Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче «Патшалӑх тата гражданла обществӑн пӗрлешӗвӗсем чӑваш чӗлхине упраcа хӑварма пулӑшни» ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ ӗҫлерӗ. Ку мероприятие ирттерме Национальноҫсен енӗпе ӗҫлекен федераци агентстви укҫа-тенкӗ уйӑрса пулӑшнӑ.

Тӑван чӗлхемӗр пирки паян та питех те ҫивӗч калаҫу пулса иртнӗ. «Ӑнӑҫу чӗлхи» ют чӗлхесен шкулӗн ӗҫ тӑвакан директорӗ, «Хавал» общество организацийӗн ертӳҫи Александр Блинов чӑваш чӗлхипе тепӗр 50 ҫултан мӗн пулӗ ыйту тавра шухӑшласа пӑхма сӗннӗ. Уйрӑм хастарсемпе общество организацийӗсем ҫеҫ тӑрӑшни сахал, патшалӑх пулӑшӑвӗ кирлӗ тесе шухӑшлать вӑл.

«Хавал» пӗрлешӗвӗн хастарӗ, Киев хулинче пурӑнакан Артем Федоринчик (вӑл филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ) ӳссе ҫитсен чӑваш чӗлхине вӗреннӗ. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, чӗлхе вӗрентӗвӗн меслечӗсем кивелнӗ, вӗсене ҫӗнетме вӑхӑт.

Сӑмах илнӗ ытти экспертӑн та тӑван чӗлхемӗршӗн чунӗ ыратни аван сисӗннӗ. Калӑпӑр, Вӗрентӳ институчӗн регион аталанӑвӗн центрӗн методисчӗ Елена Михайлова (Енькка) та чӑваш чӗлхишӗн пӑшӑрханса калаҫнӑ.

ok.ru сайтри сан

124 ҫын – Чӑваш Енре ҫакӑн чухлӗ ҫын кӑшӑлвирусран вилнӗ. Паянхи кун тӗлне тепӗр икӗ ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.

Пӗр талӑкра 54 ҫыннӑн кӑшӑлвирус пуррине палӑртнӑ. 48 ҫын сывалса тухнӑ. Ку таранччен 9438 ҫын кӑшӑлвируспа чирленӗ, вӗсенчен 7860-шӗ каварлӑ вируса парӑнтарнӑ.

Паянхи кун тӗлне 1454 ҫын килте е пульницӑра сипленет. Республикӑра кӑшӑлвирус сарӑлнин индексӗ 1,14-па танлашать.

ru-polit.livejournal.com сайтри сӑн

Мускавра аварие ҫакланнӑ Михаил Ефремова чӑвашсем хӳтӗленӗ. Аса илтерер: артист руль умне ӳсӗрле ларнӑ, тепӗр машинӑпа ҫапӑннӑ. Леш водитель вилнӗ. Суд Михаил Ефремова 8 ҫуллӑха пӗтӗмӗшле колоние хупма йышӑннӑ.

Чӗмпӗрти общество организацийӗ артиста хӳтӗлесе ҫырнӑ. Ҫырура вӗсем Михаил Ефремов Иван Яковлевӑн кӗҫӗн мӑнукӗн ачи пулнине палӑртнӑ. Иван Яковлевич Чӑваш Енре 300 ытла шкул уҫнине, вырӑнти халӑха ҫутта кӑларнине ҫырнӑ.

Мускав хулин сучӗ аппеляцие пӑхса тухнӑ. Артистӑн срокне чакарма йышӑннӑ: 8 ҫултан 7,5 ҫул хӑварнӑ.

Пирӗн халӑхӑмӑр хӑйне ҫутта кӑларма нумай тӑрӑшнӑ, чӑваш букварьне парнеленӗ, Атӑлҫи тӑрӑхнчи вак халӑхсемшӗн нумай тӑрӑшнӑ Иван Яковлева сума суса та асра тытса пурӑнать.

Вӑл 1848 ҫулхи ака уйӑхӗн 25 хальхи Тутар Республикине кӗрекен Кӑнна-Кушки ялӗнче ҫуралнӑ. Чӗмпӗр гимназийӗнче, Хусан университетӗнче вӗреннӗ, чӑваш шкулӗн инспекторӗнче, Чӗмпӗр чӑваш шкулӗн ертӳҫинче ӗҫленӗ. Н.И. Ильминский вӗренекенӗ. 1930 ҫулхи юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче вилнӗ. Ӑна Мускавра Ваганьково масарӗнче пытарнӑ.

Паян Шупашкарти Иван Яковлев палӑкӗ умне тӗрлӗ ӗҫре тӑрӑшакансем чечек хума тата хисеплӗ ҫыннӑмӑрӑн капашсӑр пысӑк ӗҫне сума сунине палӑртма пуҫтарӑннӑ. Ҫав йышра республика Элтеперӗ Олег Николаев та пулнӑ.

Артем Павловӑн тӑванӗсен сӑнӳкерчӗкӗ

Юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче 19 ҫулти Артем Павлов килӗнчен, Шупашкарти «Волжский» микрорайонти Ильенко урамӗнчен, тухнӑ та ҫухалнӑ. Юлашки хутчен ӑна лавккара курнӑ.

Артем лавккара 4 кӗленче эрех туянни паллӑ /камера пӑхнӑ хыҫҫӑн пӗлнӗ/. Тӑванӗсем сотовӑй оператортан пулӑшу ыйтнӑ – Артемӑн телефонӗ 19.30 сехетре сӳнни паллӑ. Халӑх тетелӗсенче те пулман вӑл.

Пиччӗшӗ Дмитрий каланӑ тӑрӑх, Артем унччен эрехпе айкашман. Вӑл коопераци институтӗнче дистанци мелӗпе вӗренет, спортзала ҫӳрет.

Артем тӗреклӗ кӗлеткеллӗ, 185 сантиметр ҫӳллӗш. Куҫӗ хӑмӑр, ҫӳҫӗ хура. Артема курсан полицие шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.

hypar.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Паян Шупашкарти Пӑр керменне хура тар тӑкса хура ҫӑкӑр туса илекенсене професси уявӗпе саламлама пухӑннӑ. Ял хуҫалӑхӗнче тӑрӑшакансен кунне палӑртма ял хуҫалӑх продукцине тирпейлекенсем те ҫитнӗ.

Унччен вара отрасль ӗҫченӗсенчен пӗрисене: чи сумлисене, чи хисеплисене, чи тивӗҫлисене — республикӑн Правительство ҫуртне йыхравланӑ. Йышра уй-хирте вӑй хуракансем те пулнӑ. Сӑмахран, Комсомольски районӗнчи «Труд» хуҫалӑхри Минрешит Тимергалеев. Вӑл 40 ҫул ытла трактористра тӑрӑшать. Агропромышленноҫ комплексӗн ветеранӗ, Ҫӗмӗрле районӗнчи «Приволье» тулли мар яваплӑ обществӑн (ӑна «Ольдеевская» хуҫалӑхра ӗҫленипе те чылайӑшӗ пӗлет) пуҫлӑхӗ Евгения Беликова хӑйӗн кӗске сӑмахӗнче Чӑваш Ен тата чӑваш ялӗ аталантӑр, эпир ҫавӑншӑн пӗрле ӗҫлер тесе палӑртса хӑварнӑ.

sosh2-gcheb.edu21.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Паян, юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, эпир чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлева асӑнатпӑр. Ҫавна май Чӑваш Ен Элтеперӗ Элтеперӗ Олег Николаев республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче кун пирки хӑйӗ шухӑшне ҫырса пӗлтернӗ.

«Кашни халӑхӑн мухтавлӑ ҫыннисем пур, вӗсен ячӗсем историре тарӑн йӗр хӑварнӑ, ӗмӗртен ӗмӗре мӑнаҫлӑн янӑраҫҫӗ. Иван Яковлевич Яковлев тата унӑн чаплӑ ӗҫӗсем чӑваш халӑхӗшӗн вилӗмсӗр пулса тӑчӗҫ.

Иван Яковлев чӑваш халӑхне панӑ халалӗ ӑслӑ шухӑшсемпе пуян, вӗсем ҫитӗнекен ӑрӑва тивӗҫлӗ воспитани парас тӗлӗшпе пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Халал кӑмӑл-сипет пахалӑхӗсене, ӗҫе хисеплеме, тӑван сӑмаха юратма вӗрентет.

Эпир ҫутта кӑларуҫӑ вӗрентнисене яланах асра тытӑпӑр, вӑл хӑварнӑ педагогика еткерлӗхне упрӑпӑр, хисеплӗпӗр».

Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарти Ҫeҫnӗл Мишши музейӗнче «Кӗр сӑри» уяв ирттерме палӑртнӑ. Кун пирки ӳнер учрежденийӗн ертӳҫи Антонина Андреева Фейсбукра пӗлтернӗ.

«Шупашкар районеӗнчи «Шортан» халӑх фольклор ансамблӗ авалхи йӑла-йӗркене, юрра-ташша кӑтартса парӗ. Ертӳҫи — Надежда Михайлова, купӑсҫи — Геннадий Якимов, ташша вӗрентекенӗ — Надежда Васильева.

20 сехетрен Надежда Васильева чӑваш халӑх ташшине ӑста ташлама вӗрентӗ. Вырӑн сахал, ҫaвӑнпа 20 сехетчен пыма тӑрӑшӑр. Маска илме ан манаӑр», — тесе ҫырнӑ Антонина Андреева.

Мероприяти 17 сехетре пуҫланӗ.

Пушкӑртстанри Мияки районӗнчи Кекен ялӗн культура ҫуртӗнче «История деревни» кӗнеке хӑтлавӗ иртнӗ. Асӑннӑ кӗнекене ҫак ялта 1923 ҫулта ҫуралнӑ тата пурӑннӑ вӑрҫӑпа ӗҫ ветеранӗ, Кекен шкулӗн улшӑнми завучӗ, вӗрентекенӗ Сергей Филиппов ҫырма пуҫланӑ. Анчах пуҫтарӑннӑ материалсене – очерксене, историлле справкӑсене, ял историйӗпе ҫыхӑннӑ чӑн фактсене – пӗр кӗнекене пуҫтарма май килмен. Ашшӗ пуҫланӑ ӗҫе ывӑлӗ, Тольятти хулинче пурӑнакан Владимир Сергеевич малалла тӑснӑ.

Тӗл пулӑва Пелепей районӗнчи чӑвашсен наципе культура автономийӗн председателӗ Владимир Яковлев хутшӑннӑ. Пелепей хулинчи «Урал-Батыр» наци культурисен центрӗ ҫумӗнчи «Илем» чӑваш халӑх фольклор ансамблӗ (ертӳҫи – Нина Никитина) сцена ҫине тухни презентацийӗн чи илемлӗ саманчӗсенчен пӗри пулчӗ тесе ҫырнӑ «Урал сасси» хаҫатра Кекен ялӗнчи Нина Никитина.

Мероприяти Сергей Федотовичпа Ольга Семеновна Филипповсем пурӑннӑ ҫурт ҫинче Асӑну хӑмине уҫнипе вӗҫленчӗ.

Паян, юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев ял хуҫалӑхӗнче ӗҫлесе хисепе тивӗҫнисемпе, агропромышленноҫ комплексӗн хастарӗсемпе ӗҫлӗ тӗл пулу ирттернӗ.

Калаҫӑва Чӑваш Ен Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ – ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов хутшӑннӑ.

Регион ертӳҫи ветерансене нумай ҫул тӑрӑшса ӗҫленӗшӗн тата отрасль аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑшӑн тав тунӑ. «Отрасль аталанса пынӑ май эпир ялти халӑхӑн пурнӑҫ пахалӑхне тата та ӳстерме пултарӑпӑр», – тенӗ республика ертӳҫи.

Сергей Артамонов ҫӗрулмине тирпейлемелли комплекс тӑвассине, объекта «М-12» трасса тӑрӑхӗнче вырнаҫтарма палӑртнине хыпарланӑ.