Ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Шупашкарта Карл Маркс урамӗнчи пӗр ҫурт тӗлӗнче темиҫе машина ҫапӑннӑ. ЧР ШӖМӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, аварире тӑватӑ машина шар курнӑ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх «Lada Xray» машинӑри 33 ҫулти водитель «Суту-илӳ ҫурчӗ» еннелле кайнӑ чухне хӑвӑртлӑха пысӑклатнӑ. Вӑл руле итлеттереймен – транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухса кайса «Лада Грантӑпа» ҫапӑннӑ.

Унтан автомобиль ҫине тепӗр икӗ машина пырса тӑрӑннӑ. Аварире «Lada Xray» машина салонӗнче ларнӑ 5 ҫулти хӗрача, «Lada Granta» машинӑра пулнӑ 22 ҫулти хӗрпе каччӑ аманнӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти хӗрарӑм тӗнче тетелӗнче телевизор сутни пирки пӗлтерӳ лартнӑ. Кӗҫех ун патне техникӑна туянма хатӗр арҫын шӑнкӑравланӑ. Хайхискер таваршӑн кӑштах укҫа тӳлесе хума сӗннӗ.

Хӗрарӑм килӗшнӗ. Кун хыҫҫӑн вӑл банк карттин рекизичӗсене ҫӑв арҫынна пӗлтернӗ. 35 ҫултискер ултавҫӑ аллине лекнине тавҫӑрман. Кӗҫех банк картти ҫинчен 195 пин тенкӗ ҫухалнӑ.

Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, хӗрарӑм полицие килсе йӑлтах каласа кӑтартнӑ. Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шутлаҫҫӗ.

Шупашкарти аэропортра авиапассажирсене тӗрӗсленӗ. Раҫҫейӗн Шалти ӗҫсен министерствин Транспорт ҫинчи лини пайӗпе Чӑваш Енри суд приставӗсем «Узнай о своих долгах» (чӑв. Хӑвӑн парӑмсем пирки пӗл) акци ирттернӗ. Ку вӑл — «Должник» (чӑв. Парӑмҫӑ) профилактика мероприятийӗнсенчен пӗри.

Аэропортри пассажирсем вӗҫсе каймалли залра транспорт полицийӗн ӗҫченӗсем ҫынсене унти суд приставӗсем патне йыхравланӑ. Лешсем пассажирсен парӑм пуррипе ҫуккипе кӑсӑкланнӑ.

Акци вӑхӑтӗнче Мускава тата Анапӑна вӗҫекен 250 ҫынна тӗрӗсленӗ.

Транспорт ҫинчи лини пайӗ парӑмсем (штрафсем, алиментсем, налуксем) пуррипе ҫуккине ҫынсем Патшалӑхӑн пулӑшӑвӗн порталӗнче те пӗлме пултарнине пӗлтерсе унта та кӑсӑкланма май пуррине аса илтерет.

Шупашкартан Симферополь хулине самолетпа ҫитме пулать. Паян-ыранах мар. Ҫииес уйӑхран. Тата тӗрӗсрех каласан, ҫӗртме уйӑхӗн 7-мӗшӗнчен.

Икӗ регионти хуласене «Smartavia» (ку вӑл — «Нордавиа» авиакомпанин ҫӗнӗ ячӗ) ҫыхӑнтарӗ. Предприяти самолечӗсем Шупашкартан Симферополе, Симферопольтен Шупашкара хутлӗҫ.

5N-401/402 рейс эрнекунсерен пулӗ.

«Симферополь — Шупашкар» маршрутпа вӗҫекен самолет 09 сехет те 35 минутра хускалӗ те кунта 12 сехет те 15 минутра пулӗ. Шупашкартан вӑл Симферополе 13 сехет те 10 минутра вӗҫсе кайӗ, кӑнтӑрти хулана 16 сехет те 10 минута ҫитӗ.

Икӗ хулана ҫыхӑнтаракан самолет марки — «B-737-500». Ҫул ҫинче вӑл 2 сехет те 40 минут виҫӗ. Авиарейссене ҫӳретме ҫӗртме 7-мӗшӗнчен пуҫласа ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗччен палӑртнӑ.

«Smartavia» авиакомпанисӗр пуҫне Симферополе «Nordwind Airlines» те пассажирсене турттарӗ. Унӑн рейсӗсем юнкунсерен пулӗҫ. Самолетсене вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен тытӑнса юпа уйӑхӗччен 2-мӗшӗ таран вӗҫтерӗ.

Куславкка районӗнче пулӑ хуҫалӑхне ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратасшӑн. 2000 ҫулсен пуҫламӑшӗнче вӑл Атӑлҫи тӑрӑхӗнче пӗртен-пӗрре пулнӑ. Анчах каярахпа хуҫалӑха пӑрахӑҫланӑ, таврара хӑмӑш ӳсме тытӑнна.

Пилӗк ҫул каялла вара лару-тӑру улшӑннӑ. Хуҫалӑха вырӑнти усламҫӑ туяннӑ. Халӗ унта 250 тонна таран сутмалли пулӑ тата пулӑ лӑкки ӗрчетеҫҫӗ.

Пулӑ хуҫалӑхӗнче карп, амур, хулӑн ҫамкаллӑ пулӑ ытларах ӳстереҫҫӗ. Унта вӑлча сапмалли пӗвесем те пур. Кунсӑр пуҫне хуҫалӑхра карпсене пӗтӗҫтереҫҫӗ те гибридсем ӗрчетеҫҫӗ.

Кунпа кӑна ҫырлахасшӑн мар. Хуҫалӑхра 300 тонна таран пулӑ ӗрчетме тытӑнасшӑн. Кунсӑр пуҫне комбикорм цехӗ уҫӑсшӑн.

Чӑваш Енре кайӑк-кӗшӗк грипӗ пуҫланасран профилактика ӗҫӗ ирттересси пирки хыпарланӑччӗ. Аса илтерер: пӗлтӗр республикӑра ҫак амак сарӑлнӑ, чылай хуҫалӑхри чӑх-чӗп, хур-кӑвакал вилнӗ.

Кӑҫал ун пек ан пултӑр тесе килти чӑх-чӗпе вакцинаци тума пуҫланӑ. Ку ӗҫе республикӑри пур районта та пурнӑҫлаҫҫӗ. Хальлӗхе Чӑваш Енре кайӑк-кӗшӗк грипӗ енӗпе лару-тӑру лайӑхах. Ҫапах сыхӑ пулмаллах, мӗншӗн тесен республика урлӑ тискер кайӑксем вӗҫсе иртеҫҫӗ. Вӗсем вара чир пуҫаракан инфекци илсе килме пултараҫҫӗ.

Вакцинацие тӳлевсӗрех ирттереҫҫӗ. Укол тусан кайӑк-кӗшӗкӗн иммунитечӗ ҫирӗпленет, ҫапла майпа вӗсене чир ҫыпӑҫмӗ. Иммунитет 12 уйӑх упранӗ.

Прививка тунӑ хыҫҫӑн кайӑк-кӗшӗк какайне 21 кунран ҫиме юрать. Ҫӑмартине вара хӑрамасӑрах ҫиме пулать.

Пуху саманчӗ

Паян «Хавал» пӗрлӗхӗн пухӑвӗ иртрӗ — унта аякран ҫитнӗ хӑнасем те хутшӑнчӗҫ. Вӗсен йышӗнче В.М. Васильев ячӗллӗ чӗлхе, литература тата истори ӑслӑлӑхӗсен тӗпчев институтӗнче вӑй хуракан Андрей Чемышев та пулчӗ.

«Хавал» Н.И. Ашмарин хатӗрленӗ сӑмах кӗнекин электронлӑ вариантне хатӗрлес ӗҫе ҫӗнӗ вӑйпа кӳленесшӗн. Аса илтеретпӗр, ку ӗҫе вӗсем унченех пуҫарнӑччӗ, ятарлӑ сайт та хатӗрленӗччӗ. Александр Блинов каласа панӑ тӑрӑх вӗсен сӑмах кӗнекине оригиналлӑ орфографипе электронлӑлатасшӑн, ҫавна май ҫармӑс чӗлхеҫине сӗнӳпе пулӑшма ыйтнӑ. Ҫармӑссем ку енӗпе чӑн та пысӑк утӑмсем тунӑ — сахал мар словарьсем сканерласа тӗнче тетелне вырнаҫтарнӑ.

Андрей Чемышев Йошкар-Олари чӗлхе, литература тата истори ӑслӑлӑхӗсен тӗпчев институчӗ паянхи кун мӗнпе ӗҫлени пирки те каласа пачӗ — вӗсем Яндекс.Тӑлмач валли вырӑсла-ҫармӑсла текстсем хатӗрлесе ҫитернӗ. Хальхи вӑхӑтра вара ҫармӑс чӗлхин корпусне хатӗрлессипе ӗҫлеҫҫӗ — 2020 ҫул вӗҫне унти сӑмахсен йышне 20 миллиона ҫитересшӗн. Ҫакна пурнӑҫлама вӗсен институчӗ миллиона яхӑн тӑракан сканер туяннӑ, кӗҫех чӗлхе корпусӗ валли ятарлӑ сервер хута ярӗҫ.

Малалла...

Ыран, ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Амадей Моцартӑн «Волшебная флейта» (чӑв. Ылтӑн флейта) икӗ пайлӑ оперине кӑтартӗҫ. Ку вӑл видеокӑтарту пулӗ. Ӗҫе Саймон Мак-Бёрни хатӗрленӗ. Унпа Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн илемлӗх ертӳҫи Дмитрий Банаев паллаштарӗ.

Оперӑна вулавӑшра кӑтартассине регионсен аталанӑвӗн «Содружество» (чӑв. Пӗрлешӳ) фончӗ Экс-ан-Прованс опера фестивалӗпе, Orange, TV Arte фондпа, Раҫҫейӗн Францири институчӗпе пӗрле йӗркеленӗ.

Проект вӑхӑтӗнче хальхи опера ӳнерӗнчи пӗлтерӗшлӗ те ҫӗнӗлле 5 ӗҫпе паллаштарӗҫ. Ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗнче «Ариодант» кӑтартӗҫ, авӑн уйӑхӗн 8-мӗшӗнче – «Электра», юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче – «Кармен», чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнче – «Царь Эдип / Симфония псалмов».

Ҫак вырсарникун, ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Шупашкарти Мускав ҫыранӗнче скандинави уттине кӑмӑллакансем тӑваттӑмӗш хут пухӑнӗҫ. Сӑлтавӗ те пур: «Атӑл ҫинчи сывлӑх» фестиваль иртӗ.

Ҫак мероприятие Атӑл кунне тата Пӗтӗм тӗнчери скандинави уттин кунне халаллӗҫ. Ятарлӑ икӗ туя йӑтса тухнӑ ҫынсем дистанцие парӑнтарнӑ вӑхӑтрах медицина тата спорт тытӑмӗнчи специалистсемпе калаҫма пултарӗҫ.

INWA инструкторӗсем Наталья Безлюдная тата Инна Киселева ӑсталӑх класӗсем ирттерӗҫ. Мероприятие хисеплӗ хӑна, Скандинави уттин пӗтӗм тӗнчери федерацийӗн комитечӗн ӑслӑлӑх пайташӗ, Андрей Волков килӗ. Мероприятие Хусанти, Ярославльти, Йошкар-Олари тата ытти хулари скандинави уттин клубӗсем те хутшӑнӗҫ.

Фестиваль 10 сехетре пуҫланать, старт – 11 сехетре.

ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре санитари авиацийӗн вертолечӗсем вӗҫме пуҫлӗҫ. Ку 2020 ҫулӑн иккӗмӗш ҫур ҫулӗнче пурнӑҫланмалла.

Санитари авиацийӗн вертолечӗсем Чӑваш Енри кӗрсе ҫӳреме йывӑр ялсене ҫитӗҫ, тухтӑрсем пациента пулӑшу парӗҫ. Сӑмах май, кунашкалли республикӑра унччен те пулнӑ: СССР вӑхӑтӗнче ҫак тӗллевпе пысӑках мар Ан-2 самолетсемпе усӑ курнӑ. Вӗсем ытларах чухне «Шупашкар – Улатӑр» маршрутпа вӗҫнӗ. Халӗ вара Чӑваш Енре санитари авиацийӗ ҫук.

Владимир Викторов министр пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ вертолетсем туянас, вӗсем валли анса лармалли 6 лапам тӑвас енӗпе калаҫусем иртеҫҫӗ.