Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Георгий Егоров

Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Георгий Егоров тӗлӗшпе (ӑна пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗнче арестленӗ хыҫҫӑн килте тытса усрамалла тунӑччӗ) алӑ пусманшӑн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Чӑваш Енӗн прокуратури хыпарланӑ тӑрӑх, Георгий Егоров хӑй килӗштермен строительство фирмин пуҫлӑхне ҫурта хута яма ура хунӑ. Кивӗ ҫуртран куҫарма тесе ҫав стройорганизаци муниципалитет саккасӗпе нумай хваттерлӗ ҫурт хӑпартнӑ. Анчах район администрацийӗн пуҫлӑхӗ актсене пусмасӑр тӑнӑ. Хута тытса чарнине пула застройщикӑн хыснаран илмелли 5 миллион тенкӗ ытла укҫана тархаслама тивнӗ.

Тарӑхнипе подряд организацийӗ суда тавӑҫпа ҫитнӗ. Унта тӗп парӑмсӑр пуҫне вӑхӑтра тӳлеменнишӗн район администрацийӗнчен ҫур миллиона яхӑн укҫа шыраса илмелле тунӑ.

«Чӑваш халӑх сайчӗ» ирттернӗ «Ҫулталӑк ҫынни – 2016» ыйтӑмӑн пӗтӗмлетӗвне тума вӑхӑт ҫитрӗ. Сасӑлав чылай вӑхӑт пычӗ — иртнӗ ҫулхи раштавӑн 29-мӗшӗнче пуҫларӑмӑр та ӗнер кӑна вӗҫлерӗмӗр.

«Ҫулталӑк ҫынни – 2016» номинацие эпир 2016 ҫул хушшинче пысӑк ӗҫсемпе палӑрнӑ ҫынсене кӗртрӗмӗр. Тӗрлӗ сферӑра вӑй хуракансене тӑратрӑмӑр — унта тӳре-шара та, спорт ӑстисем те, чӑвашлӑхшӑн тӑрӑшакансем те пулчӗҫ. Кама тӑратнӑ — чӑннипех те пурте «Ҫулталӑк ҫынни» ята тивӗҫлисем. Мала тухманнисен «Шел те, эпӗ мала тухаймарӑм», — тесе ӳпкелешме кирлӗ мар. Сасӑлав халӑх суйлавне палӑртма ҫеҫ кирлӗ пулчӗ. Чӑваш халӑх сайчӗ палӑртни вӑл пӗр япала, халӑх суйлани вара — тепӗр япала.

Сасӑлава пӗтӗмлетнӗ май «Ҫулталӑк ҫынни – 2016» ята Мускавра пурӑнакан чӑвашсем тивӗҫрӗҫ. Вӗсенчен пӗри вӑл — Мускаври пирӗн республикӑн элчелӗхе ертсе пынӑ Леонид Волков. Тепри — Мускаври пӑлхар-чӑвашсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Владимир Болгарский. Вӗсемшӗн халӑх пуринчен те ытларах сасӑларӗ. Леонид Волкова эпир «сӗтев илнӗ тесе айӑпланине хирӗҫ тивӗҫлӗн кӗрешнӗшӗн» тесе тӑратнӑччӗ. Унсӑр пуҫне, палӑртас пулать, элчелӗхе ертсе пынӑ вӑхӑтра Мускаври чӑвашсене вӑл чӑннипех те вӑйлӑ ҫӗклерӗ.

Малалла...

Чӑваш кӗнеке издательствинче нумаях пулмасть «Праздники, обряды и верования чувашского народа» ятпа кӗнеке пичетленнӗ. Унӑн тиражӗ — 1500 экземпляр. Издательствӑн аслӑ редакторӗ Ольга Федорова ку ӗҫе ытти ҫавӑн йышшисенчен туллирех тата никӗс ӗҫ тесе хаклать. Кӗнеке авторӗ — истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, Раҫҫей наукӑсен академийӗн Антропологипе этнографи музейӗн пайӗн ертсе пыракан ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Антон Салмин.

Антон Салмин хӑй ӗҫӗнче чӑваш халӑхӗн пурнӑҫӗ, йӑли-йӗрки тата хӑйне евӗрлӗхӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Кӗнеке ултӑ сыпӑкран тӑрать. Йӑла-йӗркене, ҫи-пуҫа тата пӗлтерӗшлӗ ытти хӑш-пӗр ене уйрӑммӑн халалланипе пӗрлех ҫутҫанталӑкпа та туллин паллаштарнӑ. Кӗнекене илемлӗ ӳкерчӗксем пуянлатнӑ.

Кӑларӑма кун ҫути кӑтартма РФ Пичет тата массӑллӑ коммуникацисен агентстви укҫа уйӑрса пулӑшнӑ.

Чӑвашсем те Крымри мероприятирен юлман

Крымра пурӑнакан чӑвашсем ӗнер, кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче, Севастопольти наципе культура обществисен ассоциацийӗ ирттернӗ мероприятие хутшӑннӑ. Мероприятие Крымра халӑхсен хӗллехи уявӗсене халалланӑ.

Ассоциаци 23 ҫул ӗҫлет. Ӑна Валерий Милодан ертсе пырать. Белоруҫсен, эстонсен, гагаузсен, мӑкшӑсен тата чӑвашсен обществисем чи лайӑх ӗҫлекеннисен йышӗнчине палӑртма кӑмӑллӑ.

Тӗрлӗ халӑхӑн культурин илемлӗхне, апат-ҫимӗҫне, тумтирӗпе тата йӑли-йӗркипе паллаштарас тӗллевлӗ уява пуҫтарӑннисене Севастопольти тӳре-шара, общество организацийӗсен пайташӗсем саламланӑ. Вӗсем ассоциаци ӗҫ-хӗлне пысӑка хурса хакланӑ, вӑл тӑнӑҫлӑхпа лӑпкӑлӑха упрама пулӑшать тесе ырланӑ.

Ӗнер пирӗн халӑхӑмӑрӑн Крымри пайташӗсем те уяв сӗмне аванах кӗртнӗ. Тӑван халӑхӑмӑр тумтирне тӑхӑннӑскерсем ыттисем пекех тӑван чӗлхепе юрланӑ, наци апат-ҫимӗҫӗпе хӑналанӑ, йӑла-йӗркепе паллаштарнӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта ЧР Элтеперӗн Кубокне ҫӗнсе илессишӗн ҫӑмӑл атлетика енӗпе ӑмӑрту иртнӗ. Чӑваш Ен спортсменӗсем унта икӗ ылтӑн, пӗр кӗмӗл, виҫӗ пӑхӑр медальсем ҫӗнсе илнӗ.

Ӑмӑрту кӑрлач уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пулнӑ. Тӗрлӗ регионтан килнӗ спортсменсем Олимп резервӗсен Ҫӗнӗ Шупашкарти 3-мӗш спорт шкулӗнче ӑмӑртнӑ. Михаил Игнатьев старт панӑ.

Кунашкал ӑмӑрту кӑҫалхипе 19-мӗш хут иртнӗ. 2013 ҫултанпа турнира Раҫҫей шайӗнче ирттереҫҫӗ. Пӗлтӗртенпе вара — Раҫҫей Гран-прин тапхӑрӗсенчен пӗри.

Анжелика Сидорова Элтепер Кубокне ҫӗнсе илнӗ. Вӑл Мускав тата Чӑваш Ен чысне хӳтӗленӗ. Ольга Муллинӑпа Ангелина Краснова иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене йышӑннӑ.

Екатерина Ишова 3 пин метра чупса ҫӗнтернӗ. Кӗмӗл медале Анна Ильина тивӗҫнӗ. Владимир Попов, Диана Политова, Кирилл Григорьев пӑхӑр медальсем илнӗ.

Чӑваш Енре пӗлтӗр 16538 ача ҫуралнӑ. Вӗсенчен 8574-шӗ — арҫын ача, 7964-шӗ — хӗрача.

Палӑртма кӑмӑллӑ: республикӑра 2016 ҫулта 168 йӗкӗреш ҫут тӗнчене килнӗ. Ку, 2105 ҫулпа танлаштарсан, 26 йӗкӗреш нумайрах.

2016 ҫулта Чӑваш Енре 6 виҫӗреш ҫуралнӑ. 2015 ҫулта вара пӗр ҫемьере ҫеҫ виҫӗреш ҫут тӗнчене килнӗ. Шупашкарта пӗлтӗр 91 йӗкӗреш тата 2 виҫӗреш ҫуралнӑ.

Ашшӗ-амӑшӗ ывӑлне ытларах Артём, Михаил, Кирилл, Максим, Иван, Роман, Александр, Егор, Илья, Дмитрий ят панӑ. Хӗрачасене вара — Анна, Виктория, Дарья, Мария, София, Анастасия, Ксения, Екатерина, Валерия, Елизавета. Сайра тӗл пулакан ятсем те пур: Назар, Марат, Гордей, Прохор, Давид, Тарас, Мила, Элеонора, Руслана, Богдана.

Константин Яковлев министр Раиса Терюкалова ӗҫӗпе паллашать

Чӑваш Енӗн культура министрӗ Константин Яковлев Чӑваш Енӗн халӑх художникӗн, живопись тата прикладной ӳнер ӑстин Раиса Терюкалова ӗҫне туяннӑ.

Художник ӗҫӗпе паллашма министрпа пӗрлех культурологи докторӗ, истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, Владимир Васильев профессор тата Чӑваш Е Художниксен пӗрлешӗвӗн ертӳҫи, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ художникӗ Андрей Анохин хутшӑннӑ.

Улатӑр районӗнчи Кувакино ялӗнче ҫуралнӑ, 8-мӗш теҫеткене ҫывхаракан ал ӑстин мастерскойӗнче пулнӑ май министр художникӑн ӗҫ условийӗпе кӑсӑкланнӑ. Ку вӑл ытахальтен мар: ӳнерҫӗн сывлӑхӗ чаплах мар.

Культура министрӗ художника паллӑ кунпа (вӑл 1939 ҫулхи кӑрлачӑн 8-мӗшӗнче ҫуралнӑ) саламланӑ. Константин Яковлевӑн картинӑсен пуххийӗ пуян-мӗн, ҫавӑнпа та вӑл Раиса Терюкалова ӗҫне хаваспах туяннӑ.

Патӑрьелсем каҫхине те йӗлтӗрпе ярӑнаҫҫӗ

Патӑрьел районӗнчи Кӗҫӗн Патӑрьелте йӗлтӗр трассине ҫутатмалла тунӑ. 800 метр тӑршшӗ ҫав ҫула савӑнӑҫлӑ лару-тӑрурах уҫнӑ. Унта Чӑваш Енӗн физкультурӑпа спорт министрӗ Сергей Шелтуков, Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Рудольф Селиванов тата спортсменсем хутшӑннӑ.

Йӗлтӗр трассисене республикӑри ытти территорире те йӗркеленине палӑртмалла. Ӗнер «Про город» интернет-хаҫатра ҫырнӑ тӑрӑх, ҫутатса тӑракан ҫулсене Канаш тата Комсомольски районӗсенче те уҫнӑ. Кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче ун пекки Муркаш районӗнче ӗҫлесе кайӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра республикӑра та ун пек трасса уҫма палӑртаҫҫӗ.

Сӑмах май, ӗнер Республикӑри олимп резервӗн 2-мӗш спорт шкулӗнче йӗлтӗрпе тупӑшассипе ӑмӑрту иртнӗ. Вӑл вӑхӑтра тӗрлӗ ҫулхисем тӗрлӗ дистанцие чупассипе ӑмӑртнӑ.

Пулас журналист-стипендиатсем

Чӑваш Ен Элтеперӗн стипендине пулас журналистсем те тивӗҫнӗ. Аса илтеретпӗр, кӑрлач уйӑхӗн 5-мӗшӗнче ЧР Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче республика ертӳҫи Михаил Игнатьев стипенди пирки алӑ пуснине пӗлтернӗ. Кӑҫал стипендие яланхи пек 1000 ҫамрӑк мар, 994 яш-хӗр тивӗҫнӗ. Стипенди виҫи улшӑнман. Вӑл унчченхи пекех 1830 тенкӗ.

Чӑваш Енӗн Элтеперӗн стипендине пулас журналистсене те парӗҫ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУра пӗлтернӗ тӑрӑх, стипендиат-студентсем хушшинче «Журналистика» енӗпе пӗлӗве туптакансем: Екатерина Абрамова, Анастасия Олангина тата Рифат Фаткуллин — пур.

Екатерина Абрамова 4-мӗш курсра вӗренет, «ЮТВ» телеканалпа «Движение – это жизнь» спорт программине иккӗмӗш семестрта вӗреннӗ чухнех ертсе пыма пуҫланӑ. 2014 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче вӑл Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗнче штатра тӑман корреспондент пулса «Республика» хыпарсен кӑларӑмӗ валли сюжетсем хатӗрленӗ. Вӑл — уйӑхсерен тухса тӑракан «Спорт для всех» кӑларӑм авторӗ. Виҫҫӗмӗш курсранпа вӑл ЧР Физкультурӑпа спорт министерствинче пресс-службӑра ӗҫлет.

4-мӗш курс студентки Анастасия Олангина 2014 ҫулхи юпа уйӑхӗнченпе НТРКра телекурав редакторӗнче тӑрӑшать, «Яш чух, ҫамрӑк чух!

Малалла...

Раҫҫейре килти выльӑх-чӗрлӗхӗн пӗрлехи идентификаци тытӑмне хута ярасшӑн. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.

Мӗнле япала ку? Килти тата ял хуҫалӑхӗнчи чӗрчунсене 15 хисеплӗ идентификаци номерӗ парӗҫ, вӗсене чиппа, татуировкӑпа паллӑ тӑвӗҫ.

Федераци патшалӑх информаци тытӑмӗнче выльӑх-чӗрлӗх пирки пӗтӗм информаци упранӗ: тӗсӗ, ама е аҫа пулни, ӑрачӗ, хӑҫан тата ӑҫта ҫурални пирки.

Ку килти выльӑх-чӗрлӗхе те, кайӑк-кӗшӗке те пырса тивӗ. Лашасене, пӑлансене, тӗвесене, йытӑсене, кушаксене, кроликсене, вӗлле хурчӗсене те номер парӗҫ. Паллах, вӗлле хурчӗсене кашнине номерлемӗҫ, пӗрре ҫеҫ парӗҫ.

Ку улшӑнӑва 2018 ҫулта вӑя кӗртесшӗн.