Чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Октябрьти Аслӑ революци пулнӑранпа 100 ҫул ҫитнине паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫак кун Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думин депутачӗпе Валентин Шурчановпа тӗл пулнӑ.

Вӗсем пӗрне-пӗри ҫак паллӑ кунпа саламланӑ, Раҫҫей шӑпишӗн пысӑк витӗм кӳнине каланӑ тесе пӗлтерет Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗ.

Михаил Игнатьев 1917 ҫулхи революци XX-мӗш ӗмӗрти чи паллӑ пулӑмсенчен пӗри пулса тӑнине, вӑл Раҫҫей историйӗн аталанӑвне улӑштарнине, Пӗтӗм тӗнчери пулӑмсене витӗм кӳнине палӑртнӑ. Историне яланах ӑша хывса пурӑнмалла, унӑн урокӗсене пӗлмелле тесе каланӑ.

Коммунист-депутатпа Элтепер бюджет политикипе ҫыхӑннӑ пыйтусене хускатнӑ.

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республика интересӗсене федераци шайӗнче хӳтӗленӗшӗн РФ Патшалӑх Думин депутатне тав тунӑ.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ирттернӗ канашлура республикӑн сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов хальхи вӑхӑтра пӗтӗмпе 528,4 пин ҫынна прививка тунине пӗлтернӗ. Грипран асӑрханмалли препаратсем ҫителӗклӗ пулнине асӑннӑ вӑл.

Республикӑн Патшалӑх Канашӗн Ертӳҫи Валерий Филимонов регионта пурӑнакансенчен 42,8 процентне прививка туни, ун пекки юлашки ҫулсенче пулманнине палӑртнӑ. «Патшалӑх халӑхӑн сывлӑхне упраса хӑварассишӗн чылай пулӑшу уйӑрать. Кӑтарту ырӑ енне улшӑнассине шанатпӑр», — тенӗ вӑл сӑмаха пӗтӗмлетсе.

Предприяти-организацисем хӑйсем патӗнче тӑрӑшакансене грипран прививка тума вакцина сахал мар туяннӑ. Ӗҫе тивӗҫлӗ шайра пурнӑҫласа пыраканнисем ҫаксем: Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗ, «Газпром трансгаз Чулхула», «ЭЛАРА», «ЧЭТА» предприятисем, «Канашский» ӑратлӑ савут.

Вӑрмар районӗнче пурӑнакан 32 ҫулти арҫын суд сакки ҫине ларӗ. Мӗншӗнне уҫӑмлатар: хайхискер полицие шӑнкӑравласа нумай хваттерлӗ ҫурта сирпӗтме хатӗрленни пирки пӗлтернӗ.

Ку ӗҫ кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пулнӑ. Ҫак арҫын хӑйӗн телефонӗпе усӑ курса Оперативлӑ нарядсен управлени центрне шӑнкӑравланӑ. Паллӑ ӗнтӗ: полицейскисем вырӑна тухса тӗрӗсленӗ. Телее, хыпар суя пулнӑ.

Арҫыннӑн вара суя хыпаршӑн явап тытма тиветех. Ун пек шӳтлеме юрамасть. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Куншӑн ӑна 200 пин тенкӗ таран штрафлама, 480 сехет ӗҫлеттерме, 3-6 уйӑх тӳрленмелли ӗҫе яма, 3-6 уйӑхлӑха арестлеме е 3 ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарма пултараҫҫӗ.

Эмилия тунӑ сӑн

Вӑрмар районӗнчи Кивӗ Вӗренер ялӗнче пурӑнакансем шывсӑр тӑрса юлнӑ. Унта парӑмсем пухӑннӑран шыв башнине чарса лартнӑ.

Ялта пӗтӗмпе 160 кил. Халӑхӑн шывсӑр мӗнле пурӑнмалла? Ҫынсем шывшӑн укҫа тӳлемен-мӗн, парӑм 70 пин тенкӗпе танлашнӑ. Анчах палӑртмалла: чылайӑшӗ шыв укҫи тӳлесе пырать. Эппин, вӗсен мӗншӗн шар курмалла? Халӗ ялти пӗртен-пӗр ҫӑл патне утма тивет. Унта ҫитес тесен 1 ҫухрӑм лачака ҫӑрса утмалла. Ваттисен ҫакна мӗнле чӑтмалла?

Халӗ ялти хастарсем парӑмҫӑсенчен укҫа пухаҫҫӗ. Башньӑна чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, паян, яма шантарнӑ. Ял ҫыннисем каланӑ тӑрӑх вара, парӑмҫӑсенчен кӑна мар, ыттисенчен те укҫа пухаҫҫӗ. Кашнинчен 1000 тенкӗ ыйтаҫҫӗ-мӗн. Мӗн тӑвӑн? Шыв кирлӗ-ҫке-ха. Тӳлемех тивет…

Пӗтӗм чӑвашсен «Асам» виҫҫӗмӗш кинофестивалӗ кӑҫал чӳк уйӑхӗн 13—17-мӗшӗсенче иртессине эпир иртнӗ уйӑхрах хыпарланӑччӗ.

Ӑна, аса илтерер, Чӑваш Енӗн Кинематографистсен пӗрлешӗвӗ тата Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви, Чӑваш наци конгресӗ йӗркелеҫҫӗ.

Ҫулсерен ирттерекен ҫак фестивальте кӗске тата тулли метражлӑ илемлӗ, документлӑ, ҫавӑн пекех мультипликацилле фильмсене хаклаҫҫӗ. Киноӳнерӗнчи сумлӑ мероприяти ҫак жанра сарма пулӑшасса шанаҫҫӗ. Тата, паллах, вӑл кино ӳкерекенсене хавхалантарма тивӗҫ.

Ыран, чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Чӑваш наци вулавӑшӗнче пресс-конференци иртӗ. Вӑл 14 сехетре пуҫланӗ. Пресс-конференцие 137-мӗш пӳлӗмре пухаҫҫӗ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ: +79278447648.

Йӗпреҫ послокӗнче пурӑнакан 33 ҫулти арҫын ҫӑла кӗрсе ӳкнӗ те унта темиҫе сехет выртнӑ. Унӑн тӑванӗсем кун пирки «Про Город» хаҫата каласа кӑтартнӑ.

Ҫав кун Сергей Тихонов мунче кӗме кайнӑ. Ун хыҫҫӑн вӑл киле кайма тухнӑ. Анчах 1,5 сехет иртнӗ — ҫитеймен. Ҫавна май тӑванӗсем пӑшӑрханма пуҫланӑ та ӑна шырама тухнӑ. Сергея тепӗр 1,5 сехетрен ҫеҫ тупнӑ. Арҫын ҫӑлра тӑнсӑр выртнӑ. Тӑванӗсем ӑна унтан кӑларнӑ, васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Тухтӑрсем ӑна пӑхнӑ та киле янӑ. Сергей вара самаях суранланнӑ пулнӑ. Халӗ вӑл килте выртать, ыратнине ирттерекен эмел ӗҫет.

Люк уҫӑ пулнӑшӑн кам айӑплӑ? Йӗпреҫ хула администрацийӗ ҫав ҫӑла халӗ хупнӑ ӗнтӗ. Шар курнӑ Сергея 2 пин тенкӗ парса пулӑшма шантарнӑ. Сергейӑн амӑшӗ каланӑ тӑрӑх, администраци ывӑлӗнчен каҫару та ыйтман.

«Шупашкар – Сурское» ҫул ҫинче 68-мӗш ҫухрӑмра вырнаҫнӑ кӗпере тинех хута янӑ. Ӑна 5 уйӑх юсанӑ. «Чӑвашупрдор сайчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, подрядчик ӗҫе вӑхӑтра вӗҫленӗ.

Ку ӗҫе Хусанта регистрациленӗ «ЛИРМ» тулли мар яваплӑ общество пурнӑҫланӑ. Вӑл кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче 32 миллион та 671 пин тенкӗлӗх килӗшӳ алӑ пуснӑ.

Подрядчик юханшыв хӗрринчи тӗреве юсанӑ, армокаркас, гидроизоляци тунӑ, карта тытнӑ, кӗпер патне пымалли ҫула хута янӑ. Халӗ ҫӗнӗ кӗпер 42 метр тӑршшӗ, 7 метр сарлакӑш.

Ку кӗпер Вӑрнар районне кӗрет. Район ҫыннисемшӗн тата ҫак ҫулпа ҫӳрекенсемшӗн ку пысӑк савӑнӑҫ пулнӑ.

Шупашкарта общество транспорчӗн тепӗр икӗ чарӑнӑвӗ пулӗ. Павильонсене вырнаҫтарнӑ ӗнтӗ, вӗсем кӗҫех ӗҫлесе каймалла.

Пӗрремӗшӗ «Мадагаскар» суту-илӳ центрӗ умӗнче пулӗ. Унта унчченхи «Ленин Комсомолӗн урамӗ» чарӑнӑва куҫарнӑ. «Раҫҫей» хӑна ҫурчӗ» чарӑну вара «Раҫҫей» хӑна ҫуртне хирӗҫ пулӗ. Унччен вӑл кӑштах аяккарах ларнӑ.

Тӗрӗссипе, павильонсен чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗччен ӗҫлесе каймалла пулнӑ. Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков юпа уйӑхӗн 24-мӗшӗнче чарӑнусене пӑхса ҫаврӑннӑ, ун чухне вӑл ҫӗнӗ павильонсем чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗччен ӗҫлесе каяссине пӗлтернӗ. Хальхинче ҫӗнӗ чарӑнусем ҫак эрне вӗҫӗччен ӗҫлеме пуҫлассине каланӑ.

Иртнӗ шӑматкун, чӳкӗн 4-мӗшӗнче, Раҫҫейре Халӑх пӗрлӗхӗн кунне уявларӗҫ. Ҫавна май ҫӗршыври кашни тӑрӑхра концертсем иртрӗҫ. Ҫав шутра — Красноярск хулинче те. Красноярск енӗнчи «Енисей» телеканал пӗлтернӗ тӑрӑх вырӑнти чӑвашсен хорӗ те ҫак уява хутшӑннӑ. Вӗсем халӑх умӗнче «Ҫурхи вӑрманта» юрра шӑрантарса панӑ. «Ах, юратупа выляма кирлӗ мар, Юрату вӑл, юрату вӑл, вӑйӑ мар» сӑмахсене Красноярск ҫыннисем хаваслӑн итленӗ, хӑлхисене чикнӗ.

Халӑх пӗрлӗхӗн кунне Раҫҫейре 2005 ҫултанпа уявлаҫҫӗ. Ӑна 1612 ҫулта пулса иртнӗ пулӑма халалланӑ. Вӑл вӑхӑтра Кузьма Мининпа Дмитрий Пожарский тӗрле халӑха пухса Мускавран поляксен ҫарне хӑваласа янӑ. Паянхи уявӑн тӗп шухӑшӗ — халӑх пӗрлӗхне сума суни.

«Ҫурхи вӑрманта» юрӑ вара Константин Евруков юрӑҫ репертуарӗнчен. Авторӗсем паллӑ мартан халӑх юрри шутланать.

Чӑваш Енре грипран прививка тӑвас ӗҫ пырать. Хальлӗхе 522017 ҫынна прививка тунӑ. Ку республикӑра пурӑнакансен 42 проценчӗ.

Пӗр эрнере ОРВИпе чирлекенсен 3,6 процент чакнӑ. Юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнчен пуҫласа чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗччен 4817 ҫын ОРВИпе чирленӗ. Ку, унчченхи эрнепе танлаштарсан, 3,6 процент пӗчӗкрех.

0-2 ҫулсенчи ачасен хушшинче чирлекенсем ытларах. Ваттисем те самай чирлеҫҫӗ – кӑтарту 19 процент хӑпарнӑ. Ытти ӳсӗмри ҫынсем сахалрах чирлеҫҫӗ.

Ҫӳлерех асӑннӑ тапхӑрта ОРВИпе аптӑранӑ 163 ҫынна пульницӑна вырттарнӑ. Вирус инфекцине 28 ҫынра тупнӑ. 22 ҫыннӑн – парагрипп вирусӗ, 6-шӗн – аденовирус.