Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Шупашкарта Пӗрремӗш канал «Пӗрремӗш пул!» ыркӑмӑллӑх акцийӗ ирттерет. Чӑваш Ене 150 яхӑн «ҫӑлтӑр» килӗ: федераци каналӗн телеертӳҫисем, эстрада артисчӗсем…

Сумлӑ хӑнасем килнӗ ҫӗре Шупашкара тата илемлетесшӗн. Кӳлмекре Анне палӑкӗ умӗнче хулари экологи отрячӗсенчи 30 ача «Бобер» телеканалти (вӑл та Пӗрремӗш канал йышне кӗрет) телеертӳҫӗпе пӗрле «1» евӗр клубма лартӗҫ. Клумбӑна бегонисемпе, бархатцысемпе хитрелетӗҫ. Калчасем хатӗр ӗнтӗ.

Сӑмах май, пӗлтӗр кунашкал клумбӑна Ижевск хулинче тунӑ. Ун чухне Пӗрремӗш канал ыркӑмӑллӑх акцине Удмурт Республикинче ирттернӗ.

Коми Республикин ял хуҫалӑх тата потребитель рынокӗн министрӗ Анатолий Князев «Комиинформ» агентствӑна хӑйӗн тӗп вӗрентекенӗ пирки каласа кӑтартнӑ.

Агентство «Спасибо наставнику» (чӑв. Вӗрентекене тавах) проект пуҫарнӑ. Хальхинче унӑн хӑни Анатолий Князев чӑваш пулнӑ. Вӑл, аса илтерер, — Елчӗк чӑвашӗ. Шупашкар районӗнче чылай ҫул ӗҫлесе пурӑнчӗ. Унта вӑл ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗнче, райадминистрацин ял хуҫалӑх пайӗн пуҫлӑхӗнче, район ертӳҫинче тӑрӑшрӗ. Кайран чӑваш парламентӗнче сумлӑ вырӑн йышӑннӑччӗ.

Анатолий Князев хӑйӗн вӗрентекенӗ тесе Чӑваш Енӗн пӗрремӗш Элтеперӗ пулнӑ Николай Федорова калать иккен. Чӑваш Ене 17 ҫул ертсе пынӑ ҫав ҫынтан вӗренмелли чылай тесе шухӑшлать. Николай Федорова Анатолий Князев ҫӳллӗ шайри политик тесе хаклать.

Чӑваш кӗнеке издательствинче пичетленнӗ кӗнекесене Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра хакланӑ. Вӗсене «Лучшие книги года-2018» (чӑв. 2018 ҫулхи чи лайӑх кӗнекесем) тата «Малая Родина» (чӑв. Пӗчӗк тӑван ҫӗршыв) конкурсра палӑртнӑ. Чи лайӑххисен йышне Константин Ивановӑн «Нарспи» тата Юрий Ювенальевӑн «Ювелирное искусство суваро-булгар – предков чувашей» кӗнекисем кӗнӗ.

Константин Ивановӑн чӑвашла, вырӑсла тата акӑлчанла пичетленнӗ «Нарспи» кӗнекине «Лучшее издание классической художественной литературы» (чӑв. Классикӑллӑ илемлӗ литературӑн чи лайӑх кӑларӑмӗ) номинацире суйланӑ. Юрий Ювенальевӑн ӗҫӗ «Многонациональная Россия» (чӑв. Нумай нациллӗ Раҫҫей) номинацире тупӑшать.

Конкурс ҫӗнтерӳҫисене Мускавра ҫӗртме уйӑхӗнче иртекен «Красная площадь» фестивальте пӗлтерӗҫ.

Васкавлӑ медпулӑшу бригадине Ҫӗнӗ Шупашкарта тапӑннине Чӑваш халӑх сайтӗнче Софья Савнеш пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ. Пӑтӑрмах ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пулнӑ тенӗччӗ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн сайтӗнче паян ҫырнӑ тӑрӑх, васкавлӑ пулӑшу санитарне ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче тапӑннӑ.

Шурӑ халатлисене Ҫӗнӗ Шупашкарти Совет урамӗнчи 14-мӗш ҫурт картишне ҫынна пулӑшма чӗнсе илнӗ. Вырӑна ҫитсен ӳсӗр пӗр ҫамрӑк васкавлӑ пулӑшу тухтӑрне хӗнеме тытӑннӑ.

Ҫапӑҫакан 26-ри этем ӑҫта пурӑннине ӗнер тупса палӑртнӑ. Паян ӑна суд килте хупса усрамалла тунӑ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, каччӑ тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ. Тухтӑра хӗнекен ҫамрӑк арҫыннӑн сывлӑхне экспертиза ирттерсех хаклӗҫ.

Алексей Кряжинов сӑнӳкерчӗкӗ

Алексей Кряжинов журналист Шупашкар ҫывӑхӗнчи Карачура масарӗ ҫине кайса нушаланни ҫинчен Фейсбукра ҫырса кӑтартнӑ. Ҫула тухнӑ ытти пассажир та кӑмӑлсӑрланать иккен.

«Карачура ҫӑви ҫине кайса килесси паян тамӑкпа тан», — тенӗ журналист. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, «Чӑвашавтотранса» панкрута кӑлариччен тата транспорт реформиччен автобус кашни 30-45 минутра пӗрре ҫӳренӗ. Халӗ пӗр транспортпа теприн хушши 1 сехетпе танлашать иккен. Ҫитменнине, ГАЗельсем тата 19 вырӑнлӑ 30-мӗш маршрут хутлать-мӗн. Автобус ҫитиччен пӗр 20 минут маларах чарӑнӑва 25 ҫын таран пухӑннӑ. Вӗсенчен чылайӑшӗ — унчченхи рейса вырнаҫайманнисем. Юлашки чарӑнуранах тулса килнӗ салона халӑх вырнаҫса пӗтеймен. Хирӗне-хирӗне, пӗр-пӗринпе тулаша-тулаша кӗрсе ларайнисем хӗсӗнсе Шупашкара кайнӑ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Иркутск облаҫӗнчи Зима районӗнчи Успенский-3 поселокра асӑннӑ регионти чӑвашсем Акатуй ирттерӗҫ. Уяв программи чӑннипех те пуян. Унта кӑҫал ҫӗнӗлӗхсем те кӗртнӗ.

Акатуй ярмӑркки чӑваш халӑхӗн декораципе прикладной ӳнерӗн ӑстисен хатӗр-хӗтӗрӗпе паллаштарӗ.

«Акатуй сӑри» фестивальте чӑваш сӑрине вӗретес тата тӑван халӑхӑмӑрӑн ытти апат-ҫимӗҫне хатӗрлес вӑрттӑнлӑхпа паллаштарнипе пӗрлех вӗсене астивсе пӑхма май килӗ.

«Акатуйӑн чи лайӑх сувенирӗ», «Акатуйри чи лайӑх сӑра вӗретекенӗ», «Акатуйри чи лайӑх хушма хуҫалӑх» конкурссем вара пултаруллисене хавхалантарма пулӑшӗҫ.

«Сӑмах ӑсти» ача-пӑча лапамӗнче чӑвашла тата вырӑти поэтсен сӑввисене вулӗҫ. «Умники и умницы» (чӑв. Ӑслӑ арҫын ачасемпе ӑслӑ хӗрачасем) викторинӑра чӑваш халӑхӗн историне лайӑх пӗлекенсене палӑртӗҫ. Чӑваш ташшисемпе юррисене те вӗрентӗҫ.

«Шакки-шакла», «Чулла», «Чушкӑлла» чӑваш халӑх вӑййисене ӑмӑртмалла выляттарӗҫ.

Паян Шупашкарти 38-мӗш шкула экзамен тытма пынӑ ача вилнӗ. Инкек пирки Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнчех хыпарланӑ. Инкек пирки хӗрачан ҫывӑх ҫыннисемпе пӗрле хурланнине пӗлтернӗ.

Хулари 27-мӗш шкулта 11-мӗш класра вӗренекенскер ачаран сусӑр пулнӑ иккен. Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, экзамена пынӑ чухнех вӑл хӑйне япӑх туйнине шкулти тухтӑрсем тата экзамена йӗркелекенсем сиснӗ имӗш. Вӗсем ӑна экзамена кӗме сӗнмен иккен. Кун пирки ашшӗ-амӑшӗпе те калаҫнӑ имӗш. Анчах пике экзамена ыттисемпе пӗр кунах тытас тенӗ курӑнать.

Пӗр сехет хушшинче вӑл ӗҫе пурнӑҫланӑ. Унтан вӑл ыйтса пӳлӗмрен тухнӑ. Коридорта ачана япӑх пулса кайнӑ.

ЧР Сывлӑхс ыхлав министертсив пӗлтернӗ тӑрӑх, экзамен вӑхӑтӗнче ӗҫлекен тухтӑрсем тата васкавлӑ пулӑшӑвӑн икӗ бригади ҫине тӑрсан та ачана пулӑшма май килмен. Ача пӗчӗкренех чӗре чирӗпе аптӑранӑ иккен.

Инкеке халӗ яваплӑ специалистсем тӗпчеҫҫӗ.

Социаллӑ ӗсченсен уявӗ умӗн Шупашкарти халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центрта «Чи лайӑх социаллӑ ӗҫчен» конкурс ирттересси йӑлара. Кӑҫал та вӑл пулнӑ, ҫак кунсенче ӑна пӗтӗмлетнӗ.

Конкурс темиҫе тапхӑрпа иртнӗ. «Манӑн профессире театр ҫулталӑкӗн пӗлтерӗшӗ» тапхӑрта конкурсҫӑсем хӑйсем пирки, професси ҫинчен каласа кӑтартнӑ. «Хӑйӗн ӗҫӗнчи профессионал» тапхӑрта жюри теори пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Унтан конкурсҫӑсем тест ыйтӑвӗсене те хуравланӑ, пултарулӑхне те кӑтартнӑ.

Жюри пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, «Чи лайӑх социаллӑ ӗҫчен» ята Надежда Мастерова тивӗҫнӗ. Ӑна республикӑри профсоюз организацийӗ парнепе чысланӑ. Кунсӑр пуҫне ҫӗнтерӳҫӗ Шупашкар чысне республика шайӗнче хӳтӗлӗ.

Пӗлтӗр ҫуркунне Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Канашри полици уйрӑмӗсене пӗр вӑхӑтра тенӗ пек ҫынсенчен пӗрешкел заявлени килнӗ: пурин те банк счечӗ ҫинчен укҫа ҫухалнӑ.

Иккӗшӗ – 10 пин тенкӗ, тепри 47 пин тенкӗ ҫухатнӑ. Анчах укҫа счет ҫинчен пӗтни пирки вӗсем патне СМС-ҫыру килмен. Полицейскисем ҫак ҫынсен телефонӗсене тӗрӗсленӗ. Кун хыҫҫӑн ҫакӑ палӑрнӑ: мессенджерсене официаллӑ мар сайтсенчен уҫласа илнӗ чухне вирус телефона сиенлетнӗ.

Оперативниксем ку преступление Красноярск тӑрӑхӗнчи ҫын тума пултарнӑ тесе палӑртнӑ. Вӗсем ҫав региона кайса ӑна тытса чарнӑ. 31 ҫулти арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Паян Шупашкарта пӗр вӑхӑтра тенӗ пек тӗрлӗ вырӑнта икӗ хӗрачана машина ҫапса кайнӑ. Кун пирки ҪҪХПИ пӗлтерет.

Паян 16 сехет те 40 минутра Граждан урамӗнчи 28-мӗш ҫурт патӗнче икӗ хӗрача юраман ҫӗрте ҫул урлӑ каҫнӑ. Вӗсенчен пӗри, шкулта вӗренекен 10-ри хӗрача, «Лада Калина» машина айне лекнӗ.

Тепӗр 15 минутран, 17 сехет те 5 минутра, Энгельс урамӗнче ҫакнашкалах пӑтӑрмах пулнӑ. Унта та «Лада Калина» машина хӗрачана ҫапса хӑварнӑ. 5-мӗш класра вӗренекен хӗрача «зебра» патӗнче ҫул урлӑ каҫнӑ чухне пулнӑ ку.

Халӗ машина урапи айне лекнӗ икӗ хӗрача пульницӑра, вӗсене тухтӑрсем сӑнаса тӑраҫҫӗ.