Шупашкарти 201-мӗш ача пахчи ҫумӗнчи консультаци центрӗ ҫумӗнче ятарлӑ тытӑм ӗҫлесе кайӗ. Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл кӗҫӗн ҫулхи чирлӗ ачасене пулӑшма йӗркеленӗскер пулӗ.

Асӑннӑ ача пахчинче хальхи вӑхӑтра «Академия для родителей» (чӑв. Ашшӗ-амӑшӗн академийӗ) ӗҫлет. Унта кӑҫалхи пӗрремӗш кварталта ҫеҫ 80 ытла ҫемье тӗрлӗ пулӑшу ыйтма пынӑ.

Центр специалисчӗсен тӗп тӗллевӗ шутӗнче ашшӗ-амӑшне ачасен аталанӑвӗ ҫинчен каласа кӑтартасси. Занятисенче теори пӗлӗвне ӑша хывтарнипе пӗрлех чирлӗ ачасене пурнӑҫра епле пулӑшмалли ҫинчен каласа кӑтартаҫҫӗ. Сывлӑх енчен тантӑшӗсенчен уйрӑлса тӑраканскерсемпе ашшӗ-амӑшӗн мӗнле тытмаллине, мӗн тумаллине вӗрентеҫҫӗ.

Иван Игнатьев амӑшӗпе тата ашшӗпе

Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн ывӑлӗ тата Чӑваш Енрен Федераци Канашӗн сенаторне суйланнӑ Вадим Николаевӑн ывӑлӗ пӑтӑрмаха ҫакланнах-ши тесе хӑй вӑхӑтӗнче Чӑваш халӑх сайчӗ те ҫырнӑччӗ. Аса илтерер, пӑтӑрмах ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче каҫхине Шупашкарти «Чӑвашгражданпроект» ҫурчӗ умӗнче пулса иртнӗ. «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи кӑларӑмра ҫырнӑ тӑрӑх, унта 20-ри тата 17-ри икӗ каччӑ 15-ри виҫӗ каччӑпа хирӗҫнине палӑртнӑччӗ.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Правительство пайташӗсемпе ирттернӗ планеркӑра ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнчи пӑтӑрмах пирки те калаҫу пулнӑ. Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, Чӑваш Республикин шалти ӗҫсен министрӗн ҫумӗ Леонид Вакс ҫапла пӗлтернӗ: «Ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче каҫхине 10 сехет те 15 минутра Оперӑпа балет театрӗ ҫывӑхӗнче 15-17 ҫулхи шӑпӑрлансем хушшинче хирӗҫӳ ҫуралнӑ. Тӑватӑ ача пӗрне-пӗри ӑнланмасӑр тавлашма пуҫланӑ. Ҫакна Игнатьев Иван Михайлович асӑрханӑ та, тӳрех чарма пикеннӗ, Чӑваш Республикинчи Шалти ӗҫсен министерствине хыпарланӑ».

МИХсем «айӑплисене» палӑртма ӗлкӗрнине вара министр ҫумӗ дознани органӗсене витӗм кӳме тӑни тесе хакланӑ.

Малалла...

Улатӑр хулинче пурӑнакан ахаль те нушаллӑ ҫемье тата хур курнӑ. Ачине хаклӑ йышши операци тутарма укҫа пухнӑ ҫак ҫемьене ултавҫӑсем ҫаратнӑ.

Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, хайхи ҫемье операци валли укҫа пухса пама пулӑшу ыйтса интернетри халӑх тетелӗнче хыпар вырнаҫтарнӑ. Вӑхӑт нумай та иртмен — вӗсем патне палламан арҫын шӑнкӑравланӑ, 300 пин тенкӗ куҫарса пама пултарассине пӗлтернӗ. Анчах укҫана криптовалютӑпа куҫармашкӑн тӳлевӗн электронлӑ тытӑмӗнче счет уҫмалла-мӗн. Ачин пуласлӑхӗшӗн пӑшӑрханакан ҫемье операци часрах тутарма май килессине шанса арҫын хушнине пурнӑҫланӑ. Хайхи программа часах 300 пин тенкӗ счет ҫине куҫнине пӗлтернӗ, анчах ку укҫана илме хӑйсен те нухрат хумалла имӗш. Ҫемье 18 пин тенкӗ ытларах куҫарнӑ. Темиҫе ҫеккунтран компьютер программи ҫухалнӑ, унпа пӗрлех укҫа та.

Халӗ йӗрке хуралҫисем путсӗрле ҫак ӗҫе кам тунине тишкереҫҫӗ.

Ирина Кузьмина

Пултаруллӑ Ирина Кузьмина юрист профессине алла илнӗ, халӗ ЧР Юстици министерствинче ӗҫлет. Унӑ пушӑ вӑхӑчӗ сахал пулин те вӑл чун киленӗҫне аталантарать. Ирина ҫӑмран картинӑсем ӑсталать.

Ҫак кунсенче вӑл тӗнче шайӗнчи ӳнер конкурсне хутшӑнса лауреат ятне тивӗҫнӗ. Ҫӑм акварелӗ техникипе ӑсталанӑ картинӑсем тӳрех тӑватӑ номинацире ҫӗнтернӗ. «Иккӗн» ӗҫ «Ҫын кӳлепи» номинацире мала тухнӑ, тӗнче шайӗнчи конкурсӑн гран-прине тивӗҫнӗ. «Пысӑк хула. Ҫумӑр» картина вара «Жанрсен синтезӗ» номинацире палӑрнӑ. Тепӗр икӗ картина - «Добермансем тата кӗркунне», «Хурӑнсем» - 2-мӗшпе 3-мӗш вырӑнсене тивӗҫнӗ.

Эксперт канашӗнче 45 ҫын пулнӑ. Вӗсем Раҫҫей, Евросоюз, Америка, Ази арт-индустри элчисем. Экспертсем пурте Чӑваш Енри ӳнерҫӗн ӗҫӗсене чи лайӑххи тесе палӑртнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Тӑвай районӗнчи полици уйрӑмне такам пӑшалтан пени пирки шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Йӗрке хуралҫисем тӳрех вырӑна тухнӑ.

Унта ҫитсен акӑ мӗн паллӑ пулнӑ: 51 ҫулти арҫын сунар пашалӗнчен тӑватӑ хутчен пенӗ. Хайхискер урӑ пулман, эрех ӗҫсе хӗрнӗ. Хӑй ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӑл ҫапла майпа кураксене хӑратнӑ. Лешсем чӑх йӑвинчен ҫӑмарта вӑрланӑ-мӗн.

Йӗркене пӑснӑ арҫын тӗлӗшпе административлӑ протокол ҫырнӑ. Унӑн пӑшалне вара, ИЖ-16 маркӑллӑскере, 1947 ҫулта туса кӑларнӑскере, туртса илнӗ. Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев иртет.

Куншӑн пӑшала, патронсене туртса илсе 50-100 пин тенкӗлӑх штрафлама е пӑшал илме, ӑна упрама виҫӗ ҫуллӑха чарма пултараҫҫӗ.

Ҫанталӑк ӑшӑтнӑ тата шалӑк сезонӗ уҫӑлнӑ май Чӑваш Енре типӗ курӑк ҫуннӑ тӗслӗх нумайланнӑ. Пӗр эрнере кӑна пушарнӑйсем ҫакнашкал ҫичӗ пушара сӳнтернӗ.

МЧСӑн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗтӗмпе 6,8 гектар ҫуннӑ. Телее, ҫулӑма ҫуртсем ҫине куҫма паман. Халӗ пашар кам айӑпӗпе тухнине уҫӑмлатаҫҫӗ. Вӗсене административлӑ майпа явап тыттарӗҫ.

Типӗ курӑка ҫунтарнӑшӑн штраф тӳлеттереҫҫӗ. Ахаль ҫынсен – 2-3 пин, должноҫри ҫынсен – 6-15 пин, юридици сӑпачӗсен 150-200 пин тенкӗ кӑларса хума тивӗ.

Пушар ан тухтӑр тесе пушарнӑйсем профилактика ӗҫӗсем ирттереҫҫӗ, рейдсене тухаҫҫӗ.

Ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче 20 сехет те 47 минутра Патӑрьелти пульницӑна 1968 ҫулта ҫуралнӑ арҫынна илсе ҫитернӗ. Хайхискерӗн чӗркуҫҫи суранланнӑ.

Полицейскисем унпа мӗн пулнине уҫӑмлатнӑ. Арҫын пахчана мотоблокпа ҫӗр сухалама тухнӑ-мӗн. Вӑл унранах шар курнӑ. Хайхискер ҫӗре фрезапа сухаланӑ. Тӑрук мотоблок тӑпра ӑшне кӗрсе ларнӑ. Кил хуҫи ӑна сӳнтермесӗрех мала пынӑ та ӑна ҫӗкленӗ. Лешӗ малалла кайма пуҫланӑ, унӑн шӑлаварӗ мотоблокран ҫакланнӑ, сӗтӗрме тытӑннӑ.

Суранланнӑскере васкавлӑ медпулӑшупа пульницӑна илсе ҫитернӗ.

Мишеркасси шкулӗ

Чӑваш Ен прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑри шкулсенчен пӗрине надзор органӗ карта тытма хушнӑ.

Хӗрлӗ Чутай район прокуратури асӑннӑ муниципалитетри шкулсенчен пӗринче вӗренӳ ҫинчен калакан саккуна епле пурнӑҫланине тӗрӗсленӗ.

Прокуратура ӗҫченӗсем асӑрханӑ тӑрӑх, Мишеркассинчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкул тавралла карта ҫук. Пачах та мар-ха. Пӗр вырӑнта, 15 метр таран, пулман. Карта ҫуккине кура, тӗрӗслевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, шкул лаптӑкне ют ҫынсем ирӗклӗнех кӗрееҫҫӗ.

Кӑлтӑка пӗтерме ыйтса прокуратура суда тавӑҫпа тухнӑ. Тӳресем те шкул тавралла, карта кирлех тесе йышӑннӑ. Картана кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗччен тытмалла. Суд йышӑнӑвӗ саккунлӑ вӑя хальлӗхе кӗреймен-ха.

Шупашкарта «Тӑван шаурма» ятлӑ талӑкӗпех ӗҫлекен обществӑлла апатлану предприятийӗ уҫӑлнӑ. Кун пирки Фейсбукра Юрий Федоров хыпарланӑ. «Таван шаурма»... Это сильно, ящетаю», — сӑмахсене юри йӑнӑшпа кукӑртса хунӑ вӑл.

Кӗске хыпара сӳтсе явакансем унта пулса курнине хыпарлаҫҫӗ. «Тӑван шаурма» Шупашкарти Иван Франко урамӗнче, ача-пӑча парк тӗлӗнче, чарӑнӑва хирӗҫ вырнаҫнӑ иккен.

«Унта шӳрпе пур-и?» — кӑсӑкланнӑ пӗри. «Эпӗ пулнӑ, пур», — хуравланӑ тепри.

Хӑшӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, киоска кӑнтӑр енчи усламҫӑсенчен пӗри уҫнӑ. Хуҫи кирек кам пулсан та ятӗнче те пулин тӑван сӑмах пурри аван. Ахальлӗн пирӗн суту-илӳ точкисем чӑвашла сӑмахсене юратсах каймаҫҫӗ. Сӑнанӑ тӑрӑх, «Пятерочка» сетьсӗр пуҫне. Вӗсем Кӳкеҫре нумаях пулмасть уҫнӑ лавккара та ӑҫта мӗнле апат-ҫимӗҫ вырнаҫнине, кӗрсе тухмалли кӑтартмӑшсене икӗ чӗлхепе кӑтартнӑ.

Шупашкарти ресторансенчен пӗринче иртнӗ туя кайса персе аннӑ хӗрарӑма апатлану предприятийӗн ҫур миллиона яхӑн тенкӗ тӳлемеллине маларах эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, пӑтӑрмахлӑ ӗҫ-пуҫ ЧР Аслӑ сучӗн экс-судйипе ҫыхӑннӑччӗ.

Юлташӗсен мӑнукӗн туйне кайнӑскер ресторан картлашки ҫинче ӳксе пуҫ мимине чӗтретнӗ, аллине хуҫнӑ. Шупашкарти Мускав район сучӗ хӗрарӑм ыйтнине тивӗҫтерсе кӑмӑл-сипет тӗлӗшӗнчен сиен кӳнӗшӗн ресторантан 300 пин, тӑкака кӑмӑлпа саплаштарман тесе 150 пин тенкӗ штраф шыраса илмелле тунӑччӗ.

Пӗрремӗш инстанцири йышӑнупа килӗшмесӗр ресторан ЧР Аслӑ судне ҫитнӗччӗ, ака уйӑхӗн 11-мӗшенче лару иртнӗччӗ. Анчах унти тӳресем ӗҫе пӑхса тухма килӗшменччӗ. Ҫапла ку ӗҫе урӑх суд тишкерессине эпир ун чухнех хыпарланӑччӗ. Тавлашуллӑ ыйтӑва Тутарстанри тӳресен коллегийӗ тишкерӗ.