Чӑваш ҫыравҫисем вилӗмсӗр вӗрентекенӗмӗре, аслӑран та аслӑ Иван Яковлева асра тытаҫҫӗ. Иртнӗ эрнере, юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, вӗсем Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ умӗнчи скверти Иван Яковлевӑн палӑке умне чӗре чечек хума пуҫтарӑннӑ.
Аса илтерер: паллӑ педагог, писатель 1848 ҫулхи ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Тутарстанри Кӑнна Кушки ялӗнче ҫуралнӑ, 1930 ҫулхи юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Мускавра пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Чечек хунӑ ҫӗре республикӑн культура министрӗ Светлана Каликова, культура учрежденийӗсенче ӗҫлекенсем, студентсем, преподавательсем, общество хастарӗсем те хутшӑннӑ.
Шупашкарта пурӑнакан пӗр ҫемье ҫулталлӑкри ачана татурировка тунине кӑтартакан видео ӳкернӗ, ӑна халӑх тетелӗнче вырнаҫтарнӑ.
Ҫав ҫемьене йӗрке хуралҫисем тупнӑ. Ҫамрӑк ашшӗ ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӗсем тату туман, тату машинин сассине ҫыртарса илнӗ. Вӑл видеопа темле конкурса хутшӑнса ҫамрӑк ҫемье хваттер щыраса илес тенӗ-мӗн.
Халӗ ку ҫемьене учета илӗҫ, йӗрке хуралҫисем вӗсем мӗнле пурӑннине тӗрӗслесе тӑрӗҫ.
Тивӗҫлӗ канури хӗрарӑм ултавҫӑсене укҫа парас тесе Мускавах самолетпа вӗҫнӗ.
Ку Шупашкарта пурӑнакан 78 ҫулти хӗрарӑмпа пулса иртнӗ. Вӑл ултавҫӑсене 1 млн та 700 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Ун патне домофон улӑштармалла тесе шӑнкӑравланӑ. Хӗрарӑм хӑйӗн даннӑйӗсене пӗлтернӗ, кун хыҫҫӑн унпа темиҫе палламан ҫын ҫыхӑннӑ: опер, юрист... Вӗсем ӑна хӑратса, пӑрахнӑ. Ҫапла вӑл мӗн хушнине пурнӑҫланӑ. Ӑна 75-ри арҫынпа тӗл пулма хушнӑ, унран 1 миллион тенкӗ илме ыйтнӑ. Ҫак арҫын та улталаннӑ. Унтан хӗрарӑма хӑйӗн укҫине хушса курьера парса яма каланӑ. Унӑн укҫа татах пуррине пӗлсен ултавҫӑсем ун валли Мускава самолетпа вӗҫме билет туянса панӑ.
Хайхи «юрист» ҫыхӑнӑва тухма пӑрахсан тин хӗрарӑм хӑйне улталанине ӑнланнӑ.
Шупашкарти ача пахчисенчен пӗринче ӗҫлекен 19 ҫулти хӗр патне икӗ эрне каялла ют ҫын шӑнкӑравланӑ та ҫӗнӗ саккун йышӑннине, ҫавна май абонент номерӗпе усӑ курма май пулмассине пӗлтернӗ. Хӑнӑхнӑ номере упраса хӑварас тесен хӑш-пӗр даннӑя пӗлтерме ыйтнӑ. Унсӑр пуҫне смс ҫырупа килнӗ кода ыйтнӑ.
Унтан пике патне тата теприсем шӑнкӑравланӑ, хайхи патшалӑх пулӑшӑвӗн порталӗн ӗҫченӗ тесе тыттарнӑ. Хӗр пурне те ӗненнӗ. Ӗненнине пула вӑл банкран 300 пине яхӑн кредит илсе пӗлмен-туман ҫынсене укҫа куҫарса панӑ.
Шупашкарти ача пахчисенчен пӗринче ӗҫлекен 19 ҫулти хӗр патне икӗ эрне каялла ют ҫын шӑнкӑравланӑ та ҫӗнӗ саккун йышӑннине, ҫавна май абонент номерӗпе усӑ курма май пулмассине пӗлтернӗ. Хӑнӑхнӑ номере упраса хӑварас тесен хӑш-пӗр даннӑя пӗлтерме ыйтнӑ. Унсӑр пуҫне смс ҫырупа килнӗ кода ыйтнӑ.
Унтан пике патне тата теприсем шӑнкӑравланӑ, хайхи патшалӑх пулӑшӑвӗн порталӗн ӗҫченӗ тесе тыттарнӑ. Хӗр пурне те ӗненнӗ. Ӗненнине пула вӑл банкран 300 пине яхӑн кредит илсе пӗлмен-туман ҫынсене укҫа куҫарса панӑ.
Шупашкарти Арбатра ҫутӑ мачи тӑвӗҫ.
Шупашкарти Арбат тесе Ехрем хуҫа бульварне каланине пурте пӗлеҫҫӗ пулӗ ӗнтӗ. Шӑпах ҫавӑнта Мускаври Арбатри пек ҫутӑ мачи вырнаҫтарасшӑн.
Ҫуран утса ҫӳрекенсем ҫав вырӑн вара тата та илемлӗрех пуласса шанаҫҫӗ.
Раҫҫейри вӑрман чи лайӑх касакан хӗрарӑм — Чӑваш Енрен. Йӑлӑмра пурӑнакан пилӗк ача амӑшӗн Галина Климинӑн чи кӗҫӗн ачи ҫур ҫулта ҫеҫ. Упӑшки Мускавра монтажникра тӑрӑшать та нумай ача амӑшӗ кил-тӗрӗшри ӗҫе хӑех пурнӑҫласа ӗлкӗрет.
Галина ачаранпах вӑрманта ӳснӗ. Ашшӗ лесник пулнӑран вӑрманҫӑ ӗҫне аван пӗлнӗ. Анчах малтанласа ашшӗн ҫулӗпе кайман-ха вӑл — Шупашкарта автослесарь пулса тӑрӑшнӑ. Авточупусене те хутшӑннӑ. Анчах чунӗ вӑрман еннех туртнӑ. Кӑштахран Галина Йӑлӑма таврӑннӑ, вӑрманти пушарпа кӗрешекен служба пуҫлӑхӗ пулса тӑнӑ.
Вӑрман касакансен конкурсне хӗрарӑм кашни ҫулах хутшӑнать. Йывӑр ҫын пулнӑ чухне те конкурса хутшӑннӑ. Кӑҫал вара Раҫҫейри конкурсра ҫӗнтернӗ.
Шупашкарта 18 ҫулти хӗре наркотик сутнӑшӑн суд тунӑ. Вӑл 20 эпизодпа айӑплине ҫирӗплетнӗ. Ӑна колоние 5,5 ҫуллӑха ӑсатнӑ.
Хӗре кӑҫал кӑрлач уйӑхӗнче Шупашкарти Котовский урамӗнче тытса чарнӑ. Ҫав вӑхӑтра ун ҫумӗнче 30 тӗрке наркотик пулнӑ. Хӑй те сиенлӗ япала витӗмӗнче пулнӑ.
Телефонӗнче вӑл кураторӗпе ҫырӑннӑ, хӑш подъездсенче «закладкӑсем» пуррине пӗлтернӗ. Ҫав вырӑнсене тӗрӗслесен 18 грамм ытла наркотик тупнӑ.
23 ҫулти каччӑ тату тутарнӑ хыҫҫӑн С гепатит ҫаклатнӑ.
Малтанах каччӑ вӑй чакнине туйма пуҫланӑ, унӑн куҫӗ саралма тытӑннӑ. Ҫакӑ мӗн амакӗ иккенне пӗлес тесе вӑл Шупашкарти тӗп хула больницине кайнӑ.
Тухтӑр каччӑна биохими анализӗ тума направлени панӑ, ҫав шутра вирус гепатитне тӗрӗслеттерме те. Диагностика хыҫҫӑн С гепатитпа чирлине ҫирӗплетсе панӑ.
Каччӑна малтан гастроэнтерологи уйрӑмӗнче сипленӗ, кайран ӑна хулари 1-мӗш клиника больницине куҫарнӑ.
Чире каччӑ тату-салонта тату тутарнӑ хыҫҫӑн ҫаклатнӑ иккен.
Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче культура учрежденийӗн 85 ҫулхине халалласа пуҫтарӑннӑ. Унта поэтсемпе писательсем пынӑ.
Вӗсем музея кӗнекесемпе сӑнӳкерчӗксем, документсемпе сувенирсем парнеленӗ. Музей фондне библиографи кӑларӑмӗсемпе тата кӗнекесемпе Юрий Сементер, Раиса Сарпи, Денис Гордеев, Альбина Юрату, Лидия Филиппова, Светлана Гордеева тата ыттисем пуянлатнӑ.
Музея 1940 ҫулхи юпа уйӑхӗнче уҫнӑ, чӑваш классикӗ Константин Иванов ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнӗ ҫул музея поэт ятне панӑ.
-16.7 °C