Ял пурнӑҫӗ
![]() Вӑрнар районӗнчи Кивӗ Мӗлӗш ҫыннисем сӗт укҫи илеймесӗр пӗр вӑхӑтра нушаланнӑ. Пӗтӗмӗшлп парӑм 50 пине ҫывхарнӑ, анчах сӗт пухакан усламҫӑ тӳлеме васкаман. Аптӑранӑ ҫынсем йӗрке хуралҫисенчен те пулӑшу ыйтнӑ. Унта вара пуҫиле ӗҫ пуҫарма сӑлтав ҫук тесе хуравланӑ. Пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗнче ял ҫыннисем «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Ҫамрӑксен хаҫатне» ҫыру шӑрҫаланӑ. Журналистсем ҫыру йӗрӗпе вырӑна тухса кайнӑ, унта пурӑнакансемпе тӗл пулса калаҫнӑ хыҫҫӑн «Парӑма татман, ҫынсем вара ҫапах сӗт йӑтаҫҫӗ» ятпа материал пичетленӗ. Хаҫатҫӑсем статья ҫырнипех ҫырлахман, материала республика прокуратурине ярса панӑ. Унтан «Ӗҫ-пуҫа йӗркеллӗ тӗпчесе пӗтермесӗрех, прокурор хушнине пӗтӗмпех пурнӑҫа кӗртмесӗрех уголовлӑ ӗҫе пуҫармалла мар тесе пӗтӗмлетни тӗрӗс мар. Полици ӗҫе малалла тӗпчет», — хурав ҫитнӗ. Паян вара хаҫатҫӑсене ял ҫыннисем шӑнкӑравласа тав тунӑ, усламҫӑ парӑма татнине пӗлтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Паян Чӑваш Енӗн вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрне лартнӑ. Портфеле Александр Иванова тыттарнӑ. Ҫапла-ҫапла, унччен республикӑн Информаци политикипе массӑллӑ коммуникаци политикин министерствине ертсе пынӑ Александр Степановича. Александр Иванова Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хӑйӗн паянхи хушӑвӗпе пӗр ӗҫрен хӑтарса тепӗр ӗҫе вырнаҫтарнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче эпир Раҫҫей Президенчӗн суйлавӗ хыҫҫӑн Чӑваш Енри хӑш-пӗр тӳре-шара ӗҫсӗр юлассине систернине хыпарланӑччӗ. Калаҫтаракан ҫак хыпара, аса илтерер, Александр Белов журналист «Правда ПФО» интернет-хаҫатра ҫырса кӑтартнӑччӗ. Унта республикӑн Правительствинче ӗҫсӗр юлма пултаракан министрсен ячӗсене асӑнса кайнӑччӗ. Унта ҫырнине ӗненсен, ӗҫрен хӑтармаллисен малтанласа ҫирӗплетнӗ списокӗнче информполитика министрӗ Александр Иванов, транспорт министрӗ Владимир Иванов, строительство министрӗ Владимир Михайлов, юстици министрӗ Наталья Тимофеева, культура министрӗ Константин Яковлев тенӗччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ 33 ҫулти арҫынна полицейскисем 2 ҫул шыранӑ. Ӑна, ултав ӗҫӗпе аппаланнӑскере, тӗнче шайӗнчи шырава та панӑ. Мӗнле хӑрушӑ ӗҫ тунӑ-ха ҫак арҫын? Владимир облаҫӗн ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл ҫынсенчен 37 миллион тенкӗ кивҫен илнӗ. Хайхискер 2013-2016 ҫулсенче ҫынсен шанчӑкне кӗрсе «услама аталантармашкӑн» кивҫен илнӗ. Парӑм самаях – 37 миллион тенкӗ – пухӑннӑ. Кун хыҫҫӑн арҫын ӑна парса татма шухӑшламан та – полицирен тарнӑ. Ӑна федераци шыравне панӑ, кайран – тӗнче шайӗнчи шырава. Ҫын йӗп мар-ҫке, тӑрук ниҫта та ҫухалаймасть. Арҫын ӑҫта пытанса пурӑннӑ тетӗр-и? Владимир облаҫӗнчи Никологорти чиркӳре. Халӗ унти полицейскисем ӑна тытса чарнӑ. Ҫитес вӑхӑтра арҫынна Чӑваш Ене илсе килӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарта 37-мӗш маршрутка ҫулне улӑштарнӑ. Унччен вӑл Чапаев поселкӗнчен «Энергозапчасть» чарӑну таран ҫӳренӗ. Малашне, ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗнчен пуҫласа, маршрутка «Нефтебаза» чарӑну таранах ҫитӗ. Постановление Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков ӗнер алӑ пуснӑ. Маршрута тӑсма хӑй хуҫи ыйтнӑ. Ку сӗнӳпе вӑл хула администрацине тухнӑ. Аса илтерер: 37-мӗш маршрутка ҫулӗ улшӑнасси пирки ака уйӑхӗнчех пӗлтернӗ. Ун чухнех «Садовый» микрорайона троллейбус ярасси пирки сӑмах тухнӑ. Кӗркунне микрорайона 10-мӗш номерлӗ мӑйракасӑр троллейбус ярӗҫ. Вӑл ӑна хулан тӗп пайӗпе ҫыхӑнтарӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарти Ленин районӗнчи приставсем Тӗп пасарти типӗтнӗ улма-ҫырла складне пичет ҫапнӑ хут ҫыпӑҫтарнӑ. Унӑн ӗҫӗ-хӗлне миграци сакунне пӑснӑшӑн суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн чарса лартнӑ. Следстви материалӗсене тишкерсен акӑ мӗн паллӑ: Таджикистанри харпӑр усламҫӑ хӑйӗн ентешӗпе ӗҫ килӗшӗвӗ алӑ пуснӑ, анчах кун пирки миграци ведомствине виҫӗ ӗҫ кунӗ хушшинче пӗлтермен. Таджикистан ҫынни судра хӑйӗн айӑпне йышӑнман, ют ҫӗршыв ҫынни сутуҫӑра ӗҫлеменнине пӗлтернӗ. Унпа тунӑ килӗшӳ суту-илӗ вырӑнне тара илме ҫеҫ кирлӗ пулнӑ-мӗн. Ҫапах суд ку тӗслӗхре миграци саккунне пӑснӑ тесе йышӑннӑ. Приговорта Тӗп пасарти мӑйӑр тата типӗтнӗ улма-ҫырла упранакан склада пичет ҫапнӑ хут 14 кунлӑха ҫыпӑҫтармалла тесе палӑртнӑ. Приставсем суд йышӑнӑвне мӗнле пурнӑҫланине икӗ эрне сӑнаса тӑрӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Кил хуҫин ӑпӑр-тапӑрӗ. Николай Петров тунӑ сӑн Шупашкарти Гузовски урамӗнчи пӗр ҫуртра пурӑнакансен пӗр канӑҫ та ҫук. Унта кун кунлакан 74 ҫулти хӗрарӑм хӑйӗн хваттерне темӗн те пӗр сӗтӗрет-мӗн, йӑлтах ӑпӑр-тапӑрпа тултарса лартать. Ҫавӑнпа ҫав хваттертен ырӑ мар шӑршӑ тухать. Ҫынсем управляющи компанийӗнчен пӗрре мар пулӑшу ыйтнӑ. Лешсем хӑйсен вӑйӗпе ҫӳп-ҫапа темиҫе хутчен те илсе тухнӑ. Анчах усӑсӑр, кил хуҫи хваттере каллех ӑпӑр-тапӑрпа тултарать. Вӑл вӗсене ҫӳп-ҫап контейнерӗнчен сӗтӗрет. Кун пирки «Про Город» хаҫата Николай Петров каласа кӑтартнӑ. Ӗнер вара ҫав шӑршлӑ хваттер ҫунма тытӑннӑ. Кӳршисем тӗтӗм шӑршине туйнӑ та ҫӑлавҫӑсене чӗннӗ. Хӗрарӑм ҫав вӑхӑтра килте пулман. Юрать, ҫулӑма вӑхӑтра сӳнтернӗ, унсӑрӑн кӳршисем та шар курӗччӗҫ. РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулӑм коридорта тухнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев Владимир Путин Президента Вӗренӳ тата ӑслӑлӑх министерствине икӗ ведомствӑна уйӑрма сӗннӗ. Вӗсем ҫӗршыври вӗренӳ ӗҫӗпе ӗҫлӗҫ. Пӗри – Ҫутӗҫ министерстви. Унӑн тивӗҫӗ – пӗтӗмӗшле вӗренӳ ӗҫӗҫен ыйтӑвӗсене татса парасси. Урӑхла каласан, вӑл шкулсемпе тата вӑтам ятарлӑ пӗлӳ паракан учрежденисемпе ӗҫлӗ. Иккӗмӗшӗ – Ӑслӑлӑх тата аслӑ пӗлӳ министерстви. Вӑл вара ӑслӑлӑх учрежденийӗсемпе, университетсемпе ӗҫлӗ. Владимир Путин ҫак сӗнӗве ырланӑ, хушу алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Эппин, ҫитес вӑхӑтра премьер-министр сӗнӗвӗсем пурнӑҫа кӗрӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн вӗрентекенне Шупашкарти Васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницинчи ӗҫ пӳлӗмӗнче вӗлернине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, 80-ри травматолог тухтӑрта та ӗҫленӗ, Чӑваш патшалӑх университечӗн медицина факультечӗн экстремаллӑ кафедринче студентсене те вӗрентнӗ. Ватӑ профессора, медицина ӑслӑлӑхӗнсен докторне, Чӑваш Енӗн ӑслӑлӑхӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне 48-ти (халӗ вӑл 49-та) пӗлӗшӗ вӗлернӗ. Вӗсен иккӗшӗн тулли мар яваплӑ общество пулнӑ. Услампа ҫыхӑннӑ ӑнланманлӑх тавлашӑва ҫаврӑннӑ, ҫамрӑкки аслине вӗлернӗ. Ҫын ҫине алӑ ҫӗкленӗ этем унччен те судпа айӑпланнӑ иккен. Анчах малтан вӑл вӑрӑпа ҫакланнӑ. Халӗ ӑна 12 ҫуллӑха ҫирӗп режимлӑ колоние ӑсатма йышӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Наталия Овсепян Игорь Дадиани модельер чӑваш хӗрарӑмне «Миссис России» (чӑв. Раҫҫей хӗрарӑмӗ) илем конкурсне хатӗрлет. Ҫакӑн пирки вӑл «Idel.Реалии» сайта панӑ интервьюра пӗлтернӗ. Дадиани тата Потоцких кнеҫсен йӑхӗнчен тухнӑ художник-модельер 41 ҫулти Наталия Овсепяна ҫӗршыври илемлӗх конкурсне хатӗрлет. Ун пек ӑмӑртусене, Игорь Дадиани шучӗпе, чӑвашла калаҫаканӑн хутшӑнмалла. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, пирӗн Чӑваш Ен — тӗлӗнмелле хӑйне май республика. «Тымара пирӗн манма юрамасть», — палӑртнӑ шухӑшне модельер. Наталия Овсепян — чӑваш. Хушамачӗ — упӑшкин. Конкурсра вӑл чӑвашла та калаҫӗ. Игорь Дадиани хамӑр атте-аннемӗр йӑли-йӗркие упрамалла, ӑна ачамӑрсене кипкеренех ӑша хывтармалла тесе шухӑшлать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
![]() Чӑваш Енри Ҫӗмӗрле хулипе Нават ялне (выр. Наваты) Сӑр юханшывӗ урлӑ понтон кӗперпе ҫыхӑнтарнӑ. Икӗ региона тӳрремӗн ҫитме май паракан ҫула ӗнер уҫнӑ. Хӗлле пӑр вӑйлӑ ларсан Сӑр урлӑ пӑр ҫулпа машинӑсем ҫӳремелле туса параҫҫӗ. Аса илтерер, кӑҫал ӑна кӑрлач уйӑхӗн 15-мӗшӗнче хута янӑччӗ. Вӑхӑтлӑх ҫулпа 3 тоннӑран ҫӑмӑлтарах машинӑсен ҫеҫ каҫма юратчӗ. Пӑр ҫулпа иртнӗ чух пӗр сехетре вунӑ ҫухрӑмран ытла хӑваламалла марччӗ. Юханшыв урлӑ ҫула кӑҫал ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче хупрӗҫ. Ҫапла туни пӑр ҫӳхелнипе ҫыхӑннӑччӗ. Сӑр урлӑ халӗ хывнӑ вӑхӑтлӑх понтон кӗпер урлӑ 5 тоннӑран йывӑр мар машинӑсен иртсе ҫӳреме юрать. Вӗсене талӑкӗпех каҫма ирӗк панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (20.04.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 22 - 24 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 6-8 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Золотов Василий Гордеевич, халӑха ҫутта кӑларас ӗҫе йӗркелекенӗсенчен пӗри ҫуралнӑ. | ||
| Иванов Алексей Иванович, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи, журналист редактор вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |