Ҫурт-йӗр
![]() Пӗлтӗр Шупашкарта ҫурт-йӗр хӑпартас енӗпе рекорд лартнӑ. Уйрӑмах ку кӑтарту ҫӗртме, юпа тата раштав уйӑхӗсенче пысӑк пулнӑ. Пӗлтӗр Шупашкарта 405 пин ытла тӑваткал метр ҫурт-йӗр хӑпартнӑ. Вӗсенчен 398,5 пин тӑваткал метрӗ – нумай хваттерлӗ ҫуртсем, 6,5 пин тӑваткал метрӗ – харпӑр ҫуртсем. 2017 ҫулпа танлаштарсан, кӑтарту 25,5 процент ӳснӗ. Стройкӑпа палӑрнӑ микрорайонсем ҫаксем: Хӗвеллӗ, Ҫӗнӗ хула, Университет, Садовый, Радужный, Ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнчи 14 микрорайон, 2А Центр, IV микрорайон Центр, Кувшинка. Кӑҫал 430 пин тӑваткал метр ҫурт-йӗр хӑпартма палӑртнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Шупашкарта пурӑннӑ 51 ҫулти арҫын ҫухални пирки право органӗсене хыпарлакансем пулнӑ. Ҫав ӗҫе тӗпченӗ май йӗрке хуралҫисем вӑл хӑй ирӗкӗпе таҫта тухса кайман тесе тӗшмӗртнӗ. Ӗҫе тӗпченӗ май ӑна вӗлерме пултарнӑ текен версие тишкерме пуҫланӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫур ӗмӗр урлӑ каҫнӑ арҫын пӗлтӗрхи ҫӗртме уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Шупашкарти Хӗвелтухӑҫ поселокри кафере хӑналаннӑ. Унпа пӗрле пӗр сӗтел хушшинче 24-ри ҫамрӑк та пулнӑ. Малтан бокспа аппаланнӑскер хӑйӗнчен ик хут аслӑрах этемпе чиперех эрех ӗҫсе ларнӑ-ха. Кайран пӗлӗшӗн дача ҫурчӗ патне утнӑ чух тавлашмалли тупӑннӑ. Ҫамрӑкки аслине пуҫӗнчен темиҫе хутчен кӗрӗслеттернӗ. Лешӗ часах тӑн та ҫухатнӑ. Бокс ӑсти арҫынна килне ҫитерсе хӑварма шухӑшланӑ. Унта хайхи тӑна кӗнӗ те ҫапнишӗн ӳпкелеме тытӑннӑ. Ҫамрӑкки каллех чышкӑласа пӗтернӗ. Кӗҫех арҫын ӗмӗрлӗхе куҫне хупнӑ. Тепӗр талӑкран 24-ри ҫамрӑк вилене миххе ярса ҫывӑхри пӗчӗк вӑрмана йӑтса кайнӑ. Унта шӑтӑк алтса чике хунӑ. Йӗр ҫухатас тесе ҫиелтен кӑвайт чӗртсе ҫунтарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче чӑваш чӗлхипе чӑвашлӑх ыйтӑвне хускатнине час-часах асӑрхама пулать. «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Эсӗ — ман хӗвелӗм, эсӗ — ман тӗнче» пабликра та чӑваш чӗлхи пирки сӑмах пуҫарнӑ. «Паян ҫамрӑк ашшӗ-амӑшӗсенчен нумайӑшӗ пепкисене вырӑсла калаҫса ӳстерет. Мӗн сӑлтавпа-ши? Ахӑртнех, тӗпренчӗкӗсене чӑваш чӗлхи кулленхи пурнӑҫра кирлӗ пулмасть, вырӑсла калаҫни вара пур алӑка та яри уҫать тесе шутланӑран ҫапла хӑтланаҫҫӗ», — тесе ҫырнӑ унта. «Манӑн тете, Шупашкарта пурӑнать пулин те, икӗ ывӑлне чӑвашла калаҫса ӳстерет. «Ашшӗн чӗлхине пӗлмен ачасем ашшӗне чӑнласах хисеплеме пултараҫҫӗ-и вара?» — тет вӑл пӗр иккӗленмесӗр», — хӑпартланнӑ пост авторӗ пиччӗшӗпе. Пӗр енчен, чӑваш арӗ-арӑмӗ хӑйӗн ачисемпе хӑть Шупашкарта, хӑть Хусанпа Мускавра, хӑть чикӗ леш енче тӑван чӗлхепе пупленинчен тӗлӗнмелли нимӗн те ҫук-ха. Анчах пурте апла туманран ирӗксӗрех тӗлӗнме те хӑпартланма тивет курӑнать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Паян ирпе Шупашкарти Ленин район сучӗ Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин тӗпчевҫисем ыйтнине пӑхса тухнӑ. Тӗпчевҫӗсем «Биологилле тасатмалли сооруженисем» предприятин пуҫлӑхӗн Сергей Анисимовӑн тата Шупашкарти «Ордер» тулли мар яваплӑ обществӑн Ольга Филиппован хваттерӗсене ухтарма ыйтнӑ. Суд тӗпчевҫӗсен ыйтӑвне тивӗҫтерни пирки «Коммерсантъ» кӑларӑм хыпарланӑ. Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, Сергей Анисимовпа Ольга Филиппова Чӑваш Енӗн Экономика министерствине ертсе пынӑ, республика вице-премьерӗ пулнӑ Владимир Аврелькинпа пӗр шухӑшлӑ пулнӑ имӗш. Министра, аса илтерер, хыснаран субсиди панӑ чухне ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе вӑхӑтлӑха арестленӗччӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Сергей Анисимовпа Ольга Филиппова тата ыттисем пулӑшнипе 20 миллион тенкӗ ытла субсидие саккуна пӑсса хыснаран уйӑрнӑ-мӗн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Ҫӗнӗ Шупашкарта раштавӑн 31-мӗшӗнче машинӑсене пӑшалтан пенӗ ҫамрӑка тытса чарнӑ. Кун пирки Чӑваш Енри Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби паян пӗлтернӗ. Ҫӗнӗ ҫул умӗнхи каҫ хӑйне ирӗке янӑ каччӑна право хуралӗн ӗҫченӗсем тупса палӑртнӑ. Право хуралҫисене «Пежо» маршурт автобусӗн водителӗ машинӑн кантӑкӗ темле майпа ванни пирки евитленӗ. Темиҫе сехетрен ҫав вырӑнтах ҫул-йӗр инспекцийӗн патруль машинине сиенлетнӗ. Право хуралҫисем кӗҫех айӑплине те палӑртнӑ. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти техникумсенчен пӗринче вӗренекен 20-ри каччӑ пулнӑ. Ҫамрӑкӑн килӗнче пневматика пистолечӗ тата пуля тупнӑ. Каччӑ ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӑл юпасемпе баннерсене перес тенӗ. Харсӑрланнӑ ҫамрӑк вӑрланӑшӑн тата ҫаратнӑшӑн унччен судпа айӑпланнӑскер пулни палӑрнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сумлӑ сӑмах
Политика
Уҫӑ ҫыру – Открытое письмо
Чӑваш аксакалӗсен тӗп канашӗ Центральный Совет чувашских старейшин, 428000, пр. Ленина, 15, каб. 208, ЦСЧС
Шупашкар хулин ертӳлӗхне Администрации города Чебоксары
Хаяр Йӑван палӑкне лартас пиркиПо поводу открытия памятника Ивану Грозному
Чӑваш аксакалӗсен тӗп канашӗ хӑйӗн 2019 ҫулхи кӑрлачӑн 10-мӗшӗнчи анлӑ ларӑвӗнче Хаяр Йӑван палӑкне Шупашкарта лартасси ҫинчен хускатнӑ ыйтӑва тӗплӗн сӳтсе яврӗ. Лару пӗр саслӑн ҫапла йышӑнчӗ: 1. Вак халӑхсен пусмӑрҫи Йӑван патша палӑкне Шупашкарта лартни чӑваш халӑхӗнчен тӳррӗн мӑшкӑллани пулать. Аксакалсен канашӗ Чӑваш тӗпчев институчӗ Шупашкарта ӑна лартмалла мар тенипе пӗтӗмпех килӗшет. Халӑх пусмӑрҫисен палӑкӗсене наци республикисенче уҫнине Раҫҫей халӑхӗсен хальхи пӗрлӗхне аркатас тӗллевпе тунӑ ӗҫ тесе шутлатпӑр. 2. Шупашкарта кама хӑҫан мӗнле палӑк лартмалли программмӑна халӑха пӗлтерме ыйтатпӑр. Чӑваш историйӗпе ҫыхӑннӑ Атилла, Кубрат хан, вак халӑхсене ыр суннӑ Пушкин, Бичурин, Лев Гумилев, халӑх ирӗкӗшӗн кӗрешнӗ Пайтул Искеев, Охадер Томеев, тӗнчипе паллӑ тӗпчевҫӗ Николай Ашмарин палӑкӗсем халех хатӗрлеме тытӑнмалла. |
Республикӑра
![]() Сар.ru сӑнӗ Чӑваш Енӗн физкультурӑпа спорт министерствинче кӑҫал пурнӑҫа кӗртмелли пысӑк проектсене пӑхса тухса тишкернӗ. Кун пирки «ПроГород Чебоксары» кӑларӑм хыпарлать. Пӗр проектне пурнӑҫа кӗртнӗ май республикӑри Олимп резервӗсен спорт шкулӗсене федераци хыснинчен 40 миллион тенкӗ ытла уйӑрса парӗҫ. Ҫавна май халӗ шкулсем спорт оборудованийӗпе хатӗрӗсене туянма заявкӑсем хатӗрлеҫҫӗ. Кӑҫалах пурнӑҫа кӗртмелли тепӗр проект вара — Шупашкарта регион шайӗнчи хоккей центрне тӑвасси. Ӑна Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи Чӑваш кадет корпусӗ ҫумне ҫирӗплетӗҫ. Хакӗ — 277 миллион тенкӗ. Центра хӑпартма федераци, республика тата хула хыснисенчен укҫа уйӑрӗҫ. Палӑртса хӑвармалла, Хоккей центрне 2020 ҫул пуҫламӑшӗ тӗлне уҫмалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Эс кам ачи?» пабликра «Ҫӗнӗ юрӑ кӑларнӑ чух юрӑҫсем мӗн пирки шухӑшлаҫҫӗ-ши?» ыйтӑва хускатнӑ. «Апла та каять!» — шухӑшпа ҫӗнӗ юрӑ ҫуратаҫҫӗ пек туйӑнать мана», — тесе ҫырнӑ пост авторӗ. «Пӗтӗм тӗнче (Раҫҫей музыканчӗсем те) ҫӗнӗ кӗвӗ, ҫӗнӗ стиль, ҫӗнӗ сас, ҫӗнӗ формат шыранӑ чухне пирӗн юрӑҫсем ҫӗнӗ юрра чӑнласах ҫӗнӗ тума пач тӑрӑшмаҫҫӗ», — шухӑшлать вӑл. Унта хӑш-пӗр юрра тишкернӗ. Александр Редӑн «Урине» ҫӗнӗ юрри «пӗр хӑлхаран кӗрет те тепринчен сиксе тухать». Полина Борисован «Эсир эп мар» юррине «паянхи самана юрри мар ку» тесе хакланӑ. шел. «Ҫӗнӗ юрӑ вӑл чӑнласах ҫӗнӗ пулмалла. Черетлӗ ниме тӑман юрӑ ҫыртарас умӗн пирӗн «ҫӑлтӑрсене» ларса тӗплӗн шухӑшлама сӗнетӗп: эсир хатӗрлес тенӗ ҫӗнӗ юрӑра мӗн те пулин ҫӗнни пур-и (ҫӗнӗ шухӑшлӑ текст, ҫӗнӗ кӗвӗ)? Пур пулсан — сиккипе! Ҫук пулсан, тен, пушӑ юрӑ ҫырса вӑхӑта та сая ямалла мар, чӑнласах ҫӗннине шырмалла?» — пӗтӗмлетнӗ автор. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Кирек мӗнле пичет кӑларӑмӗ те ҫулталӑка пӗтӗмлетме кӑмӑллать. Ҫавсенчен пӗри, тӗнче тетелӗнчи «Правда ПФО» хаҫат та, ун пеккине хатӗрленӗ. Алфавитри саспаллисен йӗркипе пухнӑскерте йӗплӗрех те тавлаштаракан самантсене асӑнса тухнӑ. Вӗсенчен пӗрне «Внучка года» (чӑв. Ҫулталӑк мӑнукӗ) ят панӑ. Унта ҫырнӑ тӑрӑх, юмахри евӗр номинацире РФ Президенчӗн пресс-ҫыруҫин Дмитрий Песковӑн мӑнукне палӑртнӑ. Хӗр пӗрчӗк амӑшӗпе Шупашкарта пурӑнать иккен. Ачан ашшӗ, Песковӑн ывӑлӗ, ун патне Мускавран килсе тӗрлӗ паллӑ вырӑна кӑтартса ҫӳрет иккен. Иртнӗ ҫул вӗҫӗнче Чӑваш Ен ертӳҫи Михаил Игнатьев пресс-ҫыруҫӑн ывӑлӗпе мӑнукне хӑнана чӗннӗ имӗш. Ачана Чӑваш Ен ертӳҫипе ҫивитти тӑрӑх ҫӳрени, Атӑл леш енче ҫунашкапа ярӑнни, Элтепер парнине тивӗҫни питех те килӗшнӗ иккен. Ҫакӑн пирки РФ Президенчӗн пресс-ҫыруҫин ывӑлӗ Инстаграмра фотоотчет пичетленӗ пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Чӑваш Енӗн Элтеперӗ ятарлӑ стипендине кӑҫал 1000 ҫамрӑк илсе тӑрӗ. Вӗсен списокӗ паллӑ ӗнтӗ. Уйӑхсерен 1830 тенкӗ паракан тӳлеве тивӗҫнисен шутӗнче — вӗренӳре, тӗпчевре, ӑслӑлӑхра, пултарулӑхра, производствӑра, ертсе пырас ӗҫре, спортра, общество пурнӑҫӗнче, услам-проектсенче палӑртнӑ маттурсем. Пур организаци те чӑннипех те ҫавӑн пек маттурсене тӑратнипе тӑратманни пирки иккӗленекенсем пур та, анчах паянхи сӑмахӑмӑр ун пирки мар. Элтепер стипендине тивӗҫнисен хушшинче шалти ӗҫсен органӗнче тӑрӑшакан 25 ҫамрӑк пур. Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ, ялан ҫиле хирӗҫ кастаракан Игорь Моляков полицейскисем стипендие тивӗҫ мар тесе шухӑшланӑран тӗрлӗ ҫӗре ҫыру шӑрҫаланӑ. Ун шучӗпе, стипенди социаллӑ пулӑшу шутланать. Регионти хыснаран вара обществӑри йӗркелӗхе тытса тӑма кӑна укҫа уйӑрмалла. Полицейскиесене стипенди пани федераци саккунне пӑсни пулать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (24.04.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 10 - 12 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| «Чебоксарская правда» хаҫатӑн пӗрремеш кӑларӑмӗ тухнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |