Мускав кӗперӗ

Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шупашкарти Мускав кӗперне шыв юхтарса кайнине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнер пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, вӑйлӑ ҫумӑр хыҫҫӑн ҫӗнӗ кӗпер ҫинчи асфальт пӗр ҫӗрте вырӑнтан хускалнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл вырӑна хулари тӳре-шара васкаса ҫитнӗ. Пӗр 50 метр тӑршшӗ лаптӑка шывпа мӗншӗн юхтарса кайнине ӑнланас тесе вӗсем оперативлӑ канашлу ирттернӗ.

Кӗперпе ҫыхӑннӑ хыпара халӑх сечӗсенче те сӳтсе явма пуҫланӑ. Ку лару-тӑрура Чӑваш Енӗн транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗ Владимир Иванов айккинче юлман: Фейсбукра ыйтӑва ӗнерех уҫӑмлатнӑ. Вӑл ӑнлантарнӑ тӑрӑх, асфальта малтанхи кун ҫеҫ хурса пӗтернӗ. Министр каланӑ тӑрӑх, асфальт киввипе ҫӗннине сыпӑнтарнӑ ҫӗрте хускалнӑ, ҫӗнӗскер хытса ӗлкӗреймен. Ӑна ҫийӗнчех юсанӑ.

Ишӗлнӗ Мускав кӗперӗ

Ӗнер Шупашкарти Мускав кӗперне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫрӗҫ. Унта тӗрлӗ шайри тӳре-шара, ҫав шутра республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков, депутатсем хутшӑннӑ. Хула ҫыннисем те тухнӑ кӗпер уҫнине пӑхма. Паллӑ пулӑм ячӗпе техника парачӗ те йӗркеленӗ: велосипедистсем, картинг ҫине ларнӑ ҫамрӑксем ҫӗнӗ кӗпер урлӑ каҫнӑ. Вӗсем хыҫҫӑн строительство техники, троллейбуссем ҫула тухнӑ.

Анчах ҫӗркаҫ Шупашкарта ҫунӑ вӑйлӑ ҫумӑр хыҫҫӑн ҫӗнӗ кӗпер ҫинчи асфальт пӗр ҫӗрте вырӑнтан хускалнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл вырӑна хулари тӳре-шара ҫийӗнчех персе ҫитнӗ. Пӗр 50 метр тӑршшӗ лаптӑка шывпа мӗншӗн юхтарса кайнине ӑнланас тесе вӗсем оперативлӑ канашлу ирттернӗ.

Патӑрьел районӗнчи Сериня Халитова фермер качака ӗрчетесшӗн. Мӑйракаллӑ пӗчӗк выльӑха тытас шухӑш тытнӑ фермер ҫемйи ӗҫе пӗлтӗр пуҫӑннӑ. Паянхи кун вӗсем 500 качака тытасшӑн. Сӗте фермерсем кӳршӗллӗ регионсене — Мари Эла тата Удмурт Республикине — ӑсатаҫҫӗ. Халӑх ыйтнине кура ҫемье ку выльӑх шутне тата ӳстересшӗн. Хальхи вӑхӑтра унта тепӗр 1000 качакалӑх ферма тума пуҫланӑ.

Качака усракан фермер ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашма нумаях пулмасть Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов кайнӑ. Фермерсем министра качака сӗтне халӑх ыйтнине пӗлтернӗ. Сергей Артамонов вӗсене сӗте тирпейлеме сӗннӗ. Лешсен ун пек шухӑш пур-мӗн. Анчах малтан фермӑна хута ярса пӗтересшӗн, кайран сӗтрен сыр тума пуҫласшӑн.

Качака ферминче паян 10 ҫын ӗҫлет. Вӗсене уйӑхсерен вӑтамран 15-шер пин тенкӗ тӳлеҫҫӗ.

Шупашкарта «Амазони» этнокомплекса тӑвас сӑмах пуҫласа тухнӑранпа вӑхӑт самай иртрӗ. Кайран ӗҫ майӗпен вырӑнтан хускалчӗ. Комплексшӑн яваплисем проектпа федераци программине, «2011-2018 ҫулсенче РФ туризма аталантарасси» ятлине, лекрӗҫ, укҫана унтан та илейрӗҫ. «Шупашкара 500 ҫул» паркра ӗҫ хускални халӗ сисӗнет. Ҫак уйӑхӑн ҫурринче унта журналистсене илсе кайса кӑтартрӗҫ. Вӗсене ытти объектпа пӗрлех амазонкӑсен тӑватӑ кӳлепине вырнаҫтарнине кӑтартнӑччӗ.

Этнопаркри ӗҫсемпе паллашма ҫак кунсенче «Чеб ру» порталти журналистсем те кайнӑ. Вӗсен вичкӗн куҫӗ Халӑх паттӑрӗсен эпосӗнчи сӑнарсен аллейине хытах тишкернӗ. Амазонкӑсенчен пӗри ҫеҫ тухья тата чӑваш тӗрриллӗ тумтир тӑхӑннӑскер иккен. Пӗри аллине амантнӑ ҫын пек тытса тӑнӑн туйӑннӑ, тепри — урасӑр тейӗн...

Шупашкарти троллейбуссенче тӳлевсӗр Wi-Fi ӗҫлеттерсе ярӗҫ. Ҫыхӑну сферинче ӗҫлекен компанисенчен пӗри ку енӗпе конкурс выляса илнӗ. Ҫавӑ хулари общество вырӑнӗсенче тата троллейбуссенче вай-фай ҫыхӑнупа тивӗҫтерӗ. Оборудование кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗччен вырнаҫтарма палӑртаҫҫӗ. Официаллӑ майпа ӑна авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче хута ярӗҫ.

Транспортра вай-фай ҫыхӑну пулсан ҫамрӑксене илӗртессе шаннине тавҫӑрма йывӑр мар. Ку вара хула администрацийӗшӗн те, Шупашкарти троллейбус управленийӗшӗн те меллӗ. Тӗнче тетелне тухмасӑр май ҫук пек туйӑнакан паянхи саманара ку пулӑшу аслӑрах ӑрурисемшӗн те аван.

Тӳлевсӗр интернет 1, 4, 20, 21-мӗш маршрутпа ҫӳрекен троллейбуссенче пулӗ. Унсӑр пуҫне тӳлевсӗр вай-вай вырӑнӗсене Хӗрлӗ лапамра, А. Николаев паркӗнче тата Лакрей вӑрманӗнче ӗҫлеттерсе ярӗҫ.

ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнчи сӑн ӳкерчӗк

Ӗнер Чӑваш Ен Республика кунне паллӑ турӗ. Ун пек чухне тӗрлӗ объект уҫасси йӑлана кӗнӗ темелле. Шупашкарта Мускав кӗперне парадпа уҫрӗҫ. Пӑрачкав районӗнче фельдшерпа акушер пункчӗ уҫрӗҫ. Шупашкартан Ҫӗнӗ Шупашкара кайнӑ вырӑнта ҫӗкленнӗ ҫӗнӗ районта, Ҫӗнӗ хула текенскерте, ӗнер «Новоград» ят панӑ (чӑв. Ҫӗнӗ хула) ача пахчи уҫӑлчӗ. Вӑл ачасене кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче туллин йышӑнма пуҫласса шантараҫҫӗ.

Сӑмах май, маларах Садовӑй микрорайонта уҫнӑ ача пахчине те уҫнӑ чухне «Йӑрӑ ача» тесе пысӑк саспаллисемпе ҫырса хунӑччӗ. Ҫӗнӗ Шупашкарпа Шупашкара ҫыхӑнтаракан ҫӗнӗ микрорайонтине те чӑвашла ҫырса хунӑ. Ӑна уҫма хутшӑннисенчен пӗри каланӑ тӑрӑх, ача пахчисене чӑвашла ҫыртарма республикӑн вӗренӳ министрӗ Юрий Исаев ыйтать.

Ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Николай Карлин композитор вилнӗ. Елчӗк районӗнчи Аслӑ Елчӗкре ҫуралса ӳснӗскер юлашки вӑхӑтра Самар тӑрӑхӗнчи Сергиев районӗнче пурӑннӑ. Пӗлтӗрхи вӑл 70 ҫулне паллӑ турӗ. Ҫав ятпа тӑван республикӑра тӗрлӗ мероприяти ирттерчӗҫ. Елчӗкри историпе краеведени музейӗнче курав йӗркеленӗччӗ. Музей хӑйӗн хӑнисене Николай Карлин юррисемпе, сӑнӳкерчӗкӗсемпе, хаҫатра ун ҫинчен тӗрлӗ ҫулта ҫырнисемпе, унӑн юррисен пуххисемпе паллаштарнӑччӗ. Юбилей ячӗпе Шупашкарти Яков Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче ирттернӗ.

Паян елчӗксем хӑйсен пултаруллӑ ҫыннипе, республикӑра ят ҫӗнсе илнӗ ҫынпа, Николай Карлинпа, сывпуллашнӑ. Унта унӑн тӑванӗсем, ӑна пӗлекенсем тата ыттисем пуҫтарӑннӑ.

Cap.ru порталти сӑн ӳкерчӗк

Паян Шупашкарта Республика кунӗ кӗрлет. Уяв, паллӑ ӗнтӗ, ытти хӑш-пӗр тӑрӑхра та иртет. Пӑрачкав районӗнче, ав, ҫав ятпа ҫӗнӗ ача пахчи уҫнӑ, йывӑҫран бензин пӑчӑкпа хитре скульптура касса кӑларакансен Пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗ ӗҫленӗ.

Шупашкарта паян 17 сехетре пин сасӑллӑ ача хорӗн сассипе киленме май килнӗ. Тӗп хуламӑрти Атӑл кӳлмекӗ патӗнчи Анне палӑкӗ патӗнче вӗсем валли ятарласа сцена хатӗрленӗ.

Аса илтерер, пирӗн республикӑран хора 614 ача хутшӑннӑ. Вӗсенчен 350-шӗ — Шупашкар ачисем. 384 ача Раҫҫейри 32 регионтан килнӗ.

Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ хорӗ юрланӑ вӑхӑтра ҫумӑр ҫума пуҫлани те ачасене шиклентереймен. Ҫумӑртан хӳтӗленмеллисем тӑхӑнса вӗсем юрланӑ. Репертуарта чӑваш юррисем те пулнӑ.

Паян Шупашкарта кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Чӑваш чӗлхипе ирттернӗ пӗтӗм тӗнчери олимпиада ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. Ун пекки кӑҫал пуҫласа пулнӑ. Хальхинче 25 ҫула ҫитмен 350 ытла шкул ачипе студент хутшӑннӑ. Вӗсем — хамӑр тӑрӑхран ҫеҫ мар, республика тулашӗнчен тата чикӗ леш енчен те.

Олимпиадӑна «Чӑваш чӗлхи – тӑван чӗлхе» тата «Чӑваш чӗлхин илемӗ» енсемпе йӗркеленӗ.

«Чӑваш чӗлхи – тӑван чӗлхе» енӗпе 51 ача хутшӑннӑ, вӗсенчен пиллӗкӗшӗ — Тутарстанран, пӗри – Пушкӑртстанран, виҫҫӗшӗ — Чӗмпӗр облаҫӗнчен. Ултӑ ҫамрӑк ҫӗнтернӗ: Мария Ядрицова (Йӗпреҫри 2-мӗш шкул); Любовь Сергеева (Куславккари 2-мӗш шкул); Юлия Ярдухина (Шупашкарти 62-мӗш шкул) Ираида Якимова (Тӑвай районӗнчи Курнавӑш); Павел Васиков (Тутарстанри Аксу районӗнчен, Регина Андреева (Вӑрнар районӗнчи Санарпуҫӗнчен).

«Чӑваш чӗлхин илемӗ» ен дистанци мелӗпе иртнӗ. Унта тӗрлӗ ҫӗрте пурӑнакансем хутшӑннӑ, турцирен те пулнӑ.

Пӑрачкаври фестиваль. Михаил Вансяцкий сӑн ӳкерчӗкӗ

Республика кунне кӑҫал Пӑрачкавра та ирттереҫҫӗ. Ҫав ятпа унта ирттерме палӑртнӑ мероприятисен шутӗнче бензин пӑчӑкӑпа йывӑҫран тӗрлӗ кӳлепе касакансен «Фантазия из дерева» (чӑв. Йывӑҫран фантази) Пӗтӗм Раҫҫейри фестиваль те пур. Ӑна «Этем тата ҫут ҫанталӑк» ятпа ирттереҫҫӗ.

Фестивалӗн арт-директорӗ — Евгений Акимов скульптор, Чӑваш Республикин халӑх промыслисен ӑсти, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн кафедрин доценчӗ. Чулхула облаҫӗнчи Богородскри художествӑпа промышленность училищине хӑй вӑхӑтӗнче вӗренсе пӗтернӗскер тӗрлӗ шайри ӑӑмртусене хутшӑннӑ. Кӑҫал ҫеҫ вӑл икӗ хутчен Германири конкурса хутшӑннӑ. Раҫҫейрен унта вӑл тата унӑн вӗренекенӗ Артем Смирнов хутшӑннӑ. Вӗсен скульптурине Германири Сотрум хулинчи парксенчен пӗринче вырнаҫтарнӑ.

Пӑрачкаври фестиваль паян 15 сехетре хупӑнать.