Чӑваш чӗлхи
![]() Максим Кузнецовӑн «Эпӗ чӑвашла калаҫатӑп. Чувашский язык с нуля: самоучитель для начинающих» ятла кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Ӑна Тутар кӗнеке издательстви кӑларнӑ, хальлӗхе унта кӑна сутӑнать. Максим – Раҫҫей ӑслӑлӑхӗсен академийӗн Хусанти ӑслӑлӑх центрӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ, ҫамрӑк ӑсчах-лингвист, полиглот, куҫаруҫӑ, журналист, поэт. Унӑн унччен те кӗнекесем тухнӑ: «Русские черты в вепсском синтаксисе» (2018), «Коренные народы Ленинградской области и их современные праздники» (2021), «Татарский язык с нуля: самоучитель для начинающих» (2022), «Elo» (веп чӗлхипе ҫырнӑ сӑвӑсен пуххи, 2023). Максим чӑвашла 2023 ҫулхи ака уйӑхӗнче кӑна вӗренме пуҫланӑ. Унччен вӑл чӑвашла пӗр сӑмах та пӗлмен. Икӗ уйӑхра Максим грамматикӑна вӗреннӗ. Чӑвашла вӗренме пулӑшакан кӗнекене вӑл 2023 ҫулхи ҫӗртмерен пуҫласа 2024 ҫулхи ака уйӑхӗччен хатӗрленӗ. Ҫав тапхӑрта вӑл чӑвашла пач пӗлменнисем валли кирлӗ чӑваш грамматики пирки пысӑк ӗҫ ҫырнӑ. Калӑпӑшӗ пысӑк пулнӑран кӗнеке евӗр пӗр пайне кӑна кӑларма йышӑннӑ. Максим пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗркунне Хусанта, Шупашкарта, Ӗпхӳре тата Санкт-Петербургра кӗнеке хӑтлавне ирттерме палӑртнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Шупашкарти Ф.Павлов ячӗллӗ музыка училищин «Янтал» фольклор ансамблӗ пӗтӗм тӗнчери «Ясна Музыка 2025» этнофестивале хутшӑнса Чӑваш Енпе культурипе паллаштарнӑ. Ку коллектив чӑваш халӑхӗн культурине упраса хӑварас, унпа куракана паллаштарас тесе самай ӗҫ туса ирттерет. «Ясна Музыка» этнофестиваль кӑҫал тӑваттӑмӗш хут иртет. Суйлав тапхӑрне ҫӗршывӑн 34 регионӗнчи тата 6 ют ҫӗршыври 100 музыкант хутшӑннӑ, ҫӑвсен йышӗнче Узбекистан, Иран, Шри-Ланка, Индонези, Конго тата Ямайка артсичӗсем те пулнӑ. Этнофестивальте «Янтал» ансамбль ларуеат ятне тивӗҫнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ тӗрӗк халӑхӗсен пӗтӗм тӗнчери «Науруз» фестивалӗнчен таврӑннӑ. Унта вӑл Марина Карягина пьесипе лартнӑ «Ҫӗн Кун Ачи» спектакльпе хушӑннӑ. Фестиваль Хусанта иртнӗ. Спектакль умӗн иртнӗ пресс-конференцире театр директорӗ Ольга Иванова тата Борис Манджиев режиссёр спектакле епле хатӗрлени ҫинчен каласа кӑтартнӑ. «22 ҫул ҫеҫ пурӑнса ҫавӑн чухле ӗҫ туса хӑварма пултарнӑ ҫын чухлӗ эпир хамӑр ӗмӗрте тӑваймӑпӑр. Чӑваш Ен ун пек ҫын пуррипе мӑнаҫланать. Спектакль урлӑ манӑн ҫамрӑк кураканран 25 ҫулта вӑл тӑван ҫӗршывшӑн хӑйӗн ҫине ҫавӑн чухлӗ яваплӑх илме тата уншӑн пурнӑҫне пама пултарассине ыйтас килчӗ», — каласа кӑтартнӑ рассказал Борис Наминович. Тӗрӗк халӑхӗсен XVII «Науруз» пӗтӗм тӗнчери фестивалӗн ҫӗнтерӳҫисене ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче палӑртӗҫ тата чыслӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Константин Степанов телеграм-каналӗнчи сӑн «Правда ПФО» интернет-хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, ЛДПР партирен Чӑваш Ен Элтеперӗн суйлавне Константин Степанов хайӗн кандидатурине тӑратать. Константин Степанов Шупашкарта 1986 ҫулта ҫуралнӑ. Ӗҫ биографине автомеханикрен пуҫнӑ, кайран тӗрлӗ профессире тӑрӑшнӑ, усламҫӑ та пулнӑ. 2018 ҫулта Тӗнче цивилизацийӗсен институтне пӗтернӗ, 2025 ҫулта – Раҫҫей коопераци университечӗн магистратурине (иккӗшӗ те юриспруденци енӗпе). Вӑл 2020 ҫулта та Элтепер суйлавне хутшӑннӑ, ун чухне виҫҫӗмӗш вырӑнта пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Лилия Яковлева архивӗнчи сӑн Шупашкарти Лилия Яковлева граффити ӳкерсе ҫӗнтернӗ. Халӗ унӑн ӳкерчӗкӗ Чулхулари Кремле илемлетет. Пӗтӗм Раҫҫейри граффити фестивалӗ шӑпах унта иртнӗ. Лилия Шупашкар гербӗ ҫинчи пилӗк кӑвакала ӳкернӗ. Вӑл «Этника стилӗ» номинацире палӑрса мала тухнӑ. Сӑмах май, Лилия – ЧР Патшалӑх Канашӗн Ҫамрӑксен палатин членӗ, регионти «Динамо» аэробика уйрӑмӗн ертӳҫи. Кунсӑр пуҫне вӑл Шупашкарти Н.В.Никольский ячӗллӗ професси колледжӗнче вӗрентет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял пурнӑҫӗ
![]() Куславкка районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан Лукьяновсем ҫӗр ҫырли туса илме тӗллев лартнӑ. Ҫав ӗмӗтпе хавхаланса Анна Лукьянова патшалӑх контрактне алӑ пусса хыснаран укҫа илнӗ те ӑна хушма хуҫалӑха аталантарма янӑ. Тӗрӗсрех каласан, ҫӗр ҫырлин чаплӑ йышши сортне туяннӑ. Малтанах вӗсем шикленнине пытарамаҫҫӗ: «Калча вӑй илӗ-и? Туса илме пултарӑпӑр-и?» Анчах пӗрремӗш ана ҫырла пама тытӑнсан хӗрарӑм хавхаланнӑ, халӗ вӑл ҫырла лаптӑкне пысӑклатма ӗмӗтленет. Аннӑн упӑшки хурт-хӑмӑр ӗрчетет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Шупашкарта пурӑнакан 53 ҫулти хӗрарӑм-бухгалтер ултавҫӑсен капкӑнне лекнӗ. Кассирта ӗҫлекенскер патне мессенджерсенчен пӗринче такамсем шӑнкӑравласа смсри кода ыйтнӑ, ку вӑл энергосбыт компанийӗпе ҫыхӑннине пӗлтернӗ. Кӑштахран ун патне арҫын шӑнкӑравланӑ, хӑйӗнпе финанс мониторингӗн специалисчӗ тесе паллаштарнӑ, маларах хӗрарӑм ултавҫӑсемпе калаҫнӑ, халӗ ун ячӗпе вӗсем кредит илесшӗн тесе пӗлтернӗ. Укҫана упраса хӑварас тесен хӑрушсӑр счет ҫине куҫармаллине ӗнентернӗ. Миллион ҫурӑ ытла тенке такамсене куҫарса панӑ хыҫҫӑн тин хӗрарам хӑй улталаннине ӑнланса илнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Шупашкарта пурӑнакан арҫын ултавҫӑсене ӗненсе машинине сутса янӑ та ҫав укҫана вӗсене куҫарса панӑ. Арҫын патне ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче такамсем шӑнкӑравласа курьер илсе килне япалана илме код ыйтнӑ. Арсын нимле курьера та кӗтмен пулин те кода такамсене йӑпӑр-япӑр каланӑ. Патшалӑх пулӑшӑвӗн порталне кӗмелли кода ултавҫӑсем арҫынран пӗрремӗш код йӑнӑш пулчӗ тесе ыйтса пӗлнӗ. Унтан Хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗ текен этем шӑнкӑравланӑ. Вӑл ӑна унччен ултавҫӑсемпе калаҫнине, вӗсем ун ячӗпе банкра кредит илсе тултарассине, машинине вара сутса ярассине пӗлтернӗ. Ют ҫын сутса яриччен арҫын «Тойота Королла» автомобиле хӑй сутса ярас тенӗ, укҫана «шанчӑклӑ» вырӑна, «сейф ячейкине» куҫарма сӗннине итлесе ҫӑвӑн пек туна. Ҫапла вара вӑл 700 пин тенкӗсӗр тӑрса та юлнӑ. Кредит илнӗ укҫана та куҫарас тенӗ те анчах банк ӗҫченӗсем ку операцие пурнӑҫлама ирӗк паман. Ҫавӑнпа вӑл укҫана алла илес тесе банка кайнӑ. Унта вӑл хӑй улталаннине ӑнланса илнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() chuvashia.sledcom.ru сӑнӳкерчӗкӗ Шупашкарти Кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ бульварӗнчи ҫуртсенчен пӗрин картишӗнче ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче арҫын виллине тупнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн РФ Пуҫиле кодексӗн 105-мӗш статйин 1-меш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Йӗрке хуралҫисем ҫын вӗлернӗ этеме тытса чарнӑ. Вӑл арҫыннӑн пӗлӗшӗ пулнӑ. Иккӗшӗн хушшинче ӑнланманлӑх сиксе тухнӑ та ҫӗҫӗ ярса илсе темиҫе хутчен чикнӗ. Унтан вӑл ҫав вырӑнтан пӑрӑнса кайнӑ. Алла ҫӗҫӗ ярса илни ӳсӗр пулнӑ. Шар курни йывӑр сурана пула ҫавӑнтах куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Шупашкарта пурӑнакан Нина Алексеева паян 100 ҫул тултарнӑ. Етерне хулинче ҫуралнӑскер тӑван хулинчи ватам шкултан 1944 ҫулта вӗренсе тухсан вырӑнти педагогика училищине веренме кӗнӗ. Унтан нимӗҫ чӗлхипе математика учителӗнче ӗҫленӗ, каярах вара — Шупашкарти электроаппаратура заводӗнче. Нина Васильевнӑн чунне савӑнтараканни - икӗ ачи, икӗ мӑнукӗ тата мӑнукӗсен виҫӗ ачи. Паян кинемей Людмила хӗрӗпе пӗрле пурӑнать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (14.09.2025 15:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 764 - 766 мм, 18 - 20 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович, пӗрремӗш чӑваш драматургӗсенчен пӗри ҫуралнӑ. | ||
| Викторов Иван Викторович, чӑваш сӑвӑҫи, драматургӗ ҫуралнӑ. | ||
| Пиняев Иван Данилович, сӑвӑҫ, ҫыравҫӑ, тӑлмач ҫыралнӑ. | ||
| Артемьев Александр Спиридонович, чӑваш ҫыравҫи, сӑвӑҫи, литература критикӗ, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Петров Антон Петрович, Совет Союзӗн Паттӑрӗ вилнӗ. | ||
| Элӗк район хаҫачӗ ятне «Пурнӑҫ ҫулӗпе» ҫине улӑштарнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |