Ҫитес уйӑхран, раштавӑн 1-мӗшӗнчен, Шупашкарта ҫӗнӗ маршрут уҫӑлӗ. Вӑл Геннадий Айхин проспектне («Садовый» микрорайон) Старт урамӗпе («Ҫӗнӗ хула» микрорайон) ҫыхӑнтарӗ.

65-мӗш маршрутлӑ автобус Айхи проспекчӗпе, Дементьев, Богдан Хмельницкий, Юлиус Фучик, Калинин урамӗсемпе, Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗпе кайса Старт урамне ҫитӗ. Каялла та ҫав маршрутпах ҫаврӑнса ҫитӗ.

Кунсӑр пуҫне маршрут ирхи 9 сехетрен пуҫласа каҫхи 5 сехетчен Чапаев, Николаев урамӗсемпе ҫӳрӗ. Ку маршрута Шупашкарти пӗр усламҫа шаннӑ.

Паян республикӑн премьер-министрӗ Иван Моторин туризма аталантарассипе ӗҫлекен канаш ларӑвне ирттернӗ.

ЧР культура министрӗн ҫумӗ Иван Иванов Чӑваш Енри туризм рынокӗ лайӑх кӑтартусемпе палӑрнине асӑннӑ. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан ҫитӗнӳ 25 процент пулнине каланӑ. Туризма аталантарассипе ӗҫлекен организацисем 110 пин ҫынна пулӑшу кӳнӗ. Тӑвайӗнче, Йӗпреҫре, Елчӗкре туризм кирлӗ пек шайра йӗркеленсе аталанса пырать.

Ӗҫлесе ҫитерейменни те пур. Чӑваш Енре 40 ытла турфирма, анчах та вӗсем Раҫҫейӗн пӗрлӗхлӗ базинче ҫук-мӗн. Иван Моторин Чӑваш Ен Культура тата Экономика министерствисене маршрутне йӗркене кӗртме хушнӑ.

Ларӑва пухӑннисем ҫавӑн пекех ҫитес, 2016-мӗш ҫул, валли тӗрлӗ курав планне те ҫирӗплетнӗ.

Паян «Елена» пасарта ҫулӑм алхаснӑран ҫур хула «пӑкӑпа» тулнӑ, чылай ҫын кирлӗ ҫӗре питӗ кая юлса ҫитнӗ.

Пушар ирхи 7 сехет тӗлӗнче тухнӑ. Малтанах тавар контейнерӗсем ҫунма пуҫланӑ. Ҫулӑм самаях алхаснӑ. Пасарта пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗр ҫыннӑнах ултӑ контейнер ҫунса кайнӑ. Унта пралук, лак, сӑрӑ сутнӑ вӑл. Тӗнче тетелӗнче хӑш-пӗр ҫӑлкуҫра пӗлтернӗ тӑрӑх, контейнерсен ҫав хуҫине васкавлӑ медпулӑшу машинипе пульницӑна илсе кайнӑ. Чӗрепе аптӑраса ӳкнӗ имӗш вӑл.

Пасар ӗҫченӗсем каланӑ тӑрӑх, ҫулӑм кайран обой сутӑнакан палаткӑна куҫнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар электропралука пула тухнӑ.

Пасарта ӗҫлекенсен пӗри тӗнче тетелӗнчи хыпар айне комментари хӑварнӑ: «Ҫак пасарта ӗҫлетӗп. Хуҫи ирех килчӗ. Контейнера уҫрӗ, ҫутӑ ҫутрӗ те кофе е чей илме кайрӗ. Унтан килсен иккӗмӗш контейнерне уҫрӗ, унтан ҫулӑм тӑрук тухрӗ. Ахӑртнех, пралука пула пушар тухнӑ».

«Про Город» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх вара, ҫав хуҫа пульницӑра мар, ӑна пасар администрацийӗнче курнӑ.

Пушара 10 сехет тӗлне ҫеҫ сӳнтернӗ.

Нумаях пулмасть республикӑра виҫӗ ҫын ром ӗҫнӗ хыҫҫӑн вилни пирки чылай калаҫрӗҫ. Халӑхра сас-хура тухнӑ тӑрӑх, хӗрпе каччӑ реанимацире вилнӗ. Ишлейре хӑнара пулнӑ хӗрарӑм вара Кӳкеҫ пульницинче куҫне хупнӑ.

Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тӑватӑ ҫынна айӑплӑ тесе шутлаҫҫӗ. Вӗсене аслӑ суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн тытса чарнӑ.

Ҫакна тума пултарнӑ тӑватӑ ҫынна кӗске вӑхӑтрах тытса чарнӑ. Вӗсен йышӗнче — коммерци организацийӗн тӗп директорӗ, унӑн амӑшӗ, еркӗнӗ тата вӗсен пӗлӗшӗ.

Прокуратура пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсене Пуҫиле кодексӑн 238-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе килӗшӳллӗн 10 ҫул таранах йӗплӗ пралук леш енне ӑсатма пултараҫҫӗ.

«Ирӗклӗх» общество организацийӗ влаҫа Чӑваш Енре Улӑп скульптурине лартма сӗнсе ҫыру янӑ пулнӑ. Ӑна Етӗрне районӗнчи М-7 ҫул хӗррине лартма сӗннӗ.

Нумаях пулмасть ЧР Министрсен Кабинечӗ ҫырӑва хуравланӑ. Чӳкӗн 23-мӗшӗнче янӑ ҫырура ЧР Правительствин председателӗн ҫумӗ Алла Салаева алӑ пуснӑ.

«ЧР Правительстви мифологи сӑнарӗсен палӑкӗсене лартма хирӗҫ мар. вӗсем халӑх историне кӑтартаҫҫӗ пулсан кирлӗ. Анчах, пирӗн шухӑшпа, сӑнарсен пӗлтерӗшӗ Чӑваш Ен шайӗнче кӑна мар, Раҫҫей шайӗнче те пултӑр», — тенӗ унта. Вырӑсла вариантне те илсе кӑтартар. «Правительство ЧР не против установки на территории ЧР новых памятников значимым мифологическим персонажам прошлого. Памятники нужны, если они отражают важную страницу истории народа. Однако в выборе персонажей для памятника нужно, на наш взгляд, руководствоваться значимостью героя в масштабах не только Чувашии, но и страны (как бы она ни называлась в разные времена), а также необходимостью увековечения имен людей, которые жили на нашей земле, прославляли наш чувашский край. Безусловно, это воины, защищавшие нашу страну в разные времена от захватчиков; это наши деды и прадеды, возрождавшие нашу страну из руин Великой Отечественной войны».

Малалла...

Паян ирхине Шупашкарта вырнаҫнӑ «Елена» ярмӑрккӑра пушар тухнӑ. Ҫулӑм контейнерсемлӗ пайра алхаснӑ. Халӑх пӗлтернӗ тӑрӑх хура тӗтӗм хулан чылай пайӗнче курӑннӑ.

Пушар сӳнтерекенсем вырӑна хӑвӑрт ҫитнӗ, пушара алхасма паман. Ҫавах та темиҫе контейнерти пурлӑх ҫулӑма пула сиенленнӗ. Пушара сӳнтернӗ май Фёдор Гладков урамне хупӑрласа хунӑ пулнӑ, вӑл микрорайонтан ӗҫ вырӑнне ҫитме палӑртакансене урӑх маршрутсем суйлама сӗннӗ.

Ҫӗрпӳ районӗнчи Кӑнарти чи кивӗ ҫурта тинех юсама тытӑннӑ. Ӑна капюсав программипе килӗшӳллӗн юсанӑ.

Икӗ хутлӑ ҫурт юсав хыҫҫӑн самаях ҫӗнелнӗ. Унччен ҫынсене хӑрӑк пӑрӑхсем, кивӗ электропралук канӑҫсӑрлантарнӑ. Халӗ вара ку йӑлтах — хыҫра.

Подъездсенче электроэнергие перекетлес тӗллевпе ятарлӑ лапмӑсем лартнӑ. Электрощитовой те ҫӗнӗ. Ҫавӑнпа халӗ электросеть хваттерсенче йӗркеллех ӗҫлӗ.

Ҫуртра 15 ҫемье пурӑнать. Пурте халӗ кӑмӑллӑ. Ҫурт тӑррине ҫеҫ улӑштармалли юлнӑ. Унран шыв анать. Ҫынсем ӑна кӑҫал юсасса кӗтеҫҫӗ. Тӳре-шара шантарать-ха та…

Район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Андрей Кириллов каланӑ тӑрӑх, капюсава 15 ҫуртра ирттернӗ. Пӗтӗмпе 2 миллион та 200 пин тӑкакланӑ. Аукцион ирттернипе 827 пин тенкӗ перекетлеме май килнӗ.

Анчах халӗ капюсавшӑн пурте укҫа хывмаҫҫӗ. Республикипе илес тӗк, Ҫӗмӗрле, Тӑвай, Етӗрне районӗсенче халӑхӑн 30 проценчӗ ҫеҫ тӳлет.

«Эксмо» издательство хӑйӗн сайтӗнче Раҫҫей пирки чи лайӑх каласа кӑтартакан кӗнекене палӑртма ыйтӑм йӗркеленӗ. Ыйтӑма Раҫҫейри Литература ҫулталӑкне халалланӑ.

Издательствӑн ыйтӑмне хутшӑннисен шучӗпе Раҫҫей пирки пуринчен лайӑх каласа кӑтартакан кӑларӑм — Лев Толстойӑн вилӗмсӗр «Война и мир» (чӑв. Вӑрҫӑ тата тӗнче) романӗ.

«Война и мир» роман-эпопейӑна хамӑр ҫершыври авторсен 25 ӗҫӗнчен суйласа илнӗ. Вӗсен хушшинче Николай Лесков, Михаил Салтыков-Щедрин, Лев Толстой, Федор Достоевский, Александр Пушкин, Борис Пастернак, Михаил Булгаков тата ытти классик хайлавӗсем пулнӑ. Сасӑлава 5 пин ытла ҫын хутшӑннӑ. Иккӗмӗш вырӑна Михаил Шолоховӑн «Тихий Дон» (чӑв. Лӑпкӑ Дон) хайлавӗ тухнӑ, виҫҫӗмӗшӗнче — Николай Гоголӗн «Мертвые души» поэми.

Чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн ертӳҫи Иван Моторин «Этносла Чӑваш Ен» инвестици проектне пурнӑҫа кӗртес ыйтупа ӗҫлӗ канашлу ирттернӗ.

Аса илтеретпӗр, ку проект икӗ пайран тӑрать: Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш тӑрӑхӗнчи «Ясна» экоялтан тата Шупашкара 500 ҫул ятлӑ культурӑпа кану паркӗнче тӑвакан «Амазони» этнокомплексран.

Канашлӑва правительство пуҫлӑхӗн ҫумӗ Алла Салаева, культура министрӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Константин Яковлев, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хутшӑннӑ.

Константин Яковлев каланӑ тӑрӑх, паянхи куна «Амазони» этнокомплексра электричество, газ кӗртессипе тата ҫул тӑвассипе ӗҫлеҫҫӗ. «Яснара» вара ку ӗҫсене пӗтӗмпех пурнӑҫланӑ.

Республкиӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ӗнентернӗ тӑрӑх, «Чӑвашавтодор» предприяти хӑй ҫине илнӗ яваплӑха туллин пурнӑҫламан. Ҫавна кура Чӑваш Республикин Культура министерстви объектсенче транспорт инфратытӑмне пурнӑҫлама ҫӗнӗрен аукцион ирттерме палӑртнӑ. Иван Моторин подрядчиксене объектсене вӑхӑтра хута ямалли, ӗҫ графикне пӑсма юраманни пирки ҫирӗп асӑрхаттарнӑ.

Малалла...

Авраам Бурундуков композитор

Авраам Бурундуков ҫичӗ теҫетке ҫул тултарать. Ун пек ҫынсен хушаматне асӑнсанах палласа илме пулать те хыпар пуҫламӑшӗнче вӑл кам иккенне юриех палӑртмарӑм.

Ҫапла, сӑмахӑм шӑпах ун, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Ҫеҫпӗл Мишши тата Митта Ваҫлейӗн премийӗн лауреачӗ Авраам Бурундуков пирки.

Хӑй тӗллӗн вӗреннӗ ҫак композитор пурнӑҫӗн самай сумлӑ пайне юрра-кӗвве халалланӑ. Культурӑпа ӳнерте татӑ теҫетке ҫул ытла тӑрӑшнӑ вӑхӑтра унӑн хайлавӗсем Чӑваш патшалӑх академи симфони капеллин, Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн, районсемпе хуласен хорӗсенче репертуарӗнче янӑранӑ. Хор тата уйрӑм ҫын валли ҫырнӑ, ҫавӑн пекех инструмент ҫемми Чӑваш радиопа телевидени фондӗнче упранаҫҫӗ.

Раштавӑн 9-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче унӑн пултарулӑх каҫӗ иртет. Уяв 18 сехет те 30 минутра пуҫланать.