Айдар Хисамутдинов.

Чӑваш халӑх, республикӑн тава тивӗҫлӗ артисчӗ Айдар Хисамутдинов ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн балет труппин ертсе пыракан солисчӗ 36 ҫулта кӑначчӗ.

Чӑваш Енӗн Культура министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, «Вырӑс культурине пысӑк тӳпе хывнӑшӑн» виҫҫӗмӗш степеньлӗ Дягилев орденӗн кавалерӗ, «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медальне тивӗҫнӗ гениллӗ артистпа паян, ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, тӑван театрӗнче сыв пуллашнӑ.

Калӑпланман мӗн чухлӗ сӑнар, лартман мӗн чухлӗ спектакль юлчӗ. Айдар Хисамутдинов пурнӑҫран питӗ ир уйрӑлса кайрӗ. Раҫҫейӗпе паллӑ артист ҫӳлерех асӑннӑ наградӑсемсӗр пуҫне вун-вун конкурс-фестивале хутшӑнса палӑрнӑччӗ. Акӑ, сӑмахран, Пӗтӗм Раҫҫейри «Атӑлҫи театр сезонӗсем» фестивальте «Музыка спектаклӗнчи арҫын рольне чи лайӑх калӑплакан» ята ҫӗнсе илнӗ. Вӑл Хусан патшалӑх хореографи училищинчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн 2001 ҫулта Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне килнӗ те кунта чунӗпе парӑнса ӗҫленӗ.

Ҫӗрпӳ районӗнчи Патӑрьел ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ шанчӑкран тухнӑ тенӗ, ҫавӑнпа ӑна ӗҫрен кӑларнӑ. Прокруратура тӗрӗслеве пулнӑ хыҫҫӑн ҫапла вырӑнти депутатсем йышӑннӑ.

Арҫынна ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче суйланӑ. Вӑл пӗр коммерци организацийӗн ертӳҫи тата пӗртен-пӗр учредителӗ. Организаци ҫав ял тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ.

Ахӑртнех, «шанӑҫа ҫухатнӑ ҫын» - Александр Кудряшов, 1958 ҫулта ҫуралнӑскер. Вӑл «Агрофирма Александр» тулли мар яваплӑ обществӑн директорӗ.

Шупашкар районӗнчи Лапсар ҫывӑхӗнче пурӑнакансем, ҫав шутра кӳкеҫсем те, урамра тепӗр чух тӑракан ырӑ мар шӑрша пӗрре ҫеҫ мар туйнӑ. Хӑнӑхса та ҫитрӗҫ пуль тенӗччӗ те, ҫук иккен. Александр Анисимов ятлӑ ҫын «Юрма» чӑх-чӗп хапрӑкне хуптарма ыйтса петици ҫырнӑ.

Асӑннӑ ял хуҫалӑх предприятийӗ тавралла 15 километрта вырнаҫнӑ ялсенче, Шупашкарӑн тӗп пайӗнче, Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ тата Ҫӗнӗ Кӑнтӑр районӗсенче ырӑ мар шӑршӑ тӑнине палӑртнӑ унта. Петрэици авторӗ маларах Роспотребнадзора, прокуратурӑна ҫырнисем усӑ кӳменнине асӑннӑ.

Хапрӑка хупса хума ыйтнине Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн ячӗпе шӑрҫаланӑ. Ҫырура ҫынсен таса сывлӑшпа сывлас килнине пӗлтернӗ.

Ҫак самантра петицие 175 ҫын алӑ пуснӑ.

Чӑваш Республикин патшалӑх парнине памалли ӑмӑртӑва 2017 ҫулшӑн сӑмахлӑхпа ӳнер енӗпе икӗ ят тӑратнӑ. Ӳнер енӗпе ҫӗршыври паллӑ ӑста - Раҫҫей Федерацийӗн мухтавне тивӗҫнӗ художник Праски Витти (Виталий Петров). Литература енӗпе — чӑваш халӑх писателӗ Анатолий Кибеч.

Анатолий Кибечӗн премие тӑратнӑ «Кашни ҫын вӑл — хӑй тӗнче» роман-хроникине (Шупашкар, «Ҫӗнӗ вӑхӑт», 2017, 500 экз.,716 хутъен) тимлесех вуласа тухрӑм. Кӗнеке (авторӗ хӑй уйӑрман пулсан та) расна икӗ пайран тӑрать. Малта — автобиографи хайлавӗ, 359-мӗш хутъенри «Чӑнлӑх ҫути» тенинчен пуҫласа вӗҫне ҫитиччен — кӗвӗленӗ публицистика, сӑвӑсем тата чӑвашла «шухӑшлавизмсем». Ку пайри ярӑмсем - «Кама пит кирлӗ ҫак ултав.», «Пурнӑҫ тараси вылявлӑ», «Иртсе пычӗҫ вӑхӑтсем». Эпӗ иккӗмӗш пай пирки шарламӑп, роман-хроникӑна вуланӑ май шутланине (тиркенӗ вырӑнсене сиктерсе хӑварса) вулакана сӗнсе пӑхатӑп.

Хулӑн кӗнекене алла тытсанах «роман-хроника» тени куҫа ӳкрӗ те, студент чухне пӑрӑнми вулама тивнӗ классика умма тухрӗ: Семен Элкерӗн «Вутпа-тӑвӑл витӗр» автобиографиллӗ роман-хроники, Максим Горькин «Жизнь Клима Самгина» (кӑна эпӗ экзамена кӗрес умӗн ирхине вуласа пӗтертӗм те, пит вырӑнлӑ пулчӗ — Б.

Малалла...

Шупашкарти икӗ канмалли вырӑн хӑтлӑ вырӑнсен федераци реестрне кӗнӗ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн сайтӗнче пӗлтерне.

Реестра Раҫҫейри хуласенчи 125 канмалли вырӑн кӗнӗ. Вӗсен йышӗнчен иккӗшӗ – Чӑваш Енри. Мускав ҫыран хӗрри тата Константин Иванов скверӗ хӑтлӑх кӗртес енӗпе Раҫҫейре палӑрнӑ.

Ку архитекторсен тивӗҫӗ. Вӗсем хӑ йсен пултарулӑхне ҫак шайра кӑтартса Шупашкара юратнине палӑртнӑ. Кунта Шупашкар ҫыннисен тӳпи те пур. Вӗсем хулари чылай вырӑна хӑтлӑх кӗртнӗ чухне айккинче юлман.

https://yandex.ru сайтран илнӗ сӑн

Ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен тата вӗсен прависене хӳтӗлекен комисси Шупашкарта пурӑнакан, 18 ҫул тултарман хӗрачана общество вырӑнӗнче эрех ӗҫнӗшӗн штрафланӑ.

Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 18 ҫул тултарман ҫамрӑка урамра ӗҫнине курнӑ. Кун пирки ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен тата вӗсен прависене хӳтӗлекен комисси те пӗлнӗ. Ӗҫ материалӗсене тишкерсен акӑ мӗн паллӑ: вӑл унччен те эрех-сӑрапа айкашнӑ.

Комисси ҫак ӗҫе пӑхса тухнӑ. 18 ҫул тултарман хӗрачана штраф тӳлеттерме йышӑннӑ. Кунсӑр пуҫне ӑна хӑрушӑ социаллӑ лару-тӑрура пулнӑ тесе палӑртнӑ.

Муркаш районӗнчи техника инвентаризацийӗн бюровне ертсе пыракан Сергей Ермолаев пакунлисен аллине ӳсӗрле каллех ҫакланнӑ. Пӑтӑрмах ака уйӑхӗн 5-мӗшӗсенче сиксе тухнӑ.

Хӗрӗнкӗ пуҫпа руль умне ҫак ҫын унччен те ларнӑччӗ. Аса илтерер, Муркаш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ чух вӑл райцентрти «Радуга» (чӑв. Асамат кӗперӗ) кафе патӗнче пӗлтӗр тепӗр ҫын машини ҫине пырса кӗнӗччӗ, анчах инкек вырӑнӗнчен тапса сикнӗччӗ. Темиҫе кунтан Сергей Ермолаев ӗҫрен кайма ыйтса заявлени ҫырнӑччӗ.

Сергей Ермолаев кӑштахран районӑн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх енӗпе ӗҫлекен муниципалитет предприятине инженера вырнаҫнӑ, кайран техника инвентаризацийӗн бюрвӗнче пуҫлӑх пуканне йышӑннӑ.

Росприроднадзорӑн Юграри управленийӗн ертӳҫин тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлама Чӑваш Енри ҫынна шаннӑ. Федераци шайӗнчи надзор органӗн Ханты-Мансийск тӑрӑхӗнчи пуҫлӑхӗн тилхепине вӑхӑтлӑха тыттарнӑ этем Улатӑрта ҫуралнӑ. Вӑл — 50 ҫулти Вадим Скворцов.

Ҫӗнӗ должноҫ тивӗҫиччен Вадим Скворцов ҫак управлени ертӳҫин ҫумӗ пулса тӑватӑ ҫул ӗҫленӗ.

Вадим Скворцов 1985—2000 ҫулсенче РФ Хӗҫпӑшаллӑ вӑйӗсенче хӗсметре тӑнӑ. Кайран тепӗр тӑхӑр ҫул Раҫҫейӗн патшалӑхӑн хӑрушсӑрлӑх органӗсенче тӑрӑшнӑ. Унтан Улатӑр ҫынни тӳре-шара пулса тимлеме пуҫланӑ.

Вадим Скворцов 1990 ҫулта Краснодарти ҫар училищине вӗренсе пӗтернӗ, 1999 ҫулта — Стратеги тӗллевӗллӗ ракета ҫарӗсен ҫар академине. 2015 ҫулта ӑна РФ патшалӑхӑн граждан службин иккӗмӗш класлӑ советникӗ чинӗ ят панӑ.

Шупашкарти Ҫӗнӗ хула текен микрорайонти урамсенчен пӗрне Чӑваш Енри патшалӑхӑн, политикӑн тата обществӑн паллӑ ӗҫченӗн Илья Проко­пьевӑн ятне пама йышӑннӑ. Ӗслӗ хута республикӑн тӗп хулин администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.

Илья Прокопьев пӗлтӗрхи нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлнӑччӗ. Вӑл ун чухне 91 ҫула кайнӑччӗ. «Пысӑк чун-чӗреллӗ, пултаруллӑ ертӳҫӗн, ячӗ Чӑваш Республикин тата Раҫҫейӗн историйӗнче ылтӑн саспаллисемпе ҫырӑннӑ ҫын», — тесе ҫырнӑччӗ некрологра.

Шӑп та лӑп тепӗр ҫулталӑкран Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Илья Прокпьевӑн ятне асра тытасси ҫинчен калакан указа алӑ пуснӑччӗ. Ҫав хута ӑнлантарнинче Шупашкарти урамсенчен пӗрне Илья Прокопьев ятне парасси пирки те каланӑччӗ.

Чӑваш Енри вӑрмансене кӗрсен вӗсем кӑмӑрпа тулнине пирӗнтен кашниех асӑрханӑ-курнӑ. Ура айӗнче кансӗрлесе выртакан хӑрӑк йывӑҫсемпе туратсене вӑрманҫӑсем те пуҫтарса ӗлкӗреймеҫҫӗ, ҫынсен те илсе тухма юрамасть. Ҫакӑн пек кутӑнла йӗрке пирӗн ҫӗршывра темиҫе ҫулах тӑсӑлчӗ.

Халӗ вара Раҫҫейӗн Патшалӑх Думи ҫынсене вӑрмана хӑрӑк туратран иртме тинех ирӗк пачӗ. Саккуна депутатсем ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче виҫҫӗмӗш вулавпа йышӑннӑ. Ҫапла вара вӑрманти хӑрӑка йӑтнишӗн штрафламӗҫ. Анчах ку саккун килес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен ҫеҫ вӑя кӗрет.

Чӑваш Енӗн Ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, федераци саккунӗпе килӗшсе тӑракан ӗҫлӗ хута регионсен те ҫывӑх вӑхӑтра йышӑнмалла.