Сывлӑх
![]() Владимир Михайлов тунӑ сӑн Ҫӗнӗ Шупашкарти 19-мӗш шкулта икӗ ача кӑшӑлвируспа чирленӗ. Вӗсем ҫемйипе Турцире каннӑ, унтан килсен анализ панӑ, анчах кӑтартӑвне кӗтсе илмен – ҫаплипех шкула ҫӳренӗ. Юлашки хутчен вӗсем унта авӑнӑн 3-мӗшӗнче пулнӑ. Анализ кӑтартӑвӗ халӗ паллӑ ав – ачасен кӑшӑлвирус пур. Вӗсем класри тантӑшӗсемпе хутшӑннӑ. 19-мӗш шкулти 3-мӗш «Б» класа (унта 27 ача вӗренет) тата 9-мӗш «Б» класа (унта 20 ача ӑс пухать) хупма тивнӗ. Ачасене изоляци тунӑ, вӗсем дистанци мелӗпе вӗренеҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне вӗсене тухтӑрсем пӑхса тӑраҫҫӗ. Шкулта вара дезинфекци тунӑ. Авӑнӑн 8-мӗшӗнче Сосновкӑри 10 ҫулти ача чирленине палӑртнӑ. Вӑл инфекциленнӗ тӑванӗсемпе хутшӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Сумлӑ сӑмах
Культура
1. Калле-малле пӑхса илсен…Чӑвашла «Тӑван Атӑл» журнал тӑххӑрмӗш теҫеткепе пырать. Тӑванӗсенчен пӗчченех тӑрса юлчӗ вӑл. Литературӑпа илемӗшӗн хулӑн журналӗсем 100 ҫул каялла — ХХ ӗмӗрӗн 20-30-мӗш ҫулӗсенче Чӗмпӗрте («Шурӑмпуҫ», 1919-1921), Хусанта (Утӑм», 1928-1929), Ӗпхӳре («Хӗрлӗ Урал», 1934-1936), Самарта («Вӑтам Атӑл», 1931-1935) тухса тӑнӑ. Шупашкарта 1924 ҫулта «Сунтал» («Ялав»), 1925 ҫулта «Капкӑн» тухма пуҫланӑ. Халӑх юратакан кӑларӑмсем пулнӑ, ун чухнех 4-5 пин экземплярпа пичетленнӗ. Хутла тин ҫеҫ вӗренме пуҫланӑ хресчен вӗсене илсен пӗрле пухӑнса вулама тӑрӑшнӑ. Пирӗн килти мачча ҫинче вӑрҫӑ хыҫҫӑн та упранатчӗҫ-ха ҫав журналсем, халӗ те пур хӑшпӗр кӑларӑмӗсем. Упратӑп вӗсене, тата тепӗр хутчен хавхаланса вуларӑм. Чӑваш халӑхӗн ХХI ӗмӗрте пысӑккисем валли пӗртен пӗр чӑвашла «Тӑван Атӑлне» литературӑпа культура тата искусство журналӗ (литературно-художественный и культурно-просветительский журнал) тенӗ. Вӑл 1936 ҫулта «Илемлӗ литература» ятпа тӑваттӑ тухнӑ та, виҫӗ ҫул — тискер репресси ҫулӗсенче! — пичетленеймен. 1940–1944 ҫулсенче, вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче, «Тӑван Атӑл» пулса тӑриччен, вунҫичӗ кӗнеке кун ҫути курнӑ. | ||
Культура
![]() espanarusa.com/ru сайтри сӑн Чӑваш Енре кинотеатрсене уҫма йышӑннӑ. ЧР Культура министерстви палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсем кӑшӑлвирус условийӗсенче ӗҫлеме хатӗр. Роза Лизакова министр кинотеатрсем хушу саккунлӑ вӑя кӗрсен 5-7 кунра уҫӑлма пултарнине каланӑ. Республикӑра харпӑр 6 кинотеатр тата 16 кинозал пур. Пӗлтӗр вӗсенче 26 пин ытла киносеанс иртнӗ, 778,9 пин куракан пулнӑ. Паян Культура министерстви Шупашкарти «Синема», «Три пингвина», «Волжский» кинотеатрсене тӗрӗсленӗ. Вӗсем куракансене йышӑнма хатӗр – кинотеатрсенче дистанци пӑхӑнмалли паллӑсем, кассӑра тата кинозала кӗнӗ ҫӗрте хӑрушсӑрлӑх мерисене пӑхӑнмаллине аса илтерекен наклейкӑсем пур, санитайзерсем вырнаҫтарнӑ, маскӑсемпе перчеткесем туяннӑ. Анчах Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫи Надежда Луговская кинотеатрсене уҫма хирӗҫ пулнӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, республикӑра ОРВИпе, пневмонипе, гриппа чирлекенсен йышӗ ӳсет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Республикӑра
![]() Чӑваш Енри тата тепӗр яла газ ҫитернӗ. Хальхинче ҫак ырлӑхпа Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Пущӑн Сали ялӗсем киленӗҫ. Хӗрлӗ хӑйӑва касма республикӑн строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министрӗ Александр Героев тата ыттисем пырса ҫитнӗ. «Хальхи вӑхӑтра пирӗн регионта газификаци кӑтартӑвӗ 93,6 процентпа танлашать», — тенӗ министр. Ял газ ҫитерме 3 километр тӑршшӗ пӑрӑх хунӑ. Халӗ 52 хуҫалӑхра ҫут ҫанталӑк ырлӑхӗпе усӑ курма пуҫлӗҫ. Маларах Куславккара, Канаш районӗнчи Шӑхасанта, Йӗпреҫ районӗнчи Шӑрттанта, Пӑрачкав районӗнчи Кудеиха ялӗнче ӗҫсене вӗҫленӗ. Газпа тивӗҫтерекенсем 20 миллиона яхӑн тенкӗ уйӑрнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Пӑтӑрмахсем
![]() chelny-izvest.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енре пурӑнакан пӗр хӗрарӑм пӗр миллиона яхӑн тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Ун патне пӗр этем шӑнкӑравланӑ. Хӑйӗн пирки вӑл банк ӗҫченӗ тесе улталанӑ. Хӗрарӑмран: « Эсир чӑнахах та кредит илесшӗн-и?» — тесе кӑсӑкланнӑ. Кивҫене кӗме шухӑшламан хӗрарӑм шикленсе ӳкнӗ, хӑй нимле кредит та илме палӑртманнине пӗлтернӗ. Ултавҫӑ-этем хӗрарӑма пулӑшма шантарнӑ. Телефон кӗпҫин тепӗр вӗҫӗнчи ҫын сӑмахне ӗненсе хӗрарӑм хай сисмесӗрех пӗр миллиона яхӑн тенкӗ кивҫен илсе ҫав укҫана пач палламан ҫынна куҫарса панӑ. Йӗрке хуралҫисем пули-пулми ҫынна шанмалла маррине, банкпа ҫыхӑнмаллине пӗлтереҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Сывлӑх
![]() Сывлӑх сыхлавӗ валли вертолет туянассине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Асӑннӑ транспорт эрнере 7 сехет, талӑкра 24 сехет ӗҫлӗ. Ӑна Шупашкара илсе килнӗ ӗнтӗ, вӑл тӗп хуламӑрти аэропортра ларать. 2020-2022 ҫулсенче санитари авиацийӗ икӗ хулапа тӑватӑ район никӗсӗ ҫинче ӗҫлеме тытӑнӗ. Вӑл Шупашкар, Канаш хулисенче, Улатӑр, Ҫӗмӗрле, Патӑрьел тата Етӗрне районӗсенче анса ларӗ. Кӑҫал вертолет сывлӑша 47 хутчен хӑпармалла. Ку вӑл сывлӑшра пурӗ 108 сехет пулассине пӗлтерет. Вертолет салонӗнче икӗ медӗҫчен тата пӗр пациент валли вырӑн пур. Сывлӑш транспортне «Русские вертолетные системы» (чӑв. Вырӑс вертолет тытӑмӗ) общество ӗҫлеттерӗ. Паян вертолет Патӑрьел районӗнчи пӗр арҫынна васкавлӑ операци тума Шупашкарти пульницӑна 35 минутра илсе килнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Вӗренӳ
![]() ru.dreamstime.com сӑнӳкерчӗкӗ Шупашкарти 56-мӗш шкулта ачасене вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентнӗ хӗрарӑм-педагогпа ҫыхӑннӑ пӑтӑрмаха Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: авӑн уйӑхӗн 4-мӗшӗнче учитель пиллӗкмӗш класс ачисене класа вараланӑшӑн, ҫав шутра пушмак тӗпӗ хуратнӑшӑн та, ятланӑ. Вӑл вӗсене кӳрентермелле сӑмахсем каласа пӗтернӗ. Пӑтӑрмах ҫын ҫине тухсан прокуратура тӗрӗслев пуҫарнӑччӗ. Шупашкарти шӑв-шав ҫинчен федераци МИХӗсем те тупӑшса тенӗ пек хыпарларӗҫ. Вӗрентекен хай кӑмӑлӗпе заявлени ҫырса парса ӗҫрен кайнӑччӗ, шкул директорӗ ачасемпе ашшӗ-амӑшӗнчен каҫару ыйтнӑччӗ. Паян вара Чӑваш Ен прокуратури учитель хӑйне килӗшӳсӗр тытнӑ пирки хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ ячӗпе асӑрхаттару хучӗ шӑрҫаланине пӗлтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Алӑран ҫыртнӑПӑтӑрмахсем
![]() Патӑрьел районӗнчи Куславкка ялӗнче пурӑнакан хӗрарӑм пӑтӑрмаха ҫакланнӑ. Вӑл йӗрке хуралҫин сулахай аллинчен ҫыртса лартнӑ. Халӗ хӗрарӑмӑн суд тенкелӗ ҫине ларма тивӗ. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 318-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе айӑпласшӑн. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫиле ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ ӗнтӗ. Утӑ уйӑхӗн 7-мӗшенче хӗрарӑмӑн упӑшки мопедпа шлемсӑр ярӑннӑ. Ҫавна йӗрке хуралҫисем асӑрханӑ. Вӗсем мотоциклиста чарӑнма ыйтнӑ. Анчах лешӗ вырӑнтан тапса сикнӗ. Пакунлисем хыҫран хӑваланӑ. Арҫын хӑйӗн килӗ умне ҫитсе чарӑннӑ. Унта хайхин арӑмӗ сиксе тухнӑ, пакунлисемпе хирӗҫме тытӑннӑ. Тарӑхнипе вӑл вӗсенчен пӗрин сулахай аллинчен ҫыртса лартнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Пӑтӑрмахсем
![]() Ҫӗрпӳ хулинче килсӗр-ҫуртсӑр пӗр арҫын хӑйӗн ар хатӗрне ачасене кӑтартнӑ. Ҫавӑншӑн ӑна хупса хумалла тунӑ. Раҫҫей Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче 53 ҫулти арҫын 8-11 ҫулсенчи 4 хӗрача патне пынӑ. Вӗсем нумай хваттерлӗ ҫурт картишӗнче вылянӑ. Арҫын ар хатӗрне уҫса кӑтартнӑ хыҫҫӑн таҫта кайса ҫухалнӑ. Ачасенчен пӗри киле кӗрсен ашшӗне евитленӗ. Арҫын пакунлисене пӗлтерме васканӑ. Пӑтӑрмахчен 6 кун маларах арҫын хуран вӑрланӑ. Хуҫи тӑкака 2,5 пин тенкӗ ытла тесе пӗлтернӗ. Килсӗр-ҫуртсӑр арҫын унччен те судпа темиҫе хутчен айӑпланнӑ. Ӑна 13,5 ҫуллӑха ҫирӗп режимлӑ колоние ӑсатма йышӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Сывлӑх
![]() Twitter.com сайтри сӑн Чӑваш Енри васкавлӑ медпулӑшу машинисен автопаркне ҫӗнетме палӑртнӑ. Кун пирки ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев ЧР Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче пӗлтернӗ. Раҫҫей суту-илӳпе промышленноҫ министерстви пуҫарӑвӗпе Чӑваш Ен валли хушма 100 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ. Ку укҫапа васкавлӑ медпулӑшу машинисем туянӗҫ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн тата Финанс министерствисене автопарка ҫӗнетмешкӗн тумалли ӗҫсене пурнӑҫлама хушнӑ. «Ӗҫе ӗнер пуҫланӑ. Ку питӗ пӗлтерӗшлӗ тӗллев. Ҫулталӑк вӗҫлениччен ӑна пурнӑҫласан автопарк улшӑнӗ, тен, тӗпренех», - тенӗ Олег Николаев. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (12.07.2025 15:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 755 - 757 мм, 28 - 30 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ҫулӗҫ Анатолий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Фролов Андрей Игнатьевич, Вӑтам Азире Совет влаҫӗшӗн кӗрешекен вилнӗ. | ||
| Чӑваш облаҫӗн РКП(б) комитечӗ ӗҫлеме пуҫланӑ. | ||
| Кузьмин Афиноген Иванович, литература тӗпчевҫи, ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |