Театрсем ҫуллахи вӑхӑтра гастрольсем тӑрӑх ҫӳренине кашниех пӗлетпӗр. Кӑҫал та ҫаплах пулчӗ. Хӑш-пӗр театр халӗ, ав, ӗҫе кӳлӗнчӗҫ ӗнтӗ. Ҫитес уйӑхӑн 10-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ ҫӗнӗ сезон уҫӗ.

Йӑлана кӗнӗ йӗркепе театр чаршавӗ кӑҫал та «Ялта» спектакльпе уҫӑлӗ. Хупма та унпа хупнине, уҫма та унпа уҫнине театрӑн тӗп режиссерӗ ку спектакльте мӗнпур труппа вылянипе сӑлтавлать.

Хальлӗхе вара сцена ӑстисем Пушкӑртстанра пурӑнакан йӑхташӑмӑрсене хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтараҫҫӗ. Гастроле вӗсем Александр Пӑртта пьесипе лартнӑ «Килех килчӗ Тур ҫырни» спектакльпе тухса кайнӑ. Театршӑн вӑл ҫӗнӗ спекталкьсенчен пӗри. Ӗнер Стерлӗ (Стерилитамак) сцени ҫинче вылянӑ, паян — Ӗпхӳре, ыран Толбазӑра, виҫмине — Пелепейре, юпан 3-мӗшӗнче — Пишпӳлекре.

Раҫҫейӗн премьер-министрӗ Дмитрий Медведев шучӗпе регионсене хавхалантарас тытӑма лайӑхлатмалла тесе шухӑшлать. Вырӑна укҫа-тенкӗ илӗртме пултаракан федераци субъекчӗсене ҫӗршыв влаҫӗсен те ытларах пулӑшмалла. Укҫа-тенкӗ ӗҫлесе илекенсене кӗмӗле сахалтарах пани тӗрӗс мар.

Ҫывӑх вӑхӑтра пирӗн ҫӗршывра конкуренцие аталантармаллин регионти стандартне йӗркелемелле. Регионсене инвестици илӗртме пулӑшма вара ятарлӑ агентство йӗркелемелле. Юлашкинчен асӑнни «пӗр чӳрече» текен тытӑма ҫаврӑнмалла.

Аслӑ Британин премьер-министрӗ пулнӑ Маргарет Тэтчера ӗнер Челси госпиталӗнчи Патша ҫӑви ҫинче пытарнӑ.

Аса илтеретпӗр, Маргарет Тэтчер кӑҫалхи ака уйӑхӗнче инсульта пула вилнӗ. Ун чух вӑл 87 ҫулта пулнӑ. Ӑна юлашки ҫула ӑсатнин хакӗ Британи хыснине 5,8 миллион доллара кайса ларнӑ. Унта тӗрӗ ҫӗршывран 2 пин ытла пысӑк хӑна пухӑннӑ. Унӑн ӳтне, хӑй ыйтнӑ пекех, ҫунтарнӑ. Халӗ ҫавна упӑшкин, Дэнисӑн, тӑприпе юнашар пытарнӑ. Тупӑк ҫинчи плита ҫинче унӑн ятне тата вӑл хӑҫан пурӑннине кӑна ҫырса хунӑ иккен.

Йӑлтах — Олимп ҫулӑмӗ пирки

«Сочи–2014» олимп ҫулӑмӗ Шупашкара раштав уйӑхӗн вӗҫӗнче ҫитмелле. Ӑна юпан 7-мӗшӗнче Мускавра чӗртӗҫ. Ҫулӑм ҫулӗ 65 пин ытла ҫухрӑм тӑсӑлмалла. Хӑш ҫӗрте ӑна машинӑпа, хӑш ҫӗрте пуйӑспа, самолетпа, лашапа е тата пӑланпа илсе кайӗҫ. Ҫулӑма космоса та ҫитерме палӑртнӑ иккен.

Пирӗн рсепубликӑра ҫулӑма илсе каймалли вӑрӑмӑш — 30 ҫухрӑма яхӑн. Ҫулӑма йӑтма тӗрлӗ ҫулхисемпе тӗрлӗ ӗҫре ӗҫлекенсене: культура ӗҫченӗсене, педагогсене, врачсене, тренерсене — кӗртнӗ. Ҫулӑма йӑтма тивӗҫнисен йышӗнче — Олимп вӑййисене икӗ хут хутшӑннӑ Светлана Захарова; урапапа ҫӳрекен сусӑр, биатлонла вылякан Юрий Степанов; «Суварята» халӑх ташӑ ансамблӗн балетмейстерӗ Ирина Музыкантова; ҫӑмӑл атлетика енӗпе Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ тренерӗ Михаил Кузнецов; Олимпиадӑра бронза медале тивӗҫнӗ Татьяна Петрова-Архипова. Ҫулӑм пыракан ҫул ҫинче концерт лапамӗсем йӗркелеме палӑртнӑ.

Шупашкар хулин Ленин районӗнче Пӗтӗм тӗнчери ваттисен кунне халалласа хӑйне евӗр акци йӗркеленӗ. «Ырӑ кӑмӑл тата хисепе — киле» ят панӑскере волонтерсем хутшӑнаҫҫӗ. Вӗсем пахча ҫимӗҫ туянакан ватӑсене ҫав тавара киле йӑтса ҫитерме пулӑшӗҫ. Акцие асӑннӑ районӑн Ҫамрӑксен правительстви йӗркеленӗ.

Ыр кӑмӑллӑх ӗҫне авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнчех пуҫарнӑ. Вӑл юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Аслӑ, вӑтам професси пӗлӗвӗ паракан шкулсенче вӗренекен ҫамрӑксем кашни канмалли кунах ирхи тӑхӑр сехетрен пуҫласа тӗп хуламӑрти «Николаевский» суту-илӳ комплексӗнче пулӗҫ. Унта хальхи вӑхӑтра «Кӗр парни — 2013» ял хуҫалӑх ярмӑркки иртет. Пулӑшу кирлӗ пулсан ҫамрӑксем ватӑсене пахча ҫимӗҫе киле илсе пырса парӗҫ.

Шӑмӑршӑ районӗнчи «Чӑваш вӑрманӗ» наци паркӗнче «Ако-Невидаль» ятпа нумаях пулмасть экологи арт-сукмакӗ уҫӑлнӑ. Халӗ ҫав ҫул хӗррине илемлӗ объектсемпе капӑрлатма шутлаҫҫӗ.

Арт-объект тени пурлӑх тӗлӗшӗнчен кӑна мар, ӳнер тӗлӗшӗнчен те паха та хаклӑ япала тенине пӗлтерет. «Чӑваш вӑрманӗн» ӗҫченӗсем арт-объекта вӑрман ландшафтне уйрӑмах лайӑх уҫса паракан, тӑван тавралӑхпа килӗшсе тӑракан ӗҫсем пуласса шанаҫҫӗ. Экстремизм, наци тӗлӗшӗнчен хирӗҫтерекеннисене сивлессине пӗлтереҫҫӗ. Конкурс ҫӗнтерӳҫине 10 пин тенкӗ премипе чыслӗ, иккӗмӗш вырӑншӑн 3 пин тенкӗ лекӗ, виҫҫӗмӗшшӗн — 1 пин тенкӗ. Конкурса йӗркелекенсем кашни обьект ҫинчех автор ятне-хушаматне кӑтартма шантараҫҫӗ. Ӑмӑртӑва чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ.

Авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Шупашкар хули тӑрӑх «сӗт караванӗ» иртсе кайнӑ. Ултӑ брендран тӑракан кортеж чукун ҫул вокзалӗ умӗнчи лаптӑка пырса чарӑннӑ. Ара, унта шӑматкун савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлакан «Сӗт фестивалӗ — 2013» фестивале халалласа сӗт-турӑх астивме май туса панӑ.

Хула ҫыннисемпе Шупашкар хӑнисене хӑйсен продукцине «Акконд-Агро», «Ядринмолоко», «Юнимилк», «Вурнары Завод СОМ», Куславккари сӗт завочӗ тата ытти предприятисем сӗннӗ. Уяв сӗмне кӗртме йӗркелӳҫӗсем артистсене те — «Янташ» тата «Саламби» ансамбльсене — йыхравланӑ.

Сӑнсем (32)

Чӑваш Енри ачасем Мари Эл республикинчи Чикмӗ хулинче регионсем хушшинче иртнӗ ҫамрӑк моряксен ӑмӑртӑвне хутшӑннӑ. Унта вӗсен кимӗ ҫинче авӑсса ишессипе тупӑшнӑ. Конкурса хутшӑннӑ 13 ушкӑн хушшинче Шупашкар хулинчи тата Муркаш районӗнчи ачасем те пулнӑ.

Кӗҫӗн экипаж ӑмӑртӑвӗнче Шупашкар хулинчи Совет Союзӗн Геройӗ А.В. Кочетов полковник ячӗллӗ кадет шкулӗнче вӗренекен ачасем пӑхӑр медале тивӗҫнӗ. Аслӑ ушкӑнра вара малти виҫӗ вырӑна та пирӗн каччӑсем ярса илме пултарнӑ. Пӗрремӗшне Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрти вӑтам шкулта вӗренекенсем, иккӗмӗшне Муркашри вӑтам шкул ачисем, виҫҫӗмӗшне Шупашкарти ҫамрӑксен «Ҫамрӑк патриот» спортпа техника клубне ҫӳрекенсем йышӑннӑ.

Ыран Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ уҫӑ алӑк кунне ирттерет. Унта ӗҫлекенсем каланӑ тӑрӑх, уйӑхӑн юлашки вырсарникунӗнче 18 ҫула ҫитменнисем валли ятарласа йӗркелеҫҫӗ. Апла тӑк Уҫӑ алӑк кунне йӑлана кӗнӗ мероприяти теме юрать. Ачасене куравсене тӳлевсӗр кӗртеҫҫӗ.

Кӑнтӑрла иртни пӗр сехетре Валерий Мытиков художникпа тӗлпулу йӗркелӗҫ. Унта ӑста ӗҫӗсенчен йӗркеленӗ «Тӑван кӗтес ҫути» куравпа паллашма май килӗ. Мытиков ӳкерчӗкӗсем лирикӑлла кӑмӑл-туйӑмпа, композици тӗлӗшӗнчен ҫыпӑҫуллӑ пулнипе тата тӗссене килӗшӳллӗ усӑ курнипе палӑрса тӑраҫҫӗ теҫҫӗ. Мытиков тӑван Ҫӗмӗрле тӑрӑхне тата кивӗ Шупашкарӑн вырӑнӗсене ӳкерет. Чӑваш Енӗн улӑх-ҫаранӗ, вӑрманӗсем те унӑн ӗҫӗсенче вырӑн тупнӑ.

Шӑп та лӑп та 12 сехетре акварель енпе мастер-класс иртӗ. Елена Кузьмина ачасене ҫак сӑрӑпа епле ӗҫлемеллине хӑнӑхтарӗ.

Каҫхи пиллӗк сехетре вара Сергей Рахманинов романсӗсен ытарайми тӗнчине йыхравлаҫҫӗ. Концерта Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Дмитрий Сёмкин (тенор), Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Юрий Трепов (фортопианӑпа калать), Чӑваш Республикин тава тивҫлӗ артисчӗ, тӗнчери конкурссен ҫӗнтерӳҫи Ольга Вильдяева (сопрано) тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Мария Финогентова (меццо-сопрано) хутшӑнӗҫ.

Малалла...

«Арена» сӑнав аппарачӗ

Ҫул-йӗр ҫинчи хӑрушсӑрлӑха ӳстересси ҫинчен калакан республикӑри программӑна пурнӑҫа кӗртнӗ май ҫул-йӗр правилине пӑхӑннине Улатӑр хулинче автоматика тытӑмӗ сӑнаса тӑрӗ. Ӗнер унти Гагарин урамӗнче фото ӳкерекен «Арена» ятлӑ стационарлӑ комплекс вырнаҫтарнӑ. Халӗ вӑл епле ӗҫленине тӗрӗслеҫҫӗ.

Унччен ун пек комплекссем Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче кӑна пулнӑ. Халӗ, ав, Улатӑра та ҫитнӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра тата тепӗр 21 комплекс вырнаҫтарасшӑн иккен. Вӗсенчен тӑваттӑшне — Шупашкарта, виҫҫӗшне — Шупашкар районӗнче, саккӑрӑшне — Канаш хулипе районӗнче, Комсомольски ялӗпе Пӑрачкав районӗнче — икшер, унсӑр пуҫне Ҫӗрпӳ хулипе Комсомольски районӗнче — пӗрер. Вӗсене кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗччен вырнаҫтарса пӗтересшӗн.