Ветерансене пулас художниксем ӳкереҫҫӗ

Шупашкарти художество училищипе Раҫҫейри ветерансен пӗрлешӗвӗн республикӑри уйрӑмӗ ветерансене ӳкерме шут тытнӑ. Хут ҫине. Киҫтӗкпе.

Пӗрлешӳ унччен те училищӗпе ӗҫленӗ-ха: ветерансене йыхравласа унта паттӑрлӑх урокӗсем ирттернӗ. Вӑрҫа хутшӑннисене йыхравласа живопись урокӗсем ирттерме училище преподавателӗ Виктор Бритвин сӗннӗ. Училище шухӑша ырласа йышӑннӑ. Вӑрҫӑ ветеранӗсен портречӗсене студентсем кӑна мар, преподавательсем те укерӗҫ.

Чи малтан училищене отставкӑри полковника, Инҫет Хӗвелтухӑҫӗнчи ҫапӑҫӑва хутшӑннӑ Леонид Петрова чӗннӗ. Халӗ унӑн портретне ӳкерсе пӗтернӗ те ӗнтӗ. Ӗнер училищӗне Ҫӗнтерӳ парадне хутшӑннӑ Дмитрий Егоров пырса ҫитнӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра ветерансен республикӑри пӗрлешӗвӗн ертӳҫи Нил Морозов пырса ҫитмелле.

Сакӑр теҫетке ҫул урлӑ каҫнӑ ватӑсене пилӗк-ултшар сехет художник умӗнче ларма пӗртте ҫӑмӑл мар теҫҫӗ. Ҫапах та вӑйӗ ҫитекентереххисем пыма хирӗҫ мар-мӗн.

Миҫе ветеран портретне хатӗрлессине хальлӗхе калама йывӑр — ӗҫ ҫитес ҫулхи ҫуркуннечченех тӑсӑлӗ. Ӗҫсене преподавательсем кӑна мар, курава пынӑ ҫынсем те хаклӗҫ. Чи лайӑх портретсене ветерансене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура парӗҫ.

Малалла...

Петр Метин профессор

Раштавӑн 4-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑтри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта «Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентессин ҫивӗч ыйтӑвӗсем» темӑпа филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, Сӑкӑт ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Петр Метин профессор астӑвӑмне халалланӑ ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх семинарӗ иртнӗ.

Семинара И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн чӑваш чӗлхипе литературин кафедрин доценчӗсем Николай Осипов, Ольга Скворцова тата И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн культурологи профессорӗ Галина Ермакова, Патӑрьел районӗнчи шкулсенче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем хутшӑннӑ.

Тӗлпулӑва пухӑннисем чи малтанах Сӑкӑт масарӗнче канлӗх тупнӑ Петр Метин вил тӑприне ҫитсе пуҫ тайнӑ, чечек ҫыххи хунӑ. Ӗҫтешӗсем Петр Николаевича ырӑ сӑмахсемпе аса илнӗ.

Семинар малалла Сӑкӑт вӑтам шкулӗнче иртнӗ. Районти вӗрентӳ пайӗн информаципе методика центрӗн методисчӗ Елена Перепелкина семинара уҫнӑ май чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштанӑ, Петр Николаевичӑн тӗпчев ӗҫӗсене, вӑл кӑларнӑ кӗнекесемпе вӗрентекенсем хӑйсен кулленхи вӗрентӳ ӗҫӗнче усӑ курнине ҫирӗплетнӗ.

Малалла...

Сывлӑх ҫирӗп пуласси хамӑртан та килет

Сывлӑхлӑ пуласси тӗрлӗ хӑнӑхтару-хускану тунинчен кӑна мар, сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑннинчен те тӗрӗс апатлануран та килет тесе шухӑшлаҫҫӗ Комсомольскинчи тӗп вулавӑшра.

Ҫак кунсенче унта «Сывлӑх» клуб ӗҫлеме пуҫланӑ. Пӗрремӗш занятие пуҫитарӑннисене А.А. Волкова библиограф клубӑн кун йӗркипе паллаштарнӑ. А.П. Андреева тухтӑр тӗрӗс апатланмалли мелсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ, сӑмахне тӗслӗхсемпе ҫирӗплетнӗ. З.А. Галкина врач вара «Хускану вӑл — пурнӑҫ» тесе тӗплӗн ӑнлантарса панӑ. Вӑл ирпе вӑрансан мӗнлерех хускану тумаллине вӗрентнӗ. Вӑл кӑтартнӑ хусканусене пухӑннисем ҫавӑнтах туса пӑхнӑ. З.А. Галкина пухӑннисен ыйтӑвӗсене хуравланӑ. А.А. Волкова библиограф вара «Сывлӑх тата апат-ҫимӗҫ» темӑпа калаҫу ирттернӗ.

«Сывлӑх клубне» пухӑннисем унтан пурте пӗрле курӑк чейӗпе сӑйланнӑ.

Малашне клуб членӗсем икӗ эрнере пӗрре тӗл пулма калаҫса татӑлнӑ.

Юлашкинчен вӗсем физкультурӑпа спорт комплексне бассейна кайнӑ.

Шупашкара кӳрсе килнӗ хризантемӑсенче сиенлӗ трипс тупса палӑртнӑ. «Агава» тулли мар явапла общество Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленине Ижевск тата Чаллӑ Ҫыр хулисенчен килнӗ карантинри ӳсентӑран килни пирки пӗлтернӗ. Савӑтра ӳсекен 1028 чечек сиенлӗ пулнӑ-мӗн.

Патшалӑх инспекторӗсем хрезантемӑн темиҫе ҫеҫкине тӗрӗслемешкӗн илнӗ, Чӑваш Енри фитосанитари тата карантинри ӳсентӑранӑн уйрӑмне ярса панӑ.

Пӗтӗмлетӳпе килӗшӳллӗн чечексенче чӗрӗ имаго тата трипс хуртне тупса палӑртнӑ. Сиенлӗ организм сарӑласран Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ «Агава» обществӑна килнӗ партирен — 30 хризантемӑран — хӑтӑлма хушнӑ. Ҫапла майпа организаци вӗсене ҫунтарса тӗп тунӑ.

Сутнӑ ача пахчи

Ҫӗнӗ Шупашкарта унчченхи ача пахчине аукционра сутса янӑ. Унӑн лаптӑкӗ — 1800 тӑваткал метр. Александр Филиппов вара унта ачасенех ҫӳреттересшӗн. Вӑл каланӑ тӑрӑх, политика партисенчен пӗри хӑй вӑхӑтӗнче ку ҫурта хӳтӗленӗ. Анчах ӑна юсаттарма май пулман, сутни тупӑшлӑрах-мӗн.

Александр ҫав сутнӑ садик вырӑнне ҫӗннине хута яртарасшӑн. Ара, 3 ача пахчине сутнӑ, анчах вӗсем вырӑнне пӗрре ҫеҫ ҫӗннине хута янӑ.

Сутнӑ ҫуртра мӗн пулӗ-ши? Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, аукционра ҫӗнтернӗ организаци садик вырӑнне пурӑнмалли, нумай хваттерлӗ ҫурт тӑвасшӑн. Пулас ҫурт проекчӗпе хальлӗхе паллаштарман.

«Нарспи — тӗрӗ тӗрлекен чӑваш пики» торт

Чӳкӗн 22-26-мӗшӗсенче Люксембургра кулинарсен «Кулинарсен Тӗнче кубокӗ» конкурс иртнӗ. Пирӗн ентешсем Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командин йышӗнче пулнӑ.

Пирӗннисем унта «Нарспи — тӗрӗ тӗрлекен чӑваш пики» торт, «Парне» бальзампа пӗҫернӗ тата «Пушкин чӑваш ялне килни» кукӑльсем пулнӑ. Кӑҫал конкурс тӑваттӑмӗш хут иртнӗ. Унта 86 ҫӗршыври 160 ытла кондитер пухӑннӑ.

Ӗҫсене 100 баллӑ тытӑмпа хакланӑ. Чӑвашсем ҫимӗҫсене чӑваш наци йӑлипе килӗшӳллӗн хатӗрлени паха. Акӑ Ирина Щетининӑн ӗҫе пурне те тӗлӗнтернӗ. Унӑн «Нарспи — тӗрӗ тӗрлекен чӑваш пики» торчӗ «Арт-класс» номинацире ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ.

Ирина Антонова тата Тамара Сергеева «Парне» бальзампа кукӑль пӗҫернӗ. Ольга Хлебникова ертсе пынипе хатӗрленӗ «Пушкин чӑваш ялне килни» кукӑле те Дипломпа палӑртнӑ.

Ҫапла майпа Чӑваш Ен командине чӑваш наци кухнине тӗнче шайне кӑларнӑшӑн, аталантарнӑшӑн дипломпа чысланӑ.

Хӑтлав вӑхӑтӗнче

Ю. Гагарин ячӗллӗ тӗп вулавӑшра Чӑваш Ен Элтеперӗн грантне ҫӗнсе илессишӗн хатӗрленӗ «Пурнӑҫ — кӗнеке...» Айхин Чӑваш Енри кунӗсем» проектне хӑтланӑ.

Айхи кунӗсем ирттернине республикӑн Культура министерстви чӑваш халӑх культурине ытти халӑх культурипе ҫыхӑнтаракан кӗпер вырӑннех хурса хаклать. «Айхи-кӗпер» хӑйнеевӗрлӗхӗ, расналӑхӗ пирки калама кирлех те мар-тӑр. Унӑн сӑввисене венгри, итали, хрантсус, акӑлчан чӗлхисем ҫине куҫарса антологи евӗр кун ҫути кӑтартнӑ. «Ҫыран» тепӗр енӗ — Айхи урӑх ҫӗршыв поэчӗсене чӑвашла куҫарса антологи евӗр пичетлени. Ҫырнисен пуххисен шутӗнче — «Венгри поэчӗсем», «Польша поэчӗсем», «Франци поэчӗсем» антологийӗсем. Кӑҫал Геннадин Айхин «Мир Сильвии» кӗнеки пичетленсе тухрӗ. Унта Европӑри тата Раҫҫейри халӑхсен 12 чӗлхи ҫине куҫарнисем кӗнӗ.

Проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май И.Макаревич тата В. Пики фотоӗҫӗсен куравне йӗркеленӗ, Айхин «Расположение счастья», «Айги-книги», «ŞICHӖ SӐVӐ», «Мир Сильвии» сӑввисен кӗнекине хӑтланӑ, «Чӗрӗ тӗвӗ» поэмине янӑратнӑ, «Манӑн Айхи» ҫавра сӗтел иртнӗ. Ытти мероприятие те тӑршшӗпех асӑнса асӑнса пулать.

Малалла...

Ҫак эрнере Чӑваш Енпе Раҫҫейӗн ӑслӑлӑх академийӗ килӗштерсе ӗҫлесси пирки калаҫса татӑлнӑ. Хута пӗр енчен пирӗн республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пусса ҫирӗплетнӗ, тепӗр енчен — асӑннӑ академин президенчӗ Владимир Фортов. Енсем малашлӑхлӑ тӗпчев тата инновацилле ӗҫ-хӗл тӗлӗшпе ҫураҫуллӑн ӗҫлемелле.

Владимир Фортов тата академин вице-президенчӗ Сергей Алдошин ҫак хутӑн пӗлтерӗшне хакланӑ май пирӗн республикӑпа академи хушшинче тахҫанах ҫыхӑну пулнине палӑртнӑ, халӗ вара вӑл тата ҫирӗпленӗ. Сӑмахран, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Хӗвел» компанипе, Вӑрнарти хутӑш препаратсен «Август» савучӗпе, «Химпром» акционерсен обществипе ҫыхӑну тытаҫҫӗ.

Сӑнсем (10)

Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче паян Чӑваш чӗлхи комиссийӗн ларӑвӗ иртрӗ. Унта тӑватӑ ыйтупа калаҫма планланӑччӗ, анчах виҫҫӗшне кӑна сӳтсе явма тӳр килчӗ. Пӗрремӗш ыйтӑва — Шупашкар хулин тата Патӑрьел район администрацийӗсем Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикинчи чӗлхесем ҫинчен» калакан саккуна мӗнле пурнӑҫласа пыни пирки — хайхи явап тытмалли ҫынсем килменнине сӳтсе явмасӑр хӑварма тиврӗ. Комисси ертӳҫи Юрий Исаев кун пирки Элтепер администрацине шалӑп ҫырма хушрӗ.

Иккӗмӗш ыйтура географи объекчӗсемпе ҫул-йӗр кӑтартмӑшӗсене саккун хушнӑ пек икӗ чӗлхепе ҫырассине йӗркелесси пулчӗ. Кунта вара комисси пайташӗсем «Чӑваш Республикинче административлӑ правӑна пӑснисем ҫинчен» калакан саккуна улшӑнусем кӗртсе йӗркене пӑсакансене штраф тӳллетермелле тума сӗнчӗҫ. Хайхи кунашкалли пушкӑртсен пур иккен — унта икӗ чӗлхепе ҫырмасан, тӗслӗхрен, должноҫри ҫынсем 2–5 пин тенкӗ штраф тӳлеме пултараҫҫӗ. Ҫавӑн пекех уйрӑм ҫыннӑн чӗлхепе ҫыхӑннӑ прависене хӳтӗлеме Элтепер ҫумӗнче ятарлӑ полномочиллӗ ҫыннӑн — чӗлхе омбудсменӗн — должноҫне туса хума сӗнчӗҫ.

Малалла...

«Парне» фольклор ушкӑнӗ Валентин Урташ сӑввипе ҫырнӑ юрӑсене шӑрантарать

Раштавӑн 2-мӗшӗнче Вӑрмарти историпе таврапӗлӳ музейӗнче «Юрӑпа эп пурнӑҫа юратрӑм...» литература уявӗ иртнӗ. Ӑна паллӑ чӑваш поэчӗ Валентин Урташ ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Мероприятие хутшӑннӑ Вӑрмарти Г.Е. Егоров ячӗллӗ вӑтам шкул ачисем Урташ сӑввисене вуланӑ. Поэтӑн пултарулӑхӗпе тата пурнӑҫӗпе музей ертӳҫи В.Е. Цыфаркин паллаштарнӑ.

Выӑрнтисем пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑй вӑхӑтӗнче Урташ Вӑрмар районӗнче пӗрре кӑна мар пулнӑ, шкул ачисемпе курнӑҫнӑ, пултарулӑх каҫӗсем йӗркеленӗ. Вӑрмарта пурӑннӑ тата ӗҫленӗ Александр Сергеев композитор Урташ сӑввисене юрра хывнӑ. «Парне» фольклор ушкӑнӗ вӗсене шӑрантарнӑ та.

Пултарулӑх каҫне йыхравланисене «Валентин Урташ» документлӑ фильм та кӑтартнӑ. Поэтӑн тӑван кӗтесӗ, Тутарстанри Пӑва районӗнчи Раккасси, сахал мар ҫыравҫӑпа поэта ҫуратса ӳстернӗ, кунтах Мӗтри Юман та, Краснов Асли те, Краснов Кӗҫӗнни те, Николай Симунов та, Константин Петров та, Владимир Чебоксаров та... Литература уявне ҫыравҫӑн ентешӗсем те пырса ҫитнӗ.

Малалла...