Акан 1-мӗш кунӗнче Раҫҫейре яш-кӗремсене ҫуркуннехи ҫара илес тапхӑрӗ хӑйӗн ӗҫне пуҫларӗ. Паян, ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче медкомисси тухнӑ ҫамрӑксем пулас ҫар салтакӗсем пухӑннӑ тӗп вырӑна, Канаш хулине килсе ҫитнӗ. Ҫара илес ӗҫпе явапли — Козюр Сергей Александрович пӗлтернӗ тӑрӑх Канаша пухӑннӑ ҫамрӑксене ҫар хӗсметне иртерме Центрпа, Хӗвелтухӑҫ ҫар округӗсене илсе каяҫҫӗ.

Яш-кӗремсен медосмотрӗ пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх 2013 ҫулта ҫар хӗсметне сывлӑх начарине кура кайма пултарман ҫамрӑксен шучӗ 50 каччӑ ҫеҫ, 800 каччӑ ытлах пӗлтерӗшлӗ мар кӑлтӑксемпе ҫар хӗсметне кайма хатӗр. Вӑхӑтлӑха ҫара кайма пултарманнисен шучӗ вара 100 ҫамрӑк.

Кӑҫалхи ҫара 2 500 ҫамрӑкран 700 яш-кӗрем ҫар хӗсметне кайма хатӗр имӗш. Паянхи куна 500 яш-кӗрем ҫара каймалли ӗнентерекен хута илме ӗлкерне, ҫитес кунсенче вӗсем те Канаша ҫитӗҫ. Ыттисем вара ҫулне тата ытти сӑлтавӗсене пула ҫар хӗсметне халлӗхӗ каяймаҫҫӗ.

Малалла...

Хӗвеллӗ ӑшӑ кунсем ҫитнӗрен таврара велосипед, мотоцикл, скутер йышши транспортсемпе ҫӳрекенсен йышӗ кунран-кун ӳссе пырать. Самаях «ҫуран чупакан урапа» транспорчӗпе усӑ куракансем ялсенче те хуласенче те ҫитерӗклӗх. Ҫавна май ШӖМ ӗҫчахӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх юлашки кунсенче Шупашкарта вӑрӑ-хурахсем хушшинче велосипед вӑрласси «йӑлана» кӗре пуҫланӑ. Нумай чухне вӑрӑсем хуҫасӑр вӑхӑтлӑха юлнӑ ик урапалла транспорта халӑх йышлӑ вырӑнсенче «уралантарма» тӑрӑшаҫҫӗ.

Ҫу уйӑхӗ пуҫламӗшӗнче Чернышев урамӗнчи пӗрлӗх тамбур ҫурт-йӗрӗнче 39 ҫулхи арҫынӑн «тимӗр лашине» вӑрланӑ авӑ мӗн. Вара ку ирсӗр ӗҫ велосипед хуҫине 4 пинлӗх шырлӑх кӳнӗ. Ҫавӑн пекех 9-мӗш ПИлӗкҫуллӑх проспектенчи 22 ҫурт ҫумӗнче 9 пин тенкӗлӗх тӑракан велосипеда вӑрласа кайнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче Ҫӗнтерӳ урамӗнче вӑрӑ-хурах шкул ҫулхи ачан «тимӗр тихине» вӑрлама хӑяйман.

Тепӗр пулӑмра вара велосипед хуҫи магазина кӗрсе тухнӑ хушӑрах вӑрӑ транспорта «кӳлсе кайнӑ».

ШӖМ ӗҫченӗсем велосипедсене кирлӗ-кирлӗ мар ҫӗре лартма юраманнине чӗнсе калаҫҫӗ, ятарлӑ ҫӑрасемпе усӑ курсан та пулицайсен шухӑшӗпе лайӑх пулӗччӗ.

Малалла...

Ҫапла шиклентерет Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерствин пресс-служби. Унтан пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗрлехлӗ патшалӑх экзаменне тыттаракан вырӑнсене видеокамерӑсем вырнаҫтарӗҫ. Камерӑсем мӗн сӑнланине Тӗнче тетелне лартасси пирки асӑрхаттараҫҫӗ.

Экзаменсен вӑхӑтӗнче ачасен ӗҫне виҫӗ пине яхӑн ҫын сӑнаса тӑрӗ.

Ял хуҫалӑх министерствин ӑстисем хиртен татӑлмаҫҫӗ темелле. Ку сӑнра — Сергей Павлов министр Хӗрлӗ Чутай районӗнче

Ҫурхи уй-хир ӗҫӗсене тишкернӗ май маларах эпир ҫурҫӗртисем кӑнтӑртисене ҫитеймеҫҫӗ тесе хыпарланӑччӗ-ха. Чӑн та. Кайри мала епле туртӑнсан та вӗсене ҫитме май килмен. Комсомольскисем, шӑмӑршӑсем тата елчӗксем ҫуртрисене акса вӗҫленӗ. Патӑрьел тата Вӑрнар районӗсем те юлашки гектарсем ҫинче акаҫҫӗ-мӗн. Ҫав вӑхӑтрах республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви Улатӑр, Шупашкар тата Ҫӗмӗрле районӗсенче ӗҫ майӗпен пынине пӗлтерет. Вӗсенче ҫурри таран та акайман иккен-ха.

Пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене акса пӗтернисем ҫеҫ мар, ытти ҫӗрте те паян ҫӗрулми лартассипе те ҫине тӑраҫҫӗ. Хальлӗхе ҫав культурӑна 3 пин ытларах гектар акнӑ. Ку вӑл планпа пӑхнин пӗрре-пиллӗкмӗш пайне яхӑн.

Ҫак уйӑхӑн 11-12-мӗшӗсенче Чӑваш Ен делегацийӗ Питӗр хулинче пулнӑ, хӗвелтухӑҫ халӑхӗсене тӗпченӗ паллӑ учёнӑй Иакинф Бичурин ҫуралнӑранпа 160 ҫул ҫитнине халалласа ирттернӗ мероприятисене хутшӑннӑ.

Асӑннӑ хулари Чӑваш наципе культура автономийӗ чӗннипе ҫула тухнӑ чӑвашсен ушкӑнӗ архимандритӑн вил тӑпри ҫине чечек хунӑ. Унтан вӗсем Бичурина халалланӑ асӑну каҫне хутшӑннӑ. Ӑна хулари чи авалхи вулавӑшсенчен пӗринче — А.С. Грибоедов ячӗллинче — иртнӗ. Унта Питӗрте пурӑнакан 40 ытла наци ҫыннисен литератури вырӑн тупнӑ-мӗн.

Сӑмах май, хулари Наци Лигисен президенчӗ Хамзат Цокиев чӑвашсен ентешлӗхӗ хулан культура пурнӑҫне хастар хутшӑннине палӑртнӑ.

Мероприятире Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музей пуҫлӑхӗ Ирина Удалова Иакинф Бичурин Чӑваш Еншӗн епле вырӑн йышӑнни пирки чарӑнса тӑнӑ. Пирӗннисем Питӗрти ентешсене концерт та кӑтартнӑ, лешсем те парӑмра юлман — Чӑваш наципе культура автономийӗ ҫумӗнчи «Парне» ушкӑн хӑйӗн пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ.

Раҫҫейӗн Гидрометцентрӗ ҫу уйӑхӗн 15-17-мӗшӗсенче Чӑваш Енре ытла та ӑшӑ ҫанталӑк тӑмалла тесе пӗлтернӗ-мӗн. Ҫутҫанталӑка сӑнакансен шучӗпе, ҫав кунсенчи сывлӑш температури унчченхи ҫулсенчи вӑтам температурӑран 7 градус пысӑкрах пулмалла: кӑнтӑрла — 29 градус шӑрӑх, каҫхине — 18 градус.

«Тем мар, пӑчӑхсах вилмӗпӗр-ха», — тесе шӳтлеме пулать-ха. Анчах ҫав тапхӑрта пушар тухас хӑрушлӑх ӳcет. Кӑнтӑр енчи районсенче пурӑнакансен пушшех асӑрханмалла. Тепӗр тесен, шӑрӑх ҫанталӑк ҫынсен сывлӑхне те витӗм кӳме пултарать. Ҫанталӑк ӑшӑтсан ҫынсем шыв енне туртӑннине кура путса вилекенсен йышӗ ӳсесрен те шикленмелле. Апла тӑк, сыхланакана Турӑ сыхлать тенине тӗпе хунинчен ырри пулас ҫук.

Паян ирхине Пенза облаҫӗнче пысӑк инкек пулса иртнӗ. Унта пӗчӗк автобус груз турттаракан машинӑпа ҫапӑннӑ, инкекре 10 ҫын вилнӗ, тӑххӑрӑшӗ суранланнӑ. Ҫавсем пурте чӑвашсем пулнӑ. Вӗсем Сочинчи стройкӑран таврӑнакан арҫынсем-мӗн. Эпир хальлӗхе пӗлнӗ тӑрӑх, вӗсем Вӑрмар тата Тӑвай районӗсенчен ӗҫлеме тухса кайнӑскерсем иккен.

Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри тӗп управленийӗ вилнисемпе аманнисен списокне хӑйӗн сайтӗнче вырнаҫтарнӑ. Пысӑк хуйхӑ пырса ҫапнӑ ҫемьесемпе асӑннӑ управленин психологӗсем ӗҫлеҫҫӗ-мӗн. Управленире «хӗрӳ лини» те уҫнӑ. Унӑн номерӗ — 8(8352) 39-99-99.

Вилнисен тӑванӗсем ыран инкек пулнӑ ҫӗре тухса кайӗҫ, тӑванӗсене палӑртӗҫ.

Сӑмах май, Чӑваш Ен Элтепӗрӗ Михаил Игнатьев та вилнисен ҫемйисемпе пӗрле хурланни ҫинчен пӗлтернӗ, шар курнисене пулӑшма шантарнӑ.

Элӗк

Элӗкри нумай хваттерлӗ ҫуртсен умне пыракан ҫулсене юсама кӑҫал 2 миллион тенке яхӑн уйӑрма палӑртнӑ. Сӑмах май, ку енӗпе районта икӗ ҫуллӑх ятарлӑ программа та йышӑннӑ. Вӑл кӑҫал вӗҫленет.

Район администрацийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, ӑҫта юсассине те палӑртнӑ — Парк урамӗнчи 3-мӗш, 5-мӗш А, 7-мӗш А тата Совет урамӗнчи 36/1 тата 38/2 ҫуртсем умӗнчисене. Калӑпӑш ҫине куҫарса шутласан ӗҫ лаптӑкӗ 1 540 тӑваткал метрпа танлашать.

Конкурса хутшӑннисем

Пӗтӗм тӗнчери медицина апписен кунне халалласа (аса илтеретпӗр, ҫав уява ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ) Шупашкар район пульницинче «2013 ҫулхи чи лайӑх медицина аппи» конкурс ирттернӗ. Унта фельдшерсемпе медаппасем хутшӑннӑ.

Вӗсем хӑйсемпе кӗскен паллаштарнӑ, ӗҫре куллен пурнӑҫлама тивекен хӑш-пӗр самантсем енӗпе тупӑшнӑ. Конкурс йӗркелӳҫисем шур халатлисен апат пӗҫерес ӑсталӑхне те тӗрӗслесе пӑхас тенине кура тухтӑрсем килтен апат-ҫимӗҫ хатӗрлесе килнӗ.

Ӑмӑртӑва хутшӑннисене хаклакансен шучӗпе асӑннӑ районти Энтимӗркассинчи Нина Федорова фельдшер пек маттурри пулман. Район пульницинчи хирурги уйрӑмӗнче тӑрӑшакан Светлана Карсакова иккӗмӗш вырӑн ҫӗнсе илнӗ, виҫҫӗмӗшӗнче — Наталия Гумирова анестизист.

Пӑрачкав районӗнчи Анастасово ялӗнче пурӑнакан Мария Кочеткова ҫак кунсенче хӑйӗн пӗр ӗмӗрхи юбилейне паллӑ тунӑ. Хура-шурне пайтах курнӑ тесе шӑпах ун пек ҫынсем пирки калаҫҫӗ те халӑхра.

Хӑйӗн чылай тус-тантӑшӗ евӗрех Мария Александровна та вӑрҫӑра мӑшӑрне ҫухатнӑ. Пӗчченех вӑл икӗ хӗрпе ывӑлне ура ҫине тӑратнӑ. Пурнӑҫ урапи тӗрлӗрен ҫаврӑнать те, паянхи куна илсен, аслӑ хӗрӗпе ывӑлӗ пяанхи кун пирӗнпе ҫук ӗнтӗ. 100 ҫулхи ватта паян тӑванӗн ывӑлӗ пӑхса тӑрать. Шупашкарта пурӑнакан хӗрӗ те ватӑ амӑшӗ патӗнчен татӑлмасть тесе хыпарлать Пӑрачкав район администрацийӗн сайчӗ. Ҫирӗп кинемей 88 ҫула ҫитичченех хушма хуҫалӑх тытнӑ.

100 ҫула ҫитнӗ ятпа саламлама район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Евгений Лебедев хӑй пырса ҫитнӗ.

Сӑмах май, 100 ҫул урлӑ каҫма пултарнисенчен Мария Кочеткова — ку тӑрӑхри иккӗмӗш ҫын. Унччен кун-ҫулӑн ҫав каҫалӑкӗнчен Евдокия Мазеева иртейнӗ, анчах вӑл пӗлтӗр леш тӗнчене уйрӑлса кайнӑ.