Шупашкарти «Пӗчӗк ҫӗршыв» ача пахчине уҫнӑ самант

Чӑваш Енре кӑҫал 15 ача пахчи уҫма палӑртни пурнӑҫа кӗчӗ. Пӗр вӑхӑтра вӗсене уҫса ӗлкӗреймессӗнех туйӑнни те пулман маррине пытараймӑпӑр. Анчах шухӑшланине пурнӑҫа кӗртме май килчӗ. Ҫав шутра Кӳкеҫре темиҫе ҫул каялла уҫма палӑртнӑ ача пахчин те алӑкӗ уҫӑлчӗ, Муркашрин те.

Шӑпӑрлансем валли юлашки тӑватӑ ҫулта 19,6 пин ытла вырӑн уҫнӑ, ҫав шутран чӗрӗк пайӗ — 5,7 пинӗ — кӑҫала тивет. Юлашкинчен асӑннӑ цифрӑран 3 пине яхӑнӗ — ҫӗнӗ ача пахчисем уҫнин тӳпи.

Ҫӗршыв Президенчӗн хушӑвӗпе килӗшӳллӗн килес ҫул пирӗн ҫӗршывра 3 ҫултан пуҫласа 7 ҫулчченхисен ача пахчин ыйтӑвне пуҫӗпех татмалла. Чӑваш ене илсен, хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра 1,5 ҫултан аслӑраххисен 80,6 проценчӗ ача пахчине ҫӳрет.

Укҫа-тенкӗ пирамидисен вӑхӑчӗ хыҫа юлнӑн туйӑнать те, анчах вӗсем вӑхӑт-вӑхӑтӑн хӑйсен пирки аса илтерсех тӑраҫҫӗ. Чӑваш Енре пурӑнакансем хӑй вӑхӑтӗнче МММ пеккисенчен шар курнӑччӗ. Анчах каярах та ҫынсенчен кулакансем тупӑннӑ. Вӗсенчен пӗрин тӗлӗшпе кӗҫех суд пулмалла.

Республика прокуратурин пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, «Гарант-Кредит» потребитель обществи ҫынсене улталанӑ. Ӑна пула 2 пин ытла шар курнӑ. Асӑннӑ фирма 2002–2007-мӗш ҫулсенче укҫа-тенкӗ пирамиди йӗркеленӗ. Укҫа-тенке экономикӑн пысӑк тупӑшлӑ отрасльне яма шантарнӑ, анчах сӑмахпа ӗҫ пӗр килмен.

Ултавҫӑсем 2 пин ытла ҫынна 159 миллион тенкӗ ытлалӑх шар кӑтартнӑ.

Шупашкар хулин Калинин район сучӗ Сергей Красильников тата Ирина Григорьева тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫпе пӑнчӑ лартнӑ. Анчах приговор хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗмен-ха. Унпа килӗшмесӗр енсен Аслӑ суда тухма ирӗк пур.

Красильников Федерацин налук службин Шупашкарти инспекцийӗнче ӗҫленӗ май «Налог Плюс» тулли мар яваплӑ общество ертӳҫипе Григорьевапа ӑна ӗҫре пулӑшса пыма калаҫса татӑлнӑ. Асӑннӑ служба ӗҫченӗсене вӑл саккунлӑ мар япаласем пурнӑҫлама, асӑннӑ фирма ӗҫченӗсене канашпа пулӑшма, вӗсене кирлӗ хыпарсене пӗлтерсе тӑма шантарнӑ. Пӗлтӗрхи кӑрлачран пуҫласа кӑҫалхи пуш уйӑхӗччен хайхи налукҫӑ 50 пин тенкӗ сӗтев илнӗ. Тепӗр тесен, укҫи пысӑках та мар та, анчах ҫавӑншӑн Красильникова суд 1 миллион тенкӗлӗх штрафламалла тата патшалӑх должноҫне йышӑнмалла мар тунӑ. Григорьеван вара сӗтев панишӗн 400 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.

Ырантан Шупашкартан Самара тата Ӗпхӗве самолетсем вӗҫме чарӑнӗҫ. Самолетсене ку линипе ҫӳреттернӗ «АК БАРС АЭРО» компани хӑйӗн ытти вӗҫевне те чарса лартассине пӗлтернӗ. Ҫакна унӑн хуҫисем самолетсене вӗҫтерме тӑкаклипе сӑлтавланӑ.

Раштавӑн ҫурринче аэрокомпани билет сутассине кӑралчӑн 12-мӗшӗччен сахаллатма йышӑннӑ. Раштавӑн 29-мӗшӗнче вӑл асӑннӑ кун хыҫҫӑн вӗҫеве чарса лартма йышӑннӑ. Хыснаран субсидилекен программӑна хутшӑнма вӑл заявка тӑратманнине кура (Шупашкартан Самарпа Ӗпхӗве уҫнӑ маршрут шӑпах ҫав программӑпа килӗшӳллӗн пулса пыраканскер) рейссене вӑл ырантанах хутшӑнмасси пирки пӗтӗмлетме пулать.

«АК БАРС АЭРО» компани хӑй панкурта тухманнине, ӗҫе вӑхӑтлӑха кӑна чарнине ӗнентерет иккен. Тӗп сӑлтавӗ — тенкӗ хӑй хакне ҫухатни-мӗн.

Кӑҫал ҫав компани Шупашкартан 500 ытла рейс хутлаттарнӑ.

Хисеплӗрен те хисеплӗ юлташсем, сайт хӑнисем!

Сире пурне те ҫитсе пыракан 2015-мӗш Ҫӗнӗ Ҫул ячӗпе саламлатпӑр!

Иртсе каякан ҫулти пур тӗрӗсмарлӑх та, чӑваша ура хуракан кашни пулӑм та унтах, кивӗ ҫултах, юлччӑр, ҫитес ҫулта вӗсем пирӗн халӑха ан пырса ҫыпӑҫтӑрччӗ. Константин Иванов ҫулталӑкӗнче кашни шайри тӳре-шара чӑваш халӑхӗ пирки, унӑн тӑван чӗлхи пысӑк хӑрушлӑха кӗрсе ӳкнине ӑнкарса илессе шанатпӑр, хӑйсен ӗҫне тӑван халӑх еннелле ҫавӑрасса кӗтетпӗр! Тӗнчере ҫитмӗл ҫичӗ тинӗс, вӗсенче ҫитмӗл те ҫичӗ тӗрлӗ пулӑ пур. Пирӗн тӑван халӑх та ҫитмӗл те ҫичӗ халӑх хушшинче хӑй вырӑнне тупмалла пултӑр. Ытти халӑхсем ҫитес ҫулта ӑна хисеплеме, ҫак ҫутӑ тӗнчере ун валли те вырӑн пурри пирки шута илессе шанса Ҫӗнӗ ҫула кӗтсе илетпӗр.

Килес ҫул пирӗн портала пуҫарса янӑранпа 10 ҫул ҫитӗ. Ҫак куна эпир вӑй ҫитнӗ таран тивӗҫлӗн палӑрма, тӗрлӗ конкурссемпе мероприятисем ирттерме сӑмах паратпӑр. Ҫитес ҫул эпир планланисенчен ҫаксене асӑнма пулать: «Шан мана, тӗнче!» литература конкурсӗ; чӑвашла сайтсен конкурсӗ (кӑрлач уйӑхӗнче пӗлтерӗпӗр); компьютерпа чӑваш чӗлхи хушшинчи ҫыхӑнӑва сӳтсе явмалли ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ.

Малалла...

Чӑваш Енре чи ватӑ предприятисенчен пӗри — Шупашкарти аш-какай комбиначӗ — ӗҫлеме пуҫланӑ. ЧР Ял хуҫалӑх министерстви комбината республикӑри пӗр усламҫӑ укҫан самай пулӑшнине пӗлтерет.

Виҫӗ уйӑх юсав ӗҫӗсем пынӑ хыҫҫӑн комбинат ҫӗнӗрен сывлӑш ҫавӑрса янӑ. Раштавӑн 25-мӗшӗнче унта продукцин пӗрремӗш партине кӑларнӑ. Тепӗр кунхине вӑл, ӗлӗкхи рецептпа кӑларнӑскер, лавккасен сентрисем ҫинче выртнӑ.

Малтанлӑха комбинат продукцие пӗчӗк калӑпӑшпа кӑларӗ. Каярахпа конвейерсенчен пӗр сменӑра 50 тонна яхӑн продукци тухмалла. Ертӳлӗх комбината агропромышленноҫ холдингӗ таранах аталантарасшӑн-мӗн.

ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Павлов предприятие инвесторсем укҫа хывса ӗҫ вырӑнӗсем туса пани пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. Малашне ку республика хыснине тупӑш кӳрессе пӗлтернӗ.

Аса илтерер: Шупашкарти аш-какай комбиначӗн ӗҫӗ-хӗлӗ 2012 ҫул вӗҫӗнче чарӑнса ларнӑ. Ҫынсен ӗҫрен кайма тивнӗ. Кунсӑр пуҫне вӗсене 14,3 миллион тенкӗ шалу тӳлеменни ҫиеле тухнӑ. Экс-директор тӗлӗшпе виҫӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Следстви предприяти 4 миллион тенкӗ налук тӳлеменнине тӑрӑ шыв ҫине кӑларнӑ.

Малалла...

Патӑрьел районӗнчи усламҫа, Йӗпреҫ райповӗн тата Шупашкарти суту-илӳ точкин ӗҫченӗсене правительство кӑларман пичет кӑларӑмӗсене сентресем ҫинчен илме хытарса каланӑ-мӗн.

«АиФ-Чӑваш Ен» пӗлтернӗ тӑрӑх, Йӗпреҫ райповӗн ӗҫченӗсем раштавӑн 24-мӗшӗнче виҫӗ кӑларӑма — «АиФ-Чӑваш Ен», «Верси», «МК в Чебоксарах» — сутлӑха илме хирӗҫ пулнӑ. Кунашкал лару-тӑру Шупашкарти «Южанка» лавккара та-мӗн.

Сутлӑха илме пӑрахнӑ-ха, анчах килӗшӗве ҫитес ҫул валли те алӑ пуснӑ-мӗн. Ку кӑна мар, кун пирки вӗсен икӗ эрне маларах пӗлтермелле пулнӑ-ҫке. «АиФ-Чӑваш Ен» пӗлтернӗ тӑрӑх, уведомлени яман вӗсем.

Йӗпреҫ райповӗ ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫак лару-тӑрӑва ЧР Экономика министерстви хушнӑ. Патӑрьел районӗнчи усламҫа район администрацийӗн пӗр ӗҫченӗ асӑрхаттарнӑ-мӗн. «Южанка» лавккана ЧР Патшалӑх Канашӗ ҫак кӑларӑмсене сентерсем ҫинчен илме сӗннӗ иккен.

«Гражданские силы.ру» сайтри сӑн

Чӑваш Республикинче ҫутӑпа чи лайӑх илемлетнӗ ял-хуласен конкурсне пуҫарнӑ.

Правительство пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, проектпа килӗшӳллӗн Чӑваш Енри ҫутӑпа чи илемлӗ хитрелетнӗ хуласемпе поселоксене палӑртӗҫ.

Конкурс пилӗк ушкӑнпа иртӗ: район тата республика пӗлтерӗшлӗ хуласем, хула евӗр поселоксем, администраци центрӗ пулакан ялсем, администраци центрӗ пулман ялсем.

Хуласемпе поселоксене, ялсене ҫута композицийӗпе мӗнле уса курнине, объектсене епле хитрелетнине хаклӗҫ.

«Чӑваш Ен ҫутти» конкурса хутшӑнмашкӑн заявкӑна 2015 ҫулхи кӑрлачӑн 20-мӗшӗччен памалла. Конкурса кӑрлачӑн 30-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ.

Иван Павлович Павлов

Вӑрнар районӗнче пурӑнакан 80 ҫулти Иван Павлович Павлова Ҫӗнӗ ҫул умӗн наградӑпа чысланӑ. Ӑна «Раҫҫейри агопромышленноҫ комплексӗн хисеплӗ ӗҫченӗ» ятпа РФ ял хуҫалӑх министрӗ Николай Федоров та саламланӑ.

Николай Федоров хӑйӗн салам ҫырӑвӗнче Иван Павлович ҫӗршыв аграрийӗшӗн чылай вӑй хунине, вӑл кирек хӑш вӑхӑтра та пулӑшма хатӗррине, хисепе чӑннипех те тивӗҫнине палӑртнӑ.

Иван Павлович чи малтан Шупашкарти ветеринари пульницинче фельдшерта ӗҫленӗ, Шупашкар районӗнчи «Гвардеец» колхоз тилхепине 12 ҫул тытса пынӑ. Вӑл Шупашкар районӗн администрацинче 19 ҫул вӑй хунӑ. Тивӗҫлӗ канӑва тухсан районти вӑрҫӑ тата ӗҫ ветеранӗсен канашне ертсе пынӑ.

Иван Павлов ку таранччен ЧР тава тивӗҫлӗ ял хуҫалӑх ӗҫченӗн, ЧР тава тивӗҫлӗ социаллӑ пулӑшу паракан ӗҫченӗн ячӗсене тивӗҫнӗ. Ҫавӑн пекех ӑна орденпа, медальсемпе чысланӑ. 2009 ҫулта ӑна «Шупашкар районӗн хисеплӗ ҫынни» ята панӑ.

Чӑваш Енре ачасем валли Брайль тытӑмӗпе чӑвашла пичетленӗ пӗрремӗш кӗнекесем ҫуралнӑ. ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ятарлӑ принтера Л.Толстой ячӗллӗ вулавӑш 2011 ҫул вӗҫенчех туяннӑ.

Малтанах ҫак принтерпа куҫ курманнисен саккасӗпе парса литература пичетлеттернӗ. 2014 вулавӑш ӗҫченӗ, куҫ курман Николай Парахин, ертсе пынипе чӑвашла пичетлемешкӗн компьютер брайльне шухӑшласа кӑларас енӗпе ятарлӑ ушкӑн йӗркеленӗ.

Ушкӑн Мускаври компанипе ҫыхӑнса ӗҫленӗ, ҫапла майпа ятарлӑ чӑваш алфавитне тунӑ. Кӗҫех куҫ курман ачасем валли чӑвашла кӗнекесем тухнӑ.

Ҫак ушкӑн ку проекта малалла та аталантарасшӑн. 2015 ҫулта вулавӑш ачасем валли Брайль шрифчӗпе чӑвашла вӗренӳ литературине кӑларасшӑн. Ку наци культурине, йӑлине аталантарма, куҫ курманнисене вӗсемпе ҫывӑхлатма пулӑшассине пӗлтерет ведомство.

Куҫ курман ҫынсем Брайль шрифчӗ пулӑшнипе кӑна кӗнеке вулама пултараҫҫӗ. Чӑваш Енре хальччен кун пек ҫынсем чӑвашла вулама пултарайман.