Паян, ытларикун, Таджикистан Президенчӗ Эмомали Рахмон республикӑн ҫурҫӗр пайӗнче 250 ҫын пурӑнмалӑх ҫӗнӗ хула никӗсленӗ, пӗрремӗш кирпӗче хунӑ.
Ҫӗнӗ хула Сомкар айлӑмӗнче вырнаҫӗ. Хальхи вӑхӑтра вӑл Боболжонгафур районне кӗрет. Эмомали Рахмон ҫӗнӗ хула ятне Сайхун ят пама сӗннӗ — ку вара Сыртарье юханшывӑн авалхи ячӗ иккен.
СА-News хыпар служби пӗлтернӗ тӑрӑх Таджикистан 1991 ҫулта никама пӑханми пулнӑ хыҫҫӑн ҫак тарана ҫити ҫӗнӗ хула никӗслемен, ку — пӗрремӗш. Сайхунра пуранмалли ҫуртсем хӑпартма палӑртнӑ тата халӑха пурӑнма кирлӗ инфраструктура. Ҫуртсем 9 тата 12 хутлӑ пулӗҫ, хулара 19 микрорайон тума палӑртнӑ. Республика влаҫӗсем планланӑ тӑрӑх кунта 17 шкул, 31 ача пахчи, 140 суту-илӳ центрӗ, 40 спорт ҫурчӗ хӑпартмалла. Паллах, Сайхунра тӗрлӗ терминалсем, пасарсем те пулӗҫ.
Сӑнсем (6)
Тӗнче тетелӗнче Тюрккоин текен ирӗклӗ укҫапа усӑ курма май пур. Ӑна Гезел йышшисен шутне кӗртме пулать — расчет счечӗсенчен кашни 28 кунтан 2% катӑлса пырать. Ку вара ҫак укҫана хӑвартрах тавар ҫине улӑштарма хистет — гезел укҫисем ҫак енпе уйрӑлса тӑраҫҫӗ те. Ҫав вӑхӑтрах 2% тытса юласси перекет счёчӗсене пырса тивмест (анчах унти укҫапа перекет вӑхӑтӗнче усӑ курма май ҫук).
Тюрккоин сайтӗнче ҫӗнӗ укҫа системин лайӑх енӗсене те илсе панӑ: транзакцисем хӑварт пулса иртеҫҫӗ; транзакцисене криптографилле хӳтӗленӗ; счет камӑн пулнине кӑтартмасӑр та пулать; расчет тата перекет счечӗсем тӳлевсӗр уҫӑлаҫҫӗ; API разработчиксем валли уҫӑ тата ытти те. Тӗплӗнрех сайтӑн «Ыйту-хурав» пайӗнче паллашма пулать.
Тюрккоин сайтне сӑмах май чылай тӗрӗк чӗлхи ҫине куҫарнӑ. Ҫывӑх вӑхӑтра вӑл тен чӑвашла та пулӗ.
Тюрккоина тенкӗсене те куҫарма пулать. Ҫавӑн пекех электронлӑ укҫасене те тюрккоинлатма пулать: биткоинсене, яндек-енчӗкрен. Шел те, сайтра тюрккоина кам-кам йышӑннине ҫеҫ пӗлтермен.
Британи ҫыравҫи Терри Пратчетт вилсе кайнӑ. Кун пирки паян Би-би-си пӗлтернӗ. Пратчет вилни пирки ӑна пичетлекен издательство пӗлтернӗ. Вӑл 66 ҫулта пулнӑ. 2007 ҫултанпа ҫыравҫӑ Альцгеймер чирӗпе аптӑранӑ.
Ҫыравҫӑн халӑхра уйрӑмах анлӑ сарӑлнӑ тата вулакансем кӑмӑллакан хайлавӗсен шутне «Плоский мир» сатира фэнтези ярӑмне кӗртеҫҫӗ. Пратчетт кӗнекисен пӗтӗмӗшле тиражӗ 50 миллиона яхӑн экземпляра ҫитнӗ. Пӗтӗмпе вӑл хӑй ӗмӗрӗнче 70 ытла кӗнеке кун ҫути кӑтартма ӗлкӗрнӗ.
2009 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче Пратчетта Англи патши II Елизавета рыцарь-бакалавр шутне кӗртнӗ. Ҫав вӑхӑтрах ҫыравҫӑ Британи империйӗн орденӗн офицерӗ шутланнӑ.
Пратчетт 1948 ҫулхи ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Пурнӑҫран вӑл паян, хӑйӗн килӗнче, уйрӑлса кайнӑ.
Кирек мӗнле патшалӑхра пурӑнсан та ҫыннӑн тӑван чӗлхине пӗлмелле. Регион пуҫлӑхӗн уйрӑмах тӑван чӗлхепе калаҫмалла. Казахстанра вара акӑ мӗн сиксе тухнӑ: хӑйӗн кандидатурине президент постне сӗннӗ Канат Журман патшалӑх чӗлхипе ирӗклӗн калаҫаймасть-мӗн.
Тӗп суйлав комиссийӗн пресс-центрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫапла экзамен комиссийӗ йышӑннӑ. Кандидат «Манӑн ҫӗршыв — манӑн ҫӗр» темӑна уҫса парайман. Унта вӑл пӗтӗмпе 31 стилистика тата пунктуаци йӑнӑшӗ тунӑ.
Абай Кунанбаев поэзине вуланӑ чухне Жуман орфоэпика йӑнӑшӗсем тунӑ. Вӑл казахла пӗр сӑвӑ та пӑхмасӑр калайман. Халӑх умне тухса калаҫнӑ чухне вӑл 15 минут вырӑнне 5 ҫеҫ калаҫнӑ. Литература калаҫӑвӗпе словарь саппасӗ начар пулни тӳрех сисӗннӗ.
Лингвистика комиссийӗн пӗр саслӑн йышӑну тунӑ: кандидат патшалӑх казах чӗлхипе лайӑх калаҫма пӗлмест. Президент постне йышӑнас пулсан вара казах чӗлхине пӗлмелле. Унччен те кун пек тӗслӗх пулнӑ-мӗн. Хӑйӗн кандидатурине тӑратнӑ Аскар Сыргабаев патшалӑх чӗлхипе экзамен тытайман-мӗн.
Сӑмах май, пирӗн республикӑра та тӳре-шара пуканне йышӑниччен ҫакнашкал экзамен тыттарсан аванччӗ.
Чӑвашсен паллӑ композиторӗн Анисим Асламасӑн тӑванӗсем Прагӑран Чӑваш Ене кӗвӗ-юрӑ программипе килнӗ. Унта Равель, Барток, Энеску хайлавӗсемсӗр пуҫне Анисим Асламасӑн сӗрмекупӑспа форепьяно концертне те кӑтартӗҫ.
Композиторӑн кинӗпе мӑнукӗ тӑрӑшнипе ку программӑпа ҫур Европа паллашнӑ. Ҫак хайлавсемех пӗлтӗр кӗркунне Прагӑра янӑранӑ. Мусӑкҫӑн тӑванӗсем чылай ҫул Чехире пурӑнаҫҫӗ, Европӑра чӑваш кӗввине пропагандӑлаҫҫӗ. Инна Асламас каланӑ тӑрӑх, ку хайлавсем Европа ҫыннисемшӗн экзотика пекех.
Ют ҫӗршыв ҫыннисене чӑваш кӗвви питӗ килӗшет-мӗн. Чылайӑшӗшӗн вӑл ҫывӑх, концерт хыҫҫӑн тав тӑвакансем те пулнӑ. Асламассем вара вӗсене Чӑваш Ен пирки, вӑл Атӑл хӗрринче пулнине, унта Етӗрне районӗ, Анисим Асламас ҫуралнӑ тӑрӑх, вырнаҫнине каласа кӑтартнӑ.
Концерт программинче — тӗрлӗ ҫӗршыв композиторӗсен кӗввисем: Раҫҫей, Венгри, Румыни, Франци.
Чӑваш Енре ҫуралнӑ ҫамрӑк ӳнерҫӗ Асамат Балтаев, халӗ Чехире пурӑнаканскер, Фаберже династине пуҫараканӗ 200 ҫул ҫитнине халалланӑ коллекци авторӗ пулса тӑнӑ.
Асамат 23 ҫулта. Чехире 8 ҫул пурӑнать. Унта вӑл Яблонец-нал-Нисой хулинчи ӳнерпе промышленноҫ колледжӗнче вӗренет. Хӑйӗн пирвайхи ӗҫне Асамат 3-мӗш курсра хатӗрленӗ. Асаматӑн эскизӗсем тимӗр укҫа шӑратас енӗпе иртекен конкурссенче малти вырӑнсене йышӑнаҫҫӗ. Халӗ вӑл Чехири укҫа ҫапакан ҫуртпа килӗштерсе ӗҫлет.
Асамат Балтаев Фаберже ҫурчӗ валли хатӗрленӗ эскиз тӑрӑх шӑратнӑ ылтӑн медале Александр Белов ювелирпа пӗрле тунӑ. Унӑн хакӗ 37,5 кронпа танлашнӑ.
Медалӗн пӗр енче — Густав Фабержен портречӗ. Ку Асаматӑн пӗлтерӗшлӗ ӗҫӗсенчен пӗри. Медале ҫӑмарта ӑшне вырнаҫтарӗҫ. Асамат Балтаев каланӑ тӑрӑх, кунашкаллине хальлӗхе никам та туман.
Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче ҫурҫӗрти шурӑ носорогӑн аҫи вилнӗ. Ӑсчахсем каланӑ тӑрӑх, ку вӑл — ҫак чӗрчунӑн юлашки аҫи. Ҫӗр ҫинче халӗ тепӗр пилӗк ҫурҫӗр шурӑ носорогӗ юлнӑ-ха, анчах пурте вӗсем — амасем.
Юлнӑ носорогсенчен пӗри те ирӗкре пурӑнмасть. Ҫутҫанталӑкра вӗсене этем кансӗрлет. Тӗрӗсрех, носорогӑн хаклӑ та усӑллӑ мӑйракишӗн ӑна браконьерсем тытса пӗтернӗ. 1960 ҫулта хайхи чӗрчун йышӗ 2250-па танлашнӑ пулсан, халӗ, ав, тӑрса юлманпа пӗрех.
Носорогӑн юлашки аҫине Америкӑна 1980 ҫулта илсе пынӑ. Вӑл 44 ҫул пурӑннӑ. Унпа патне ама та ярса панӑ, ҫапах та йыш хутшӑнтарма май килмен. Ученӑйсем ҫакна чӗрчунсем читлӗхре пурӑннипе сӑлтавлаҫҫӗ. Ҫапах та аҫан вӑрлӑхне илсе хӑварнӑ, унпа амасене пӗтӗлентерме шухӑшлаҫҫӗ. Анчах усси пирки иккӗленеҫҫӗ.
Ҫурҫӗр носорогӗ кӑнтӑр носорогӗнчен кӳлепипе уйрӑлса тӑрать. Ҫӗр ҫинче пурӑнакан пысӑк чӗрчунсенчен вӑл слон хыҫҫӑн иккӗмӗш пырать.
Илле Ивановӑн «Durak» чӑвашла калавӗ Махмуд Кашгари ячӗллӗ Пӗтӗм тӗнчери виҫҫӗмӗш конкурсра хавхалантармалли премие тивӗҫнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене раштавӑн 8-мӗшӗнче Азербайджанӑн тӗп хулинче, Бакура, чысланӑ.
Махмуд Кашгари ӑсчах ячӗллӗ премие илме тӗрӗк чӗлхипе ҫырнӑ калавсене йышӑнаҫҫӗ. Кӑҫал чӑваш авторӗсем пуҫласа хутшӑннӑ. Регионти тапхӑрта Илле Иванов калавӗ пӗрремӗш вырӑна тухнӑ май республикӑна вӑл тӗнче шайӗнче хӳтӗлеме тивӗҫнӗ.
Бакура пӗрремӗш премие казах авторӗ Нургали Оразов ҫӗнсе илнӗ. Иккӗмӗшӗнче – тутар ҫыравҫи Айгуль Ахметгалиева, виҫҫӗмӗшӗнче — Алпай Азер азербайджан.
Конкурса пурӗ 13 тӗрӗк патшалӑхӗпе халӑхӗ хутшӑннӑ. Унта Тӗрӗк культурин пӗтӗм тӗнчери организацийӗн тӗп секретарӗ Дюсен Касейинов, Азербайджанӑн культура министрӗ Абульфас Гараев, Турцин культура министрӗн ҫумӗ Нихат Гюль тата ытти пысӑк хӑна хутшӑннӑ.
ЧР МЧСӗ Чӑваш Ен правительствипе пӗрле ыркӑмӑллӑх акцийӗ ирттернӗ. Вӗсем Донбассри тата Луганск облаҫӗнчи ачасем валли пылак парнесем пухнӑ.
Акци вӑхӑтӗнче 1 миллион ытла тенкӗ пухнӑ. Ҫав укҫапа канфет туяннӑ, вӗсене хутаҫа хурса парне хатӗрленӗ.
Раштавӑн 12-мӗшӗнче кондитер ҫимӗҫ тултарнӑ урапа Шупашкартан Самара тухса кайнӑ. Унта гуманитари пулӑшӑвӗн конвойӗ палӑртнӑ вырӑна ҫула тухнӑ.
Конвой Дон ҫинчи Ростов хулине раштавӑн 16-мӗшӗнче ҫитмелле. Пылак парнесем вара ачасен аллине 20-мӗшсем хыҫҫӑн лекмелле.
Унччен ЧР Сывлӑх министерстви «Чӑрӑш — Ҫӗнӗ Раҫҫее!» акци ирттернӗ. Республика Мускава, Донецк тата Луганск облаҫӗнчи ҫынсем валли, тумтир, пушмак, тетте, канцтавар, пылак ҫимӗҫ тултарнӑ 27 курупка ӑсатнӑ.
АПШри Теннесси штатра электроэнерги расхутлас тӗлӗшпе хӑйне евӗр сӑнав тунӑ. Виҫӗ ҫуртра ултӑ ҫул роботсем пурӑннӑ. Вӗсем ҫыннӑн кулленхи пурнӑҫне сӑнланӑ. Ку 2009–2014 ҫулсенче пулнӑ.
Ҫуртсенче куллен йӑла техники, телевизор, ытти электроприбор ӗҫленӗ, пӑрӑхсем ӑшӑннӑ. Ҫавӑн пекех темиҫе ҫын пурнӑҫне сӑнарламашкӑн сывлӑша ӑшӑ тата нӳрӗк кӑларакан ятарлӑ машина ӗҫленӗ.
Сӑнава мӗн тӗллевпе ирттернӗ-ха? Ҫуртсенчен пӗри ресурссене перекетлемен ҫемье пулнӑ. Иккӗмӗшӗ, хирӗҫ лараканни, пачах тепӗр майлӑ — йӑлтах перекетленӗ. Виҫҫӗмӗшӗ перекетлемен те, ытлашши расхутламан та — хӑйне май пурӑннӑ.
«Транжирсемпе» «экономистсен» коммуналлӑ счечӗсене танлаштарсан ҫакӑ паллӑ пулнӑ: иккӗмӗшӗсен, АПШри кил хуҫалӑхӗпе танлаштарсан, тӑкак 4 хут сахалрах.
Сӑнава ҫынсене хутшӑнтарман. Вӗсем вырӑнне роботсем пулнӑ, мӗншӗн тесен тӗпчевҫӗсем ҫуртсене кирек хӑш вӑхӑтра та кӗрсе пӑхасшӑн пулнӑ.
+8.3 °C