Республикӑра
![]() «Ачалӑх ячӗпе, ачалӑхшӑн» ыркӑмӑллӑх марафонне хутшӑнма чӗнеҫҫӗ. Ӑна Чӑваш Енре 21-мӗш хут ирттереҫҫӗ. Хальлӗхе марафон пухмачне 1 миллион та 860 пин тенкӗ кӗнӗ. Ҫак укҫана нумай ачаллӑ тата сахал тупӑшлӑ ҫемьесене параҫҫӗ, ача-пӑча пултарулӑхне аталантарма майсем тӑваҫҫӗ. Пухӑннӑ укҫа-тенкӗпе медицина хатӗр-хӗтӗрӗ туянаҫҫӗ, вӗренӳ учрежденийӗсене, ача ҫурчӗсене сӗтел-пуканпа, тренажерпа, теттепе, кӗнекепе тивӗҫтереҫҫӗ. Пӗлтӗр марафона 1600 ҫын хутшӑннӑ. Ун чухне пухмача 8 миллион тенкӗ кӗнӗ. Юлашки 4 ҫулта ыркӑмӑллӑх ӗҫӗ валли 33 миллион ытла тенкӗ кайнӑ. Кӑҫал Вӑрнар, Патӑрьел, Елчӗк районӗсем ыркӑмӑллӑх марафонне уйрӑмах хастар хутшӑннине палӑртмалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Спорт
![]() Чӑваш Енри паллӑ биатлонистсене — Татьянӑпа Вячеслав Акимовсене — ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫитӗнӳсем тунӑ ятпа саламланӑ. Татьянӑпа Вячеслав — упӑшкипе арӑмӗ. Вӗсем — биатлон енӗпе тӗнче класлӑ спорт мастерӗсем, Раҫҫейӗн биатлон енӗпе пӗрлештернӗ командин пайташӗсем. Тӗлпулура Михаил Игнатьев республикӑра вӑй-хал культурипе спорта аталантарас тӗлӗшпе ҫулсерен 700 миллион ытла тенкӗ уйӑрнине палӑртнӑ. Ҫак пулӑшу пуррипе 34 пин ача спорт шкулӗнче ӑсталӑхне туптать. Татьяна ҫитӗнӳсенче тренерӑн Анатолий Акимовӑн (вӑл Вячеславӑн ашшӗ) тӳпи пысӑк пулнине палӑртнӑ. Вӑл ӑна тӑван хӗрӗ пекех воспитани панӑ. Михаил Игнатьев вара биатлонистсен ашшӗ-амӑшне ҫӗршыва юрӑхлӑ ҫынсем ҫитӗнтернӗшӗн тав тунӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Вӑрнар районӗнчи Нурӑс ялӗнче шыв башни персе аннӑ. Вӑл 8 ҫурта (унта 200 хваттер шутланать, 375 ҫын пурӑнать) шывпа тивӗҫтернӗ. Башньӑна 35 ҫул каяллах тунӑ. Ку таранччен вӑл мӗнле чӑтнӑ-ши? Сӑнӳкерчӗке пӑхсан вӑл питӗ кивӗ пулни палӑрать. Вӑрнар район администрацийӗ СУПН-1-17 ертӳлӗх (управляющи) компанийӗ насос илессине пӗлтернӗ. Вӑл 150 пин тенкӗ тӑрать. Башня йӑтӑнса аннӑ хыҫҫӑн ҫынсем 8 ҫӑлкуҫран шыв ӑснӑ. Ирхине тата каҫхине пушар машини шыв кӳрсе килнӗ. Ҫынсем кӑмӑлсӑрланнӑ тӗслӗхсем пулман. Сӑмах май, Нурӑсра ҫуркунне иккӗмӗш ҫул ӗнтӗ пӑтӑрмах сиксе тухать. Пӗлтӗр ейӳ вӑхӑтӗнче унта кӗпер ишӗлсе аннӑччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Тунтикун Шупашкарти хӑш-пӗр районӗсенче ҫутӑ пӗтнӗччӗ. Теприсене ҫакӑ шырлӑх та кӳнӗ — техника ҫунса кайнӑ тӗслӗхсем паллӑ пулнӑ. 18 пин ҫын вӑхӑтлӑх ҫутӑсӑр юлнӑччӗ. Строительство министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх пӑтӑрмах сӑлтавӗ «Южная-2» (чӑв. 2-мӗш кӑнтӑрти) сывлӑшри линин 34-мӗш юпи ҫывӑхӗнче пралуксем перӗннипе (кӗске замыкани пулса иртнӗ) ҫыхӑннӑ. Халь ку тӗлӗшпе тӗрлӗ ведомство ҫыннисенчен йӗркеленӗ ушкӑн тӗпчев ирттерет, унӑн пӗтӗмлетӗвне 20 кун хушшинче пӗлтерме шантараҫҫӗ. Техника ҫунса кайнипе шар курнӑ ҫынсен ертӳлӗх компанисене е «Чувашская энергосбытовая компанине» (чӑв. Энергипе тивӗҫтерекен чӑваш компанийӗ) ҫитмелле. Енчен те шырлӑх кӳнине саплаштарма килӗшмеҫҫӗ пулсан — суда ҫитме тивӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Пуху самантне Юрий Шакеев ӳкерсе илнӗ Ӗнер, пуш уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Шупашкарти Ленин район сучӗ патӗнче полицейскисем тӑватӑ ҫамрӑка тытса чарнӑ. Кун пирки «Ҫыхӑнура» портал Алексей Глухов право хуралҫи пӗлтерни тӑрӑх хыпарланӑ. Каччӑсене «административлӑ протокол ҫырма» тесе полицин 1-мӗш пайне илсе кайнӑ-мӗн. Пакунлисен аллине ҫакланнисем хушшинче Семен Кочкин, Роман Романов, Дмитрий Робсон тата Константин Ишутов пулнине пӗлтернӗ. Аса илтерер, пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Шупашкарти Чапаев скверӗ патӗнче халӑх пухӑвӗ иртнӗ. Асӑннӑ каччӑсем унта хутшӑннӑ. Ӗнер вӗсем Юрий Сидоров ятлӑ ҫын тӗлӗшпе пыракан суд процессне кайнӑ. Лешне полицие пӑхӑнман, «Молодая Гвардия» (чӑв. Ҫамрӑк гварди) йӗркеленӗ экологи митингӗнчен каясшӑн пулман тесе суд ӑна пин тенкӗлӗх штраф ҫырса панӑ-мӗн. Тытса чарнисем «Ҫыхӑнура» портала пӗлтернӗ тӑрӑх, полицейскисем митинга хутшӑннӑ ҫынсенчен сахалтан та утмӑлӑшӗн ятне-шывне, вӗсем ӑҫта пурӑннине пӗлеҫҫӗ тата вӗсенче хайхисен сӑнӳкерчӗкӗ пур. Пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Раҫҫейӗн чылай хулинче Дмитрий Медведьев пирки ӳкернӗ фильм тавра халӑх пухӑннине, унта илсе панӑ фактсене тӗрӗслеме, коррупципе кӗрешме ыйтса калаҫнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш чӗлхи
![]() Культурӑпа наци чӗрӗлӗвӗн «Ирӗклӗх» обществи, «Хавал» юхӑм хастарӗсем тата ытти чӗрӗ ҫын пӗр шухӑшлӑ пулса ҫак кунсенче Раҫҫейӗн вӗренӳ министрӗ Ольга Васильева патне ҫыру янӑ. Вӗсем хӑйсен пӑшӑрханӑвне 4-мӗш класс хыҫҫӑн Пӗтӗм Раҫҫейри тӗрӗслев ӗҫне ирттерессипе сӑлтавланӑ. Тата тӗрӗсрех каласан, тӗрӗслеве математикӑпа, тӑван тавралӑха вӗрентекен предметпа тата вырӑс чӗлхипе ҫеҫ тыттарни вӗсене тӗлӗнтернӗ. Ҫыру авторӗсем Чӑваш Енри 455 шкултан ҫурринчен ытларахӑшӗнче пуҫламӑш классенче чӑвашла, 16-шӗнче тутарла, 3-шӗнче ирҫелле вӗрентнине палӑртнӑ. Апла пулин те тӗрӗслеве пурин те вырӑсла пурнӑҫламалла. Кӑҫал тӗрӗслев ӗҫне 5, 10 тата 11-мӗш классенче те чылай предметпа ирттермелле. Хастарсем шухӑшланӑ тӑрӑх, тӗрӗслев заданийӗсене наци чӗлхи ҫине куҫармалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хӗсмет
![]() Ҫар комиссариатӗнчи пуху Кӑҫалхи ака-ҫӗртме уйӑхӗсенче Чӑваш Енри 1334 каччӑна салтака пуҫтарса кайӗҫ. Кун пирки паян республикӑн Ҫар комиссариатӗнче пӗлтернӗ. Ҫурхи призывпа ҫыхӑннӑ ятарлӑ пухӑва районсемпе хула администрацийӗсенчи, районсенчи ҫар ӗҫ комиссариачӗсенчи специалистсене, призыв валли тӗрӗслекен тухтӑрсене пуҫтарса калаҫнӑ. Сӑмах май каласан, вӗсене ыран та пухӗҫ. Пуҫтарӑннисем умӗнче тухса калаҫнӑ республикӑн юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗ Наталья Тимофеева пирӗн Чӑваш Енре пӗлтӗрхи призыва ӑнӑҫлӑ ирттерни ҫинчен чарӑнса тӑнӑ. Кӑҫал та ҫавӑн пекех ӗҫлемеллине палӑртнӑ. Каччӑсене ҫара ӑсатассипе пирӗн республика пӗлтӗр Тӗп ҫар округӗнче иккӗмӗш разрядлӑ ҫар комиссариачӗсем хушшинче иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. |
Политика
![]() Константин Степанов депутат Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ, либерал-демократсен партийӗн пайташӗ Константин Степанов республикӑн Патшалӑх Канашне куҫать. Хулари депутатсен ӗнерхи ларӑвӗнче либерал-демократ полномочирен хӑтарма ыйтса пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче заявлени ҫырнине пӗлтернӗ. Константин Степанов Шупашкарти Депутатсен пухӑвне парти списокӗпе суйланнӑ. Йышра вӑл ҫав партирен пӗчченех пулнӑ. Чӑваш парламентне либерал-демократ Надежда Петрова вырӑнне куҫӗ. Пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче иртнӗ сессире хӗрарӑм-депутат обществӑлла ҫав тивӗҫрен хӑтарма ыйтса заявлени ҫырнине пӑхса тухнӑччӗ. Аса илтерер, Патшалӑх Канашӗнче либерал-демократсене виҫӗ вырӑн лекнӗччӗ. Шупашкарти Депутатсен пухӑвне депутата кама сӗнессине либерал-демократсен партийӗ ҫывӑх вӑхӑтра палӑртӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Мурманск облаҫӗнчи Раиса Садакова Мурманск облаҫӗнчи ӳнер музейӗнче вӑл тӑрӑхри чӑвашсен наци автономийӗн ертӳҫин Раиса Сардакован куравӗ уҫӑлнӑ. Унта вӑл хай ӑсталанӑ ӗҫсене тӑратнӑ. Аякра пурӑнакан чӑвашсен наци автономине ертсе пыракан хастар ҫак хӗрарӑм чӑваш тӗррипе тахҫанах кӑсӑкланать. Кӑсӑкланать кӑна та мар, Раиса Степановна чӑваш ҫи-пуҫне ӑсталать. Тепӗр чух пӗр ӗҫе пурнӑҫлама ӑна ҫулталӑк та кирлӗ иккен. Апла пулин те Раиса Садакова вӑхӑта шеллемест. Чун юратнӑ ӗҫе вӑл ачисемпе мӑнукӗсене хӑнӑхтарать. Ӳркенмен хӗрарӑм чӑвашсен культурипе ҫыхӑннӑ Мурманскри мероприятисене вӗҫӗмех хутшӑнать. Пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнче уҫӑлнӑ курав ал ӑстин пултарулӑхӗпе туллин паллаштарать. Курав ака уйӑхӗн 23-мӗшӗччен пырӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Вячеслав Комаров (сулахайри). Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче хӑйсен хӑрушсӑрлӑхӗн пайне ертсе пынӑ Вячеслав Комарова информаци центрӗн пуҫлӑхӗн ҫумне лартнӑ. Информаци центрӗ те пӗчӗк паях мар: вӑл ҫынсем пирки тӗрлӗ хыпар пухать, ал йӗрне, судпа айӑпланни ҫинчен тата ҫавӑн йышшине пуҫтарса пырать. Вячеслав Комарова ҫынсем 2015 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче Шупашкарта сиксе тухнӑ пӑтӑрмахлӑ пулӑм хыҫҫӑн пӗлме пуҫланӑ тесе ҫырать «За рулем» (чӑв. Руль умӗнче) портал. Ҫавӑн чухне Т999ТТ номерлӗ «Мерседеса» ҫул-йӗр инспекторӗсем тытса чарнӑ. Кантӑкне хытах тӗксӗмлетнӗ машина водителӗн докуменчӗсем те йӗркеллех пулман-мӗн. Пӑтӑрмахлӑ лару-тӑруллӑ вырӑна руль умӗнчи 22 ҫулхи каччӑн ашшӗ, хайхи Комаров, хӑй пырса ҫитнӗ иккен. Ҫавӑн хыҫҫӑн ку истори федерацин телеканалӗпе те янӑранӑ. Сӑмах май, кӑҫалхи кӑрлачӑн 22-мӗшӗнче те Т999ТТ номерлӗ «Мерседес» ҫул-йӗр ҫинчи инкеке лекнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (18.03.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 746 - 748 мм, -1 - -3 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр енчен вӗрӗ.
| Александр Янташ, чӑваш ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Осипов Пётр Николаевич, чӑваш драматургӗ, ҫыравҫи вилнӗ. | ||
| Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |