Нестер Янкас

Ӗнер Красноармейски районӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх правленийӗн анлӑ ларӑвӗ иртнӗ. Пӗрлӗх ертӳҫи Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ И.А. Прокопьев тухса калаҫнӑ. Унта район энциклопедине кӑларас ӗҫ йывӑррӑн пынине те сӳтсе явнӑ.

Ларура районтан тухнӑ паллӑ ентешсен юбилейӗсем ҫинчен Гурьева С.А. вулавӑшҫӑ, Константинов В.З. таврапӗлӳҫӗ чарӑнса тӑнӑ. Юбилейҫӗсен ячӗпе «Нестер Янкас вулавӗсем» иккӗмӗш ӑслӑлӑх конференцийӗпе таврапӗлӳҫӗсен анлӑ ларӑвне ирттермелле тесе йышӑннӑ. Сӑмах май, «Нестер Янкас вулавӗсем» ӑслӑлӑхпа таврапӗлӳ конференцийӗн материалӗсем уйрӑм кӗнекен пичетленсе тухнӑ. Ӑна кун ҫути кӑларма тӗп вулавӑш ӗҫченӗсем тӑрӑшнӑ.

Правлени пайташӗсем ҫӗнӗрен виҫӗ секци йӗркеленӗ: литературӑпа журналистика, музыка тата ӳнер. Вӗсене Ершов Н.Г. поэт, Казаков А.Н. ӳнерҫӗ тата Никоноров Н.М. янкасҫӑсем ертсе пырӗҫ. Секцисенчи комиссисен йышне те ҫирӗплетнӗ.

Паян, раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, ҫӑмӑл атлетика енӗпе тӗнче класлӑ СССР спорт мастерӗ, Чӑваш Республикин физкультурӑпа спорт тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Фаина Краснова 60 ҫул тултарать. Вӑл Патӑрьел районӗнчи Тикеш ялӗнче ҫуралнӑ.

Паллӑ спортсменка юбилейӗ тӗлне Патӑрьел районӗнчи тӗп вулавӑш «Фаина Краснова» буклет хатӗрленӗ. Унта спортсменӑн кӗске биографине, спортри ҫитӗнӗвӗсене, сӑн ӳкерчӗкӗсене, унпа паллаштаракан статьясене кӗртнӗ.

Фаина Краснова энергетика техникумӗнче тата Волгоградри патшалӑхӑн физкультура институтӗнче вӗреннӗ. Институт пӗтернӗ хыҫҫӑн Шупашкарти 1-мӗш клиника пульницинче инструктор-методист пулса ӗҫлеме тытӑннӑ.

Фаина Краснова — спортсмен, спорт мастерӗ (1978) тата тӗнче класлӑ СССР спорт мастерӗ (1979). Марафон чупӑвӗ енӗпе иртнӗ РСФСР хутшӑннӑ. Раҫҫейӗн сакӑр хут призерӗ, тӑватӑ хут чемпионки.

ЧР Наци вулавӑшӗ акци ирттерет. Унта сусӑр ачасем валли шӑккалат пухаҫҫӗ. Пылак парнесене кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче парӗҫ. Шӑпах ҫав кун вулавӑшра «Юлташсемпе – Раштав уявӗ» мероприяти иртӗ.

Ҫак кун вулавӑша сусӑр ачасене чӗнӗҫ, вӗсем валли концерт лартӗҫ. Куракансене ача-пӑча ушкӑнӗсем юрри-ташшипе савӑнтарӗҫ. И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн шкул умӗнхи тата коррекци педагогикипе психологи факультечӗн 2-мӗш курс студенчӗсем театрализациленӗ постановка кӑтартӗҫ.

Сусӑр ачасем валли шӑккалат пухас акци паян пуҫланнӑ. Сирӗн те ыркӑмӑллӑх ӗҫне хутшӑнас килет-и? Шӑккалата кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗччен илсе пыма юрать. Сирӗн пӗчӗк парне сусӑр ачана пысӑк савӑнӑҫ парнелӗ.

Сергй Антонов юрлать

«Чӑваш Енре пурӑнмасан та чӑн чӑвашла пурӑнаҫҫӗ Антоновсем», — тесе хыпарлать Чӑваш наци конгресӗн пресс-ҫыруҫи Зоя Яковлева паян тӗнче тетелӗнче.

Тӗмен хулинче пурӑнакан чӑваш ачи Сергей Антонов тӗнче шайӗнче иртекен «Ҫӗпӗр ҫӑлкуҫӗсем» фестивальте пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Унӑн амӑшӗ, Ольга Николаевна, — Сӗнтӗрвӑрри районӗнчен, ашшӗ, Сергей Константинович, — Йӗпреҫ районӗнчен иккен.

Сакӑр ҫулти вӗсен ывӑлӗ мӗн ҫуралнӑранпах тенӗ пек Тӗмен тӑрӑхӗнчи чӑвашсен «Тӑван» ассоциацийӗ ирттерекен мероприятисене хутшӑннӑ. Йӑмӑкӗпе Кирӑпа иккӗшӗ те юрлаҫҫӗ. Каникулта асламӑшӗпе аслашшӗ тата кукамӑшӗ патӗнче каннӑран чӑваш чӗлхине лайӑх пӗлет, чӑвашла юрлать.

«Чӑваш Енре пурӑнмасан та, чӑн чӑваш пулса ҫитӗнтереҫҫӗ ачисене Антоновсем», — хавхаланса пӗлтерет вӗсем ҫинчен Зоя Яковлева.

2018 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен муниципалитет ӗҫченӗсен ӗҫ укҫи ӳсет. ЧР Финанс министерстви хатӗрленӗ постановлени проектне республикӑри норма право акчӗсен порталӗнче пичетленӗ.

Документра палӑртнӑ тӑрӑх, муниципалитет ӗҫченӗсен оклачӗ 1,04 хут ӳсет. Ку хула, район, ял администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене, вӗсен ҫумӗсене, администраци пайӗсен пуҫлӑхӗсене тата специалистсене пырса тивет. Оклада республика хыснинчи укҫапа ӳстерӗҫ.

Тӗслӗхрен, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн оклачӗ 33,1 тенкӗпе танлашӗ. Уйӑхсерен хавхалантаракан укҫана шута илес тӗк – 39,7 пин тенкӗ. Пӗлтӗрхи декларацие пӑхас тӑк, хула пуҫлӑхӗ 1,3 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ.

100-450 пин ҫын пурӑнакан хула е район администрацийӗн пуҫлӑхӗн оклачӗ 22,1 пин тенке ҫитӗ. Премисене шута илсен – 26,5 пин тенкӗ.

Крпитовалютӑпа тӳлекенсене пирӗн ҫӗршывра хупса хурасшӑн. Хальлӗхе ун пек саккун ҫук-ха, анчах ҫывӑх вӑхӑтра ӑна хатӗрлесшӗн.

Крпитовалюта ҫинчен калакан саккун проектне кӑҫалхи раштав уйӑхӗнче йӗркелесе ҫитересшӗн. Ҫавӑн пирки ҫӗршывӑн Финанс министерстви пайташӗ журналистсене паян пӗлтернӗ. МИХсенче ӗҫлекенсемпе РФ финанс министрӗн ҫумӗ Алексей Моисеев каланӑ.

Ҫав вӑхӑтрах криптовалюта, уйрӑмах биткоин, хакӗ паян хӑпарса пырать. Анчах цифра укҫа ыран та ҫаврӑнӑшра пуласси пирки экспертсен пӗр пайӗ шантарса калама тӑхтаса тӑрать.

Паян, раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Мускавра ҫӗршывӑн транспорт министрӗ Максим Соколов ирттернӗ ирхи ӗҫлӗ апатланӑва хутшӑннӑ. Мероприятине «Транспорт эрнелӗхӗ – 2017» пулӑма халалланӑ.

Ӗҫлӗ тӗл пулӑва РФ тата регионсенчи ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче тӑрӑшакансем, саккун кӑларакан тытӑмра ӗҫлекенсем, инвесторсем, консультантсем, финанс пайӗнче вӑй хуракан ертӳҫӗсем пуҫтарӑннӑ.

Форум вӑхӑтӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫей Федерацийӗн Правительствин Председателӗн ҫумӗпе — спорт, туризм, ҫамрӑксен ыйтӑвӗпе ӗҫлекен Виталий Муткопа тӗл пулнӑ, Чӑваш Республикинче пурнӑҫа кӗрекен «Этническая Чувашия» (чӑв. Этносла Чӑваш Ен) проекта сӳтсе явнӑ тесе хыпарлать республикӑри влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗ.

Ҫӗрпӳ районӗнчи Йӗкӗрварти клуб капмар. Анчах унта ӑшӑ ҫук. Ҫакӑ ял халӑхне питӗ пӑшӑрхантарать.

Клуба 1988 ҫулта хута янӑ. Вӑл республикӑри чи пысӑккиснчен пӗри шутланать. Анчах унран усси сахал. Вырӑнти артистсем ҫири тума хывмасӑрах Ҫӗнӗ ҫула хатӗрленеҫҫӗ. Ял ҫыннисем клубра ӑшӑ ҫукки пирки тӗрлӗ ведомствӑна ҫырнӑ. Анчах хальлӗхе пӑр вырӑнтан тапранман.

Ку клуба йӗкӗрварсемсӗр пуҫне кӑкарсем, кӗсерпуҫсем ҫӳреҫҫӗ. Анчах клуба хутса ӑшӑтманран ҫынсем ытлах килесшӗн мар. Хӗлле ял ҫыннисен вӑрӑм каҫсене мӗн туса ирттермелле? Халӑх клуба пухӑнса тӗрлӗ кружок ирттерме хирӗҫ мар. Анчах сивӗ пӳлӗмре епле ларӑн?

Патшалӑх программипе килӗшӳллӗн, клуб тӑррине 5 ҫул каялла ҫӗнетнӗ. Анчах ӑшӑ пулманран стенасем ҫурӑлма пуҫланӑ. Акт залӗнче вара мачча йӑтӑнать. Клуб – ял тӑрӑхӗн администрацийӗн харпӑрлӑхӗнче. Администраци вара, тӗлӗнмелле те, клубӑн иккӗмӗш хутӗнче вырнаҫнӑ.

Клуба газпа ӑшӑтма администрацишӗн тӑкаклӑ-мӗн, ҫавӑнпа электричествӑпа усӑ курасшӑн. Анчах малтан чӳречисене улӑштармалла. Клуба шыв та кӗртесшӗн. Кун валли сахалтан та 800 пин тенкӗ кирлӗ. Проекта ырласан ҫитес ҫул ял халӑхӗн ӗмӗчӗ пурнӑҫланӗ.

Малалла...

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Устиновсем

Ыран, раштав уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче Чӑваш Енре кӑҫал палӑртнӑ Амӑшӗпе Ашшӗн ҫулталӑкне пӗтӗмлетӗҫ. Унтах «Ҫулталӑк ҫемйи» республика конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисем паллӑ пулӗҫ.

Ҫулсерен ирттерекен ӑмӑртӑва Чӑваш Енӗн Ӗҫлев тата социаллӑ аталану министерстви ирттерет. Йӗркелӳҫӗсем конкурс тӗллевӗсенчен пӗри культурӑна упраса хӑварассине ҫемье витӗм кӳнине ӳстересси тесе палӑртаҫҫӗ. «Ҫулталӑк ҫемйи» конкурса ирттерме вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсем те тӳпе хывнине палӑртмалла. Ыран ҫӗнтерӳҫӗ-ҫемьене чысланипе пӗрлех тӗрлӗ номинацире: «Социаллӑ яваплӑ ҫемье»; «Спортпа туслӑ ҫемье»; «Туслӑ ҫемье»; «Пултаруллӑ ҫемье»; «Ӗҫчен ҫемье» — палӑрнисене те чыслӗҫ.

Шупашкарти Ленин районӗнче пурӑнакан, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ 14 ветеранӑн хваттерне хула хыснинчи укҫапа юсанӑ.

92 ҫулти Леонид Петров хваттерне ҫӗнетнӗшӗн питӗ савӑнать. Обой ҫыпӑҫтарнӑ, линулеум сарнӑ, маччана сӑрланӑ кӑна мар, тӗпелте те юсанӑ. Ветеран ку ӗҫрен хӑй те айккинче юлман – лавккара стройматериал суйланӑ.

Леонид Захарович вӑрҫа кайнӑ чухне 17-ре ҫеҫ пулнӑ. Вӑл Китайӑн ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ пайне ирӗке кӑларнӑ ҫӗре хутшӑннӑ.

Ленин район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Максим Андреев каланӑ тӑрӑх, юлашки 3 ҫулта 42 ветеранӑн хваттерне юсанӑ, пӗтӗмпе миллион та 612 пин тенкӗ тӑкакланӑ. Пӗтӗмӗшле илсен, ку ӗҫе 2010 ҫултанпах пурнӑҫлаҫҫӗ. Районта халӗ вӑрҫа хутшӑннӑ 91 ветеран пурӑнать.