Тобольскри Чӑваш сӑрчӗ / Н. Плотников тунӑ сӑн

Тобольск хулинче Чӑваш сӑрчӗ ҫине такам пысӑк саспаллисемпе юрату сӑмахӗсем ҫырнӑ. «Милая Яна» тенӗ унта. «Милая» сӑмаха кам ҫырнине тупнӑ-ха, анчах вӑл «Яна» сӑмаха ҫырманнине ӗнентерет.

Ҫутҫанталӑк палӑкне сӑтӑр кӳнӗ тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тобольскра пурӑнакан 29 ҫулти арҫыннӑн шӑпине суд татса парӗ. Вӑл хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Анчах хӑй каланӑ тӑрӑх, вӑл ҫӗртмен 5-мӗшӗнче «милая» сӑмаха ҫеҫ ҫырнӑ. Ҫапла майпа арҫын савнине Людмилӑна савӑнтарасшӑн пулнӑ-мӗн. «Яна» сӑмаха кам ҫырнине пӗлмест.

29 ҫулти арҫын каланӑ тӑрӑх, вӑл ҫак ту культура пуянлӑхӗ пулнине пӗлмен, асӑрхаттарса ҫырнине курман. Юрату сӑмахӗ ҫырса вӑл савнине кӑна мар, Тобольскра пурӑнакансене те савӑнтарма шухӑшланӑ иккен. Касса кӑларнӑ саспаллисем вырӑнне чечек акасшӑн пулнӑ.

Ку ӗҫе тетелте хӗрӳ сӳтсе явнӑ. Халӗ каснӑ ҫереме мӗнле ҫӗнетмелли пирки шухӑшлаҫҫӗ. Вӑл та, фенологсен шухӑшӗпе, пуянлӑх шутланать.

Халӗ суд пулмалла. Арҫынна е 3 миллион тенкӗ таран штраф тӳлеттерме, е 400 сехет ӗҫлеттерме, е 3 ҫуллӑха хупма пултарӗҫ.

Вениамин Мамуткин

Шупашкар тӗп архитекторӗ ҫӗнелнӗ. Халӗ унӑн пуканне Вениамин Мамуткин йышӑннӑ. Кун пирки Алексей Ладыков ҫӗртмен 30-мӗшӗнче иртнӗ пухура пӗлтернӗ.

«Вениамин Мамуткин конкурс витӗр тухнӑ, паянтан хӑйӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлама тытӑнать. Унччен вӑл Йошкар-Олара архитекторта ӗҫленӗ, унӑн опыт нумай», - тенӗ Алексей Ладыков.

Шупашкарӑн унчченхи архитекторӗ Александр Шевлягин кӑҫалхи ака уйӑхӗнчен ӗҫлеме пӑрахнӑ. Вӑл унта 2012 ҫулхи ҫулларанпа вӑй хунӑ.

Ҫӗртмен 27-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта Руслан Валитова тутарсен ӗлӗкхи йӑли-йӗркипе килӗшӳллӗн ҫара ӑсатнӑ. Унта сумлӑ хӑнасем хутшӑннӑ: Ҫӗнӗ Шупашкар имамӗ Минкадир Резяпов, Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн культура пайӗн пуҫлӑхӗ Владимир Марков, хулари ҫар комиссариачӗн пуҫлӑхӗ Сергей Баранов.

Мӑсӑльмансен салтака ӑсатасси – кӑткӑс йӑла. Вӑл – салтакӑн тӑванӗсемшӗн кӑна мар, пӗтӗм хулашӑн пысӑк пулӑм. Унта хӑнасем чӗнмесӗрхе килеҫҫӗ. Салтак киле чиперех таврӑнтӑр тесе йӑла-йӗркене ҫирӗп пӑхӑнаҫҫӗ.

Малтанах арҫынсем ҫеҫ пухӑнаҫҫӗ. Пулас салтака варрине лартаҫҫӗ, кӗлӗ вулаҫҫӗ, ӑна ҫар тивӗҫне лайӑх пурнӑҫлама, киле сывӑ таврӑнма сывлӑх сунаҫҫӗ. Кӗлӗ хыҫҫӑн хӑнасене плов ҫитереҫҫӗ, чей ӗҫтереҫҫӗ. Сӗтел синчи тӑвара кашниех тутанса пӑхать. Сӗтел ҫине тӗрлӗ ҫимӗҫ лартаҫҫӗ. Чи хакли – риспа тата какайпа пӗҫернӗ ҫавра кукӑль. Арҫынсем хӑналаннӑ май иртнине каласа кӑтартаҫҫӗ.

Арҫынсем хыҫҫӑн хӗрарӑмсен черечӗ ҫитет. Пӗри кӗлӗ вулать. Йӑлапа килӗшӳллӗн, пулас салтак кил енне питпе ҫаврӑнса тухса каять. Ҫурӑмпа ҫаврӑнсан таврӑнмасан та пултарать-мӗн. Руслан Валитова та ҫак йӑлана пӑхӑнса салтака ӑсатнӑ.

Малалла...

Иртнӗ канмалли кунсем кӗр евӗр иртрӗҫ. «Ҫӗртме ҫуллахи уйӑх пулнине манчӗ-им?» - шӳтлерӗ чылайӑшӗ. Gismeteo портал савӑнӑҫлӑ хыпар пӗлтерет. Паянтан ҫанталӑк ӑшӑтас енне каять.

Ыран, ытларикун, 22-24 градус ӑшӑ пулассине пӗлтерет. Юнкун ҫанталӑк тата ӑшӑтӗ: 25-27 градус таранах. Кӗҫнерни кун тепер пӗр гардус ӑшӑрах пулӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, эрнекунпа шӑматкун республикӑра аслатиллӗ ҫумӑр ҫӑвӗ, ҫавна май кӑнтӑрла сывлӑш температури те кӑштах чакӗ. Ҫав кунсенче 22-23 градус ӑшӑ пулӗ. Вырсарникунран пуҫласа утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗччен, вырӑн-вырӑнпа ҫумӑр ҫӑвать пулин те, шӑрӑх тӑрӗ. Сывлӑш температури 27-29 градус таран ӑшӑнӗ.

Синоптиксем малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре ҫитес эрне вӗҫӗнче сивӗтӗ. Утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче сывлӑш температури 12 градус ҫеҫ ӑшӑ пулӗ.

http://21.mvd.ru/ сайтри сӑн

«Вӑрӑн алӑ кукӑр», - теҫҫӗ те. Темӗн те пӗр ҫав хатланаҫҫӗ ҫав, темӗн те вӑрлаҫҫӗ: урапаран пуҫласа… ҫӑматӑ таранах.

ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал хӗлле Шупашкарта пурӑнакан 31 ҫулти арҫын полицие килнӗ те ҫӑматӑсем ҫухални пирки каланӑ. 60 мӑшӑр таранах. Хӑй каланӑ тӑрӑх, унӑн ашшӗ-амӑшӗ ҫӑматӑ йӑвалать, вӑл вара вӗсене сутма пулӑшать. Курупкари ҫаматӑсем, сурӑх ҫӑмӗнчен йӑваланӑскерсем, хваттерӗнче упраннӑ.

Полицейскисем вӑрра тупса палӑртнӑ. Ҫӑматӑсене арҫыннӑн унчченхи арӑмӗ тата унӑн тӑванӗ йӑкӑртнӑ-мӗн. 24-ри хӗрарӑм ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫӑматӑсем – упӑшкипе пӗрле пухнӑ тупра-мӗн, ҫавӑнпа тавӑрса пама хирӗҫленӗ. Ҫавна май кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Пӑрачкаври историпе ӳнер музейӗнче

Ҫуллахи вӑхӑтра Пӑрачкав районӗнче пурӑнакансем тата хӑнасем валли историпе ӳнер музейӗнче Шупашкарти пултаруллӑ ҫамрӑк ӳнерҫӗсен «Сервант» ушкӑнӗн куравӗ ӗҫлет.

«Сервант» - юлташсем хушшинче ҫуралнӑ ушкӑн. Ушкӑн ячӗ хӑйне евӗр. Сервант – чашӑк-тирӗк шкапӗ пулсан та ӳнерҫӗсем ӑна хӑйне евер ӑнланаҫҫӗ. Вӗсемшӗн вӑл асаилӗве упрамалли вырӑн.

Ушкӑнра – Алена Бамбурина, Владимир Бамбурин, Олеся Волкова, Анастасия Данилова, Иван Никитин, Алексей Орешкин, Александр Щеглов. Кашнинех хӑйне евӗр пултарулӑх, кашниех ӳнерпе пурнӑҫа хӑйне евӗр ӑнланать.

«Сервант» ушкӑнри ҫамрӑк ӳнерҫӗсенчен чылайӑшӗ И.Я.Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ӳнерпе графика факультетӗнче вӗреннӗ, пленэрсене ҫӳренӗ, пӗрле ӗҫлеме пухӑннӑ.

Мария Грачева сӑнӳкерчӗкӗ

ЧР Сывлӑх министерстви Украинӑран тарса килнисене пулӑшмашкӑн хатӗр ҫынсенчен заявкӑсем малалла йышӑнать. Ведомство сайтӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, хальлӗхе 62-ӗн таркӑнсене Украинӑри лару-тӑру лайӑхланиччен йышӑнма хатӗррине пӗлтернӗ.

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствине пӑхӑнакан ведомствӑсем – сывлӑха ҫирӗплетмелли тата кану организацийӗсем - шкула ҫӳремен 50 яхӑн ачана йышӑнма пултарӗҫ. Халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центрсем пӗччен юлнӑ ватӑ е сусӑр 30 яхӑн ҫынна вӑхӑтлӑх хӳтлӗх пама пултараҫҫӗ. Социаллӑ реабилитаци центрӗсем 66 ҫынна йышӑнма хатӗр.

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствин пресс-центрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, акан 1-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртмен 27-мӗшӗччен Украинӑран килнӗ 36 ҫемье (пӗтӗмпе 55 ҫын, вӗсенчен 13-шӗ - ачасем) вӑхӑтлӑх пурӑнмалли ҫурт ыйтнӑ.

Тӗлпулура

Нумаях пулмасть Китай Халӑх Респубикинчи Сычуань провинцинчен килнӗ делегаци Чӑваш Енре агропромышленноҫ паркӗ тумашкӑн килӗшӳ алӑ пуснӑ. Унпа килӗшӳллӗн мӑйракаллӑ шултра выльӑха апатлантармалли ферма, теплица комплексӗ тата пӑрӑх завочӗ те хута ямалла.

Тӗлпулура Китай ҫыннисем ял хуҫалӑх тӗлӗшпе усӑ курмашкӑн Чӑваш Енри ҫӗре 49 ҫуллӑха тара илме пултарни пирки те калаҫнӑ. Чӑваш Енри агропромышленноҫ паркне хута ямашкӑн «Китайри импортпа экспорт Силин корпорацийӗ» тулли мар яваплӑ обществӑпа «Чӑваш Ен аталанӑвӗн корпорацийӗ» АУО килӗшӳ алӑ пуснӑ.

Инвестици проекчӗпе килӗшӳллӗн, фермӑна тата теплица комплексне Сӗнтӗрвӑрри районӗнче тумалла. Пӑрӑх заводне Ҫӗрпӳ районӗнче хута яма палӑртнӑ.

Ҫакӑн пек чӗнсе калать ентешӗсене Елчӗк районӗнчи Тӑрӑм ял тӑрӑхӗн депутачӗ Л. Осипова. "Инкек куҫа курӑнса килмест тесе ытахальтен каламаҫҫӗ", - тесе пуҫланӑ вӑл тӑван район хаҫатӗнче пичтеленӗ хӑйӗн чӗнӗвне. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, лӑпкӑн пурӑннӑ ҫӗртех Тӑрмӑшри Феофан Яковлевич Щербаков ватлӑх кунӗнче нимсӗр тӑрса юлнӑ. Кỹршӗрен тухнӑ пушарта унӑн кил-ҫурчӗ, хуралтисем кӗле ҫаврӑннӑ. Ял ҫыннисем, "Урожай" хуҫалӑх инкеке лекнӗ 74 ҫулхи ватӑна май килнӗ таран пулӑшма тӑрӑшнӑ-мӗн-ха. Анчах пуҫтарӑннӑ укҫа-тенкӗ пӗчӗк ҫурт та пулин лартма ҫитейменни куҫ кӗрет. Ҫавӑнпа та район халӑхне, организаципе предприятисен, хуҫалӑхсен ертỹҫисене нушана лекнӗ ҫынна пулӑшма ыйтать депутат. "Елчӗксем ҫын хуйхи-суйхинчен аякра тӑракан марччӗ", - тенӗ май вӑл ӗмӗрне колхозра ӗҫленӗ ватӑна пулӑшас текенсене счет номерне пӗлтерет:Р/с 42307.810.9.7500.4806601 0613/0457 Чувашское отделение № 8613 Сбербанк России Щербакову Феофану Яковлевичу.

Ҫӗрпӳ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Артамонов

Ҫӗртмен 27-28-мӗшӗсенче Хӗрлӗ Чутай районӗнче Чӑваш Республикин муниципалитет пӗрлешӗвӗсен пуҫлӑхӗн кунӗ иртнӗ. Шучӗпе хальхи – ҫиччӗмӗш. Ӑна Хӗрлӗ Чутай ял тӑрӑхӗнчи илемлӗ вырӑнта, Чавал текен тӑрӑхра, йӗркеленӗ.

Унта пырса ҫитнисем пӗрремӗш кунхине мероприятие официаллӑ майпа уҫнӑ хыҫҫӑн кӗҫех каҫхи апат хатӗрлеме тытӑннӑ. Вӑхӑтлӑх чарӑнма вӗсем палаткӑсем вырнаҫтарса тухнӑ. Палаткине те кашни тепринчен илемлӗрех йӗркелеме тӑрӑшнӑ-мӗн. Пырса ҫитнӗ кун ушкӑнсем пӗр-пӗрин хушшинче спортӑн тӗрлӗ енӗпе ӑмӑртнӑ: воллейбол вылянӑ, мини-футбол, хутӑш ӑмӑртура тупӑшнӑ тата ытти енпе тупӑшнӑ. «Пӑхаттир пуҫлӑх» тата «Ҫулсам, ҫава, сывлӑм чухне» конкурссем ыттисенчен уйрӑлса тӑнине пӗлтереҫҫӗ Хӗрлӗ Чутай район администрацийӗнче.

Утӑ ҫулакансем ҫак ӗҫе мӗнле пахалӑхпа тата епле хӑвӑртлӑхпа пурнӑҫлассипе, пакуссене епле вырнаҫтарса тухнипе пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑнӑ. Вырӑнти никама та хурламаҫҫӗ – пурте лайӑх ҫулнӑ тесе пӗлтереҫҫӗ.

Ҫумӑр пуҫланнине пула программӑпа малтанласа палӑртнине ҫав кун пурне те пурнӑҫлама май килмен те, ҫапах хӑш-пӗр ӑмӑртӑва пӗтӗмлетнӗ. Хутӑш эстафетӑра, акӑ, Вӑрнар район ушкӑнӗ палӑрнӑ, иккӗмӗшне комсомольскисем тухнӑ, виҫҫӗмӗшне – улатӑрсем.

Малалла...