Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑм суд залӗнче пристава киревсӗр сӑмахсем каласа вӑрҫнӑ, унтан сумкипе ӑна пуҫӗнчен ҫапнӑ.

Нумаях пулмасть ҫак хӗрарӑма явап тыттарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, 42 ҫултискерӗн халӗ хулана тирпей-илем кӗртес тӗлӗшпе ӗҫлеме тивӗ.

Ку пӑтӑрмах 2016 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пулнӑ. Суд пынӑ чухне хӗрарӑм, ӳсӗрскер, кӑшкӑрашма тытӑннӑ. Пристав ӑна лӑпланма ыйтнӑ. Ку пушшех те урса кайнӑ: хайхискере вӑрҫма пуҫланӑ, сумкипе пуҫӗнчен ҫатлаттарнӑ.

Влаҫ представительне хур кӑтартнӑшӑн хӗрарӑмӑн патшалӑха 180 сехет ӗҫлесе татмалла. Пуҫиле ӗҫ тӗлӗшпе приговор вуланӑ: унӑн тепӗр 120 сехет ӗҫлемелле. Суд залӗнче кӑшкӑрашнӑшӑн административлӑ майпа явап тыттарнӑ.

Раҫҫейре чи таса регионсен танлаштарӑмне хатӗрленӗ. «Раҫҫей хаҫачӗ» унта Чӑваш Ен лайӑх енчен палӑрнине пӗлтерет.

Танлаштарӑма тӗплӗн хатӗрленӗ. Малтан регионсенчи атмосферӑна, шыва, тӑпрана, биоресурссене тишкернӗ. Влаҫ тата общество экологи ыйтӑвӗсемпе мӗнле ӗҫленине те хакланӑ. Пӗтӗмпе кашни региона 21 пунктпа тишкернӗ.

Тамбов облаҫӗ, Алтай тӑрӑхӗ, Чӑваш Ен танлаштарӑмра малти йӗркесене йышӑннӑ. Мускав, Питӗр хулисем, Белгород, Тӗмен, Чӗмпӗр облаҫӗсем, Чукотка та малтисен йышне кӗнӗ.Экологи тӗлӗшӗнчен чи япӑх 10 регионсен списокне Иркутск, Курган, Ленинград, Мускав, Ӗренпур, Свердловск, Тверь, Чӗлепи облаҫӗсем, Еврей автономи округӗ, Бурят Республики лекнӗ.

«Граждан пуҫарӑвӗ» эксперчӗсем ҫул-йӗре лайӑхлатмалли проектпа паллаштарнӑ. Чӑваш Енре пурӑнакансене «шӑтӑк-путӑклӑ ҫулсен карттине» хатӗрлеме сӗнеҫҫӗ.

Пӗтӗм Раҫҫейри проекта темиҫе эрне каялла хута янӑ. Ку таранччен карттӑна шӑтӑк-путӑклӑ 3 пин ытла ҫула кӗртнӗ. Шупашкар хулинчи ҫулсем тӗлӗшпе те ҫӑхавсем ҫитнӗ. Экспертсем вӗсене япӑх хак панӑ. Картта ҫине Патрис Лумумба, Менжинский урамӗсем, База тата Лапсар проезчӗсем кӗнӗ.

«Граждан пуҫарӑвӗ» пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки ҫулта Шупашкарта япӑх ҫулсене пула 109 авари пулнӑ. Республикӑра вара ҫак сӑлтава пула 487 инкек сиксе тухнӑ. Вӗсенче 67 ҫын вилнӗ, 614 ҫын суранланнӑ.

Ҫулсем мӗншӗн япӑхланнине те палӑртнӑ. Ку строительство нормисемпе йӗркине пӑхӑнманнипе, шыв юхмалли хатӗрсем япӑх ӗҫленипе ҫыхӑннӑ.

Республикӑра пурӑнакансем япӑх ҫулсем пирки ҫак адреспа пӗлтерме пултараҫҫӗ: www.dorogi-onf.ru. Е 29-82-98 номерпе шӑнкӑравласа пӗлтермелле. Электронлӑ почтӑна яма та пулать: hotline@roadcontrol.ru.

Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, нарӑс уйӑхӗн вӗҫӗнче Сӑр тата Мӑн Ҫавал юханшывӗсенче нӳрӗклӗх саппасӗ нормативран самай пысӑкрах.

Республикӑра юр хулӑнӑшӗ ытти ҫултинчен 10–20 сантиметр хулӑнрах. Нормӑпа килӗшӳллӗн, вӑл 22–32 сантиметр пулмалла. Тӗп шыв бассейнӗсенче нӳрӗклӗх саппасӗ 120–130 процентпа танлашнӑ. Сӑр тата Мӑн Ҫавалта вара ку кӑтарту 170% тата 190% иртнӗ.

Аса илтерер: пӗлтӗр ейӳ вӑхӑтӗнче Вӑрнар районӗнчи Нурӑсри кӗперӗн ҫӗр дамби ишӗлнӗ. Кӑҫал Чӑваш Енри 16 муниципалитетри 55 ял шар курма пултарать. Чи хӑрушӑ лару-тӑру хальлӗхе Улатӑр, Пӑрачкав, Ҫӗрпӳ районӗсенче.

Мускаври тӗлпулу

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Мускавра Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑха реформӑлассипе ӗҫлекен патшалӑх корпорацийӗн фончӗн правленийӗн председателӗпе — генеральнӑй директорӗпе Константин Цицинпа тӗлпулнӑ.

Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, граждансене пурӑнма юрӑхсӑра тухнӑ ҫуртсенчен хӑтлӑ хваттере куҫарассипе йышӑннӑ программӑри ыйтусене сӳтсе явас ӗҫе ҫавӑн пекех ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин хутшӑннӑ.

Чӑваш Енри халӑхӑн пурнӑҫ условийӗн шайне лайӑхлатас ыйтупа патшалӑх корпорацийӗ регионпа тачӑ ҫыхӑну тытса ӗҫле. 2008-мӗш ҫултанпа фонд республикӑра пурӑнакансен ҫурт-йӗр ыйтӑвӗсене татса пама пӗтӗмпе 10 млрд тенкӗ куҫарса панӑ. «Регионти хӑш-пӗр муниципалитетра программӑна туллин пурнӑҫласа та ӗлкӗрнӗ. Ҫав вӑхӑтрах Ҫӗмӗрлере тата Шупашкарта ыйтӑва туллин татса паманни сисӗнет. Кӑҫал авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне программӑна вӗҫне- хӗрне ҫитерме тӗллев лартнӑ. Ку енӗпе никамӑн та иккӗленӳ пулмалла мар», — тенӗ Михаил Игнатьев.

Лакрей вӑрманне малашне урӑхла ирттерӗҫ

Шупашкарти Лакрей вӑрманне малашне пули-пулми кӗреймӗн. Иртен-ҫӳрене «СкиБарс2» автоматизациленӗ тӳлевпе тӗрӗслев тытӑмӗ урлӑ ирттерме пуҫлӗҫ.

Билетсене автоматизациленӗ тытӑм урлӑ сутнине кура кассӑсем аванрах ӗҫлеме пуҫласса, ҫынсене меллӗ пуласса шанаҫҫӗ. Анчах кунпа пӗрлех Шупашкар хула администрацийӗ паркӑн ӗҫне лайӑхрах тӗрӗслесе тӑрас ӗмӗтлине те пытармасть. Лакрей паркне кӗрекенсенчен укҫана аллӑн та илӗҫ, банк картти урлӑ та.

Ҫавӑн евӗрлӗ тытӑма халиччен Мускав, Ӗпхӳ, Архангельск, Красноярск, Чӗмпӗр, Чулхула, Сочи, Адлер, Кемӗр, Сургут, Саранск, Ижевск хулисенче ӗҫлеттерсе янӑ. Шупашкарта унччен Хӗрлӗ лапамри «Колесо обозрения» аттракционта хута янӑ.

Лакрей вӑрманӗнчи ҫӗнӗ тытӑм кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен кая юлмасӑр хута каймалла.

Порфирий Афанасьев

Пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш наци вулавӑшӗнче «Сӑмах ӑсти — Порфирий Афанасьев» литературӑпа поэзи каҫӗ иртӗ. Ӑна Чӑваш халӑх поэчӗ 75 ҫул тултарнине халаллӗҫ.

Порфирий Афанасьев Тутарстанри Ҫӗнӗ Йӗлмел ялӗнче ҫуралнӑ. Хусанти патшалӑх педагогика институтӗнче, Мускаври Партин аслӑ шкулӗнче вӗреннӗ. Ӗҫе вӑл Хусанта тухса тӑракан «Хӗрлӗ ялав» хаҫатри литература ӗҫченӗнчен пуҫланӑ.

Тӗрлӗ ҫулта Порфирий Афанасьевӑн «Хуркайӑк ҫулӗ», «Хӗвел хапхи», «Ҫарӑмсан кӗввисем», «Тав», «Корни», «Родники под Ильмами», «Пурӑнатӑп Атӑл хӗрринче», «Юрату ҫӗршывӗ», «Каҫхи кӑвайт» кӗнекисем, «Писатели Чувашии» библиографилле справочникӗ тата ытти кун ҫути курнӑ.

Поэт тӑлмачӑ евӗр те нумай ӗҫленӗ. В. Шекспирӑн, М. Шолоховӑн, Ф. Достоевскин, Л. Леоновӑн, В. Распутинӑн тата ытти нумай ҫыравҫӑн ӗҫне чӑвашла куҫарнӑ. Унӑн хайлавӗсене те тӗрлӗ чӗлхене куҫарнӑ.

Паян, пуш уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, РФ Президенчӗ Владимир Путин хушӑва алӑ пуснӑ. Унпа килӗшӳллӗн, паянтан ЧР прокурорӗ Сергей Легостаев ку должноҫе йышӑнмасть. Ку документа право информацийӗн интернет-порталӗнче пичетленӗ.

Аса илтерер: Сергей Легостаев Чӑваш Ен прокурорӗн тивӗҫне 2015 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнчен пурнӑҫлама тытӑннӑ. Ун чухне РФ Президенчӗ алӑ пуснӑ хушура ҫак должноҫе вӑл 5 ҫуллӑха йышӑнассине кӑтартнӑ. Анчах унтанпа 5 ҫул иртмен-ха. Ҫапах Владимир Путин паян ӑна ку ӗҫрен кӑларасси пирки алӑ пуснӑ.

Сӑмах май, Сергей Легостаев Чӑваш Ене киличчен Кисан облаҫӗн прокуратурине ертсе пынӑ.

Хусанти куравра - Чӑваш кӗнеке издательствин экспоначӗсем

Чӑваш кӗнеке издательстви республикӑри тата унӑн тулашӗнчи куравсене вӗҫӗмех хутшӑнать. Хальхинче вӑл Хусанта иртнӗ «Образование России» (чӑв. Раҫҫейри вӗренӳ) форума ҫитнӗ.

Унта пуҫтарӑннисене пирӗн республикӑри издательство ача-пӑча, илемлӗ литература, наукӑпа популярлӑ, краеведени литературисене кӑтартнӑ.

Кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, форумрисем Н.И. Ашмаринӑн «Болгары и чуваши», Е.В. Еньккин «Повествование о чувашах», Ю.Ю. Ювенальевӑн «Военное искусство суваро-болгар – предков чувашей», В.Д. Дмитриевӑн «Чувашский народ в составе Казанского ханства: предыстория и история» тата ытти хӑш-пӗр кӗнекепе кӑсӑкланса паллашнӑ. Чӑваш тӗррипе ҫыхӑннӑ кӑларӑмсемпе те интересленнӗ.

Туянакансем те пулнӑ. «Грибы», «Блюда чувашской кухни», «Чувашская музыкальная литература», «Праздники, обряды и верования чувашского народа», «Чувашские народные сказки» ятлисене ытларах туяннӑ.

Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ҫул ҫинче ачасемпе ҫыхӑннӑ 15 авари пулнӑ. Вӗсенче ҫул ҫитмен 15 шӑпӑрлан шар курнӑ.

Ачасемпе ҫыхӑннӑ аварисем ытларах эрнекун тата шӑматкун пулаҫҫӗ. Ытларах чухне ҫуран ҫӳрекен шӑпӑрлансем машина айне лекеҫҫӗ. Кунашкал тӗслӗх 10 хутчен пулнӑ. Виҫӗ тӗслӗхре ачасем ятарлӑ вырӑнта каҫнӑ чухне суранланнӑ. Икӗ шӑпӑрлан ҫине ҫуртсен картишӗнче машина кӗрсе кайнӑ.

Тӑватӑ тӗслӗхре шӑпӑрлансем хӑйсем ҫул-йӗр правилисене пӑснӑ. Виҫӗ шӑпӑрлан каҫма юраман вырӑнта аманнӑ. Пӗр тӗслӗхре шкул ачи тӑвайккинчен ярӑнса ансан машина кустӑрми айне лекнӗ.

Пилӗк тӗслӗхре ача пассажир вырӑнӗнче ларнӑ чухне шар курнӑ. Виҫӗ водитель тӗпренчӗкне ятарлӑ ларкӑчсӑр илсе ҫӳрени ҫиеле тухнӑ. Ҫавна май ача аварире суранланнӑ.