Пӑтӑрмахсем
![]() Канаш тата Элӗк районӗсенче икӗ ҫын шӑнса вилнӗ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал пӗлтерет. Следстви управленийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Канаш тӑрӑхӗнчи Ҫӗнӗ Вӑрӑмпуҫ ялӗ ҫывӑхӗнче Ҫӑлпуҫра пурӑннӑ 68 ҫулти хӗрарӑм виллине тупнӑ. Хайхискер пӗчченех кун кунланӑ. Ӑна ентешӗсем кӑрлачӑн 5-мӗшӗнченпех курман. Ҫак уйӑхӑн 20-мӗшӗнче вара Элӗк районӗнчи Ехремкассинче хӑйӗн килӗ умӗнчех 63 ҫулти арҫыннӑн виллине асӑрханӑ. Сӑмах май, вӑл та пӗчченех пурӑннӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑма та, арҫынна та пусмӑрласа вӗлермен. Ахӑртнех, вӗсем иккӗшӗ те шӑнса вилнӗ. Ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатма судпа медицина тӗрӗслевӗ ирттерме палӑртнӑ. Ун хыҫҫӑн процессуаллӑ йышӑну кӑларӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Айӑплава пурнӑҫа кӗртекенсем Ку шухӑша Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев кӑрлач уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци службин Чӑваш Енри управленийӗн анлӑ ларӑвӗнче палӑртнӑ. Айӑплава пурнӑҫа кӗртекен учрежденисенче хӑйне евӗр производствӑсем йӗркеленӗ: ҫӗлеҫҫӗ, тӗрлӗ продукци кӑлараҫҫӗ. Управлени пуҫлӑхӗ Алексей Робота пӗлтӗр учрежденисем 914 миллиона яхӑн тенкӗлӗх продукци туса кӑларнине пӗлтернӗ. «Потребитель рынокӗнчи йывӑрлӑха пӑхмасӑрах производство хӑватне ӳстерни, ҫӗнӗ йышши продукци туса илме пуҫлани сисӗнет. Эсир паха продукци кӑларатӑр, ӑна тухӑҫлӑ вырнаҫтаратӑр», — ырланӑ Элтепер. Михаил Игнатьев айӑпланнӑ ҫынсем ирӗке тухсан «ӗҫе вырнаҫса халӑхшӑн усӑллӑ ӗҫсем тума вӗренччӗр тенӗ, вӗсен шухӑш-кӑмӑлне тӗпрен ырӑ енне улӑштарассишӗн ҫине тӑрса пурин те тӑрӑшмаллине палӑртнӑ, пурнӑҫӑн ырӑ енӗсене курма вӗрентмеллине каланӑ». Ҫапла хыпарлать ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче Элтепер Администрацийӗн пресс-служби. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() «Пӗлме кӑсӑк», — тесе хыпарланӑ Фейсбукра Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи Микулай Павловский чӑваш. Тӗрлӗ телешоура тата ҫӗнӗ хыпарен кӑларӑмӗнче Чӗмпӗр хулинче пурӑнакан Диана Шурыгинӑпа Сергей Семенов хушшинче пулса иртнӗ пӑтӑрмах пирки вӗҫӗмех пӗлтерсе тӑчӗ. «Семеновне курсанах: «Ку ача чӑваш евӗрлӗ... Вӑл чӑваш мар-ши?» — текен шухӑш ҫуралнӑччӗ. Туйӑмсем улталамарӗҫ: пӗрле ӗҫлекен хӗрарӑм каласа панӑ тӑрӑх, Сергейӑн амӑшӗ — чӑваш, вӗсем пӗчӗккӗ чух Ҫӗнӗ Малыкла районӗнчи Новочеремшанск салинче пурӑнса пӗр-пӗрне лайӑх пӗлнӗ», — хыпарланӑ Микулай Павловский. «Диана Шурыгини те, ун ашшӗ-амӑшӗ те вырӑс пекех курӑнса каймаҫҫӗ... Вӗсем те е мӑкшӑ, е чӑвашах пулма пултараҫҫӗ. Кӑна ҫирӗплетсе калаймастӑп», — вӗҫленӗ кӳршӗллӗ реионти йӑхташӑмӑр. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял хуҫалӑхӗ
![]() Юлашки вӑхӑтра сӗт хакӗ палӑрмаллах чакса кайнине ял ҫыннсием аван пӗлеҫҫӗ, уншӑн кӑмӑлсӑрланаҫҫӗ. Услам илеймесен ӗне-выльӑх шутне чакармалла тесе калаҫакансем те пур. Ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тата муниципалитетсен ертӳҫисемпе Михаил Игнатьев Элтепер тунтикунсерен ирттерекен канашлура инфляци ыйтӑвне тишкернӗ май сӗт хакне те хускатнӑ. Ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов сӗт куллен 150 тонна республика тулашне ӑсатмалӑхах туса илнине пӗлтернӗ. Анчах ютран килекенни те питӗ нумай. Ҫавӑнпа сӗте сутӑн илмелли хаксем чакса кайнӑ. Кӑҫал кӑна 30% йӳнелнӗ. Тирпейлекен предприятисем лавккасене йӳнӗрехпе ӑсатаҫҫӗ имӗш, анчах потребитель патне вӑл унччехиллех ҫитет. Ыйту ҫивӗчлӗхӗ пирки калаҫнӑ май Михаил Игнатьев Элтепер лавккаҫӑсене витӗм кӳмеллине палӑртса хӑварнӑ. Унсӑрӑн ӗне шучӗ чакас хӑрушлӑх пысӑк. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Спорт
![]() Лана Прусакова (сулахайри) Ҫӗнӗ Шупашкарта 2000-мӗш ҫулта ҫуралнӑ, Ҫамрӑксен 2016 ҫулхи Хӗллехи Олимп вӑййинче ҫӗнтернӗ, Раҫҫейӗн темиҫе хут чемпионки, Раҫҫейӗн спорт маҫтӑрӗ, 17-ри Лана Прусакова слоупстайл енӗпе иртекен Тӗнче кубокӗн V тапхӑрӗнче ӗнер финала лекнӗ. Америкӑри Лейк-Плэсид ялӗнче пыракан ӑмӑртӑвӑн квалификаци тапхӑрӗнче вӑл ҫиччӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Анчах финалта, шел те, ентешӗмӗр ҫӗнтереймен. Йӗлтӗр акробатики енӗпе Лана Прусакова квалификаци суйлавӗнче 87,66 балл пухнӑ. Ытти фристайлисткӑпа танлаштарсан ҫакӑ — чи лайӑх кӑтарту. Тӗнче кубокӗн пӗтӗмӗшле зачетӗнче Лана Прусакова хальлӗхе 11-мӗш вырӑн йышӑнать. Фристайлист-арҫынсенчен Тӗнче кубокӗн V тапхӑрӗнче Раҫҫей спортсменӗ Максим Буров мала тухнӑ. Вӑл «Хрусталь глобуса» ҫӗнсе илнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗнче Раҫҫей ҫарӗн А.В. Александров ячӗллӗ икӗ хут Хӗрлӗ ялавӗллӗ юрӑпа ташӑ академи ансамблӗ концерт кӑтартӗ. Автокатастрофа хыҫҫӑн ҫӗнӗрен йӗркеленӗ ансамбле Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн артисчӗсем лекнине эпир пӗлтернӗччӗ. Бас сасӑллӑ Константин Москалевӑн малтанхи пӗлӗвӗ — журналист. Тахӑҫан вӑл «Аргументы и Факты» хаҫатра ӗҫленӗ. Константин Москалев Етӗрне ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ, Сергей Кузнецов — Улатӑрта. Халӗ вӗсем Александров ячӗллӗ ансамбльте солистра ӗҫлеҫҫӗ. Концерт пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Пӑр керменӗнче 18 сехетре пуҫланӗ. Билет хакӗ — 600 тенкӗрен пуҫласа 1500 тенкӗ таран (партерта ларас текенсем валли). Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Спорт
![]() Татьяна Акимова биатлонистка масс-стартри финишра Паян биатлон енӗпе Тӗнче кубокӗн 6-мӗш тапхӑрӗ масс-стартпа вӗҫленчӗ. Маларах хӗрарӑмсем старта тухрӗҫ, хальтерех кӑна арҫынсем чупрӗҫ. Италири Антхольц провинцийӗнче иртекен черетлӗ тапхӑрӑн юлашки ӑмӑртӑвне пирӗн ентешӗмӗр Татьяна Акимовӑ лекеймӗ тесе эпир паян ирпе пӗлтернӗччӗ те, анчах чӑваш биатлонистки унта ӑмӑртрӗ-ӑмӑртрех. Аса илтерер, Тӗнче кубокӗнче топ-25-е лекнисем тата кубокӑн черетлӗ тапхӑрӗнче нумай очко пухнӑ 5 спортсмен ҫеҫ масс-стартра тупӑшайраҫҫӗ. Татьяна пӗтӗмӗшле зачетра 28-мӗш ҫеҫ пулин те малти виҫҫӗшӗ ӑмӑртманнине пула масс-старта лекрӗ. Анчах вӑл пӗрремӗш хут выртса пенӗ чухнех виҫӗ хутчен йӑнӑшса кая юлса кайрӗ. Кайран та ӑнмарӗ ӑна. Пӗрремӗш хут тӑрса пенӗ чух ҫеҫ пуринче те тӗл лектерчӗ вӑл. «Дистанцирен тухмалла ҫеҫ», — пӗр-икӗ хут ҫапла каларӗ Дмитрий Губерниев комментатор. Пирӗн ентешӗмӗр пӗрех парӑнмарӗ, пӗрремӗш пыракан спортсменкӑран 6 минут ытла юлнине, пуринчен кайран ҫитессине пӑхмасӑрах чӑн-чӑн спортсмен евӗр финиша чупрӗ. Масс-стартра Раҫҫей хӗрӗсем пулнӑ икӗ спортсменка малти икӗ вырӑна йышӑннине палӑртма кӑмӑллӑ: Беларуҫри Дарья Домрачева — пӗремӗш, Антон Шипулин аппӑшӗ, икӗ ача амӑшӗ, Словак республикинче пурӑнакан Анастасия Кузьмина — иккӗмӗш. |
Тӗнчере
![]() Зоран Заев — Македонин премьер-министрӗ Ҫывӑх вӑхӑтра Македонире референдум иртмелле. Унта халӑх хӑйӗн патшалӑх валли ҫӗнӗ ят суйламалла пулӗ. Патшалӑх ячӗпе ҫыхӑннӑ пӑтӑрмах Греципе тавлашма тивнипе ҫыхӑннӑ. Македони ячӗпе кӑна юлсан юнашар вырнаҫнӑ Грецири пӗр ятлӑ тӑрӑхпа пӑтраштарасси патне илсе ҫитерме пултарать. Шӑп ҫакӑ Грецине хӑратать те. Ҫавна май вӑл Македонине Европӗрлӗхе те, НАТО-на та кӗме ирӗк парасшӑн мар. Ку пӑтӑрмахран хӑтӑлас тесе Македонире ҫӗнӗ ят йышӑнма шут тытнӑ. Ҫӗнӗ ят мӗнле пулассине вырӑнтисем хальлӗхе пӗлтермеҫҫӗ. «Российская газета» (чӑв. Раҫҫей хаҫачӗ) шыраса тупнӑ тӑрӑх пурӗ пилӗк вариант пур иккен: Ҫӗнӗ Македони Республики, Ҫурҫӗр Македони Республики, Тури Македони Республики, Македонин Вардар Республики (Вардар — вӑл тӑрӑхра юхакан юханшыв), Македони Республики (Скопье). Референдум кунӗ хӑҫан пуласси хальлӗхе паллӑ мар. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Республикӑра каллех кадр улшӑнӑвӗсем пулса иртнӗ. Хальхинче Чӑваш Енӗн ҫутҫанталӑк пурлӑхӗсемпе экологи министрӗн ҫумне Владимир Кузюкова ӗҫрен кӑларнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн пуҫлӑхӗ Иван Моторин эрнекун, кӑрлач уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Владимир Кузюков ку должноҫре 2015 ҫулхи раштав уйӑхӗнчен вара ӗҫлерӗ. «Ҫыхӑнура» тетел пӗлтернӗ тӑрӑх, Владимир Кузюков министерствӑри ку енӗпе ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗртен-пӗр специалист пулнӑ. Вӑл — биолог-охотовед. Кироври ял хуҫалӑх институтӗнче биолога вӗреннӗ. Нумай ҫул охотоведра вӑй хунӑ. 2010 ҫулта ӑна Патшалӑх сунар службин ертӳҫине лартнӑ. 2015 ҫулта ку ведомствӑна вуҫех пӗтерсен Владимир Кузюков экологи министрӗн ҫумӗн должноҫне йышӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн чӑваш тата вырӑс филологийӗн факультетӗнче 3-мӗш курсра вӗренекен Татьяна Чернова кӑрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарта иртекен «Атӑлҫи пики» илемпе пултарулӑх конкурсне хутшӑнӗ. Пултаруллӑ студентка театр шкулне ултӑ ҫул ҫӳренӗ, «Илемлӗ сӑмах» номинацире республика тата ҫӗршыв шайӗнче иртекен конкурссене хутшӑнса малти вырӑнсене йышӑннӑ. Халӗ те хастар вӑл, ыркӑмӑллӑх акцийӗсене, ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗсене хутшӑнать, донор пулнӑ май тӑтӑшах юн парать. ЧПУн Культура керменӗнче иртекен конкурсра Татьяна Черновапа пӗрлех республика чысне тепӗр Татьяна хӳтӗлӗ. Вӑл — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн строительство факультечӗн 5-мӗш курс студентки Татьяна Соколова. «Атӑлҫи Татьяни — 2018» ята кам ҫӗнсе илӗ — кӑрлачӑн 25-мӗшӗнче пӗлӗпӗр. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (10.04.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 4 - 6 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Воскресенский Виталий Григорьевич, артиллерин генерал-лейтенанчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Юхма Мишши, чӑваш ҫыравҫи, сӑвӑҫи, драматургӗ ҫуралнӑ. | ||
| Нухрат Антонина Ивановна, чӑваш журналисчӗ, общество ӗҫченӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |