Культура
![]() Канаш районӗнчи Анаткас Уҫырмари культура ҫуртӗнче «Канаш ен мерченӗсем» ача-пӑча пултарулӑхӗн XXVIII фестивалӗ иртнӗ. Фестивале Раҫҫейре кӑҫал туса хунӑ Нимеҫӗсен ҫулталӑкне халалланӑ. Унӑн тӗллевӗ пултаруллӑ ҫамрӑк юрӑҫсене тупса палӑртасси теҫҫӗ. Фестивале 16 вӗренӳ учрежденийӗнчи 100-е яхӑн ача хутшӑннӑ. Тӗрлӗ ҫулхи ачасем пулнӑ унта. Пилӗк ҫултан кӗҫӗнреххисем те сцена ҫине тухнӑ. Суйлав турӗнче ачасен 85-е яхӑн номерне хакланӑ. Унта суйласа илнӗ 26 номере гала-концертра кӑтартнӑ. Концерта вокал-ансамблӗсем, триосем, дуэтсем, солистсем, хитре вулакансем; ҫавӑн пекех ташӑ, инструмент, фольклор ушкӑнӗсем хутшӑннӑ. Шкул ачисем те, шкул ҫулне ҫитменнисем те гала-концертра чӑннипех те савӑнтарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Нумаях пулмасть Николай Балтаев медальерпа тата граверпа «Idel.Реалии» интернет-хаҫатра Эрсубай Янгаров кӑсӑклӑ интеревью пичетленӗ. Ӑста Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче халӑх художество пултарулӑхен кафедринче доцент пулса ӗҫлет. Унӑн мӑшӑрӗ Людмила Балтаева — пусма енӗпе ӑста технолог иккен. Балтаевсен аслӑ ывӑлӗ Азамат Чехинче ювелира вӗренет, кӗҫӗнни Аттила – Питӗрте тимӗрҫе. Пӗрле пулса вӗсем сӑвар-пӑлхар тумтирӗпе капӑрлӑхне ӑсталаҫҫӗ. Николай Балтаев этнос усламӗпе ӗҫлеме ҫӑмӑл маррине палӑртнӑ. Ҫавӑнпах вӑл мӑшӑрне: «Ку улӑпла ӗҫ», — тесе хӑш чухне калать-мӗн. Интервью авторӗ интеллигенци Балтаевсен таварӗпе кӑсӑкланнипе кӑсӑкланманни пирки те ыйтнӑ. Туянакансем вӗреннӗ ҫынсен хушшинче сахал иккен. «Интеллигентсенче эпӗ шанчӑка ҫухатнӑ. Вӗсем килте чӑвашла калаҫманпа пӗрех, вӗсен ачисем те чӑвашла пуплемеҫҫӗ. Хӑйсен ачисемпе тата мӑнукӗсемпе чӑвашла сӑмахлакансене шутласа кӑларма пӗр алӑри пӳрнесем те ҫитеҫҫӗ», — тенӗ Николай Балтаев. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑм каҫхине яланхи пекех ҫывӑрма выртнӑ. Хайхискер уринчен темӗн ҫыртнипе вӑранса кайнӑ. Йӗкехӳре иккен! Нумай хваттерлӗ ҫав ҫуртра камӑн кушак пур – ҫавсем ҫеҫ лӑпкӑ ҫывараҫҫӗ-мӗн. Унта йӗкехӳре нумай иккен. Хӗрарӑм хваттере нумай пулмасть туяннӑ. Вӑл тӳрех йӗкехӳре шӑтӑкне хупланӑ. Анчах кӑшлакан чӗрчунсем урай айӗнче шатӑртаттарнӑ, хваттере тухма хӑтланнӑ. Йӗкехӳресем хваттере тухсан ачасен кравачӗ ҫине хӑпарса ҫывӑрнӑ. Нумаях пулмасть вӗсем хӗрарӑма ҫывӑрнӑ чухне уринчен ҫыртса илнӗ. Халӗ унӑн темиҫе кун пульницӑра выртма тивет, унта ӑна вакцинаци тӑваҫҫӗ тата суранне сиплеҫҫӗ. Ҫуртӑн пӗрремӗш хутӗнче апат-ҫимӗҫ лавкки вырнаҫнӑ. Йӗкехӳресем ҫавӑнтан килеҫҫӗ-мӗн. Ҫынсем лавкка тӗлӗшпе ҫӑхав темиҫе хутчен те ҫырнӑ. Анчах хальлӗхе нимӗнле улшӑну та ҫук. Лавкка лицензи мӗнле илнинчен тӗлӗнмелли ҫеҫ юлать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Тӗн
![]() Сар.ru сӑнӗ Шупашкарта Мӑнкуна хатӗрленнӗ май виҫӗ чиркӳ умне ӑсталаса эрешленӗ ҫӑмарта тата праҫник кроликне лартса хурӗҫ. Кун пирки паян, ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, хула администрацийӗнче иртнӗ канашлура культурӑпа туризм аталанӑвӗн управленийӗн пуҫлӑхӗ Людмила Маркова пӗлтернӗ. Ҫав пысӑк теттесене Пукравпа Татиана тата Введени соборӗсен, Асапланакансен тата Тӗне ӗненекенсен ячӗпе лартнӑ чиркӳсен умне вырнаҫтарӗҫ. Каласа хӑвармалла, Мӑнкун эрнинче тӗп хулари культурӑпа кану паркӗсенче тӗрлӗ мероприяти иртӗ. А.Г. Николаев космонавт ячӗллӗ ача-пӑча паркӗнче тата «Амазони» этнокомплексра ака уйӑхӗн 7-8-мӗшӗсенче Мӑнкун фестивалӗ кӗрлӗ, Шупашкарти ытти паркра ӑсталӑх класӗсем, лармасем, концертсемпе конкурссем йӗркелӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫурт-йӗр
![]() Пайҫӑсем укҫа хывнипе ҫурт-йӗр хӑпартакансене Чӑваш Енри яваплӑ органсем сӑнасах тӑнине ӗнентереҫҫе. Республикӑн Строительство министерстви пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗ тӗлне ӑҫта тата хӑш строительство организацийӗ епле ӗҫленине тишкернӗ те графикран кая юлса пыракансем пуррине палӑртнӑ. Шупашкарти Калинин урамӗнчи 83-мӗш позицире 96 хваттерлӗ ҫурт валли трансформатор подстанцине туса пӗтереймен. «Стройсфера» Шупашкарти Трактор тӑвакансен проспектӗнчи 18-мӗш позицире 180 хваттерлӗ ҫурт хӑпартать. 3, 4, 5-мӗш подъездсене туса пӗтернӗ-ха, лифтсене хута ярассипе ҫине тӑраҫҫӗ. 1-2-мӗш подъездсенче 9 хут таран хӑпартнӑ, халӗ вентиляци тытӑмӗпе тимлеҫҫӗ, балконсене йӗркене кӗртеҫҫӗ. Ку ҫуртӑн проектне ылмаштарнине кура ӑна Шупашкар хула администрацийӗ раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗ тӗлне хута яма ирӗк панӑ иккен. «СУОР» организаци пилӗк ҫурт тӑвать, «Алза» — иккӗ. Унти лару-тӑрӑва та республикӑн Стройминӗ тӗрӗслесех тӑрать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарта 32 ҫулти усламҫӑ регистрацилемен эмелсене «Контактра» халӑх тетелӗ урлӑ сутнӑ. Ҫавӑнпа ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следстви версийӗ тӑрӑх, 2016 ҫулхи юпа уйӑхӗнче ҫак арҫын «Ҫыхӑнура» халӑх тетелӗнче икӗ страница уҫнӑ. Вӗсенче вӑл эмел сутни пирки пӗлтернӗ. Эмелӗсен вара патшалӑх регистрацийӗ пулман, патшалӑх реестрӗнче пулман. Хайхи арҫын вӗсене Чӑваш Енре кӑҫалхи пуш уйӑхӗччен сутнӑ. Ҫак вӑхӑтра вӑл 150 пин ытла тупӑш тунӑ. Арҫын хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Полицейскисем унӑн хваттерне ухтарнӑ, 850 ытла эмел туртса илнӗ. Пӗри 100 тенкӗ тӑрать. Халӗ следовательсем эмелсем ӑҫтан тупӑннине уҫӑмлатаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Пӗлтӗрхи кӑрлач уйӑхӗнче Волгоград облаҫӗнче «Тайота RAV4» транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ та тепӗр «Тайотӑпа» ҫапӑннӑ. Аварире иккӗмӗшӗн водителӗ тата унӑн 7 ҫулти ывӑлӗ вилнӗ. Волгоград облаҫӗнчи МИХсем ун чухне «Тайота RAV4» тепӗр машинӑран иртсе каяс тесе транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухни пирки, ҫав вӑхӑтра тӗтре пулни ҫинчен ҫырнӑ. Аварире айӑплӑ водительпе унӑн пассажирӗ те аманнӑ-мӗн. Пуҫиле ӗҫе судра пӑхса тухма вӑхӑт ҫитсен аварире айӑплӑ ҫын таҫта ҫухалнӑ. Ӑна полици шырама пуҫланӑ. Нумаях пулмасть ҫав ҫынна Чӑваш Енре тупнӑ. Хайхискер Улатӑрти мӑнастирте послушник пулнӑ. Вӑл – Чӗмпӗр облаҫӗнче ҫуралнӑ 44 ҫулти арҫын. Хӑйӗн ҫылӑхне каҫарттарас тесе вӑл пурнӑҫне мӑнастирпе ҫыхӑнтарма шухӑшланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Юрий Исаев Паян ЧР премьер-министрӗ Иван Моторин Юрий Исаева ЧР Вӗренӳ интститучӗн ректорӗн должноҫне парасси пирки хушу алӑ пуснӑ. Аса илтерер: кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗччен вӑл ЧР вӗренӳ министрӗ пулнӑ. Кайран ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӑна отставкӑна ярса хӑйӗн администрацийӗн ертӳҫин ҫумне лартнӑ. Ҫав вӑхӑталлах ЧР Вӗренӳ институчӗн унчченхи ректорне Сергей Савина ӗҫрен кӑларнӑ. Юрий Исаев 1969 ҫулхи нарӑсӑн 13-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче ҫуралнӑ. 1995 ҫулта И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ пӗтернӗ, «Чӑваш чӗлхи тата литература» специальноҫе алла илнӗ. Унтан вӑл юриста вӗреннӗ. Юрий Николаевич – филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, доцент. Вӑл – 80 ытла вӗренӳпе методика ӗҫӗсен авторӗ. Вӗсенчен 5-шӗ – монографи. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() ЧР ШӖМӗн сӑнӳкерчӗкӗ Пуш уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Ҫӗрпӳ районӗнче йывӑр тиевлӗ икӗ машина ҫапӑннӑ. ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, водительсенчен пӗри вилнӗ. Ку инкек М-7 ҫулӑн 699-мӗш ҫухрӑмӗнче пулнӑ. Volvo машина водителӗ, 45 ҫулти арҫын, руле итлеттереймен, транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухса кайнӑ. Вӑл Hyundai йывӑр тиевлӗ машинӑпа ҫапӑннӑ. Унӑн рулӗ умӗнче 33 ҫулти арҫын, Пушкӑрт Республикин ҫынни, ларнӑ. Йывӑр тиевлӗ машинӑсем питӗ вӑйлӑ ҫапӑннӑран 33 ҫулти водитель йывӑр суранланнӑ, вӑл авари вырӑнӗнчех вилнӗ. Халӗ авари мӗнле пулнине уҫӑмлатаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Ҫапла ҫырнӑ «Контактра» халӑх тетелӗнчи «Киремет tv» ушкӑнра. «Наци телевиденийӗ уҫӑлсан савӑннӑччӗ — ҫур ҫул курнӑ хыҫҫӑн курма пӑрахрӑм — кичемлӗх! Наци радиовӗ уҫӑлсан - итлерӗм, Олег Прокопьев тухса кайсан — каллех кичемлӗх! Тӑван радио уҫӑлсан та савӑннӑччӗ — ҫур ҫул шанса пурӑнтӑм, малалла — кичемлӗх! «Киремет» ушкӑн уҫӑлсанах шанчӑк ҫуралнӑччӗ, хӑш-пӗр чӑваш эстрада юрӑҫисен тавракурӑмне куртӑм та — чӑваш пулас килми пулчӗ...», — чун ыратӑвӗ сисӗнет ҫак йӗркесенче. Ҫак поста вулакансенчен пӗри, Наталья Корнеева, темӑна сӳтсе явнӑ май ҫапла ҫырса хунӑ: «Поэт-писательсем ҫинчен передача ертсе пыраҫҫӗ — пӗр интонаци, пӗр эмоци ҫук вӗт каласа параканӑн... Мӗнле пӑхмалла ҫавӑн пек чунсӑр передачӑсене...». Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (13.07.2025 15:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 754 - 756 мм, 25 - 27 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр енчен вӗрӗ.
| Александров Михаил Александрович, паллӑ авиаконструктор ҫуралнӑ. | ||
| Патман Николай Кириллович, чӑваш ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Абужаров Анатолий Ильич, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ вӑрманҫи ҫуралнӑ. | ||
| Золотов Арсений Иванович, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ вӗрентекенӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |