Прокуратура тесен чылайӑшӗн ӑнлавӗнче айӑплавпа ҫыхӑннӑ шухӑшлав ҫуралать-тӗр. Ҫапах та кирлӗ пулсан прокуратура хӳтте кӗрет. Суд ытла кӑра йышӑну тунӑ тесе те вӑл хӑш чух тавӑҫпа тухать. Ун пек тӗслӗхсенчен пӗрин пирки нумаях пулмасть эпир ҫырса кӑтартнӑччӗ. Аса илтеретпӗр, 55 ҫулхи 2-мӗш ушкӑнри сусӑра Шупашкар район сучӗн йышӑнӑвӗпе 10 уйӑхлӑха ҫирӗп режимлӑ колоние ӑсатмалла тунӑ пулнӑ. Ку айӑплава вӑл дача ҫуртне кӗрсе сахӑр песукӗ тата ҫава вӑрласа 305 тенкӗлӗх тӑкак кӑтартнӑшӑн тивӗҫнӗ. Шупашкар район прокуратури ҫапла йышӑнупа килӗшме пултарайман — сусӑра условлӑ майпа айӑплама ыйтнине Чӑваш Енӗн Аслӑ сучӗн коллегийӗ тивӗҫтернӗ.

Халӗ тата ҫавӑн йышширех тепӗр тӗслӗх. Шупашкар районӗнчи Мӑнал ялӗнче пурӑнакан, пӳрчӗ ҫунса кайнӑ хыҫҫӑн килсӗр-ҫуртсӑр юлнӑ ниҫта та ӗҫлемен арҫын пӗрисен нӳхрепӗнчен пӗр михӗ ҫӗрулми тата цемент вӑрланӑ. Унсӑр пуҫне вӑл никам пурӑнман пӗр ҫуртран кивӗ урай хӑмисене 15 штук пӗҫертнӗ. Вӑрланӑ пурлӑха пӗр ялта пурӑнакансене сутнӑ.

Малалла...

Экономика преступленийӗсем тунисене нумаях пулмасть пирӗн ҫӗршывра каҫарма йышӑнчӗҫ. Анчах пурне те мар. Саккуна хирӗҫле ҫак ӗҫе хӑратса, вӑйпа усӑ курса тунӑ тӑк каҫарасса кӗтсе илеймӗн. Амнисти ҫур ҫуллӑха пырать. Кун пирки эпир маларах пӗлтернӗччӗ.

Ҫак вӑхӑтра Раҫҫейӗпе пурӗ 10 пине яхӑн ҫын ирӗке тухмалла. Ҫав шутра Чӑваш Енри икӗ усламҫӑ та пур-мӗн. Кун пирки усламҫӑсен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен уполномоченнӑй Владимир Иванов Regnum информаци агентствине пӗлтернӗ. Ыттисене, айӑплав вӑхӑтне тӗрмере лармасӑр ирттерекенсене, — ун пеккисем вӑтамран пӗр 100 ҫын таран — каҫарас шанчӑк пур-мӗн.

Кашни ҫӗнӗ кун тӗрлӗ пулӑмсемпе палӑрать. Ҫавах пуриншӗн те вӑл лайӑх, яланах ырӑпа вӗҫленмеҫҫӗ-ха. Тискер ӗҫ-пуҫа ҫӗршывра куллен туллинех сӑнама май лекет. Мӗн пур массӑллӑ информаци хатӗрӗсем ҫакӑн йышши хыпарсене яланах туллин те сӑнарлӑ пӗлтерме юратаҫҫӗ. Ҫавӑнпа та пуль паянхи ӗмӗрти ҫын кашни утӑмра вӑрӑ-хурахсене, террористсене, усал шухӑшпа ҫӳрекен ҫынсене «тӗл пулассипе» пурӑнать.

Ҫапла вара иртнӗ кунсенче Шупашкар ҫынни полици ӗҫченӗсене хӑйӗн тимӗр урапине — «Лада Калина» маркӑлла машина — вӑрласа кайни ҫинчен пӗлтернӗ. Полици 4-мӗш пайӗн оперативникӗсем тӳрех шырав ӗҫне пикеннӗ. Вара иккемӗш кунхине вӗсем хайхи урапана Мичман Павлов урамӗнче вырнаҫнӑ клуб ҫывӑхӗнче асӑрханӑ. Урапа вара ҫак вырӑнта водителе пулах килсе ҫитнӗ пулнӑ. Тимӗр лашасӗр «юлнӑ» арҫын пӗр кунхинче хытах ӗҫне иккен, «хаяр» шӗвӗк вара водитель ӑсне минретнӗ пулмалла, ҫавӑнпа та вӑл хӑйӗн урапине ӑҫта лартса хӑварнине манса кайнӑ. Тен, клуба килнӗ юлташӗсене курма васкаса арҫын урапара хаклӑ япаласем пӑрахса хӑварма та хӑраман. Тура шӗкер, вӗсене никам та вӑрласа кайман.

Малалла...

Хирӗҫлев пикечӗ

Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тарифӗсене ылмаштарнипе килӗшмесӗр виҫӗмкун Шупашкарта хирӗҫлев пикечӗ иртнӗ иккен. Унта 20-е яхӑн ҫын хутшӑннине пӗлтереҫҫӗ. Акцие «Солидарность», «Другая Россия», «РПР-ПАРНАС» тата «Партия 5 декабря» юхӑм членӗсем хутшӑннӑ.

Демонстрацие тухнисен тӗп лозунгӗ «Ӗҫ укҫине индексацилемесӗр ҪЙКХ тарифӗсене ӳстермелле мар» тени пулнӑ иккен.

Ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнчен тарифсем хӑпарасси пирки эпир хыпарланӑччӗ. Хамӑр енчен тата ҫакна пӗлтерер. Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ тӳлев хакӗ уйрӑм регионта кӑна ӳсмен, ӑна Раҫҫейӗпех хӑпартнӑ.

Паян Хусанта Пӗтӗм тӗнчери ҫуллахи XXVII Универсиадӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫмалли мероприти пуҫланнӑ. Шоу 21 сехет те 40 минутра пуҫланнӑ. Унта пин ҫурӑна яхӑн ҫын хутшӑнмалла тесе пӗлтернӗ.

Ӑна уҫнӑ ҫӗре Универсиадӑн Ҫулӑмне илсе пыма палӑртнӑ. Ҫавна пуҫласа ҫулталӑк каялла Парижри Сорбонна университетӗнче чӗртнӗччӗ. Мӗншӗн шупах унта тетӗр-и? Студентсен хушшинчи ҫавӑн евӗрлӗ ӑмӑртӑва пуҫласа унта, 1923 ҫулта, йӗркеленӗ-мӗн. Универсиада пирӗн ҫӗршывра пӗр хутчен, 1973 ҫулта, Мускавра иртнӗ.

Кӑҫалхи Универсиада утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗччен пырӗ. Унта 162 ҫӗршыври 13,5 пин спортсмен хутшӑнмалла. Аса илтеретпӗр, Чӑвашран Универсиадӑна 8 спортсмен тата 51 судья хутшӑнать. Ун вӑхӑтӗнче спортӑн 27 енӗпе медальсен 351 комплектне выляттарӗҫ.

Сӑмах май, тӗрлӗ ҫӑлкуҫсем пӗлтӗрнӗ тӑрӑх мероприятие хытӑ сыхлаҫҫӗ — оппозициллӗ шухӑшлӑ ҫынсене Хусана каяссинчен хӗтӗртеҫҫӗ, теприсене, тӗрлӗ сӑлтавсем тупса, вӑхӑтлӑха тӗрмене хупаҫҫӗ. Тутарстанӑн тӗп хулине килекен пур транспорта та хытӑ тӗрӗслени пирки те ҫынсем тӑтӑшах пӗлтереҫҫӗ.

Пушкӑрт Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Айрат Абушахманов

Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ сцена ҫине классикӑлла хайлавсене кӑларас тесе «Раҫҫей культури (2012–2018ҫҫ.)» программӑпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ конкурса хутшӑннӑччӗ. Унта вӑл хӑйӗн проекчӗсене ӑнӑҫлӑ хӳтӗлесе «Король Лир» тата «Мамаша Кураж и ее дети» пьесӑсем тӑрӑх спектакль лартма федераци хыснинчен укҫа илме тивӗҫнӗччӗ.

«Король Лир» спектакле театрӑн тӗп режиссёрӗ Станислав Васильев хӑй лартӗ, «Мамаша Кураж и ее дети» пьеса тӑрӑх — Пушкӑрт Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Айрат Абушахманов. Юлашкинчен асӑннӑ спектакле лартассипе халӗ, ав, ӗҫсем пуҫланнӑ та. Утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнче режиссер чӑваш театрӗн артисчӗсемпе тата пьеса тӑлмачипе, Чӑваш Республикин халӑх ҫыравҫипе Порфирий Афанасьевпа тӗл пулнӑ. Ҫывӑх вӑхӑтра рольсене валеҫсе парса репетицие пуҫӑнмалла. Премьерӑна чӳк уйӑхӗ валли палӑртнӑ.

Сӑнсем (16)

Пӗрисемшӗн ҫуллахи кунсем — кану кунӗсене лайӑх ирттермелли вӑхӑт. Теприсем валли вара ку тапхӑр ӗҫе пуҫарӑнассине пӗлтерет. Сӑмах вара ача-пӑча лагерь вожатыйӗсем ҫинчен пырать. Вӗсен ӗҫе ҫуллахи кану кунӗсенче самай пӗлтерӗшлӗ. Вожатыйсем пур енӗпе те пултаруллӑ ҫынсем. Ҫапла вара утӑн 9-мӗшӗнче «Вӑрман юмахӗ» ача-пӑча санаторийӗн республика базинче Вожатыйсен пултаруллӑхӗн IV республика фестивалӗ иртӗ. Унта республикӑри чи маттур вожатыйсем ӑмӑртӗҫ.

Фестивале хутшӑнма заявкӑсем республикӑри пурӗ 8 сывлӑха ҫиреплетекен лагерьсем панӑ: «Росинка», «Звездочка», «Волна», «Лесная сказка», «Березка», «Солнышко», «Янтарный», «Белые камни» тата республика тулаш енче ӗҫлекен 2 педагогика отрячӗсем — СПО «ВесельЧаКИ» тата СПО «Чугунок».

Фестиваль виҫӗ туртӑмпа иртӗ — юрӑ-кӗвӗ, ташӑ тата видео (педагогика ӗҫ-хӗлне ҫутатса паракан видео-ролик).

Ҫурлан 17-мӗшӗнче Шупашкарта регионсем хушшинче иртекен ҫамрӑксен альтернативлӑ культурӑсен III фестивалӗ пулмалла. Мероприяти анонсне вуласан ӑна питӗ те хӑйне евӗрлӗ хатӗрлеҫҫӗ иккен, кӑсӑкланакансем унта интересленсех хутшанасса шанӑҫ пур.

Фестивале тӗрлӗ енпе йӗркелӗҫ. Сӑмахран, кӗвӗ-ҫемӗн тӗрлӗ стилӗпе пупӑшӗҫ: рок, рэп, битбокс, диджеинг, бард. Ташлакансем вара брейк-данс, урам ташши тата ытти ӑсталӑха кӑтартӗҫ. Ӳнерӗн тӗрлӗ енӗпе маттуррисем граффити, боди-арт, чӗрӗ кӳлепе тата ытти енпе тӗлӗнтерӗҫ. Театр ӳнерне кӑмӑллакансене пӗчӗк хурӑмлӑ театр ӑсталӗхӗпе, вӑрӑм пуканесемпе савӑнтарӗҫ. Спортпа туслисем валли паркур-зона, скейт-лаптӑк уйӑрӗҫ, стритбаскет, зорбинг, турникмен, скипинг тата тӗрлӗ енпе правурлӑха кӑтартса парӗҫ.

Фестивале хутшӑнас кӑмӑллисенчен заявкӑсем йышӑнма тытӑннӑ ӗнтӗ.

Ҫак кунсенче Тутарстанри Анат Кама районӗнчи Камские Поляны поселокра чӑвашсен наци уявӗ паллӑ тунӑ. Уява кӳршӗ хуласемпе район хӑнисем килсе ҫитнӗ. Ҫак кунпа саламлама уява пуҫтарӑннӑ халӑх валли ятарласа Элмет, Самар, Шупашкар артисчӗсем килнӗ. Унсӑр пуҫне тата халӑха Анат Уратьма ялӗн «Комеш чылкуч» ансамбль хӑйсен юрри-ташшипе савӑнтарнӑ.

«Тутар-хыпар» республика агентствинче палӑртнӑ тӑрӑх Анат Кама районта 7 500 чӑваш пурӑнать. Тутарстан республикинче шучӗ тӑрӑх ку виҫҫемӗш национальность.

Чӑваш юрӑ-фольклор уявне иртнинче Нижнекамскийӗнче тата Анат Уратьмӑра ирттернӗ пулнӑ.

Темиҫе ҫул каялла салтака кайман яшсене арҫын вырӑнне те хуман. Хӗрсем те ун пек «юрӑхсӑр» каччӑсемпе калаҫсах кайман. Сывлӑх енчен хавшаннӑ пулин те яшсем салтака каясшӑн ҫуннӑ. Хальхи саманара вара ку ыйту тавра лару-тӑрӑ самай синкерлӗ.

Сӑмахран, Канаш районӗнчи Чӑрӑшкасси ялӗнче пурӑнакан яш-кӗрем ҫар хӗсметне хытах каясшӑн мар пулнӑ пулмалла, мӗншӗн тесен вӑл 2009–2012 ҫулсем хушшинче хӑйӗн патне военкомат ярса панӑ ятарлӑ чӗнӳ хучӗсене шута илмен, комитета пилӗк хутччен кайман, кайманнин сӑлтавӗ те ун пулман.

Йӗрлев комитетӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх ҫак ӗҫ-пуҫа пула Канаш районӗн суд ларӑвӗнче хайхи каччӑна салтака каймалли яваплӑхран тарса ҫӳренӗшӗн 50 пин штраф тӳлеттерме йышӑннӑ.

Шел пулин чӑннипех те каччӑсем хушшинче хӑйсен кӑмӑлӗпе салтака каяс текенсен шучӗ иртнӗ ҫулсенчен самай пӗчӗк. Ку лару-тӑрӑ мӗнле сӑлтавпа ҫыхӑнни — чӑннипех те кӑсӑклӑ. Ҫар хӗсметне тухмалли вӑхӑт тахҫанхи пек 2 ҫул та мар — ҫулталӑк ҫеҫ, ҫапах яш-кӗрем тӗрлӗ мелсемпе усӑ курса салтака каяссинчен хӑтӑлма хӗмленеҫҫӗ.

Малалла...