Ирина Кошкина сӑн ӳкерчӗкӗ

Кӑҫалхи «Раҫҫей чӑваш пики» Крымра канӗ.

Ҫак конкурс паян, раштавӑн 2-мӗшӗнче, Шупашкарти Чӑваш патшалӑх культура институтӗнче иртнӗ.

«Раҫҫeй Чӑваш пики — 2017» ята ҫӗнсе илессишӗн Чӑваш Енри тӗрлӗ районтан, Тутар, Пушкàрт республикисенчен, Чулхула, Самар, Тӗмен, Иркутск облаҫӗсенчен, Питрӗ хулинчен килнӗ 21 хӗр тупӑшнӑ.

«Раҫҫей чӑваш пики» ята илес тесе вӗсен тӑван халӑх историйӗпе, кун-ҫyлӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене хуравланӑ. Ҫав ята тивӗҫес текенсенчен Чӑваш Ен Эл еперӗ кам пулнипе, тӑван халӑхӑмӑрӑн апат-ҫимӗҫне пӗлнипе те кӑсӑкланнӑ.

Пикесене ытти ҫулхиллех тӗрлӗ номинацире хавхалантарнӑ. «Раҫҫeй Чӑваш пики-2017» ята Йӗпреҫ районӗнчи Луиза Ильина тивӗҫнӗ. Ӑна Крымра канмашкӑн путевка парнеленӗ.

«Матч ТВ» федераци каналӗпе Раҫҫейри Паралимп комитечӗн «Пурнӑҫа таврӑнни» преми чыславне кӑтартнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти вӑй-хал культурин вӗрентекенӗ унӑн лауреачӗ пулса тӑнӑ.

Мероприятире паралимп спортне аталантарассишӗн нумай тӑрӑшакан ҫынсене чысланӑ. «Личный пример» номинацире Андрей Михайлов ҫӗнтернӗ. Вӑл Раҫҫейри хусканупа тӗрев енчен сусӑр ҫӑмӑл атлетсен командин тренерӗ. Ҫавӑн пекех Ҫӗнӗ Шупашкарти ачасемпе ҫамрӑксен 2-мӗш спорт шкулӗнче ӗҫлет.

Андрей Михайлов – Раҫҫей Федерацийӗн вӑй-хал культурипе спорт отличникӗ, Раҫҫейри пӗтӗмӗшле пӗлӗвӗн хисеплӗ ӗҫченӗ.

Мускаври аэропортра полицейскисем ЧР Патшалӑх Канашӗн депутатне Кияметдин Мифтахутдинова тытса чарнӑ. Вӑл сумка вӑрланӑ тесе шухӑшланӑ. Сумкӑра вара укҫа пулнӑ. Анчах депутат ҫакӑ тӗрӗс маррине, ӑнланманлӑх сиксе тухнине ӗнентерет.

Вӑл раштавӑн 1-мӗшӗнче Питӗртен Мускава вӗҫнӗ. Ҫӗршывӑн тӗп хулине ҫитсен ун патни пакунлисем пынӑ та пӗр пассажирӑн сумкине вӑрланӑ тесе айӑплама пуҫланӑ. Сумкӑра 400 доллар пулнӑ-мӗн.

Кияметдин Мифтахутдинов тытса чарнӑ чухне сумкӑна вӑрламаннине, шӑпах ӑна тавӑрса пама хатӗрленнине ӗнентерме пуҫланӑ. Депутат корочкине кӑтартсан та полицейскисем хайхискере яман, ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

«Ку ӑнланманлӑх. Питӗртен вӗҫсе тухиччен эпӗ тепӗр регионти ӗҫтешпе кафере апатлантӑм. Лешӗ самолета пӗрремӗш ларчӗ, эпӗ вара вӑл сумкине манса хӑварнӑ пуль терӗм, мӗншӗн тесен сумка юнашар пукан ҫинче выртатчӗ. Ӑна усал тӗллевпе илмерӗм. Мускава ҫитсен сумка манӑн ӗҫтешӗн марри тӑрӑ шыв ҫине тухрӗ. Пирӗн рейс тытӑнса тӑчӗ, эпӗ Шупашкара вӗҫекен самолета кая юлаттӑм, ҫавӑнпа малтан регистрациленесшӗнччӗ, унтан сумкӑна полицие кайса парасшӑнччӗ.

Малалла...

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев юристсене професси уявӗпе саламланӑ.

«Чӑваш Ен юрисчӗсем хӑйсен професси тивӗҫӗсене чыслӑн пур­нӑҫласа пыраҫҫӗ, пурнӑҫӑн кирек хӑш сферинче те ӑнӑҫлӑ ӗҫлеҫҫӗ, пра­во йӗркине шанчӑклӑн тытса пырас, обществӑпа пат­ша­лӑ­х ҫирӗплӗхне вӑйлатас, халӑхӑн право культурине ӳстерес ӗҫе курӑмлӑ тӳпе хываҫҫӗ.

Республикӑра граж­дансен хӳтлӗхсӗр ушкӑнӗсене тӳлев­сӗр право пулӑшӑвӗпе тивӗҫтереҫҫӗ. Юлашки пилӗк ҫулта ҫав­на­шкал пулӑшупа регионта пурӑнакан 200 пине яхӑн ҫын усӑ кур­нӑ.

Эсир хӑвӑрӑн професси ӑсталӑхне малашне те ӳстерсе пы­­расса, граждансен конституцире палӑртнӑ ирӗкӗсемпе ирӗк­лӗ­хӗсене тата саккунлӑ интересӗсене чыслӑн та тӳрӗ кӑмӑлпа хӳтӗлессе ҫирӗппӗн шанса тӑратӑп», — тенӗ вӑл.

Михаил Игнатьев

Раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин еитӳҫин Дмитрий Медведевӑн регионти обществӑлла йышӑну пӳлӗмӗнче халӑха йышӑннӑ.

Тӗл пулӑва ҫакӑн пекех Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думин депутачӗ, маларах асӑннӑ партин регионти уйрӑмӗн секретарӗ Николай Малов, унӑн ҫумӗ Николай Николаев хутшӑннӑ.

Шупашкарта пурӑнакан Елена Ногаева хӑйӗн сӑмахӗнче хулари автомашина ҫулӗсем ҫывӑхӗнче ҫутӑ ҫителӗксӗр пулнине каланӑ.

Михаил Игнатьев ыйтӑва итленӗ май ҫапларах хуравланӑ: «Юлашки ҫулсенче регионти ҫулсене тӗпрен юсаса сарма, модернизацилеме сахал мар укҫа-тенкӗ тӑкакланать. «Хӑрушлӑхсӑр тата паха ҫулсем» проект та анлӑн пурнӑҫа кӗрсе пырать. Водительсемпе ҫуран ҫӳрекенсем валли сахал мар чаплӑ условисем хатӗрленӗ. Федераци, регион тата вырӑнти пӗлтерӗшлӗ 113,045 ҫухрӑм ҫула транспорт инфратытӑмне ҫӗнетессипе йышӑннӑ программӑсене тӗпе хурса йӗркене кӗртсе майлаштарнӑ. 2018 ҫлта «М-7 Волга» федераци трасси еннелле ҫутӑпа тивӗҫтерме плана кӗртнӗ».

Паян Шупашкарта ирӗклӗ мелпе кӗрешекен хӗрарӑм-ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртӗҫ.

Тӗнче кубокӗ ӗнер, раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Шупашкарти Пӑр керменӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлнӑ.

Ӑмӑртӑва Японирен, Китайран, АПШран, Азербайджанран, Монголирен, Швецирен, Украинӑран тата Раҫҫейрен пӗрлештернӗ ушкӑнсем килсе ҫитнӗ.

Чӑваш Енре пурӑнакансен ячӗпе Михаил Игнатьев Элтепер саламланӑ. «Пире тӗнчери чи чаплӑ та сумлӑ, паллӑ, вӑйлӑ спортсменсене кӗтсе илме шаннӑ. Ҫакӑ чӑннипех те пысӑк чыс пирӗншӗн. Паянхи пурнӑҫ таппинче патшалӑх политики спорт аталантӑр тесе чӑннипех те курӑмлӑ ӗҫсем туса пыни куҫкӗретех, условисем ҫителӗклӗ», — тенӗ республика ертӳҫи.

Тӗнчери кӗрешӳҫӗсен федерацийӗн вице-президенчӗ Наталья Ярыгина хӑйӗн саламӗнче республика ертӳлӗхне мухтаса тав сӑмахӗсем каланӑ тесе хыпарланӑ ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче.

Татьяна Акимова

Ҫак кунсенче биатлон енӗпе тӗнче кубокӗн пӗрремӗш тапхӑрӗ пырать. Вӑл Швецинчи Эстерсунд хулинче иртет.

Ӗнер хӗрарӑмсем 7,5 километра чупрӗҫ. Спринта Раҫҫейӗн спортсменкисенчен 16-мӗш номерпе йӗлтӗр йӗрӗ ҫине пирӗн ентеш, Татьяна Акимова, тухрӗ. Виктория Сливко 37-мӗш, Дарья Виролайнен 51-мӗш, Екатерина Юрлова 72-мӗш, Светлана Миронова 104-мӗш номерпе старта тӑчӗҫ.

Ӑмӑртӑва комментарилекен Дмитрий Губерниев Татьяна Акимова Чӑваш Енре биатлон центрне тума май килменнишӗн пӑшӑрханса калаҫнине тӳрӗ эфирта пӗлтерчӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, Инстаграмра тата ытти халӑх тетелӗнче ун патне ачасем: «Дима пичче, пулӑшӑр», — тесе ҫыраҫҫӗ-мӗн. Телеертӳҫӗ укҫа-тенкӗ хӗсӗк пулсан та центр тума май тупма ачасен ячӗпе республика ертӳҫине: «Ертӳҫӗ пичче, пулӑшӑр тархасшӑн тетпӗр», — тесе каларӗ.

Паян календарьпе — хӗллен пӗрремӗш кунӗ. Ҫӗнӗ ҫулччен вӑхӑт нумаях юлмарӗ. Шупашкар капӑрланма тытӑннӑ ӗнтӗ. Паян Республика тӳремне лартнӑ тӗп чӑрӑш йӑлтӑр-ялтӑр йӑлкӑшма пуҫланӑ.

Малашне кашни кун тавралӑх тӗттӗмленсен чӑрӑш ҫинчи 60 ҫӑлтӑр ҫутатма тытӑнӗ. Вӗсене, тӗрлӗ калӑпӑшлӑскерсене, наци эрешӗ евӗр тунӑ.

Шупашкар хула администрацийӗн культура тата туризм аталанӑвӗн управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, паян хулари Ҫӗнӗ ҫул капӑрлӑхӗсене вырнаҫтарса пӗтермелле пулнӑ. Республика тӳремӗнчи тӗп чӑрӑш ҫитес ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗччен ларӗ.

Аса илтерер: пӗлтӗр чӑрӑша савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ҫутнӑ. Ун чухне Шупашкар анлӑ сарӑлнӑ «Манекен челлендж» флешмоба хутшӑннӑ. Ун чухне акцие 350 ытла ҫын хутшӑннӑ.

Паян, раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарта чутах пысӑк инкек пулман. Макаренко урамӗнчи пӗр ҫурт ҫунма тытӑннӑ. Унта вара ҫемье пурӑннӑ.

Юрать, ҫывӑхра ҪҪХПИ ӗҫченӗсем пулнӑ. Вӗсем «Шупашкар» универмаг умӗнчи ҫавра ҫул ҫывӑхӗнче постра тӑнӑ. Ҫурт ҫуннине курсан пакунлисем часрах унта васканӑ.

Владимир Павлов аслӑ лейтенант карта урлӑ каҫса ҫӗмӗрнӗ чӳрече патне чупса пынӑ. Кил хуҫи хӗрарӑмӗ, хӑраса ӳкнӗскер, 5 ҫулти хӗрне тата 13-ри ывӑлне чӳрече урлӑ ӑна тыттарнӑ. Полицейски вара ачасене ӗҫтешне панӑ. Хӑй ҫунакан пӳрте кӗрсе хӗрарӑма урама тухма пулӑшнӑ.

Инспекторсем ҫулӑма сӳнтерме пулӑшнӑ. Анчах ҫурт самай вӑйлӑ сиенленнӗ. Хуралтӑ таврашӗ йӑлтах ҫунса кӗлленнӗ.

Вырӑс патшалӑх академи драма театрӗ 95 ҫул тултарать. Юбилей каҫӗ раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче иртӗ.

Шӑпах раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, 1922 ҫулта, театрта пӗрремӗш сезон уҫӑлнӑ. Ун чухне А.Островскин пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Василиса Мелентьева» спектакле сцена ҫине кӑларнӑ. Хаяр Иванпа Василиса ролӗсене театрӑн пӗрремӗш режиссерӗ Слободской тата пӗрремӗш артисткӑсенчен пӗри Юровская вылянӑ.

95 ҫулта театр вун-вун вӑйлӑ спектакль сцена ҫине кӑларнӑ. Вӗсем ылтӑн фонда кӗнӗ, куракансен асӗнче яланлӑхах юлнӑ. Театр халӗ те лайӑх спектакльсем хатӗрлет, куракансен савӑнтарать.

Вырӑс патшалӑх академи драма театрӗн сцени ҫине ытти регионти артистсем те пӗрре мар тухнӑ. Театр хӑй те тухса ҫӳренӗ: Хусана, Йошкар-Олана, Ижевска, Чӗмпӗре, Кирова, Стерлитамака, Костромана…