Шупашкарта пурӑнакан Роман Андреев Грузире хӗл каҫасшӑн. Ҫавӑнпа вӑл велосипедпа ҫула тухнӑ. Халӗ ҫамрӑкскер Вогограда ҫитнӗ. Унти ҫынсем Чӑваш Ен каччине лайӑх кӗтсе илнӗ, хӑнана та чӗннӗ.

Роман Андреев Грузие ҫитме тахҫантанпах ӗмӗтленет. Ара, унта ӑшӑ, ҫавна май вӑл унта хӗл каҫасшӑн. Роман ҫула велосипедпа тухса йывӑрлӑхсене парӑнтарасшӑн. Сӑмах май, вӑл автор киновӗн режиссерӗ те. Ҫавна май Грузире фильм валли сценарисем тупма ӗмӗтленет.

Тӑватӑ ҫул каялла Роман Никита Васильевпа тӗл пулнӑ. Аса илтерер: Никита та велосипедпа ҫул ҫӳреме юратать. Пӗррехинче вӑл Романа ҫапла каланӑ: «Эсӗ режиссер, санӑн велосипедпа ҫулҫӳреве тухмаллах». Ҫавӑн хыҫҫӑн Роман хӑйнӗн пӗрремӗш ҫулҫӳревне кайнӑ — Мари Элти хыр вӑрманне ҫитсе курнӑ.

Пирӗн Республика Ертӳҫи хисеплӗ Михаил Васильевич!

Юратнӑ чӑвашсем!

2018-мӗш ҫул пуҫламӑшӗнче Чӑваш Патшалӑх Академи Драма театрӗ 100 ҫул тултарать! Юратнӑ театрӑн паллӑ кунне хӗпӗртесе кӗтсе илӗпӗр! Анчах та, пӗр витӗмлӗ сӑлтав канӑҫ памасть. Хӗрлӗ тӳремӗн 7-мӗш номерлӗ ҫуртра пулмалла-ши театр? Вӑл лапамра яланах халӑх хӗвӗшет, ҫав сӑлтавпа ҫак ҫуртра академиллӗ юрӑпа-ташӑ ансамблӗ, симфони оркестрӗ, академиллӗ капелла, «Ҫавал», «Сувар», «Ҫеҫпӗл», «Эревет» ансамбльсем вырнаҫччӗр-мар-и??? Кашни ушкӑн уйӑхсерен тӳлевсӗр концерт кӑтарттӑр. Ҫуллахи вӑхӑтра кермен умӗнче, ытти чухне шалта сцена ҫинче вӗсен пултарулӑхне курмаллла пултӑр пурин те! Кунашкал меслетпе халӑх хушшинче культурӑна сарма май пулӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Республикӑмӑр кунӗнче, ҫак вырӑнта «Раҫҫей Ҫӑлкуҫӗсем» ятлӑ юрӑ-ташӑ фестивалӗ иртет-ҫке тата! Чипер ӑс-тӑн тӗлӗшӗнчен Хӗрлӗ Лапамӑн 7-мӗш номерлӗ ҫуртра нимӗнле театр та пулмалла мар. Ҫӳллерех палӑртнӑ коллективсем тӗпленччӗр!

Академи театрӗ 110 ҫул тултарнӑ тӗле театрӑн ҫӗнӗ ҫурт пулӗ тесе шутлӑпӑр!

Малалла...

Паян Шупашкар районӗнчи аграрисем Ял хуҫалӑхӗнче тата тирпейлекен промышленноҫра ӗҫлекенсен уявне пухӑнчӗҫ. Йӑлана кӗнӗ кӑҫалхи савӑнӑҫлӑ ҫак пулӑм муниципалитета йӗркеленӗренпе 90 ҫул ҫитнипе пӗр килчӗ.

Шупашкар районӗсене вӑл тӑрӑхран тухнӑ паллӑ тӳре-шара: республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев, чӑваш парламенчӗн вице-спикерӗ Альбмна Егорова та ӑшшӑн саламланӑ. Тата, паллах, вырӑнти ертӳҫӗсем: район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Димитриев, район пуҫлӑхӗ Андрей Николаев — сцена ҫине тухнӑ. Районти малта пыракан предприятисене, ӗҫченсене тӗрлӗ шайри Хисеп грамотипе, ытти енпе чысланӑ. Шупашкар районӗ 90 ҫул тултарнипе ҫыхӑннӑ сумлӑ уява юрӑ-ташӑ ӑстисем те илем кӗртнӗ.

Финанс министрӗ Светлана Енилина

Паян Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн черетлӗ 14-мӗш ларӑвӗ иртрӗ. Депутатсем унта республика хыснине улшӑнусем кӗртрӗҫ. Кӑҫал ҫак документа виҫҫӗмӗш хут тӳрлетӳсем кӗртнӗ.

Республикӑн кӑҫалхи бюджечӗ вӑтамран 499,6 млн ӳсесси паллӑ. Сывлӑх сыхлавне илсен, Шупашкарти Ленин проспектӗнче нумай функциллӗ поликлиникӑра строительство пырать. Хулари 2-мӗш номерлӗ ача-пӑча пульницине реконструкцилеме те укҫа-тенкӗ палӑртса хунӑ.

Республикӑра вӗрентӳ пайне аталантарма хушма пулӑшу пулӗ, кӑтарту 356,5 млн танлашать. Вӗсенчен 156,5 млн регионти муниципалитетсене куҫать, унта ӗҫлекенсен шалу укҫине ӳстерме тӑкакланӗ. Ҫӗрпӳре Кӑнтӑр микрорайонтӑ ҫӗнӗ шкул тума та хыснара пӑхса хӑварнӑ. Ытти отрасле те самай укҫа уйӑрӗҫ.

Паян Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне пакунлисем пӗр зал тулли пуҫтарӑннӑ. Унта вӗсем хӑйсен професси уявне палӑртнӑ.

Уяв ячӗпе вӗсене ытти вӑй-хал тытӑмӗнче тӑрӑшакансем саламланӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев шалти ӗҫсен органӗсен ӗҫченӗсене тата вете­ранӗсене професси уявӗпе саламланӑ, тухӑҫлӑ ӗҫленӗшӗн мухтаса тав сӑмахӗ каланӑ. Чӑваш Республикинчи Шалти ӗҫсен министерствин мӗнпур подразделе­ни­йӗпе тытӑмӗн ӗҫченӗсем саккунлӑхпа право йӗркине шанчӑклӑн хурал­ланине, чи кӑткӑс тӗллевсене пур­нӑҫланӑ чухне те килӗштерсе тата йӗр­келлӗ ӗҫлеме пултарнине уҫҫӑн кӑ­тартнине палӑртнӑ. Аслисем вӗрентсе хӑварнине ҫамрӑк ӑрури полицейскисем тӗпе хурса ӗҫленине асӑнса хӑварнӑ. Республика Правительствипе Шалти ӗҫсен министерстви ве­дом­ствӑсем хушшинче тухӑҫлӑ хутшӑнса ӗҫленӗрен регионта ҫи­рӗп те лӑпкӑ лару-тӑру сыхланса пынине, халӑх власть органӗсене шанас­си ӳснине те палӑртнӑ Михаил Игнатьев.

«Пире тӑван кӗтсе тӑрать», «Шӑматкун каҫхине», «Ҫыру ҫырсамӑр салтаксем патне» - ҫак юрӑсен авторӗ камне калама та кирлӗ мар. Юрий Кудаков! Ҫак кунсенче вӑл 75 ҫул тултарнӑ. Унӑн кӗввисем «Праски инке хӗр парать», «Ҫӗмӗрт шап-шурӑ ҫеҫкере» спектакльсене те илемлетеҫҫӗ.

Юрий Кудаков Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутар ялӗнче 8 ачаллӑ ҫемьере ҫуралса ӳснӗ. Юбилей каҫӗ унта иртнӗ. Ентешӗсем ӑна хисеплеҫҫӗ. Композитор Хутар, Ҫӗмӗрле районӗн гимнӗсене хайланӑ. Ытти тӑрӑхсене те ҫырса панӑ вӑл. Тӗслӗхрен, Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑм ялӗнче пурӑнакан Лев Ефимова йӑх гимне хайласа панӑ. Вӗсем пӗр-пӗрне 50 ҫула яхӑн паллаҫҫӗ.

Хутара композитора саламлама Шупашкартан чылай хӑна килнӗ. Тӗслӗхрен, Чӑваш халӑх ӳнерҫи Николай Енилин. Вӑл Юрий Кудакова ҫамрӑк чухне пир ҫине ӳкерсе юлнӑшӑн хӗпӗртет.

Уяв каҫӗнче пултаруллӑ композитор ҫӗр-ҫӗр ӑшӑ сӑмах илтнӗ. Унӑн юррисене чӑваш халӑхӗ чунран юратать.

Паян Раҫҫейри паллӑ сатирик Михаил Задоронов вилсе кайнӑ. Вӑл усал шыҫӑпа аптӑранӑ.

2016 ҫулхи ҫулла Михаил Задорнова чирӗ аптӑратсах ӳкернӗ. Ҫавна май вӑл концертсене, гастрольсене ирттермен. Кун хыҫҫӑн вӑл химиотерапи витӗр тухнӑ. 2016 ҫулхи юпа уйӑхӗнче концерт вӑхӑтӗнче сатирикӑн эпилепси тытамакӗ пулнӑ, ун чухне ӑна васкавлӑ медпулӑшупа пульницӑна илсе кайнӑ.

Иртнӗ ҫул вӗҫенче ӑна Германире операци тунӑ. Ун хыҫҫӑн вӑл самайланнӑ. Анчах кайран паллӑ артист сиплев процедурисене пӑрахӑҫланӑ, тӑванӗсемпе пӗрле пулнӑ.

Михаил Задорнов Шупашкарта час-часах пулнӑ. Юлашкинчен вӑл пирӗн патра 2015 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче концерт панӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкар хулин экс-мэрӗ тӗлӗшпе чӳк уйӑхӗн 13-мӗшӗнче суд пулӗ. Ун чухне малтанхи итлев иртӗ.

Экс-мэр дожноҫӗпе ытлашшипех усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Следстви версийӗ тӑрӑх, Олег Бирюков мэр пулнӑ чухне администрацин ҫӗрпе пурлӑх хутшӑнӑвӗсен управленийӗн экс-пуҫлӑхӗ Елена Егорова кӳнӗ тӑкака шыраса илес тесе нимӗн те туман. Ҫӗнӗ Шупашкар хулин сучӗ пӗлтӗрхи нарӑс уйӑхӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, Елена Егорова Ҫӗнӗ Шупашкар хулин хыснине 3,1 миллион тенкӗ тӑкак кӳнӗ. Хӗрарӑма айӑплӑ тесе йышӑннӑ, условлӑ майпа 2 ҫуллӑха айӑпланӑ, анчах Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ ятпа ирттернӗ амнистие лекнӗ.

Хула администрацийӗ вара кӳнӗ тӑкак шыраса илмен. ФСБн Чӑваш Енри управленийӗ ҫакӑншӑн ун чухне сити-менеджер пулнӑ Олег Бирюков айӑплӑ тесе шутлать.

Шупашкар районӗнчи Яранкасси ялӗнче пурӑнакан Майоровсем темӗн тӗрлӗ чӗрчун та, кайӑк-кӗшӗк те усраҫҫӗ. Нумаях пулмасть вӗсем Альпака туяннӑ.

Майоровсем ятарласа Краснодар крайне кайса альпакӑн пӗр аҫине тата икӗ амине илсе килнӗ. Чӗрчунсем ҫула йӗркеллех чӑтса ирттернӗ, хӑйсене чиперех туяҫҫӗ. Хальлӗхе ҫемье вӗсене 30 кунлӑха карантина хупнӑ.

Альпака – Кӑнтӑр Америкӑра пурӑнакан чӗрчун. Вӑл 81-99 сантиметр ҫӳллӗш, 48-84 килограмм таять. Вӗсен ҫӑмӗ паха, вӑл сурӑхӑнни пекех, анчах ҫӑмӑлрах. Альпакӑн какайне те ҫиеҫҫӗ. Пасарта вӗсен тирне те сутаҫҫӗ.

Троллейбуссене каллех улшӑну пырса тивӗ. Чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнчен пуҫласа вӗсем урӑх расписанипе ҫӳрӗҫ. Транспорт хӗллехи режима куҫӗ.

Унччен троллейбуссем каҫхи 10 сехетчен ҫеҫ ҫӳретчӗҫ. Ҫакна тӑкаксене саплаштарас тӗллевпе тунӑ. Анчах халӑхшӑн ку меллӗ мар. Агрегат савутӗнче, Промтракторта ӗҫлекен ҫынсем юлашки рейса ӗлкӗреймен.

Халӗ расписание ҫӗнӗрен пӑхса тухнӑ. Малашне рейссем сахалрах пулӗҫ: 1695 ҫеҫ (унччен – 1885). Шӑматкун 1308 рейс ҫеҫ ҫӳрӗ, вырсарникун вара – 1167.

Ӗҫлемелли кунсенче ирхине троллейбуссем унчченхи пекех нумай ҫӳрӗҫ. 1-мӗш троллейбус Промтраткор патӗнчен 22.55 сехетре кайӗ. 2-мӗш троллейбус Агрегат савутӗнчен 23.11 сехетре тапранӗ. 16-мӗш троллейбус Маштехникумран 23.33 сехетре кайӗ. 15-мӗш тата 18-мӗш троллейбуссем Хӗрлӗ тӳремрен 22.34 тата 22.58 сехетсенче тапранӗҫ. 22-мӗш троллейбус вара Университет патӗнче юлашкинчен 17.37 сехетре пулӗ, «Ҫӑкӑр» савут патӗнче вара – 18.04 сехетре.