Ҫул-йӗр
Вӑрнар поселокӗнче Инженер урамӗнче ҫул тума пуҫланӑ. Ку урам ҫӗнӗскер. Нумаях пулмасть ҫӗкленнӗ микрорайон вырӑнти сӗт савучӗн территорийӗ хыҫӗнче вырнаҫнӑ. Строительсем епле тӑрӑшнипе паллашма чӳк уйӑхӗн 6-мӗшӗнче район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Леонид Николаев вырӑна ҫитсе ҫаврӑннӑ. Вӑл ӗҫе пурнӑҫлакан подряд организацийӗнче тӑрӑшакансемпе ӗҫ калӑпӑшне, унӑн хӑвӑртлӑхне сӳтсе явнӑ. Ҫӗнӗ ҫул 514 метр тӑршшӗ пулӗ. Ӑна тума 10 миллион та 18 пин тенкӗ уйӑрнӑ. Ӗҫе эрне каялла пуҫланӑ. Ик-виҫ кунта асфальт сарса пӗтерме палӑртаҫҫӗ. Сӑнсем (12) Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
Шкул ачисен кӗрхи каникулӗ вӑхӑтӗнче Сӗнтӗрвӑрринчи Культура ҫуртӗнче кружокӗсемпе пултарулӑх студийӗсем малалла ӗҫлеҫҫӗ. Чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, сӑмах май, «БИМ, БАМ, БОМ» пукане театрӗ-студийӗн занятийӗ иртнӗ. Студи ӗҫне 1-мӗш гимназире вӗренекенсем хутшӑннӑ. Вӗсем «Пукане театрӗ валли пуканене епле ӑсталасси» темӑпа йӗркеленӗ хӑтлавпа паллашнӑ. Практика занятийӗ вӑхӑтӗнче ачасем карӑ хыҫӗнче пуканесене выляттарма хӑнӑхнӑ. Ачасем «Кушак, Тилӗ тата Автан» вырӑс халӑх юмахне лартма хӑтланса пӑхнӑ. Заняти тӗлӗнтермӗш концертпа вӗҫленнӗ. Ун вӑхӑтӗнче ачасен пӗр-пӗр пуканепе сӑвӑ-халап калама е ташлама тивнӗ. Районти культура ҫурчӗ Н.А. Андреева ертсе пыракан халӑх инструменчӗсен ансамбльне те ҫӳреме йыхравлать. Унта ачасемпе ҫамрӑксене чӗнеҫҫӗ. Аслисене те унта хапӑл. Аслисем валли те чун канӑҫӗ татах пур-ха. Тӗслӗхрен, Л.В. Андреев Вырӑс халӑх хорне ҫӳреме чӗнет, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Г.Н. Раков ертсе пыракан Чӑваш халӑх юррисен хорне те ҫӳреме пулать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
Елизавета Ермолина хӑнасемпе Шупашкарта пурӑнакан Елизавета Ермолина чӳк уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче 101 ҫул тултарнӑ. Вӑл — тыл ӗҫченӗ, ӗҫ ветеранӗ. 101-мӗш ҫуралнӑ кунпа саламлама кинемее тӑванӗсемпе юлташӗсем кӑна мар, депутатсем, вырӑнти хӑйтытӑмлӑх ӗҫченӗсем те килнӗ. Калинин район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Яков Михайлов Елизавета Ермолинӑна чечек ҫыххи парнелесе ҫирӗп сывлӑх суннӑ. ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗн Олег Дельманӑн пулӑшуҫи Рада Сидорова та кинемее хаклӑ йышши парнепе хавхалантарнӑ. Елизавета Ермолинӑн мӑнукӗн ачи Светлана каланӑ тӑрӑх, кинемей кашни кун каҫхи 5 сехетре ҫывӑрма выртать. Ирхине вара шуҫӑмпа пӗрле тӑрать. 101 ҫул тултарнӑскер ҫулла чӑх чӗпписене пӑхать. Вӑл пӗтӗм ачи ун патне пуҫтарӑннине питӗ килӗштерет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
Росздравнадзорӑн Тула облаҫӗнчи управленийӗ грипа хирӗҫ кӗрешекен «Гриппоп плюс» вакцинӑна тунӑ хыҫҫӑн ҫынна япӑх пулма пултарасса пӗлтернӗ. Халӗ 120814 вакцина серине ҫаврӑнӑшран кӑларнӑ. Тулӑсем мӗншӗн сисчӗвленнӗ-ха? Ҫакна йӑлтах Чӑваш Республикинчи пӑтӑрмах хыҫҫӑн тунӑ. Республикӑра «Гриппоп плюс» вакцинӑна тунӑ хыҫҫӑн 8 студента япӑх пулнӑ. Халӗ Росздравнадзорӑн Тула облаҫӗнчи управленийӗ медпулӑшури стандартсене пӑхӑнассине тӗрӗслес енӗпе мероприятисем ирттерет. Ҫав серири вакцинӑпа малалла та усӑ курма юранине пӗлтерӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
Николай Яковлев график-сатирик Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, 90 ҫула кайса СССР журналистсен союзӗн пайташӗ, Чӑваш Республикинчи художниксен союзӗн пайташӗ, Чӑваш АССР культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш Ен Халӑх академийӗн чӑн членӗ, график-сатирик, писатель-публицист, Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ варҫин участникӗ, Муркаш районӗн хисеплӗ гражданинӗ, районти «Ҫӗнтерӳ ялавӗ» хаҫатӑн штатра тӑман корреспонденчӗ Николай Лукич Яковлев вилнӗ. Н.Л. Яковлев 1925 ҫулхи январӗн 31-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Актай ялӗнче колхозник ҫемйинче ҫуралнӑ. Шкултан вӗренсе тухсан хӑйӗн ӗҫ биографине Панкли ял Совечӗн секретарӗнчен пуҫланӑ. Николай Лукич шкулта вӗреннӗ чухнех ӳкерме юратнӑ. Ҫавӑнпах ӗнтӗ хӑйӗн ӗмӗтне пурнӑҫа кӗртес шутпа 1950 ҫулта Шупашкарти художество училищине вӗренме кӗнӗ. Н.Л. Яковлев пӗрмаях тӗрӗслӗхшӗн ҫуннӑ теҫҫӗ ӑна пӗлекенсем. 1956 ҫултан тытӑнса 1967 ҫулхи январь уйӑхӗччен республикӑра тухса тӑракан «Капкӑн» журналӑн ӳнер пайӗн заведующийӗнче, кайран журналӑн штатра тӑман художникӗнче тӑрӑшнӑ чухне те пурнӑҫри ҫитменлӗхе хӑйӗн ӳкерчӗкӗсенче питленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Вӗренӳ
Николай Малов депутат (варринчи) Шкул ачисене, студентсене тата ытти хӑш-пӗр категорие тӗрлӗ шайри тӳре-шара, халӑх тарҫи ятарлӑ премисемпе хавхалантарнине чылайӑшӗ пӗлет-тӗр. Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Николай Малов та хавхалантарать. Вӗрентỹ ӗҫӗнчи ҫитӗнỹсемшӗн, кӑтартуллӑ тӑрӑшнӑшӑн вӑл Хӗрлӗ Чутай районӗнчи вӗрентекенсене кӑҫал та савӑнтарать. Кӑҫалхи авӑнтан пуҫласа ҫитес ҫулхи ҫу уйӑхӗччен депутат премине Хӗрлӗ Чутайри вӑтам шкулта математика вӗрентекен Надежда Тимакова, Ҫӗн Атикассинчи вӑтам шкул директорӗ Валентина Ядранская, Питӗркассинчи вӑтам шкулта акӑлчан чӗлхине вӗрентекен Любовь Архипова, Мӑн Этмен шкулӗнче информатика вӗрентекен Николай Фадеев, Атнарти вӑтам шкулта химипе биологи вӗрентекен Сергей Мигушкин илсе тӑрӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Тӗнчере
Калле Книивиля журналист Финн тымарӗллӗ швед журналисчӗ Калле Книивиля кӑларнӑ Putins Folk («Народ Путина») кӗнекене Чӑваш Енре пурӑнакансемпе хатӗрленӗ интервью кӗни хӑй вӑхӑтӗнче пирӗн сайт хыпарланӑччӗ-ха. Ҫав пичет кӑларӑмӗ Финляндире халӗ сумлӑ премие тивӗҫнӗ иккен. Кӗнеке авторӗ пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче пирӗн ҫӗршыри пилӗк хулана ҫитсе ҫаврӑннӑ, ҫав шутра Шупашкарпа Ҫӗмӗрлере те пулнӑ. Ҫак хуласенче вӑл Путина хапӑл тӑвакан Раҫҫей ҫыннисен шӑпӑрт пурӑнакан пысӑк пайӗпе паллашас тӗллев лартнӑ иккен. Книивиля «Раҫҫей ҫыннисен самай пайне мӗншӗн ватӑ КГБшник ҫав тери килӗшнине» пӗлесшӗн пулнӑ-мӗн. «Эпӗ Владимир Путина хӗрсе кайса сума сӑвакансене тӗл пулатӑп тесе шухӑшланӑччӗ. Ун пеккисем те пулчӗҫ. Анчах чылайӑшӗ ӗҫ укҫине вӑхӑтра тӳленипе тата хӑйне тӗкӗнменнипе те ҫырлахать», — тенӗ журналист. Асӑннӑ кӗнеке авторӗ хӑйӗн тепӗр ӗҫне Крымри пулӑмсене халалласшӑн иккен. Ӑна та вӑл ҫурутрав ҫинче пурӑнакан ахаль ҫынсемпе калаҫни тӑрӑх хатӗрлесшӗн-мӗн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
Чӳк уйӑхӗн 7–9-мӗшӗсенче пирӗн республикӑра студентсен пӗрлешӗвӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри IV «Хастар» слечӗ иртмелле. Ӑна И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ йӗркелет. Слет программине студентсен пӗрлешӗвӗсене хӑтлассине, студентсен хӑй тытӑмлӑхне, ҫамрӑксен организацийӗсемпе пӗрлешӗвӗсене ӗҫлеттерес ыйтупа ҫавра сӗтел йӗркелессине, мастер-классемпе тренингсем кӗртнӗ. Ҫаксем ҫамрӑксен пӗрлешӗвӗсене тухӑҫлӑрах ӗҫлеттерме пулӑшасса шанаҫҫӗ. Слетӑн тӗп тӗллевне палӑртнӑ май федераци проекчӗсемпе программисене студентсене явӑҫтарассине ҫӗнӗ мелсем кӗртессине, пӗрлехи пысӑк проектсем хатӗрлессине, ушкӑнпа йӗркелессине аталантарассине, аслӑ шкулсемпе студентсен пӗрлешӗвӗсен хушшинче килӗштерсе ӗҫлессине йӗркелессине тата ыттине палӑртнӑ. «Хастар» слета Шупашкарти, Питӗрти, Тольяттинчи, Ижевскри студентсен пӗрлешӗвӗсем кӑмӑл тунине пӗлтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
Чӑваш Енӗн Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчелӗхӗ Мускавра вилӗмсӗр «Чапаев» фильмӑн 80 ҫулхине халалланӑ пултарулӑх каҫне йыхравлать. Вӑл чӳкӗн 13-мӗшӗнче, кӗҫнерникун, Раҫҫей кинематографистсен союзӗн Кино ҫуртӗнче пулӗ. Мероприяти 19 сехетре пуҫланмалла. Пултарулӑх каҫне тата «Чапаев» фильма кӑтартассине маларах асӑннӑ элчелӗхӗн тулли праваллӑ элчи Леонид Волков пуҫарнӑ иккен. Ку шухӑшпа вӑл Раҫҫейӗн кинематографистсен союзне тухнӑ. Мероприятие В.И. Чапаевӑн тӑванӗсем, ҫӗршывӑн кинематографӗсем хутшӑнӗҫ. Унсӑр пуҫне Чӑваш Енӗн кино ӳкерес ӑсталӑхне хӑтлӗҫ. Унта Николай Мордвинов, Петр Вельяминов, Станислав Садальский артистсем хутшӑнмалла. «Чӑвашкинон» иртнӗ ӗмӗрӗн 20-мӗш ҫулӗсенчи ҫитӗнӗвӗпе те паллаштарӗҫ. Мероприятие тӳлевсӗр кӗртӗҫ. |
Политика
Эдуард Мочалов Паян Муркашри суд «Сӗтев» хаҫатӑн тӗп редакторӗ тӗлӗшпе йышӑну кӑларнӑ — Фаузия Байрамовӑн «Мы татары, а не русские» (чӑв. Эпир вырӑссем мар, тутарсем) статьине пичетлесе кӑларнӑшӑн 400 сехет тӳлевсӗр ӗҫлеттерме йышӑннӑ. «Сӗтев» хаҫат редакторӗ кашни кун 8 сехет ӗҫлесен унӑн пурӗ 50 кун тар тӑкма тивӗ. «Мы татары, а не русские» статьяна юпан 3-мӗшӗнче эстремизм ҫуратаканнисен йышне кӗртнӗ, унта имӗш тутарсемпе вырӑссене хирӗҫтерме пултаракан сӑмахсем пур. Фаузия Байрамовӑна хӑйне те ҫав статьяшӑнах иртнӗ уйӑхра тӗрмене хупмасӑр 1 ҫуллӑха айӑпланӑ. Муркаш сучӗ Эдуард Мочалова МИХсем пирки калакан саккуна пурнӑҫламанни ҫинчен асӑрхаттарнӑ — суя тесе йышӑннӑ сӑмахсене хӑй кӑларакан хаҫатра сирсе яман. Ку, тен, «Сӗтев» хаҫатӑн укҫа-тенкӗ енчен сиксе тухнӑ пӑтӑрмахсемпе те ҫыхӑннӑ — кӑларӑм сайтӗнче юлашки номер валли нухрат пухни пирки пӗлтерӳ ҫакӑнса тӑрать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (16.01.2025 21:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 747 - 749 мм, -7 - -9 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Асанкасси (Каҫал тӑрӑхӗ) ялӗнче земство училищине уҫнӑ. | ||
| Юдин Василий Николаевич, чӑваш ҫыравҫи, талмачӗ, публицисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Витвинский Валентин Федорович, Совет Союзӗн Паттӑрӗ ҫуралнӑ. | ||
| Махмутов Владимир Ильич, производство пуҫараканӗ ҫуралнӑ. | ||
| Немцев Виктор Леонтьевич, Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ художникӗ ҫуралнӑ. | ||
| Тутаркас районӗ вырӑнне Сӗнтӗр районне туса хунӑ. | ||
| Чӑваш АССРӗн Аслӑ Канаш Президиумӗн Хисеп кӗнекине пуҫарса янӑ. | ||
| Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутар вӑтам шкулне И.Н. Ульянов ятне панӑ. | ||
Пулӑм хуш... |