Анчах кредит учрежденийӗ мар. Сӑмахӑм — Федерацин суд приставӗсен республикӑри управленийӗн сервисӗ пирки. «Пурнӑҫлакан производствӑсен даннӑйӗсен банкӗ» ятлӑскер пулӑшнипе хӑть уйрӑм ҫынсем, хӑть предприяти-организацисем хӑйсен парӑм пуррипе ҫуккине пӗлейӗҫ. Халӗ вара маларах асӑннӑ управлени ку сервиса хӑтлама республикӑн ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен территорири органӗсен кадр службисенче тата Шупашкар хулин муницпалитечӗсенче тӑрӑшакансене хӑтлава чӗннӗ.

«Пурнӑҫлакан производствӑсен даннӑйӗсен банкӗ» сервисра суд тата ытти органсем кӑларакан йышӑнусем пирки информацие пухаҫҫӗ. Никам умӗнче те парӑмлӑ маррине е мӗн чухлӗ парӑмлине пӗлес тесен http://r21.fssprus.ru каҫӑпа кӗме чӗнеҫҫӗ. Унта парӑма тӳлемелли квитанцие те пичетлеме пулать. Парӑмпа тӗрлӗ тӳлев тытӑмӗ урлӑ тӳрех татӑлма та май пур.

Шупашкарти «Кӑмӑл-туйӑм» ушкӑн — Испанире

Шупашкарти 1-мӗш ача-пӑча ӳнер шкулӗнчи «Кӑмӑл-туйӑм» хореографи ушкӑнӗ Испанирен таврӑннӑ. Унта ачасем пӗтӗм тӗнче шайӗнче иртнӗ «Аллегория» фестивале хутшӑннӑ.

Мероприяти кӑҫалхипе пиллӗкмӗш хут иртет иккен. Унта Грузинчи, Турцинчи, Словакинчи, Нидерландри, Польшӑри, Латвири, Украинри 1 500 ытла ҫын хутшӑннӑ.

Фестиваль хула урамӗсем тӑрӑх ҫӳренинчен пуҫланнӑ. Шупашкарти ачасен Петр Пашков вӗрентекен ертсе пыракан «Кӑмӑл-туйӑм» ушкӑнӗ гала-концерта хутшӑнма тивӗҫнӗ. Унта вӗсем чӑваш, вырӑс тата тутар ташшисене ташланӑ. Халӗ ачасем Греципе Польшӑра иртекен пӗтӗм тӗнчери фестивальсене хутшӑнас ӗмӗтпе пурӑнаҫҫӗ иккен.

Шупашкар хулин Калинин район администрацийӗ фестивале йӗркелекенсем Чӑвашра ҫамрӑк талантсене чи пысӑк шайра пулӑшнине пӗлсен тӗлӗннӗ тесе ӗнентерет.

Сӑнсем (3)

Иван Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ абитуриентсене меллӗ пултӑр тесе ҫӗнӗ меслет шухӑшласа кӑларнӑ. Вӗренӳ учрежденийӗн тата йышӑну комиссийӗн сайчӗсене тата «Ҫыхӑнура» социаллӑ тетелти ушкӑнӑн «хӗрӳ линине» карас хатӗрӗсем урлӑ кӗме пулать-мӗн. Абитуриентсен QR-кода сканерласа илмелле те суйланнӑ сайтсене контактне упраса хӑвармалла.

Асӑннӑ икӗ виҫеллӗ штрих-код текстлӑ информацие кодлама май парать. Кода сканерла карас хатӗрӗсен камера пулмалла кӑна.

Петр Григорьевич Мефодьев

Патӑрьел районӗнчи Анат Туҫара пурӑнакан Петр Мефодьев ветеран 100 ҫул тултарнӑ. Ҫак тапхӑрта вӑл хура-шурне нумай курнӑ. Ҫавӑнпах сывлӑхӗ хавшанӑ. Вӑрҫӑра унӑн контузи пулнӑ, ҫапах вӑл унтан сывӑ таврӑннӑ.

Петр Мефодьев хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ. Пӗчӗк чухне амӑшӗсӗр юлнӑ, ҫавӑнпа ирех ӗҫе кӳлӗнме тивнӗ. 1941 ҫулта ӑна вӑрҫа илсе кайнӑ. Ун чухне вӑл храмсенче ҫурта ҫутнӑ. Ӗненӳ ӑна вӑрҫӑран чӗрӗ таврӑнма пулӑшнӑ.

Петр Григорьевич вӑрҫӑран яла таврӑнсан авланнӑ, колхозра бригадирта ӗҫленӗ. Мӑшӑрӗпе Евдокия Ивановнӑпа 62 ҫул пурӑннӑ. 17 ҫул каялла арӑмӗ ҫӗре кӗнӗ. Халӗ ветеран хӗрӗпе тата кӗрӗвӗпе пурӑнать. Ветеранӑн тунсӑхлама вӑхӑт ҫук: ун патне тӑтӑшах ачисем, мӑнукӗсем, кӗҫӗн мӑнукӗсем тата вӗсен ачисем килсе ҫӳреҫҫӗ.

Петр Григорьевич вӑрӑм ӗмӗр вӑрттӑнлӑхӗ пирус туртманнинче, эрех ӗҫменнинче, спортпа туслӑ пурӑннинче пулнине палӑртать. «Турӑ мӗн чухлӗ панӑ — ҫавӑн чухлӗ пурӑнатӑп», — тет ветеран.

Шел те, ӗҫре суранланмалли те тупӑнсах тӑрать. Нумаях пулмасть, ав, Шупашкарти МТВ-центр умӗнче тӑпра ишӗлсе аннипе унти рабочи вилнине массӑллӑ информаци хатӗрӗсем тупӑшса тенӗ пек пӗлтернӗччӗ. Пӗтӗмӗшле илсен инкек шучӗ Чӑваш Енре ҫапах та чакса пырать иккен. Ҫакӑн пирки республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗ Алла Самойлова ӗнерхи правительство ларӑвӗнче пӗлтернӗ. Унта ытти ыйтупа пӗрлех ӗҫ условийӗпе сыхлавӗн пӗлтӗрхи тӑрӑмне тишкернӗ.

Ӗҫри инкек шучӗ юлашки вунӑ ҫулта республикӑра 1,9 хут сахалланнӑ иккен. Суранланнӑ тӗслӗхсем ытларах чух строительствӑра, тирпейлекен производствӑра тата ял хуҫалӑхӗнче тӗл пулаҫҫӗ-мӗн. Вӗсенчен чылайӑшӗнче ӗҫе тивӗҫлипе йӗркелеменнипе, ҫул-йӗр ҫинчи инкексемпе, ӗҫлекенсем ӗҫ дисциплинине пӑснипе ҫыхӑннӑ. Ӗҫре вилнӗ 18 ҫынтан ҫурри ӳсӗр пулнӑ.

Арестовсем тата Петровсем хӑнасемпе

Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗнче Тӑвай районӗнчи ЗАГС уйрӑменче Мая Димитриевнӑпа Юрий Палладьевич Арестовсене — 50 ҫул, Валентина Капитоновнӑпа Василий Александрович Петровсене 55 ҫул пӗрле пурӑннӑ ятпа саламланӑ.

Петровсемпе Арестовсене Тӑвай район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Владимир Ванерке, Енӗш Нӑрваш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Виталий Петров, Тӗмер ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Геннадий Иванов, ЗАГС пайӗн ертӳҫи Валентина Новикова, районти Хӗрарӑмсен канашӗн председателӗ Людмила Аввакумова саламланӑ.

Икӗ мӑшӑр юбилейлӑ туйсен Хисеп кӗнекине алӑ пусса хӑварнӑ. Пӗрле нумай ҫул пурӑннине палӑртнӑ май Арестовсемпе Петровсем кил вучахне чӗртнӗ, салтак тӳмипе юмӑҫ янӑ, чылай ҫул каяллахи пек вальс ташланӑ. Уявра вӗсен ачисем, мӑнукӗсем, тӑванӗсем пулнӑ, мӑшӑрсене тата нумай ҫул пӗрле пурӑнма сывлӑх суннӑ.

Сӑнсем (34)

Юлашки вӑхӑтра вӑл е ку ҫурта «бомба хуни» пирки пӗлтересси модӑна кӗчӗ-ши? Шӳт — шӳт-ха. Анчах ултав ҫиеле тухсан пурпӗрех явап тытмалла. Шупашкарти «Мега Молл» суту-илӗ центрӗнче бомба пурри пирки миҫе хутчен пӗлтерчӗҫ-ши? Паян ав черетлӗ «бомба» пирки шанкӑравласа каланӑ.

Паллах, хальхинче те хыпар суя пулнӑ. Паян ирхи 10 сехет тӗлне васкавлӑ медпулӑшӑва паллӑ мар арҫын шӑнкӑравласа суту-илӳ центрӗн путвалӗнче бомба хунине, вӑл кӗҫех ҫурӑлассине пӗлтернӗ. Ку хыпара РФ ШӖМӗн республикӑри управленине ҫийӗнчех пӗлтернӗ.

Вырӑна полици ӗҫченӗсем килнӗ, кинологсем ятарласа вӗрентнӗ йытӑсемпе ҫитнӗ. Ҫӑлавҫӑсем, пушарнӑйсем… Пурте пынӑ. Суту-илӳ центрӗнчи ӗҫченсене, унта пынӑ халӑха урама кӑларнӑ. Кинологсем йытӑсемпе ҫурта тӗрӗсленӗ. Нимӗн те тупайман.

Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев пырать, шӑнкӑравласа пӗлтерекен арҫынна шыраҫҫӗ.

Кӑҫалхи ППЭ пӗтӗмлетӗвне тунӑ. ЧР вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал 12 яш-хӗр вырӑс чӗлхипе те, математикӑпа та экзамен «иккӗлӗх» тытнӑ. Ҫавна май вӗсен экзаменсене тепӗр ҫул ҫеҫ тытма май пулӗ. Ун чухне ҫеҫ вӗсем алла аттестат илӗҫ.

Ҫав 12 яш-хӗрӗн аттестатсӑр мӗн тумалла? Министр ку лару-тӑрӑва сӑнаса тӑрассине пӗлтернӗ, вӗсене ӗҫ профессийӗ пама шантарнӑ.

ППЭре йӗркене пӑснине кӑҫал та тупса палӑртнӑ. Тӗрлӗ сӑлтава пула 27 ҫыннӑн экзамен кӑтартӑвӗсене шута илмӗҫ. Пӗрисем экзамена телефон йӑтса кӗнӗ, теприсем шпаргалкӑран ҫырса илнӗ…

Министр ППЭ ачан пӗлӗвне тӗрӗслемелли пӗртен пӗр мел пулмалла маррине каланӑ. Ҫавӑнпа ҫитес ҫул 11-мӗш класс пӗтерекенсем сочинени те ҫырӗҫ.

Максим Смирнов

Ҫак кунсенче Пӗтӗм тӗнчери Google Science Fair конкурсӑн тӗп тапхӑрӗсенчен пӗри вӗҫленнӗ. Унта тӗнчери шкул ачисемпе студентсем, 13–18 ҫулсенчисем, хутшӑннӑ. Конкурса темиҫе пин ӗҫ ҫитнӗ.

Суйлав тапхӑрӗнче регионти 90 финалиста палӑртнӑ. Вӗсен йышне Раҫҫейри 6 ҫын лекнӗ. Ҫав шутра Шупашкарта пурӑнакан Максим Смирнов та.

ЧР Экономика министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Максим республика шайӗнче иртекен «Чӑваш Республикин ҫамрӑк изобретателӗ» конкурсра пӗрре мар ҫӗнтернӗ. Ҫак конкурса 2007 ҫултанпа ирттереҫҫӗ.

Пӗтӗм тӗнчери Google Science Fair конкурспа килӗшӳллӗн Максим «Сусӑрсем валли — транспорт хатӗрӗ» проекта хӑтланӑ. Вӑл авари чухне пассажира хӳтӗлет. Урапа ҫапӑнсан кабина 180 градус ҫаврӑнать.

Максим конкурсра ҫӗнтерӗ-ши? Ку авӑнӑн 22-мӗшӗнче паллӑ пулӗ. Ҫӗнтерӳҫе вӗренмешкӗн 50 000 долларлӑх грант тата National Geographic экспедиципе пӗрле 10 кунлӑха ҫулҫӳреве каймашкӑн путевка парӗҫ. Ҫавӑн пекех Virgin Galactic космодрома ҫитме май пулӗ.

Ылтӑн медаль ҫӗнтерӳҫи Елена Наговицына. Лондонри Олимп вӑййинчи сӑн

Мускав ҫывӑхӗнчи Ерино поселокра 10 пин метра чупассипе ҫӗршыв чемпионачӗ иртнӗ. Унта Чӑваш Ен спортсменкисем ылтӑн тата пӑхӑр медале илнӗ. Вӗсем — Лондонри Олимпиадӑна хутшӑннӑ Елена Наговицынапа Альбина Майорова.

Дистанцин малтанхи ҫуррине хӗрарӑмсем пысӑк ушкӑнпа пӗрпек хӑвӑртлӑхпа чупнӑ иккен. Анчах кайран мала Гульшат Фазлитдинова мала тухнӑ хыҫҫӑн ун хыҫҫӑн Елена Нагоицына, Валентина Галимова тата Алена Кудашкина талпӑннӑ. Икӗ ҫухрӑм ҫапла пынӑ хыҫҫӑн Галимова мала тухнӑ, Фазлитдинова юлма тытӑннӑ. Медаль хуҫисем паллӑ пулнӑн самантра Алена Кудашкина юлма пуҫланӑ та юлашки ҫаврӑмра Альбина Майорова унтан иртнӗ. Ҫапла вара Наговицына пӗрремӗш вырӑна тухнӑ, Майорова — виҫҫӗмӗш.

Арҫынсенчен Евгений Рыбаков ҫӗршыв чемпионӗ пулса тӑнӑ, Анатолий Рыбаков — кӗмӗл-ҫӗнтерӳҫӗ, Дмитрий Сафронов — виҫҫӗмӗш. Вӗсем виҫҫӗшӗ те хӑйсен унчченхи рекорчӗсене ҫӗнетнӗ. Раҫҫейре ун пек хӑвӑрт 2008 ҫултанпа чупман иккен.