тулӑ илесси пирки килӗшӳ алӑ пусма ӳкӗте кӗртнӗ. Фермер тырра панӑ пулать. Кун хыҫҫӑн директор алӑри накладнойпе усӑ курса Ҫӗрпӳри ҫӑкӑр предприятийӗн складӗнчен 100 тонна тулӑ вӑрланӑ.

Унтан хайхискер вӑрлани ҫиеле ан тухтӑр тесе фермер вырӑнне хӑй суя алӑ пусса накладной хутне предприяти бухгалтерине тӑратнӑ. Унтан ытти 20 тонна тырра хӑйӗн валли илнӗ.

Директор пӗтӗмпе 368 пин тенкӗлӗх тӑкак кӑтартнӑ. Ӑна суд 2 ҫуллӑха тӗрмене хупмасӑр айӑпланӑ.

Сызраньтен Шупашкара икӗ хӗрарӑма илсе килнӗ. Вӗсем маршруткӑра ҫынсен кӗсйинчен укҫа вӑрланӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Шупашкарти полици уйрӑмне пӗр кунра 5 ҫын пулӑшу ыйтса килнӗ. Вӗсем пурте пӗр евӗрлӗ ӑнлантарнӑ: маршруткӑран тухнӑ хыҫҫӑн енчӗкре укҫа ҫухалнӑ е телефон «ураланнӑ». Хайхискерсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӗсене хӑйсем ҫухатма пултарайман. Пурте икӗ хӗрарӑма сӑнласа кӑтартнӑ.

Хӑшӗ-пӗри енчӗкре карточкӑпа пӗрле пин-кода упрать. Шӑпах ҫавӑнпа усӑ курнӑ вӑрӑсем. Полицейскисем вӗсен йӗрӗ ҫине ӳкнӗ. Анчах ҫав вӑхӑталла лешсем хуларан тухса тарма ӗлкӗрнӗ.

Каярахпа ҫак хӗрарӑмсем тахҫанах шыравра пулни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Вӗсем вӑрӑ-хурахла 15 ӗҫ тунӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хӗрарӑмсене Сызраньте тытса чарнӑ. Полицейскисем ҫак хӗрарӑмсенчен шар курма пултарнӑ ҫынсене хӑйсем патне пыма чӗнеҫҫӗ.

Чӑвашстат республикӑри ҫынсем пӗлтӗр мӗн чухлӗ ӗҫлесе илнине шутланӑ. Специалистсем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, ҫынсен шалӑвӗ, 2015 ҫулпа танлаштарсан, 6,9 процент ӳснӗ.

Пӗлтӗр республикӑра пурӑнакан ҫынсем вӑтамран 22736,3 тенкӗ ӗҫлесе илнӗ.

Ӑҫта вӑй хуракансем ытларах ӗҫлесе илеҫҫӗ-ха? Ӑслӑлӑх тӗпчевӗ енӗпе ӗҫлекен компанисенче (44,9 пин тенкӗ), финанс ӗҫӗн организацийӗсенче (37 пин тенкӗ), социаллӑ страхлав компанийӗсенче (34 пин тенкӗ), электрохатӗр кӑларакан предприятисенче (35,6 пин тенкӗ).

Чӑваш Енри МЧС пӗлтернӗ тӑрӑх, нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче республикӑра виҫӗ пушар алхаснӑ. 17 сехетре Етӗрне районӗнчи Чаканар ялӗнче ҫулӑм 63 ҫулти ҫыннӑн йывӑҫ ҫуртне тӗп тунӑ. Вите-сарая, кӳршӗсен ҫуртне ҫӑлма май килнӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар электропралукран тухнӑ.

23 сехет те 10 минутра Шупашкарта пушар алхасни пирки хыпар ҫитнӗ. Ҫуртра пилӗк ҫын пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ватӑ кил хуҫи асӑрханмасӑр пирус туртнӑ. Тӗтӗм шӑршипе 28-ти хӗрӗ вӑраннӑ. Инкек тухнине ӑнлансан вӑл килтисене вӑратнӑ.

Ҫӗмӗрлере вара пушарта 76 ҫулти ҫын вилнӗ. Ҫулӑм 8 сехетре тухнӑ. Кӳршисем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫуртра иккӗмӗш ушкӑнри сусӑр пурӑннӑ.

Кашни ҫулах вырӑс чӗлхипе диктант ҫыртараҫҫӗ. Вӑл Раҫҫейре тата ют ҫӗршывсенче иртет. Кӑҫал унта 800 хулапа ял хутшӑнасса шанаҫҫӗ.

Пирӗн республикӑра акцие И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ, «Советская Чувашия» хаҫат йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал диктанта хӑш автор тексчӗпе ҫырасси хальлӗхе паллӑ мар-ха. Ӑна пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче пӗлтерӗҫ.

Кӑҫал вырӑс чӗлхи диктантне ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ҫыртарӗҫ. Пӗлтӗр акцие 732 Раҫҫейри тата ют ҫӗршывсенчи 732 хула хутшӑннӑ. Пирӗн республикӑра 478 ҫын хӑйӗн пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Вӗсенчен иккӗшӗ ҫеҫ «5» паллӑ илнӗ.