Кулленхи ӗҫре суд приставӗсен мӗнпе кӑна тӗл пулма тивмест пулӗ. Кулӑшла ҫак тӗслӗх Ҫӗмӗрле районӗнчи Мыслец поселокӗнче пулса иртнӗ.

Унта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм хӑйӗн пӗчӗк ывӑлӗ ҫинчен 2010 ҫултанпа та аса илмен. Амӑш правине туртса илнӗ хыҫҫӑн тӗпренчӗке ача ҫуртне яни те пӑшӑрхантарман курӑнать амӑшне. Ывӑлне алимент тӳлесси пирки те шухӑшламан вӑл. Парӑм 150 пин тенкех ҫитсе кайнӑ. Алиментран хытах пӑрӑнакан амӑшӗ пирки кӗҫех уголовлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.

Анчах хӗрарӑм кун хыҫҫӑн та парӑма татма талпӑнман кӑна мар, судран та пӑрӑнма тӑрӑшнӑ. Пӗррехинче суд приставӗ суда ирӗксӗр илсе каяс тесе ун патне килне пынса ҫитнӗ. Пристав хӗрарӑмпа пӗрле пурӑнакан арҫын кӗтсе илнӗ. «Ют хулана тухса кайрӗ», — куҫне тартмасӑр суйнӑ лешӗ. Анчах пристав ӗненсе каялла ҫаврӑнса кайма васкаман — виҫ сехет ытла кӗтсе ларнӑ. Унтан пӳрте тепре кӗнӗ. Ҫавӑнта вӑл мачча ҫинче темле сасӑ пуррине сисет. Хӑпарса пӑхать те унта хӗрарӑм пытанса ларнине асӑрхать.

Алимент тӳлемен хӗрарӑм пирки ҫав кунах суд пулса иртнӗ, ӑна явап тыттарма йышӑннӑ.

И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн ректорӗ Всеволод Агаков тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Аса илтеретпӗр, иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче унта ректор суйлас процедура пуҫланса кайнӑччӗ. Кандидачӗсем камсем пирки эпир маларах пӗлтернӗччӗ. Халӗ ҫав аслӑ шкулпа ҫыхӑннӑ тата тепӗр хыпар пӗлме май килчӗ. ЧПУн паянхи ректорне Всеволод Агакова хирӗҫле пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ иккен.

Пӗлтерер, маларах пуҫиле ӗҫе асӑннӑ аслӑ шкулӑн икӗ ӗҫченӗ тӗлӗшпе пуҫарнӑ пулнӑ. Вӗсем ӗҫленӗ вӑхӑтра пурӑнма тесе панӑ хваттерсене приватизацилеме пӑхнӑ-мӗн. Анчах суя ҫиеле тухнмне пула ӗҫе вӗҫне ҫитерме май килмен — кӗҫех пӑтӑрмахӗ (ҫуркунне пулса иртнӗ) вӗсем тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫак кунсенче вара вӑл ӗҫ фигуранчӗсен йышне аслӑ шкулӑн ректорӗпе пӗр проректорӗ лекнӗ.

Тунтикун, юпан 7-мӗшӗнче, Муркаш районӗнчи судра Илле Иванов тӗлӗшпе пуҫарнӑ ӗҫпе вӗҫленекен лару пулнӑ теме пулать — ыран, юпан 10-мӗшӗнче, суд йышӑну кӑлармалла. Кун пирки Тимӗр Акташ журналист пӗлтерет.

Лару пуҫланнӑ хыҫҫӑн Илле Ивановӑн ваккачӗ Николай Столбов ҫӗнӗрен хута кӗме ыйтнӑ — республика тулашӗнчи экспертсен ӗҫне шанманни пирки пӗлтернӗ, Шупашкарти экспертсен пӗтӗмлетӗвне ӗҫ ҫумне хушма сӗннӗ. Ҫавӑн пекех Николай Столбов ваккат Мускавра вӗсем ыйтнипе ҫӗнӗ экспертиза тума тытӑнни ҫинчен те пӗлтернӗ. Айӑплакан ен хирӗҫленӗ хыҫҫӑн тӳре ку пӗтӗм хута кӗрӗве йышӑнма килӗшменни пирки пӗлтернӗ.

Ҫапла май тӳре суд тӗпчевне вӗҫленӗ, сӳтсе яву пайне куҫни пирки пӗлтернӗ. Айӑпланакан та, ун ваккачӗ те сӳтсе яву пайне куҫма вӗсене вӑхӑт кирлӗ тесе каланӑ пулин те суд вӗсен кӑмӑлне тивӗҫтермен. Юлашкинчен ваккат ларуран тухса кайнӑ — ҫапла май тӳрен 10 минутлӑ тӑхтав тума тивнӗ. Ара, айӑпланакана ваккатсӑр хӑварма юрамасть-ҫке. Николай Столбов, паллах, таврӑннӑ — унӑн эмел ӗҫмелле пулнӑ-мӗн.

Чи малтан сӑмах айӑплакан ен илнӗ. Вӑл кӗскен тӗпчев епле пынине каласа панӑ. Прокурор та следовательсем те статья авторӗ Илле Иванов пулни пирки иккеленмеҫҫӗ иккен, вӗсем журналиста 300 сехет ирӗксӗр ӗҫлеттермелли йышӑну кӑларттарасшӑн. Илле Иванов судри хӑйӗн юлашки сӑмахӗ валли хатӗрленме вӑхӑт ыйтнипе ҫеҫ ҫырлахма пултарчӗ. Тӳре вара унӑн юлашки сӑмахне итлемесӗрех (хатӗрленме вӑхӑт пулнӑ тесе) йышӑну кӑларма кайрӗ — ӑна ыран 13 сехет ҫурӑра пӗлтермелле.

Малалла...

Кӑҫалхи ҫул ҫанталӑкӗ хресчене хытах такӑнтарчӗ ҫав. Тунтикун тӗш тырӑ вырмалли 2,5 пин гектар ҫинче выртать иккен. Кунсӑр пуҫне ҫӗрулми кӑлармалли — 3,2 пин гектар. Юлашкинчен каланине процент ҫине куҫарса пӑхсан, «иккӗмӗш ҫӑкӑра» мӗнпур лаптӑкӑн 69,5 процентне кӑларни курӑнать. Тухӑҫ та пысӑках мар — гектар пуҫне 149,5 центнер тухать. Пӗлтӗр ку кӑтарту 187,6 центнерпа танлашнӑ.

Ҫӗрулми кӑларас ӗҫ хӑвӑртлӑхӗ, ҫанталӑк уяртнине кура, канмалли кунсенче палӑрмаллах вӑйланнӑ. Пӑрачкав районӗнче ӑна кӑларса пӗтернӗ. Кунсӑр пуҫне Йӗпреҫ, Шӑмӑршӑ, Елчӗк районӗсем те юлашки гектарсем ҫинче ӗҫленӗ. Тепӗр чух палӑртар — ку вӑл тунтикун тӗлнехи цифрӑсем. Чи пысӑк лаптӑк Патӑрьелпе Комсомольски районӗсенче иккен.

Пахча ҫимӗҫе мӗнпур лаптӑкран 64 процентне пухса илнӗ. Хӑмлана вара татса пӗтернӗ.

Федерацин миграци службин Чӑваш Енти управленине ӳлӗмрен ҫӗнӗ пуҫлӑх ертсе пырӗ.

Аса илтеретпӗр, асӑннӑ тытӑмӑн унчченхи ертӳҫи пирки сӗтев илнӗ, улталанӑ, ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе ӗҫ пуҫарнӑ хыҫҫӑн кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче ӗҫрен хӑтарнӑ.

Миграци службин ҫӗнӗ пуҫлӑхӗ Виталий Черничкин полковник унччен Чулхула облаҫӗнче ҫак тытӑмӑн пуҫлӑхӗн ҫумӗ пулса тӑрӑшнӑ. Вӑл 1971 ҫулта Казахстанри Кустанай облаҫӗнчи Затобольский поселокра ҫуралнӑ. 1992 ҫулта Алма-Атари ҫар училищине вӗренсе пӗтернӗ, тепӗр 11 ҫултан ШӖМӗн Чулхулари академийӗнче «Юриспруденци» специальноҫа алла илнӗ. Чылай ҫул ШӖМ тытӑмӗнче ӗҫленӗ.

Етӗрне хулинчи вӑтам пӗлӳ паракан 3-мӗш шкулта 6 класра вӗренекен Виктор Антипин «Регионӑн электрофикаци историйӗ» Пӗтӗм Раҫҫейри истори конкурсӗнче иккӗмӗш вырӑна тивӗҫнӗ. Жюри членӗсем шкул ачи ӗҫне пысӑк хак панӑ пулнӑ. Асӑннӑ конкурсӑн куҫӑмлӑ мар этапӗ Атӑлҫи федераллӑ округӗнче 5–6 вклассен вӗрекенӗсем хушшинче иртнӗ. Унта Виктор хӑйӗн ӗҫне тӑратнӑ. Паллах, вӗрентекен тӳпи те ку ҫӗнтерӳре пысӑк. Ҫавӑнпа та Виктор Елена Михайловна Антипова вӗрентекене тата 3-мӗш шкулӑн директорне — Кузнецова Татьяна Михайловнӑна — тав тӑвать.

Ҫакӑн йышши конкурсенче Виктор пӗрре мар хутшӑннӑ. Сӑмахран, шкул ачи кӑҫал ака уйӑхӗнче Мускаври ача-пӑча пултарулӑх ҫурчӗнче иртнӗ VI тӗпчев, реферат тата пултаруллӑ ӗҫсен региосем хушшинчи уҫӑ конкурса хутшӑннӑ. Унта вӑл суйлав турнирне тухса хӑйӗн ӗҫне тивӗҫлӗ хӳтӗленӗ.

Владикавказ хулинче ҫамрӑк ташӑҫӑсен I Пӗтӗм тӗнчери «Ылтӑн дуэт» фолк-фестивалӗ иртнӗ. Фестиваль Хаджисмел Варзиев балетмейстер ячӗпе хисепленет. Ӑна хореографи ӳнерӗн мэтрӗ тесе хаклаҫҫӗ. Ун пек фествиале ирттерес шухӑша вӑл сӗннӗ те, анчах проекта хута яма ӑна май килмен. Ашшӗн шухӑшне Сослан ывӑлӗ пурнӑҫа кӗртнӗ.

Фолк-фестивале хамӑр ҫӗршыври тата ҫывӑх тата инҫет чикӗ леш енчи артистсем пырса ҫитнӗ. Пирӗн республикӑна Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн балет артисчӗсем Юлия Ганинӑпа Алексей Герасимов тухса кайнӑ. Унта вӗсем А. Ангаров хореографийӗпе лартнӑ «Эх, ҫӑпата» номерпе хутшӑннӑ. Вӗсене I степеньлӗ дипломпа тата Владикавказ хулин вырӑнти хӑй тытӑмлӑхӗн администрацийӗн парнипе — осетин наци тумне тӑхӑнтартнӑ икӗ пуканепе (вӗсене алӑпа ӑсталанӑ) чысланӑ.

Юпан 5-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта 12 ҫулхи шкул ачи 7-мӗш хутран персе анни ҫинчен иртнӗ кунсенче эпир пӗлтернӗччӗ. 10-мӗш Пиллӗкҫуллӑх урамӗнче пулса иртнӗ пӑтӑрмах ҫинчен илтмен-пӗлмен ҫын та юлмарӗ тейӗн.

Паянхи кунсенче вара ҫак ӗҫ-пуҫпа тепӗр пӗлтерӳ тухнӑ. Чӗрӗ юлнӑ, анчах хытах сусӑрланнӑ 12 ҫулхи арҫын ачана васкавлӑ 4-мӗш ушкӑн юнӗ кирлӗ, резусӗ — пурлӑ (положительный).

— Кашни кун тенӗ пек пирӗн патне — юн илекен республика центрне — сусӑрланннӑ ачана пулӑшас тесе ырӑ кӑмӑллӑ ҫынсем юн пама килеҫҫӗ. Шӑпӑрлана пулӑшма кӑмӑл тӑвакансем хӑйсен ирӗкепе паспорт илсе центра килме пултараҫҫӗ. Юн пама киличчен апатланмасан лайӑх пулӗ, центрта вара вӗсене чейпе тивӗҫтерӗҫ, юн панӑ хыҫҫӑн ҫимешкӗн укҫине те уйӑрса парӗҫ, — пӗлтерет аслӑ тухтӑр Любовь Яковлева.

Енчен те сирӗн ҫӳллерех асӑннӑ юн ушкӑнӗ пулсан, инкеке лекнӗ ачана пулӑшас тесен, эсир Шупашкар, Пирогов урамӗ, 9 («Кривов урамӗ» чарӑну) адреспа килме пултаратӑр. Юнкунпа кӗҫнерникун станци ирхи 8 сехетрен ӗҫлеме тытӑнать.

Вулавӑшсем хӑйсен ӗҫӗ-хӗлне ылмаштарса пынине эпир пурте сисетпӗр. Ара, халӗ ҫынсем унчченхиллех алла кӗнеке тытсах ларасшӑн мар. Вуласан та тӗнче тетелне кӗрсе кайса шӗкӗлчеҫҫӗ, е тӗрлӗ планшет тӑрӑх вулаҫҫӗ.

Республикӑн наци вулавӑшӗ, ав, чӑваш тӗррин вӑрттӑнлӑхне ӑша хывтарма шут тытнӑ. Кружока Евгения Жачева тӗрӗ ӑсти ертсе пырӗ. Евгения Николаевна тӗрӗ композицине ӑсталама хӑнӑхтарӗ. Алла пуҫласа йӗппе ҫип тытакансене вӑл тӗрлӗ пусма тата ҫип вӑрттӑнлӑхне уҫса парӗ. Кружок хӑш кун ӗҫлени пирки каланине информацире асӑрхамарӑм та, анчах каҫхи улттӑра пуҫланни пирки пӗлтернӗ.

Юпан пӗрремӗш кунӗсем Улатӑрта 11 ҫамрӑк мӑшӑра пӗрлештернӗ. Ҫак кӗрхи кунсенче хӑйсен юратӑвне пӗр тӗвве ҫыхса «арӑм», «упӑшка» статусне 11 хӗрпе 11 каччӑ илнӗ.

Ҫак эрнен хӑйне майлӑ тӗлӗнтермӗш мӑшӑр ятне Владимирпа Екатерина Белоусовсем тивӗҫнӗ. Авӑнӑн 4-мӗшӗнче, Владимирӑн ҫуралнӑ кунӗнче хӗрпе каччӑ пӗрлешӳ кӗрменне заявлени панӑ, тепӗр уйӑхран вара, юпан 5-мӗшӗнче, Екатеринӑн ҫуралнӑ кунӗнче ҫамрӑк мӑшӑра ҫырӑнтарнӑ. Ҫапла вара мӑшӑрсен ҫуралнӑ кунӗсем ҫамрӑк ҫемье ҫуралнинче пысӑк витӗм кӳнӗ.