Шупашкарти Мир проспектӗнче тӗлӗнсе каймалла «У Петровича» кафе пурӑнать. Ӑна йӗрке хуралҫисем те тарӑхаҫҫӗ, хула ҫыннисем те. Вӑл пур, пӗр уҫӑлнӑскер, ҫаплипех ӗҫлет.

Республикӑн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин Шупашкарти хӑш-пӗр кану учрежденийӗсем право йӗркине тата хӑрушсӑрлӑха пӑхӑнманнине Чӑваш Енӗн Элтеперӗ эрнесерен ирттерекен канашлура ҫӗртме уйӑхӗнчех палӑртнӑччӗ. Сӑмахне ҫирӗплетме пакунли тӗп хуламӑрти Мир проспектӗнче вырнаҫнӑ «У Петровича» кафене асӑннӑччӗ.

Хулара пурӑнакансемпе Шупашкарӑн сити-менеджерӗ Алексей Ладыков раштавӑн 8-мӗшӗнче тӗл пулсан та ҫынсем Петрович пирки аса илнӗ, кафене пула ӳсӗрсем ҫӳрени, шӑв-шав тӑнине пӗлтернӗ.

Тӗп хуламӑрӑн сити-менеджерӗ ку ыйтупа ӗҫлени пирки хуравланӑ. Хӑйӗн сӑмахӗнче вӑл раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа кунашкал кафесене ӗҫлемелли йӗркене ҫирӗплетни пирки каласа панӑ. Ҫӗнӗ саккунпа килӗшӳллӗн эрех ярса паракан хупахсенче пӗтӗмӗшле лаптӑкӗ 100 тӑваткал метртан сахалрах мар, лармалли сӗтелсен шучӗ саккӑртан кая мар пулмалла. Вӗсен 10-па 22 сехет хушшинче кӑна ӗҫлеме ирӗк пур.

Малалла...

Шорккари кинемисемпе мучисене конституци пирки ӑнлантараҫҫӗ

Ӗнер Раҫҫей Конституцийӗн кунӗ пулнӑ май Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центра пӑхӑнакан учрежденисенче ҫӗршывӑн тӗп саккунӗ пирки калаҫнӑ. Ваттисен ҫурчӗсенче хӳтлӗх тупнӑ кинеми-мучисене специалистсем Раҫсей Конституцине 1993 ҫулхи раштавӑн 12-мӗшӗнче йышӑннине аса илтернӗ. Унтанпа, паллах, улшӑну кӗртмен мар. Апла пулин те ҫӗршывӑн тӗп саккунӗ Раҫҫейӗпех сарӑлнӑ. Кун пирки Хыркассинчи кинеми-мучисене ваттисен ҫурчӗн ертӳҫи Валентина Сидорова ӑнлантарнӑ.

Шорккари ваттисен ҫуртӗнче пурӑнакансемпе те Конституци пирки калаҫнӑ. Унта «Закон, по которому мы живем» (чӑв. Унпа эпир пурӑнакан саккун) ятпа кӗнеке куравӗ йӗркеленӗ. Ҫуртӑн ертӳҫи Лариса Афанасьева Конституцинчи пайсемпе тата статьясемпе паллаштарнӑ. Аслисемпе вӑл викторина та ирттернӗ. Чи хастар хуравлакансене Раҫҫейӗн Конституцине парнеленӗ.

Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӑн «Оптимист» клубне ҫӳрекенсене районти тӗп вулавӑша илсе кайнӑ. Библиотекарьсем ватӑсене ҫӗршывӑн тӗп саккунӗпе паллаштарнӑ.

Малалла...

Этнофестиваль саманчӗ

Ӗнер, Раҫҫейӗн Конституци кунӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ «Дружба народов» (чӑв. Халӑхсен туслӑхӗ) фестиваль-конкурс ирттернӗ. Тӗрлӗ наци ҫынни пулнине тата тӗрлӗ тӗне ӗненнине пӑхмасӑрах пӗрне-пӗри хисеплессине, ытти халӑх культурине, йӑли-йӗркине хисеплессине ӳстерес тӗллевпе йӗркеленӗ. Кӑҫалхипе мероприяти пиллӗкмӗш хут иртет.

Этнофестивале ҫамрӑксем хӑйсен вӑйӗпе ирттернӗ. Кашни факультет тӗнчери пӗр-пӗр халӑх культури ҫинчен вунӑ минутлӑх хӑтлав хатӗрленӗ. Кӑҫал ҫамрӑксем Туркменистан, Япони, Шотланди, Аргентина, Греци тата хамӑр ҫӗршывӑн регионсен: Чӑваш Енӗн, Мари Элӗн, Тутарстанӑн, ҫавӑн пекех Кубань казакӗсемпе чикансен культурипе паллаштарнӑ.

Пӗчӗк шалуллисене Алексей Ладыков шеллет

Шалу пӗчӗккишӗн пӑшӑрханакан Шупашкар ҫыннисене хула администрацийӗ пуҫлӑхӗ хӑйӗн патне ӗҫе илнӗ. Сити-менеджер каланӑ тӑрӑх, 20, 30, 40 пин тенкӗ шалу тӳлекен вырӑнсем те пур-мӗн, анчах ҫав вакансисенчен пӗрин валли специалиста ҫын ҫур ҫул тупайманнине пӗлтернӗ. «Пирӗн пата ӗҫлеме килӗр», — тенӗ Алексей Ладыков.

Аса илтерер, хулара пурӑнакансемпе Алексей Ладыков сити-менеджер раштавӑн 8-мӗшӗнче Агрегат савучӗн Культура ҫуртӗнче, «Открытый город» (чӑв. Уҫӑ хула) проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май курнӑҫнӑччӗ. Хула администрацийӗ пуҫлӑхӗпе тӗл пуласшӑннисем лӑк тулли пуҫтарӑннӑ, холлта полици хурал тӑнӑ.

Вӑтам шалу 28 пине яхӑн тесен халӑх шавласа кайнине те эпир пӗлтернӗччӗ. Курнӑҫӑва хутшӑннӑ REGNUM информаци агентствин корреспонденчӗ хыпарланӑ тӑрӑх, сити-менеджер халӑхӑн самай пайӗ 20 пинтен сахалтарах илнипе килӗшнӗ. Ахаль хыснаҫӑсем хушшинче 20-шер, 30-шар пин илекенсем те, 13 пин тенкӗллисем те пуррине вӑл тунман. «Пӗчӗк шалуллисене, 7 пин тенкӗ илекенсене, хӗрхенетӗп. Ҫавӑнпа та кам пуласси пирки шкултанах, университетранах шухӑшламалла», — тесе хунӑ Алексей Ладыков.

Малалла...

Дмитрий Медведев премьер-министр ирттерекен селектор канашлӑвӗнче

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер Ӗренпурта РФ Правительствин Пуҫлӑхӗ Дмитрий Медведев ертсе пынипе иртнӗ селектор канашлӑвне хутшӑннӑ. Ҫӗршывра сывлӑха сыхлассипе туса ирттермелли ӗҫсене сӳтсе явнӑ май пирӗн республика ертӳҫи реабилитаци технологийӗсене усӑ курни кипкери ачасем вилессине чакарни пирки доклад тунӑ. Михаил Игнатьев каланӑ тӑрӑх, сывлӑх сыхлавӗ валли уйӑракан укҫан чӗрӗк пайӗ ытла ачасемпе амӑшӗсен сывлӑхне ҫирӗплетме оборудованипе ытти пурлӑха туянма, кадрсемпе тивӗҫтерме каять. Пӗчӗк ачасем вилесси вӑтамран юлашки 15 ҫул хушши чакса пырать. Пӗлтӗр, ав, пирӗн тӑрӑхра Раҫҫейринчен те пӗчӗк пулнӑ: шӑпӑрлансем вилессин коэффициенчӗ Раҫҫейре пин ача пуҫне 6,5; Федерацин Атӑлҫи округӗнче 6,1 пулнӑ; Чӑваш енре вара ку кӑтарту — 3,3. Юлашкинчен асӑннӑ цифра аталаннӑ ҫӗршывсенчи пек.

Докладпа тухса калаҫнӑ Михаил Игнатьев ача-пӑча пульницисене тӑвассипе тата юсаса ҫӗнетессипе ҫӗнӗ программа хатӗрлеме сӗнсе хӑварнӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗ асӑрханӑ тӑрӑх, нумайӑшӗ паян — 1960–1980-мӗш ҫулсенче хӑпартнӑскерсем, вӗсем хальхи пурнӑҫ ыйтнипе килӗшсе тӑмаҫҫӗ.

Малалла...

Татьяна Акимова биатлонистка

Пирӗн ентешӗмӗр, чӑваш биатлон шкулӗн воспитанници Татьяна Акимова асӑннӑ спорт енӗпе иртекен Тӗнче кубокӗн виҫҫӗмӗш тупхӑрне те хутшӑнӗ.

Виҫҫӗмӗш тапхӑр Чех Республикинче раштав уйӑхӗн 15–18-мӗшӗсенче иртмелле. Хӗрарӑмсенчен унта пирӗн ентешӗмӗрсӗр пуҫне Ольга Подчуфарова, Екатерина Глазырина, Анастасия Загоруйко, Светлана Слепцова хутшӑнмалла. Арҫынсенчен Раҫҫейӗн тренер йышӗ Антон Шипулина, Антон Бабикова, Максим Цветкова, Матвей Елисеева, Евгений Гараничева тата Дмитрий Малышкӑна кӗртнӗ.

Хальлӗхе чи пысӑк очколлисем — 288 баллӑ Мартен Фуркад хрантсус тата 277 очколлӑ Лаура Дальмайер нимӗҫ. Раҫҫей спортсменӗсенчен очко шучӗпе Антон Шипулин — 173 балпа виҫҫӗмӗш вырӑнта, 86 очколлӑ Екатерина Глазырина — 24-мӗш.

Хаклӑ вулаканӑм! Ҫак статьяна тимлӗн вуласа пыратӑн пулсан эп саншӑн савӑнмаллипех савӑнатӑп!

Ҫӗршывра укҫа-тенкӗ ҫитменнине пула пирӗн пуҫлӑхсем тӗрлӗ майпа перекетлеме тӑрӑшаҫҫӗ. Мӗн тӗлӗнмелли пур? Эсӗ те, хаклӑ вулаканӑмӑр, перекетлетӗн пуль-ха. Санӑн ту тупӑшу ыттисен пекех чакса пырать пуль-ха. Эсӗ те ыттисем пекех йӳнӗрех таварсем ҫине куҫма тӑрӑшатӑн, лавккара йӳнӗреххине суйлатӑн. Ҫак сӑлтавпах ӗнтӗ пирӗн тӳре-шара та чӑваш сӑмахӗсене перекетлет, вӗсемпе сайра хутра усӑ курать. Чӑваш сӑмахӗ ытла та «хаклӑ» мар-и?

Ҫавӑнпа та, хаклӑ вулаканӑмӑр, эпӗ саншӑн хӗпӗртетӗп! Савӑн, ҫак текста эпӗ ҫав тери «хаклӑ» чӑваш сӑмахӗсемпе ҫырса паратӑп, вӗсене вуласа сан чӑваш чуну килентӗр, канлӗх туптӑр! Эпӗ тӳре-шара мар, пуҫлӑх мар. Чӑваш сӑмахӗ «хаклӑ» тесе ӑна перекетлесе тӑмӑп!

Ку тӑрӑхлани пулчӗ ӗнтӗ, сӑмахӗ вара ман Ҫӗнӗ ҫул уявӗ тата чӑваш чӗлхипе усӑ курасси пирки. Ҫак уява илемлетнӗ чухне чӑваш чӗлхипе сахал хутра ҫеҫ усӑ курни пирки кашни ҫул ҫыраҫҫӗ, анчах ӗҫӗ вырӑнтан ниепле те тапранасшӑн мар.

Малалла...

Паян Правительствӑра планеркӑра чиновниксем планетари хута ярасси пирки калаҫнӑ. Ӑна ҫитес ҫул тума тытӑнасшӑн. Ӑҫта пулӗ вӑл?

Ку ыйту тавра чиновниксем нумай калаҫнӑ. Ахӑртнех, вӑл Шупашкарти А.Г.Николаев ячӗллӗ паркра пулӗ. Планетарие Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлта тума сӗнекенсем те пулнӑ. Анчах вӑл Шупашкартан тата Ҫӗнӗ Шупашкартан инҫе.

«Кунта сӑмах ҫӗр-ҫӗр миллион пирки пырать. Комплекса кунне темиҫе экскурси ирттерессишӗн ӗҫлеттермелле мар. Шуршӑлта ку ыйтӑва татса пама йывӑртарах пулӗ», — тенӗ Элтепер Администрацийӗн ертӳҫи Юрий Васильев.

Проектпа смета документацийӗ кӑрлач варринче хатӗр пулӗ. Унтан укҫа-тенкӗ уйӑрасси пирки шухӑшлӗҫ. Планетарий нумай функциллӗ комплекс пулӗ.

Йӗпреҫ районӗнчи Орёл ялӗнче икӗ ватӑ ҫын сӗрӗмпе чыхӑнса вилнӗ. 78 ҫулти тата 84-ри хӗрарӑмсем ун чухне мунча кӗнӗ.

84-ри кӳрши 78 ҫултискер патне мунча кӗме каҫнӑ. Вӗсен виллине ентешӗ асӑрханӑ. Мунча алӑкӗ уҫӑ пулни ӑна сисчӗвлентернӗ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ ӗҫе уҫӑмлатаҫҫӗ. Следовательсем ватӑскерсен кӗлетки ҫинче пусмӑрласа вӗлернӗ йӗрсем тупман. Халӗ суд-медицина экспертизи ирттереҫҫӗ.

Ҫӗрпӳ районӗнчи Сӑнав шкулӗнче агрокласс уҫӑлнӑ. Ку республикӑра — виҫҫӗмӗш агрокласс.

Сӑнав шкулӗнче аслӑ классенче ӑс пухакансем Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн вӗрентекенӗсем хатӗрленӗ ятарлӑ курс программипе вӗренӗҫ.

Академи ректорӗ Андрей Макушев каланӑ тӑрӑх, агроклассем ял хуҫалӑх профессийӗпе ҫеҫ ҫыхӑнман. Ку — ял хуҫалӑх продукцине хатӗрлесси те, яла аталантарасси те.

Сӑмах май, пӗрремӗш агрокласс Красноармейски районӗнчи Трак шкулӗнче уҫӑлнӑ. Иккӗмӗшӗ — Ишек тӑрӑхӗнчи Янӑш шкулӗнче.