ЧР культура министрӗн Константин Яковлевӑн виҫҫӗмӗш ҫум пур. Ӑна пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче палӑртнӑ.

Анатолий Валерьевич Тимофеева культура министрӗн ҫумне лартасси пирки хушӑва ЧР Министрсен Кабинечӗн Председателӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ. Анатолий Тимофеев унччен ҫак ведомствӑрах ӗҫленӗ. Вӑл объектсен сыхлавӗн пайӗн строительство тата техника базин аталанӑвӗн секторӗн заведующийӗ пулнӑ.

Культура министрӗн вакансийӗ 2016 ҫулхи раштав уйӑхӗнче пушаннӑ. Ун чухне Татьяна Казакова Кадет шкулӗн директорӗн пуканне йышӑннӑ. Халӗ Константин Яковлевӑн виҫӗ ҫум: Вячеслав Оринов, Иван Архипов тата Анатолий Тимофеев.

Анатолий Тимофеев 1983 ҫулта ҫуралнӑ. Вӑл И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра инженера вӗреннӗ. 2005 ҫулта диплом илнӗ.

Ҫӗмӗрле районӗн официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх ҫак тӑрӑх хӗлле хушшинче пухӑннӑ каяшран икӗ уйӑх хушшинче тасаласшӑн. Ку ӗҫе тума икуйӑхлӑх пуҫарнӑ — вӑл акан 1-мӗшӗнче пуҫланӗ те ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче вӗҫленмелле.

Ҫак вӑхӑт хушшинче кашни ял тӑрӑхӗнче юра вӑхӑтра турттарса тухмалли, тӗрлӗ ҫӳп-ҫапран тасатмалли, тирпей-илем кӳмелли, симӗслентермелли мероприятисем ирттерӗҫ. Тӗрлӗ предприятисемпе учрежденисене вара шанса панӑ лаптӑксене хӑйсен вӑйӗпе тасатма, тирпейлеме сӗннӗ. Ку ӗҫе эрнере пӗр хутран кая мар ирттерсен аван пулни пирки каланӑ.

Хӗл иртнӗ хыҫҫӑн тавралӑх ҫӳп-ҫаппа тулни никамшӑн та кӗтменлӗх мар ӗнтӗ. Юр ирӗлнӗ хыҫҫӑн унччен курӑнман каяш ҫиеле тухать, илеме пӑсать. Тирпей-илем кӗртес ӗҫе ҫапла май кашни хӗл хыҫҫӑн ирттерме тивет. Ытларах пайӗпе шӑматкунлӑхсем тӑваҫҫӗ. Чылай чухне ҫак ӗҫ тӳлевсӗр.

Монополипе кӗрешекенсем ҫӳп-ҫап илсе тухмалли хаксене вӑйпа сӗннӗшӗн Чӑваш Енӗн тарифсемпе ӗҫлекен патшалӑх службине апла тума юраманни пирки асӑрхаттарса ҫыру янӑ.

Тарифсемпе ӗҫлекенсем монополипе кӗрешекенсен умӗнче ертӳллӗ (управляющи) компанисене ҫӳп-ҫап турттарса тухмалли хака пӗр кубометршӑн 340 тенкӗ тесе йышӑнмалла тесе янӑ ҫырушӑн айӑпа кӗнӗ. Кунашкал ҫыру яни антимонопольщиксен шухӑшӗпе конкуренцине пӑсма пултарать тата хаксен виҫине вӑйпа сӗнет. Ҫавна май ака уйӑхӗн 25-мӗшӗччен ҫак ҫырӑва каялла чӗнсе илме тата сайтри информацие кӑларса пӑрахма хушнӑ.

Аса илтеретпӗр, ҫуп-ҫапа полигона таран илсе тухассин хакне Ҫӗнӗ Шупашкар ҫывӑхӗнче ҫӗнӗ полигона уҫнӑ хыҫҫӑн ӳстерчӗҫ. Вӑл ытла та пысӑк пулни Владимир Путина та кӑсӑклантарнӑччӗ.

«Чувашская энергосбытовая компания» (чӑв. Энерги сутакан чӑваш компанийӗ) хыпарланӑ тӑрӑх Ҫӗнӗ Шупашкарпа Чӑваш Ен ертӳлӗхӗ вӗсен умӗнчи парӑма ҫывӑх вӑхӑтра парса татма шантарнӑ. Аса илтеретпӗр, Ҫӗнӗ шупашкарти троллейбус управленийӗ энергетиксем умӗнче 6,1 млн. тенкӗлӗх парӑма кӗрсе кайнӑ, ҫавна пула Ҫӗнӗ Шупашкарти троллейбуссене чарса лартас хӑрушлӑх сиксе тухнӑ.

Паян каҫ кӳлӗм энергетиксем электричество пама пӑрахассипе хӑратнинчен ку ӗҫе пурнӑҫлама та тытӑннӑ. Троллейбус линийӗсене электричествӑпа тивӗҫтерекен 2-мӗш подстанцие тата депона электричество пама пӑрахнӑ. Ҫапла май хулан хӑш-пӗр районӗсенче троллейбус транспорчӗ чарӑнса тӑнӑ. Ҫавах та хулан тӗп пайӗнче, Чумкассипе Тӗкӗрҫ микрорайонсенче (ку лаптӑка «Коммунальные сети Новочебоксарска» (чӑв. Ҫӗнӗ Шупашкарӑн коммуналлӑ сечӗсем) электричество парать, вӗсем электричество парассине пӑрахӑҫлама килӗшмен) вӗсем чиперех ҫӳренӗ.

22 сехет ҫитеспеле 2-мӗш подстанцине те, депона та электричество панӑ пулать.

Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнчи хушӑвӗпе Владимир Агеев художника «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе наградӑлама йышӑннине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, хушура ҫырнӑ тӑрӑх, чыса ӳнерҫӗ «Чӑваш Республикин ырлӑхӗшӗн нумай ҫул таса чунпа ӗҫленӗшӗн» тивӗҫнӗ.

Пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче художникӑн 85 ҫулхине халалласа курав уҫӑлнӑ. Чӑваш халӑх ӳнерҫине ҫавӑн чухне республикӑн культура министрӗ Константин Яковлев саламланӑ май орден медалӗпе чысланӑ.

Аса илтерер, Владимир Агеев — график та, живописец та. 1932 ҫулхи ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Аслӑ Елчӗкре ҫуралнӑ. Шупашкарти ӳнер училищинче вӗреннӗ. Владимир Агеев Чӑваш кӗнеке издательствинче, «Капкӑн» журналта чылай ҫул ӗҫленӗ. Кӗнекесене те илемлетнӗ, уйрӑм ӗҫсемпе те ларнӑ, сатирӑра та хӑйне туптанӑ.

Чӑваш Енри 124 ҫамрӑк вырӑс чӗлхипе патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне вӑхӑт ҫитичченех тытнӑ.

Малтанласа ун пек шухӑшлисем ытларах тупӑннӑ: пурӗ 187 ҫын ӑна тытма палӑртнӑ. Экзаменӑн вӑхӑт ҫитичченхи тапхӑрне ҫапах та сахалтараххӑн хутшӑннӑ.

Экзамена епле тытни хальлӗхе паллӑ мар. Ӑна ака уйӑхӗн 10-мӗшӗ хыҫҫӑн уҫӑмлатӗҫ.

Аса илтерер, аттестат илме сахалтан та 24 балл пухмалла, аслӑ шкула ҫул тытас тесен сахалтан та 36 балл кирлӗ. Экзамен кӑтартӑвӗпе килӗшмесен аппеляци пама юрать. Ӑна ака уйӑхӗн 11–12-мӗшӗсенче йышӑнаҫҫӗ.

Патшалӑхӑн пӗрлӗхлӗ экзаменӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене ачасемпе вӗсен ашшӗ-амӑшӗ 8(8352) 57-21-60, 8(495) 984-89-19 номерсемпе уҫӑмлатма пултараҫҫӗ.

Ҫитес экзамен пуш уйӑхӗн 29-мӗшӗнче иртмелле. Ун чухне историпе 85 ҫын экзамен тытма палӑртса хунӑ, химипе — 33-ӗн.

Шуршӑлти музейра. Н. Плотников тунӑ сӑн

Ыран, пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлта Ҫамрӑксен Николаев вулавӗ иртмелле. 10 сехетре пуҫланаканскере СССР летчик-космонавтне Андриан Николаев космоса вӗҫсе хӑпарнӑранпа 55 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Вулава республикӑн Вӗренӳ министерстви патриотизм воспитанийӗ парас тата ҫӗршыври ӑслӑлӑхӑн тата космонавтикӑн ҫитӗнӗвне сарас, ачасене аэрокосмос пӗлӗве кӑсӑклантарас тӗллевпе йӗркеленине пӗлтерет.

Мероприятие хутшӑнма 22 районпа хуларан кӑмӑл тунӑ. Вӗсем пурӗ 64 тӗпчев ӗҫӗ тӑратӗҫ. Вӗсене пилӗк екцие пайланса хӳтӗлӗҫ: «Пионеры освоения космоса» (чӑв. Космоса ҫых хывнӑ пионерсем), «Аэрокосмическая техника. От первого спутника до системы ГЛОНАСС» (чӑв. Аэрокосмос техники. Пӗрремӗш спутникран пуҫласа ГЛОНАСС тытӑмӗ таран), «Космическая презентация» (чӑв. Космос хӑтлавӗ), «Героям космоса посвящается» (чӑв. Космос паттӑрӗсене халалласа) пултарулӑх секцийӗнче тата «Развитие аэрокосмического образования. Юбилейный урок» (чӑв. Аэрокосмос пӗлӗвне аталантарасси. Юбилейлӑ урок) методпӗрлешӳре.

Малалла...

Росгвардин Чӑваш Енри пайӗ професси уявне палӑртать

Наци гвардийӗн ҫарӗсен федераци служби паян хӑйӗн професси уявне палӑртать. Ҫав ятпа Шупашкарта савӑнӑҫлӑ мероприяти иртнӗ.

Ҫак кун — ҫӗршыври чи ҫӗнӗ уявсенчен пӗри вӑл. Ӑна кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 16-мӗшӗнче ҫирӗплетнӗ. Росгварди хӑй те — ҫӗнӗ тытӑм. Ӑна пӗлтӗр кӑна ӗҫлеттерсе янӑ. Асӑннӑ тытӑмӑн Чӑваш Енри уйрӑмне Алексей Ежеев полици полковникӗ ертсе пырать.

Наци гвардийӗн ӗҫченӗсене Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн ертӳҫи Иван Моторин, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн ертӳҫи Валерий Филимонов саламланӑ. Вӗсем ҫӗнӗ тытӑм правӑна сыхлас ӗҫре тӑрӑшса ӗҫленине палӑртса нумай ӑшӑ сӑмах каланӑ.

Алексей Ежеев Михаил Игнатьев Элтепере ҫӗнӗ тытӑма ура ҫине тӑма пулӑшнӑшӑн тав тунӑ.

Чӑваш Енре пӗлтӗр карӑк, ӑсан, пӑчӑр йышӗ сахалланнӑ. Ҫав вӑхӑтрах пакша, кашкӑр, мулкач, хир сысни, тилӗ, пӑши, ҫӳлевӗҫ, хир качаки, сӑсар, ӑсан йышланнӑ.

Чӗрчунсен тӗнчи пирки паян республикӑри тӳре-шара канашлӑва пухӑнсах сӳтсе явнӑ. Чӑваш Енӗн Правительствин тунти кунсерен иртекен канашлӑвӗнче ытти ыйтӑва та хускатнӑ.

Республикӑн ҫутҫанталӑк пурлӑхӗсен тата экологи министрӗ Александр Коршунов пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра йӗркене пӑсакан сунарҫӑсен йышӗ нумайланнӑ. Пӗлтӗр вӗсен хисепӗ 2015 ҫулхинчен 2,5 хут йышланнӑ. Нумайӑшне административлӑ майпа явап тыттарнӑ. Виҫӗ ҫынна пуҫиле ӗҫ пуҫарсах саккун пирки аса илтернӗ. Йӗркене пӑхӑнман сунарҫӑсене пӗлтӗр пӗтӗмпе 354,5 пин тенкӗлӗх штраф хурса панӑ.

«Капкӑн» журнал пирки пуҫланнӑ калаҫӑва малалла тӑсатпӑр.

1970 ҫулта эпӗ тӑванла Пушкӑртстанри район хаҫатӗнче ӗҫлеме пуҫларӑм. Унта Николай Леонтьев тусӑм чӗннипе тухса кайрӑм. Унччен салтакра виҫӗ ҫул хӗсметре тӑнӑччӗ.

Пушкӑртсемпе тутарсем мана нихҫан та «кит манта!» (кай кутан!) тесе каламан. Калама ҫеҫ те мар, эпӗ Шупашкара «Капкӑн» журнала куҫнине пӗлсен хӑш-пӗрисем кӗҫ-вӗҫ куҫҫуль кӑлармарӗҫ.

Чӑвашсен кулӑшпа сатира журналӗн тиражӗ вӑл тапхӑрта сахалах марччӗ-ха, анчах ҫав тираж ҫултан ҫул ӳссе пыратчӗ. Паллах, эпир тӑрӑшмасӑр пулаймастчӗ ҫакӑ. Совет Союзӗнчи пур кӗтесӗнче пурӑнакан чӑвашсем те «Капкӑна» илсе тӑччӑр тесе тӑрӑшаттӑмӑр. Сӑмахран, казахсен «Ара» (Тӗкӗлтура) кӑларӑмӗсенче «Чӑвашсен «Капкӑн» журналӗ» ятпа темиҫе хутчен те ятарлӑ страницӑсем кӑлартӑмӑр. Ҫапла майпа журнал унта 3 пин экземпляр таранччен кайса тӑма пуҫларӗ. Тутарстан, Пушкӑртстан, Мускав, Чӗмпӗр, Самар облаҫӗсенче те нумайӑн хапӑл тӑватчӗҫ кулӑш ӑстисене. Кӗҫех «Капкӑн» 97 пин экземплярпа тухса тӑма тытӑнчӗ.

Малалла...