 «Асамлӑ хӗҫ» комиксен ӑмӑртӑвне тӑснӑ хыҫҫӑн пӗрремӗш ӗҫ килчӗ. Вӑл Патӑрьелти 1-мӗш шкулта вӗренекен Наташа Шапкинӑран ҫитрӗ. Хӑйӗн ӗҫӗнче Наташа пилӗк юлташ ҫулҫӳреве тухса асамлӑ хӗҫ шыраса тупни ҫинчен каласа парать. Аптраман туссем усала та тӗл пулаҫҫӗ, унӑн пуҫне касса пӑрахаҫҫӗ. Хӑйӗн комикссӗнче Наташа туслӑх, пӗр-пӗрне пулӑшассине, ҫуралнӑ ҫӗршыв тӑванрах пулнине кӑтартма пултарнӑ. Шкул ачисем! Пирӗн ӑмӑртӑва эсир те хутшӑнма пултаратӑр! Вӑхӑчӗ пур — сирӗн ӗҫсене эпир акан 30-мӗшӗччен кӗтетпӗр! Конкурса 18 ҫула ҫитмен ҫамрӑксемпе ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Пӗр ӗҫе темиҫен пӗрлешӗнсе тума та юрать: пӗри, сӑмахран, сюжет хатӗрлет, тепри — хитре ӳкерет, виҫҫӗмӗшӗ калаҫу сӑмахӗсене йӗркелет. Сюжет хӗҫпе тата историпе ҫыхӑнмалла. Комикс сюжетне уҫса пама 2 листаран (кашни А4 пысӑкӑш) кая мар усӑ курмалла. Хут листин пӗр енӗ таса юлмалла. Ӗҫе хатӗрленӗ май хуть те мӗнле техникӑпа усӑ курма юрать — кӑранташ, калем, фломастер, гуашь, пастель, кӑмрӑк кӑранташӗ т. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Метеорит йӗрӗ Паян ирхине Челепи, Тӗмен, Свердловск тата Курган облаҫӗсенче метеорит ҫумӑрӗ тӑкӑннӑ. Уйрӑмах Челепи хули таврашӗ пысӑк сиен тӳснӗ. Тӗнче уҫлӑхӗнчен ӳкнӗ чул катӑкӗ хулара чылай кантӑка ҫӗмӗрнӗ. Ҫӗр ҫине ӳкес умӗн метеорит сирпӗннине пула (7-8 пин ҫухрӑм ҫӳллӗшӗнче) хӑш-пӗр вырӑнта чӳречесем рамӑсемпе пӗрлех тухса вӗҫнӗ. Чи пысӑк сиен шутне цинк туса кӑларакан савутӑн хӳмипе тӑррине ҫӗмӗрнине кӗртме пулать (Лондонри биржа ҫакна пула цинк хакне те 1 процента хӑпартса янӑ теҫҫӗ). Пӗр пин ҫынна яхӑн шар аманнӑ — ытларах чӳрече кантӑкӗн ванчӑкӗсене пула. Ҫавӑн пекех ҫӗр ытла ҫыннӑн пульница пулӑшӑвне ыйтма тивнӗ. Икӗ ҫын вӑйлӑ суранланни пирки пӗлтерни тӗл пулать. Метерорит катӑкӗсем виҫӗ вырӑна ӳкнӗ пулас — иккӗшӗ Челепи облаҫӗнчи Чебаркуль районӗнче (пӗри Чебаркуль кӳллинче 6 метр диаметрпа шӑтӑк тунӑ) тата Златоуст районӗнче. Ӑсчахсен шучӗпе Чебаркуль кӳллинчи метеорит пысӑкӑшӗ 6 метра ҫитме пултарать, вӑл темиҫе тонна таймалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Канмалли кунсенче Комсомольски районӗнчи Хырхӗрри тӗп шкулӗнче, Раҫҫейри ытти ялсемпе хуласенчи пекех, «Йӗлтӗр йӗрӗ — 2013» чупу иртрӗ. Унта хутшӑнма хаваспах шкул ачисем ҫеҫ мар, вӗрентекенсем те хаваспах килӗшрӗҫ. Палӑртнӑ вӑхӑтра чупӑва хутшӑнма хапӑл тӑвакансем Кӗтне юханшывӗ хӗррине пуҫтарӑнчӗҫ. Алексей Викторович Гаврилов вӑй-хал культурин учителӗ пурне те пӗлсе йӗркелесе пычӗ. Шкулта ӗҫлеме тытӑнни нумай та вӑхӑт иртмерӗ пулин те, ун сӑмахне пурте вырӑна хурса итлесе-туса пычӗҫ. Чӑн малтанах старта кӗҫӗн классенче вӗренекенсем тухрӗҫ. Ун хыҫҫӑнах ӑмӑртӑва пиллӗкӗмӗш-тӑххӑрмӗш классенче вӗренекен арҫын ачасем тухрӗҫ, хыҫҫӑнах — ҫак ушкӑнти хӗрачасем. Каярахпа — вӗрентекенсемпе ӳнер ӗҫченӗсем те йӗлтӗр йӗрӗ ҫине ӳкрӗҫ. Хӗрачасем хушшинче ҫӗнтерӳҫӗ ятне тӑххӑрмӗш класра вӗренекен Диана Ятманова тивӗҫрӗ, арҫыначасем хушшинче — ҫак класрах вӗренекен Максим Белков. Ҫӗнтерӳҫӗсене дипломсем тата парнесем парса хавхалантарчӗҫ, ытти хутшӑнакансене — сертификатсем. |
 Уявра. О. Цыпленков сӑнӗ Нарӑсӑн 11-мӗшӗнче, тунтикун, Пушкӑртстанри Авӑркас районне кӗрекен Чӑваш Хурамалӗнче «Ахах-мерчен аваллӑхӗ» ятлӑ чӑваш тумӗн уявӗ иртрӗ, ӑна Василий Николаев, Геннадий Иванов-Орков тата Виталий Иванов хатӗрлесе кӑларнӑ «Чӑваш тумӗ. Аваллӑхран малашлӑха» кӗнеке тухнӑранпа 10 ҫул ҫитнине халалласа йӗркеленӗ. Уявра чылай халӑх ансамблӗсем юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ, хӑйсен тумӗсемпе килентернӗ. Пысӑк уява халӑх та йышлӑ пухӑннӑ — чӑвашсем тӗрлӗ кӗтессенчен пырса ҫитнӗ. Пирӗн республикӑран та хӑнсем пулнӑ, сӑмахран, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Зинаида Воронова вӗтӗ шӑрҫапа эрешлесе тӗрлес ӑсталӑха кӑтартса панӑ. Фойере тӗрлӗ куравсем ӗҫленӗ. Чӑваш наци музейӗ кунта вӗсен архивӗнче упранакан авалхи тумсемпе паллаштарнӑ. |
 Михаил Игнатьев Элтепӗр ӗнер «Чӑваш Республикинче усламҫӑсен ӗҫӗнче ҫӑмӑллӑх кӳмелли ӗҫсем ҫинчен» хушӑва алӑ пуснӑ. Ун тӑрӑх услам тӑвакансене хавхалантарас тӗлӗшпе хисеп ячӗсен шутне «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ усламҫи» ята та кӗртнӗ. Ҫавӑн пекех пирӗн тӑрӑхра усламҫӑсен прависене хӳтӗлемелли ӗҫе тӑвакансен институтне йӗркелеме пуҫланӑ. Чӑваш Ен Элтепӗрӗн администрацийӗ шухӑшӗпе ҫак утӑмсем республикӑра ҫӗнӗ производствӑсем йӗркелеме, пысӑк ӗҫ укҫиллӗ вырӑнсем тума май парӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Хӑна ҫуртри тилӗ. В.Викторов сӑнӗ «Одис-отель» (маларах «Сувар» ятпа хӑпартма тытӑннӑскер) ҫуртӗнче тилӗ вырӑн тупнӑ тет. Ӑна чи малтан вырсарникун ирхи курнӑ иккен. Ҫынсем пӗрлехи диспетчер службине шӑнкӑравланӑ хыҫҫӑн туса ҫитермен ҫурт патне Патшалӑхсунарпулӑслужбин ӗҫченӗсем пырса ҫитнӗ. Анчах хӑна ҫурчӗн «чи пӗрремӗш пурӑнаканӗ» вӗсене сиссен ҫурт ӑшӗнче ҫухалнӑ тет. Патшалӑхсунарпулӑслужбӑн пуҫлӑхӗ Владимир Кузюков каласа панӑ тӑрӑх тилӗсем Шупашкарта тахҫанах пурӑнаҫҫӗ иккен, сӑмахран Юрӑҫсен лаптӑкӗ таврашӗнче, Атӑл хӗрринче вӗсен йӑвисем пур. Владимир Кузюков шухӑшӗпе ку тилӗ каҫхи киле таврӑнайманнип туса ҫитермен ҫурта суйлама пултарнӑ. Ялсенче те тилӗсем час-часах пӑрахса кайнӑ ҫуртсенче пурӑнаҫҫӗ иккен. «Сувар» хӑна ҫуртне 2006 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче хӑпартма пуҫланӑ. 2008 ҫулта укҫа-тенкӗ ҫитменнине пула ӗҫ чӑхӑмланса ларнӑ. Темиҫе ҫул хуҫасӑр тӑракан ҫурта 2011 ҫулта Мари Элти «Одис» компанисен ушкӑнӗ туяннӑ, вӗсем ӑна 2014 ҫул вӗҫне туса ҫитересшӗн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Ытларикун, нарӑсӑн 12-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче 2012 ҫулхи ӗҫе пӗтӗмлетсе сесси иртӗ. Унта эпир сӑмахсарсен сайчӗ пирки каласа панисӗр пуҫне ҫӗнӗ сайтӑн хӑтлавне те ирттерӗпӗр — унпа паллаштарӑпӑр. Пӗтӗмлетӳллӗ сесси 9 сехетре пуҫланать. Чӑваш терминологийӗпе ӗҫлеме кӑмӑллакансене хӑтлава пыма йыхравлатпӑр. Терминсен онлайн-канашлӑвӗ http://termin.chv.su адреспа вырнаҫнӑ. Эпир ӑна «Хавал» пӗрлешӳпе пӗрле ӑсталарӑмӑр. Тӗп страницӑра тӗрлӗ пайсен йышне курма пулать. Унтах эсир ҫӗнӗ куҫарусемпе, куҫарӑва кӗтекен терминсемпе паллашайратӑр. Кашни терминӑн уйрӑм страници пур: сӳтсе явма, куҫарусем сӗнме пулать. Сайт ӗҫӗпе кулленех паллашса тӑма кӑмӑл пур пулсан — сире валли сайтри ӗҫ сӑнавӗпе терминсен тулли йышӗн страницисем пур. Терминсене хушма, куҫарусем сӗнме регистрациленнисем кӑна пултараҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра вӑл бета-верси шайӗнче ӗҫлет. Шухӑшласа хунӑ хӑш-пӗр япалана ҫеҫ туманнине шута илсен унпа паян та туллин усӑ курма май пулнине пӗлтерес килет. Хальхи вӑхӑтра унта пурӗ 700 ытла термин, 420 ытла куҫару. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 О. Цыпленков сӑнӳкерчӗкӗ Ӗнер, нарӑсӑн 9-мӗшӗнче, эпир тинех «Ӑраскал ҫӑлтӑрӗ» литература ӑмӑртӑвӗнче мала тухнӑ ачасемпе вӗрентекенсене парнесемпе тата хисеп хучӗсемпе чысларӑмӑр. Мероприяти хальхинче Красноармейски шкулӗнче иртрӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене эпир картинсемпе (пӗрремӗш вырӑна тухнисене — 60х40 калӑпӑшлӑ ӳкерчӗк, ыттисене — 30х20 калӑпӑшлине), кӗнекесемпе (эпир кӑларнӑ «Урхамахсем тӑраҫ тапӑртатса» тата «Янавар юмахӗсем» кӗнекепе), календарьсемпе (кӗсье календарӗ тата А. Розов юбилейӗпе кӑларнӑскер), «Пукане» ятлӑ караоке дискпа наградӑларӑмӑр. Паллах, хисеп хучӗсемпе (мала тухнисене) тата ӗнентерӳ хучӗсемпе (ыттисене) те тивӗҫтертӗмӗр. Юрӑ тӑхтавӗсенче хӑйсен пултарулӑхӗпе «Юрату.ру» ушкӑн (ертӳҫи: Роза Беляева) хӗрӗсем савӑнтарчӗҫ. Чыслава ҫитейменнисене пӗлме: хисеп хучӗсене сире эпир электронлӑ вариантпа тивӗҫтерӗпӗр (amartu@chuvash.org адреспа ҫыру ҫырӑр), ӗнентерӳ хучӗсене вара Чӑваш республикин вӗренӳ институтӗнче илме май пулӗ. |
 Трак енӗн мухтавлӑ ентешӗн — Ҫавалҫырма ялӗнче ҫуралнӑ СССР Патшалӑх премийӗн лауреачӗн, РФ халӑх артисчӗн, РСФСР, Чӑваш тата Дагестан АССРӗсен тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗн, Октябрьти Революци, Ӗҫлӗх Хӗрлӗ Ялав тата «Хисеп палли» орденӗсен кавалерӗн, чӑвашсен паллӑ композиторӗн Ф. М. Лукинӑн пурнӑҫӗ 1994 ҫулхи нарӑсӑн 3-мӗшӗнче татӑлнӑ. Манмаҫҫӗ ӑна Чатукасси тӑрӑхӗнче пурӑнакансем. Ҫулленех асӑну кунне йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал вӑл нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Чатукассинчи культура аталанӑвӗпе вулавӑш тивӗҫтерӗвӗн центрӗнче иртрӗ. Хӑнасем чылайӑн хутшӑнчӗҫ унта. Ҫав йышра композитор хӗрӗ — Татьяна Филипповна, районти ентешӗсем — ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, «Чӑваш бройлерӗ акционерсен уҫӑ пӗрлешӗвӗн тӗп директорӗ В. И. Николаев, Чӑваш халӑх поэчӗ Ю. С. Сементер, Шупашкарти «Трак ен» ентешлӗх правленийӗн председателӗ А. Н. Львов тата унӑн ҫумӗ А. В. Яковлев журналист, Раҫҫей Почтин республикӑри управленийӗн начальникӗ С. Т. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Трак ен талисманӗ (авторӗ — А.М.Иванов) Район депутачӗсен пиллӗкмӗш суйлаври Пухӑвӗн черетлӗ ХХI ларӑвӗнче район талисманне йышӑнчӗҫ. Красноармейски районӗ хӑйӗн символикисемпе пуян, унӑн гербӗпе ялавӗ тата гимнӗ пур. Кунсӑр пуҫне мӗн пур 9 ял тӑрӑхӗнче те ҫав элемсем пур. Трак енсем кунпа ҫеҫ чарӑнман, малалла кайма шут тытнӑ. «Ялти туризма аталантарасси», «Красноармейски районӗн яш-кӗрӗмӗ: 2011–2020 ҫулсем» тӗллевлӗ программӑсене пурнӑҫласа районӑн талисманне палӑртас тата туса хатӗрлес енӗпе уҫӑ конкурс палӑртнӑ пулнӑ. Район администрацийӗнче икӗ уйӑх хушши пирӗн района халалланӑ, хӑйне евӗр мелӗпе (стилӗпе) пурнӑҫланӑ, маларах ытти тупӑшусене тӑратман ӗҫ-сувенирсене йышӑннӑ. Пӗтӗмпе конкурса 19 ӗҫ тӑратнӑ пулнӑ. Талисмана палӑртас тӗлӗшпе райадминистрацин фойинче ҫав ӗҫсенчен конкурс йӗркеленӗ, курава хутшӑннисем, куракансем вӑл е ку ӗҫшӗн хӑйсен сассисене пама пултарнӑ. Талисмана палӑртас тӗлӗшпе конкурс комиссийӗ мӗн пур ӗҫсене пур енлӗн тишкерсе хакланӑ. Каярах комиссипе районта пурӑнакансен шухӑшӗ пӗр килнӗ. Пурне те «кӗмӗл тӗслӗ шлем, хӗрлӗ кӗпе тӑхӑннӑ (район символӗсен элеменчӗсемпе илемлетнӗ), пиҫиххи ҫыхнӑ, ӑна «Трак Упи» наци ялавӗн элеменчӗсемпе илемлетнӗ, («Трак ен Упи») «упа» килӗшнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
-5.7 °C