Шупашкар хула администрацийӗ ӗҫ укҫине конвертра тӳлекенсемпе ҫивӗчрех кӗрешме шухӑшлать. Ҫак ӗҫе хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хушнипе пуҫарнӑ иккен. Кун пирки Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче хула администрацийӗ хыпарланӑ.

«Хӗрӳ линие» администрацин экономика, прогнозлассин тата социаллӑ-экономика аталанӑвӗн пайӗнче уҫнӑ. Унӑн номерӗсем темиҫе те: 23-50-84, 23-50-88, 23-50-89. «Хӗрӳ лини» тунтикунтан пуҫласа эрнекунччен, ирхи 8 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен, ӗҫлет.

Шупашкар тӳре-шари шухӑшланӑ тӑрӑх хальхи вӑхӑтра нумай организаци тата уйрӑм усламҫӑ хыснана тата бюджет мар фондсене сахалтарах тӳлес тесе ҫынсене ӗҫе илнӗ чух ӗҫ килӗшӗвӗ тумасть, шалӑва официаллӑ майпа куҫармасть. Кун пек хӑтланни хыснана шар кӳнисӗр пуҫне ҫынсене хӑйсене те меллех мар. Паянхи шалупа социаллӑ тӳлевсем ҫыхӑннӑ-ҫке, ҫав шутра — пулас пенси виҫи те.

Куҫса ҫӳрекен пункта савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ самант

Ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнче Шупашкар районӗнчи тӗп вулавӑш тытӑмӗнче Л.Н. Толстой ячӗллӗ республикӑри суккӑррисен ятарлӑ вулавӑшӗн куҫса ҫӳрекен пунктне уҫнӑ.

Кӳкеҫри вулавӑш пуҫлӑхӗ Галина Тимофеева начар куракансем тахҫанах ун пек пункт пирки ӗмӗтленнине пӗлтерет. Халӗ вара начар куракансем тинех кӗнекепе паллашма пултарӗҫ. Вӗсене Брайль шрифчӗпе пичетленӗ, хӑшӗсене аудиомеслетпе хатӗрленӗ, виҫҫӗмӗшсене шултра шрифтпа пичетленӗ. Л.Н. Толстой ячӗллӗ вулавӑш начар куракансем валли хӑй те кӗнекесем кӑларать. Сӑмах май каласан, вилӗмсӗр «Нарспи» поэмӑна та Брайль шрифчӗпе кун ҫути кӑтартнӑ.

Вулавӑшӑн куҫса ҫӳрекен пунктне уҫнӑ май йӗркеленӗ курава та Константин Ивановӑн паллӑ ҫак кӗнекине илсе пынӑ.

Раҫҫее мигрантсен япалапа кӑна мар, экзамена хатӗрленсе те килмелле

Раҫҫее ӗҫлеме килес текенсене кӑткӑсрах экзамен тыттарма пуҫласшӑн.

Аса илтеретпӗр, ют ҫӗршыв ҫыннисене экзамен тыттарас йӑла кӑҫалхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗнӗччӗ. Пирӗн ҫӗршывра ӗҫлесе пурӑнас текенсен вырӑс чӗлхипе, историпе тата право никӗсӗпе пӗрлехи тӗрӗслев витӗр тухмаллаччӗ. Ӑна ӑнӑҫлӑ хуравласан ҫавна ӗнентерекен сертификат параҫҫӗ.

Малашне экзамена тата кӑткӑслатасшӑн. Ҫӗршыв историйӗ пирки каласан, мигрантсен, сӑмахран, пӗлтӗр Раҫҫейпе Крымпа Севастополь пӗрлешнине те пӗлмелле. Мигрантсен словарь пуянлӑхне те ӳстересшӗн. Ӗҫлеме кӑна килекенсене малтанхиллех 950 сӑмах та ҫителӗклӗ-ха, анчах пурӑнма юлас тесен 1250 сӑмах пӗлмеллех.

Ҫӗнӗ йышши теста кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытма пуҫлаттарасшӑн.

Василий Ржанов ҫыравҫӑ

Паян К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче Василий Ржанов ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа пӗр ӗмӗр ҫитнине асӑнса каҫ ирттернӗ. Вӑл драма хайлавӗсем кӑна мар, фельетонсем те, очерксем те, статьясем те ҫырнӑ.

Василий Ржанов — чӑваш драматургӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ. Вӑл Ленинградри театр институтне вӗренсе пӗтернӗ. «Союзпечать» организацин республикӑри уйрӑмӗнче, «Красная Чувашия» хаҫат редакцийӗнче, Чӑваш АССР Совнаркомӗ ҫумӗнчи искусство енӗпе ӗҫлекен управлени пуҫлӑхӗнче, «Советская Чувашия» хаҫат корреспондентӗнче, Халӑх пултарулӑхӗн республикӑри ҫурчӗн пуҫлӑхӗнче, Мире хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен чӑваш комитечӗн яваплӑ секретарӗнче ӗҫленӗ.

Асӑну каҫне СССР халӑх артистки, К.В. Иванов ячӗллӗ преми лауреачӗ Вера Кузьмина, «Хыпар» издательство ҫурчӗн пуҫлӑхӗ Валерий Туркай, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Иван Христофоров, Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Михаил Кондратьев, Чӑваш Республикин халӑх ҫыравҫи Денис Гордеев тата ыттисем хутшӑннӑ.

Малалла...

Илья Ишмуратов

Ҫак уйӑхӑн 1–5-мӗшӗсенче Улатимӗр облаҫӗнчи Струнино хулинче йывӑр атлетика енӗпе Раҫҫей чемпионачӗ иртнӗ. Унта ветерансене пухнӑ.

Штангӑна мамӑк ҫӗкленӗ евӗр йӑтса илме пултаракан ҫав маттурсем хушшинче чӑваш та пулнӑ. Пулнӑ кӑна та мар, унта хӑйне тивӗҫлипе кӑтартнӑ. Вӑл — Раҫҫейӗн Шалти ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑх инспекцийӗн ӗҫченӗ Илья Ишмуратов.

Маҫтӑрсен турнирӗсенче унччен темиҫе хутчен те призер пулса тӑнӑ пӑхаттир Раҫҫейӗн чемпионӗ ята пуҫласа тивӗҫнӗ. Ку титула ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекторӗ Илья Ишмуратов 105 килограмчченхи виҫе таякан спортсменсен хушшинче ҫӗннӗ. Двоеборьен пӗтӗмӗшле виҫине илсен вӑл 250 килограмм ҫӗкленӗ. 45-ри йывӑр атлетшӑн ку пысӑк ҫитӗнӳ.

Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 70 ҫул ҫитнине халалласа Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче сцена ҫине «Ҫерем ҫинчи ҫиҫӗм» трагикомеди кӑларма хатӗрленеҫҫӗ. Премьерӑна ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче куракан патне ҫитерӗҫ. Пьеса авторӗсем — Анатолий Хмытпа Вячеслав Оринов.

«Ҫерем ҫинчи ҫиҫӗм» пӗччен фронтовикӑн шӑпипе паллаштарать. Оккупациленӗ Кейӳ хулинчен 1941 ҫулта Мирон мучи выҫӑ ачасене ҫӑлса партизан отрядне ӑсатнине унпа пӗр ял ҫыннисем пӗлмеҫҫӗ те иккен. Чылай ҫул иртсен Мирон мучие хӑй вӑхӑтӗнче вӑл ҫӑлнӑ пӗр тӑвансем шыраса тупаҫҫӗ.

Трагикомедин жанрӗ тӗп сӑнарӑн тата ӑна пӗлекенсен чун хевтине ӑнланма май парать тесе пӗлтереҫҫӗ театрта.

Рольсенче Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ Василий Павлов, Чӑваш Республикин халӑх артистки Лидия Красова, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Владимир Григорьев, Николай Дмитриев, Станислав Владимиров, Александр Степанов, Ирина Архипова, Венера Пайгильдина, Ольга Почалкина, Светлана Дмитриева тата ыттисем выляҫҫӗ.

Хӗрлӗ Чутай районӗнче Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ ятпа, Раҫҫейре Литература ҫулне, Чӑваш Республикинче Константин Васильевич Иванов ҫулталӑкне халалласа «Ҫуралнӑ ҫӗршывшӑн чӗремӗр юрлать» смотр-отчет пырать. Черетлӗ концерт-уяв Штанашра иртрӗ. Штанашри Культура ҫурчӗ ҫумӗнчи юрӑ-ташӑ ӑстисем пухӑннисене хӑйсен пултарулӑхӗпе паллаштарчӗҫ.

Штанашри халӑх артистсене яланах хавас, концерт курма таврари ялсенчи ҫынсем те ятарласа килнӗ. Вӗсене валак умӗнче тӑракан Сетнерпе Нарспи сӑнарӗсем кӗтсе илчӗҫ. Залӑн сылтӑм енче ҫӗрпӳрт, кунта вӑрҫа хутшӑннӑ фронтовиксен сӑнӗсем, вӗсен мӑнукӗн мӑнукӗсен вӑрҫӑ темипе ӑсталанӑ самолет-танк-корабль макечӗсем. Кӗнеке тусӗсем «Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул» тата «К.В. Иванов ҫулталӑкӗ» кӗнекесен куравӗпе паллашма пултарчӗҫ, кунтах вырӑнти ҫыравҫӑн кӗнекисем. Хӑнасем вырӑнти алӑстисен ӗҫӗсемпе паллашма пултарчӗҫ. Диана Майорова ӳкерме юратать, вӑл хӑй юратнӑ кӗнекери геройсене сӑнарланӑ. Вера Мажукова, Раиса Сидорова, Елизавета Никитина, Зоя Прокопьева, Светлана Ефремова тата Вера Парикова алӗҫ ӑстисем — вӗсен ӗҫӗсем тӗлӗнмеллипех тӗлӗнтереҫҫӗ.

Малалла...

Ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Канашри культура ҫуртне ҫамрӑк вулавҫӑсем пухӑннӑ. Мӗн тӗллевпе? Унта «Чӗрӗ сӑмах» республика конкурсӗ иртнӗ.

Конкурса район конкурсӗсенче ҫӗнтернӗ яш-хӗр хутшӑннӑ. Унта Канаш, Йӗпреҫ, Тӑвай районӗсенчен, Канаш хулинчен килнӗ.

Жюрире сумлӑ ҫынсем ларнӑ: ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи Иосиф Александрович Дмитриев, ЧР тава тивӗҫлӗ артистки Раиса Николаевна Полякова, ЧР тава тивӗҫлӗ артисчӗ Владимир Николаевич Григорьев.

19 ҫулти Женя Тихонов Канаш районӗнчи Ачча ялӗнчен килнӗ. Вӑл Петӗр Хусанкайӑн «Эпир пулнӑ, пур, пулатпӑр!» сӑввине вуланӑ. Конкурс хыҫҫӑн конкурсҫӑсене сӳтсе явнӑ. Иосиф Александрович каланӑ тӑрӑх, вӗсем уйрӑмах Евгений Тихоновпа кӑмӑллӑ юлнӑ. Женя пӗчӗк йӑнӑш кӑна тунӑ. Анчах Иосиф Александрович ӑна мӗнле тӳрлетмеллине каланӑ.

Конкурсҫӑсем ЧР тава тивӗҫлӗ артисчӗсемпе хутшӑнма хавас пулнӑ. Пурне те «Чӗрӗ сӑмах» конкурсӑн сертификатне панӑ.

Сӑнсем (7)

Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа вӑхӑт нумай та иртмерӗ — ҫул ҫинче авари нумайланни сисӗнет. Ҫине ҫинех — авари. Кӳкеҫ ҫывӑхӗнче пулнӑ инкек те ав республика халӑхне кулянтарчӗ. Ҫул ҫинче ачасем шар курни вара пушшех те пӑшӑрхантарать.

ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ҫул ҫинче ачасемпе 16 инкек пулнӑ. Унта 18 ҫул тултарман 18 ача хур тӳснӗ.

Ытларах 18 ҫул тултарман ҫуран ҫӳрекенсем ҫине кӗрсе каяҫҫӗ-мӗн. Кӑҫал водительсем ача ҫине пырса кӗнӗ 9 тӗслӗхе шута илнӗ. 4 тӗслӗхӗ – ҫул урлӑ каҫмалли ятарлӑ вырӑнта. Тепӗр 5-шӗнче ачасем хӑйсем ҫул-йер правилине пӑснӑ.

Пирвайхи виҫӗ уйӑхра ҫул ҫинче 7 инкеке шута илнӗ. Унта 9 ача суранланнӑ. Ведомствӑра палӑртнӑ тӑрӑх, ытларах чухне ҫул ҫитмен ачасем урапа салонӗнче ятарлӑ хатӗрсӗр — ларкӑчсӑр — пулнӑ е пиҫиххипе ҫыхӑнман.

ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫул ҫинче авари ытларах тунтикун 12 сехетрен пуҫласа 15 сехетчен пулнӑ.

Ҫак кунсенче Етӗрне районӗнчи Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗнчи ветерансен канашӗн председателӗ Александр Афанасьевич Афанасьев 76 ҫул тултарнӑ. Ӑна уявпа ял тӑрӑхӗн администрацийӗн ӗҫченӗсем саламланӑ, ырлӑх, нумай ҫул пурӑнма сывлӑх суннӑ.

Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Константин Николаевич Михайлов Етӗрне районӗнчи ветерансен канашӗн председателӗн Алевтина Ивановна Абакумовӑн саламне вуласа панӑ, Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗн администрацийӗн ятӗнчен сӑвӑ кӗнекисем парнеленӗ.

Сӑвӑ тенӗрен. Александр Афанасьевич хӑй те сӑвӑсем ҫырать. Ҫак ӗҫе вӑл тивӗҫлӗ канӑва тухсан пуҫӑннӑ. Сӑввисене юрра та хывать вӑл. Александр Афанасьевич сӑвӑсен тӑватӑ пуххине кӑларнӑ. Халӗ пиллӗкмӗшне кун ҫути кӑтартма хатӗрленет. Вӑл Кӑкшӑмри вулавӑша «Чун юрлать тус-тӑванпа» кӗнеке парнеленӗ. Унта ытти авторпа пӗрле унӑн юррисем те кӗнӗ.

Александр Афанасьевичӑн шӑпи ҫӑмӑл пулман. Вӑл пӗчӗклех ашшӗ-амӑшӗсӗр юлнӑ. Хӑй тӑрӑшнипе вӗренсе тухнӑ, специальноҫ алла илнӗ. 40 ҫул ытла «Заветы Ильича» колхозра водительте ӗҫленӗ. Арӑмӗпе иккӗшӗ виҫӗ ачана ура ҫине тӑратнӑ.

Малалла...