Олег Николаев депутат

Утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗнче РФ Патшалӑх Думин депутачӗн Анатолий Аксаковӑн йышӑну пӳлӗмӗнче чӑваш парламенчӗн депутачӗ Олег Николаев «ҫавра сӗтел» ирттернӗ. Олег Николаева Чӑваш Ен Элтеперӗ пулма «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти кандидата тӑратнӑччӗ.

Тӗлпулу суйлавпа ҫыхӑннӑ тесе шухӑшлама пулать-тӗр, анчах Виталий Станьял пӗлтернӗ тӑрӑх, унта суйлав пирки те, экономикӑпа хысна пирки те мар, наци политики пирки сӑмахланӑ. Ҫав шутра демографи, ассимиляципе дессимиляци, вӗренӳ, культура, чӗлхе, литература тата ӳнер пирки-мӗн.

«Ҫавра сӗтеле» пынӑ ЧПУ профессорӗ, экономика ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Анатолий Яковлев тӑван халӑхӑн ӑс-хакӑл пурнӑҫне тишкернӗ иккен. Вӑл хускатнӑ темӑна Чӗмпӗрти таврапӗлӳҫӗ Дмитрий Кузьмин, Хусанти шурсухал Олег Александров, хамӑр республикӑри экономист Сергей Петров, Николай Максимов писатель, Владимир Карсаков режиссер малалла тӑснӑ.

Нумаях пулмасть Чулхула облаҫӗнчи Автозавод районӗнчи Ҫамрӑксен канупа культура центрӗнче чӑваш Акатуйӗ иртнӗ. Уява «Чулхулан чӑваш наци культура вырӑнти автономийӗ» общество организацийӗ Чулхула хула Думин депутачӗ Владимир Амельченко пулӑшнипе йӗркеленӗ.

Уявра ЧНК Президиумӗн пайташӗ, «Чӑваш xӗpapӑмӗ» комитет ертӳҫи Нина Петрова, «Иран чӗлхиллӗ халӑхсен конгресӗ» Чулхулари халӑх организацийӗн ертӳҫи Эрадж Боев тата вырӑнти обществӑлла хӑй тытӑмлӑхӗн ертӳҫи Вера Белякова саламланӑ.

«Кӑҫалхи аслӑ Акатуйӑн тӗллевӗ Чулхула облаҫӗнче пурӑнакан чӑваш халӑхӗн ырӑ йӑли-йӗркипе мешехине упраса хӑварасси тата тӗрлӗ халӑх хутшӑнавӗсене пуянлатса аталантарасси пулчӗ», — тенӗ иккен Чулхулари чӑваш наципе культура автономийӗн ертӳҫи Алина Артемьева. Кун пирки ЧНК сайтӗнче конгрес Президиумӗн тата вӗренӳпе ӑслӑлӑх комитечӗн пайташӗ Геронтий Никифоров пӗлтерет.

«Ҫыхӑнура» канашлури сӑн

Ҫумӑр вӑраха кайнӑран ҫулсем те шар кураҫҫӗ иккен. Паян, утӑ уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Шупашкарти Киров урамӗнчи асфальт ҫул шӑтӑкланнӑ.

Вӑл Явӑшпа Карачура ялӗсен хушшинче. Унтан водительсем М-7 ҫул ҫинче «пӑкӑ» пулсан ҫӳреме юратаҫҫӗ. Ҫулӗ лайӑхах мар пулсан та унтан хулана кӗме пулатчӗ-ха.

Максим Майоров паян 11 сехетре кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнчен Явӑш еннелле кайнӑ. Унччен те пулмасть — вӑл пысӑк шӑтӑка асӑрханӑ. Ку ӑна, паллах, хӑратнӑ. Анчах Максим шӑтӑкран пӑрӑнма ӗлкӗрнӗ. Максим шӑтӑка ҫитес вӑхӑтра сапласса шанать. Е асӑрхаттару палли те пулин лартмалла. Унсӑрӑн унта авари пуласси те инҫех мар.

Ҫул ҫинчи хӑрушӑ лару-тӑру пирки Шупашкар хула администрацине тата предприяти ӗҫченӗсене пӗлтернӗ. Ҫитес вӑхӑтра ҫав ҫул ҫинчи лару-тӑрӑва сирессе шанаҫҫӗ те…

Мускав облаҫӗнчи Ерино поселокӗнче ҫӑмӑл атлетика енӗпе Раҫҫей Кубокӗ иртет. Унта пирӗн ентеш Альбина Чинчикеева ылтӑн медаль ҫӗнсе илме пултарнӑ.

Ку пирӗн ентешсен пӗртен пӗр награди мар. Чӑваш Ен чысне хӳтӗлекен Виктория Иванова чӑрмавлӑ 3000 метра чупса финиша виҫҫӗмӗш ҫитнӗ. Альбина Чинчикеева вара 1500 метра парӑнтарса пӗрремӗш вырӑна тухнӑ.

Таллинра вара юниорсен хушшинче Европа чемпионачӗ иртет. Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине 80 юниор кӗнӗ. Паян каҫхине хӑвӑрт утакансем 20 ҫухрӑмлӑ дистанцире тупӑшӗҫ. Унта Чӑваш Ен спортсменӗсем Кирилл Фролов тата тӗнче класлӑ спорт мастерӗ Надежда Сергеева Европа чемпионачӗн наградине илессишӗн старта тухӗҫ.

Аса илтерер: Надежда Сергеева Шупашкарта иртнӗ Раҫҫей чемпионатӗнче юниорсен хушшинче 20 ҫухрӑмлӑ дистанцире ӑмӑртса пиллӗкмӗш пулнӑ. Кирилл Фролов вара ҫав дистанцирех финмша тӑваттӑмӗш ҫитнӗ.

Ҫӗрпӳ районӗнчи Каткасси ҫыннисем вара ял уявне питӗ илемлӗ вырӑнта — ҫӳллӗ хырсен хушшинче — ирттернӗ. Уява йӗркелес ӗҫе хӑй ҫине ҫак ялта хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ Валентин Иванов илнӗ.

Малтанах уява пухӑннисене ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Иван Данилов саламланӑ. Вӑл ҫак уява йӗркелекенсене уйрӑммӑн тав тунӑ.

Уява Шупашкартан та хӑна килнӗ. Каткассисене ЧР тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Вячеслав Оринов саламланӑ.

«Кӑмӑл» пултарулӑх ушкӑнӗ ентешӗсене концертсемпе савӑнтарнӑ. Пӗр уяв та вӗсемсӗр иртмест. Халӑх Василий Степанов композиторӑн юррисене уйрӑмах кӑмӑлласа итленӗ.

Уява килнисем халӑх вӑййисене, спорт ӑмӑртӑвӗсене хутшӑнма пултарнӑ.

Утӑн 9-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Мӑнҫырма ялӗ уява пухӑннӑ. Вӗсен те ял кунне паллӑ тӑвасси йӑлана кӗнӗ.

Уяв «Ӗмӗт» фольклор ансамблӗ «Ай-хай улма йывӑҫҫи» юрӑ юрланипе пуҫланнӑ. Концерта вӗсем К.Иванов ҫулталӑкне тата Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнине халалланӑ. Яланхи пекех мӑнҫырмасене ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ В.Н.Семенов саламланӑ.

Общество ӗҫне хастар хутшӑннӑшӑн, чӑваш халӑх йӑли-йӗркине хисеплесе ӑна аталантарнӑшӑн вулавӑш заведующийне О.Ильинана, клуб заведующине Э.Кузнецовӑна, Л.Романова культйӗркелӳҫӗне грамотӑпа чысланӑ.

Мӑнҫырмасене саламламашкӑн сумлӑ хӑнасем ҫитнӗ. Вӗсем чи маттур та хастар ҫынсене тав ҫырӑвӗсемпе, парнесемпе чысланӑ.

Шупашкарти Вӑрмарсен ентешлӗхӗн президенчӗ Юрий Филиппов клуб заведующийне диск тата Мӑнҫырма ялӗн гимнӗн текстне парнеленӗ. Унтан Юрий Михайлович ял гимне пӗрремӗш хут юрланӑ.

Мӑнҫырмасен уявӗнче концерт пуян пулнӑ. Юрӑсем таврана тахҫанчченех янӑраттарнӑ…

Сӑнсем (53)

Питравра Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Кивӗ Атикасси ял тӑрӑхӗнче те Питрав кунне ирттернӗ. Пӗчӗк Яманкасси ялӗнче пурӑнакансем япӑх ҫанталӑка пӑхмасӑрах пӗрле савӑннӑ.

Ентешӗсене ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Юрий Чертов чунран саламланӑ. Уяв вырсарникуна лекнӗрен ҫынсем пухӑнкаланӑ. Питравра яманкассисем ял кунне паллӑ тунӑ.

Уявра вӗсем вӑйӑ картине тӑнӑ, юратнӑ юрӑсене итленӗ. Вӗсене «Шупуҫ» фольклор ушкӑнӗ шӑрантарнӑ.

Ял ҫыннисем валли вӑйӑсемпе конкурссем йӗркеленӗ. Ҫынсем михӗсемпе ӑмӑртса чупнӑ, вӗрен туртнӑ…

Хӑнасем пурте чӑваш шӳрпине ҫисе пӑхнӑ. Ӑна ҫавӑнтах пысӑк хуранта пӗҫернӗ. Уявра кашни килте тенӗ пекех пуян сӗтел хатӗрленӗ, тӑванӗсене хӑналанӑ.

Ӗнер, Питрав кунӗнче, чылай районти ялсенче уявсем йӗркеленӗ. Хӑшӗсем ҫак уява палла тӑвассине йӑлана кӗртнӗ.

Комсомольски районӗнчи Вӑрманхӗрри Чурачӑк ялӗнчи ҫынсем те ҫулсерен Питравра пӗрле пухӑнаҫҫӗ. Кӑҫал та уява аслисем те, вӗтӗр-шакӑр та пухӑннӑ.

Пурте уяв лапамне наци тӗррипе илемлетнӗ тумсемпе пынӑ. Ватти-вӗтти вӑйӑ картине тӑрса чӑваш юррисене шӑрантарнӑ, ӗлӗкхи вӑйӑсене вылянӑ. Ватӑсем те ачасем пекех савӑннӑ.

Уяв чӑннипех те лайах иртнӗ, мӗншӗн тесен пурте кӑмӑллӑ юлнӑ. Куншӑн ентешӗсем ял клубӗн культйӗркелӳҫине Елена Степановӑна тата клуб канашне тав тунӑ.

Вӑйӑ карти вӗҫленсен уяв сӗтелӗ хатӗрленӗ. Хӑнасене ҫырла кукӑлӗпе сӑйланӑ.

Сӑнсем (15)

Паян, Питравра, Йӗпреҫ районӗнчи Смычка тата Ирҫе Малиновки ялӗсем уява пухӑннӑ. Смычка клубӗ умне ватӑсем те, ачасем те пухӑннӑ.

Уява юнашар ялсенчи ҫынсем те килнӗ. Чи малтан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Сергей Карсаков тухса калаҫнӑ. Вӑл уява паллӑ тӑвасси йӑлана кӗнине палӑртнӑ, пурне те тулли кӑмалпа савӑнма ӑнӑҫу суннӑ.

Ял ҫыннисене район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Чугаров та килнӗ. Вӑл вара ҫынсене спорт мероприятийӗсенче ҫитӗнӳсем тума вӑй суннӑ. Николай Петрович Альбина Михетовӑна Йӗпреҫ районӗн грамотине панӑ.

Волейбол лапамӗнче тупӑшу хӗрӳ иртнӗ. Уяв вӗҫӗнче пурте сӗтел хушшине ларса шӳрпепе хӑналаннӑ.

Сӑнсем (13)

Кирилл ҫемйипе

Чӑваш Енре арҫын ача пулӑшнипе темиҫе ҫын ҫунса вилесрен хӑтӑлнӑ. Арҫын ачан ӗҫӗ чӑннипех те паттӑрла. Вӑл килтисене вӑхӑтра вӑратса хӑрушлӑх пирки пӗлтернӗ.

Кирилӑн ҫемйи Канашра пурӑнать. Анчах ҫулла вӗсем Шаккӑл ялне куҫнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ 14-ри ачине кӗҫӗннисене пӑхма хушса хӑварать. Хӑйсем вара ӗҫе ҫӳреҫҫӗ.

Ҫав кун Кирилл пуринчен те маларах вӑраннӑ. Урама тухсан вӑл сарай тӑрринче тӗтӗм йӑсӑрланнине асӑрханӑ. Ача кунашкаллине телевизорпа курнине аса илнӗ. Ҫавӑнпа вӑл ыттисене вӑратмаллине чухланӑ. Пӳрте кӗрсе вӑл пиччӗшӗпе аппӑшне вӑратнӑ.

Ял ҫыннисем пушарнӑйсене чӗннӗ. Халӑх ҫав вӑхӑтра пӳрт патне пынӑ ҫулӑма сӳнтерме тӑрӑшнӑ. Тахӑшӗ пӳртре газ баллонӗ пурри пирки аса илнӗ. Телее, пушарнӑйсем вӑхӑтра ҫитнӗ, ҫулӑма сӳнтернӗ. 4-ри Кирила пула вара никам та шар курман. Сарай тӗппипех ҫунса пӗтнӗ.