Шупашкар ГЭСӗ

Шупашкарти ГЭСа туса пӗтермелли проекта черетлӗ экологи экспертизи валли хатӗрлесе ҫитернӗ. Ҫӗнӗ проектра маларах Патшлӑхӑн экологи экспертизи асӑрхаттарнисене шута хунӑ. Проекта хатӗрлеме хутшӑннӑ 30 ытла проектпа ӑслӑлӑх тата проектпа тӗпчев орагнизацийӗсем ҫак ӗҫе хутшӑннӑ. Унччен асӑрхаттарнисене вӗсем пурте ӑша хывнӑ теҫҫӗ.

Ҫапах та уйрӑмах хӳтӗлемелли патшалӑх территорийӗсемпе тата выльӑх ҫӑвисемпе ҫыхӑннӑ асӑрхаттарусене пӗтерме май килмен. Энергетиксемпе проектҫӑсем хальхи саккун ун пек пысӑк инфраструктура проекчӗсене пурнӑҫа кӗртме май памасть тесе ӗнентереҫҫӗ иккен. Хальхи вӑхӑтра ҫӗршывӑн Стройминӗ шыв управҫисене проектлассин тата тӑвассин хӑйне евӗрлӗхӗпе ҫыхӑннӑ саккун проекчӗ хатӗрлет-мӗн-ха.

«Хальхи вӑхӑтра проект документацине туса пӗтерессипе йӗркеллӗ технологи ӗҫӗ пырать. Ку кӑткӑс проект 39 региона пырса тивет. Эпир асӑннӑ проект тӳрремӗнех пырса тивекен виҫӗ регион интересне мала кӑларса кӑна мар, патшалӑх интересне тӗпе хурасшӑн», — тенӗ иккен «РусГидро» акционерсен обществин техника политики тата аталану енӗпе ӗҫлекен ертӳҫи Расим Хазиахметов.

Малалла...

Ҫак эрнере Чӑваш Енӗн Обществӑн сӑнав комиссийӗн ертӳҫи Николай Косыев тата «Хулканпа хӗҫ» правӑна сыхлакан организаци ертӳҫи Алексей Глухов Шупашкарҫывӑхӗнчи арҫынсен 4-мӗш колонийӗнче пулнӑ.

Тӗрмере вӗсем тӗрӗслекенсем чылай чух кӗмен вырӑнсене пӑхнӑ та лару-тӑру кӑмӑла пӑснӑ-мӗн. Айӑпланнисем те правӑна хӳтӗлекенсене хӑйсен пурнӑҫӗ пирки самай евитленӗ-мӗн. Отрядсенчен пӗринче хӑнкӑласем чупаҫҫӗ иккен, тепринче чӳрече рамине алран кайтӑр тенӗ пек лартнине кура витӗр ҫил кастарать иккен. Ҫывӑрмалли вырӑнсем те начар-мӗн.

Алексей Глухов шучӗпе, 4-мӗш колони тӑрӑмӗ ытла та начаррине кура ӑна хупмалла кӑна. Учреждени тӗнчери стандартсене тивӗҫтермест иккен, йӗрке тума вара ытла та тӑкаклӑ-мӗн.

Ҫак эрнере асӑннӑ хастарсем хӗрарӑмсен Ҫӗрпӳри 7-мӗш колоние ҫитме палӑртнӑ. Ахӑртнех, кайса курнӑ та пулӗ.

Ҫӗнӗ Шелттеме пухӑннӑ хӑвӑрт утакансем

Ӗнер Канаш районӗнчи Ҫӗнӗ Шелттем ялӗнче СССР спорт маҫтӑрӗн, Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ физкультура ӗҫченӗн Вячеслав Красновӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн хӑвӑрт утакансен ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. Республика шайӗпе йӗркелекен ҫак тупӑшу йӑлана кӗнӗ ӗнтӗ. Ӑна кӑҫал 15 хут йӗркеленӗ. Пуҫарасса вара ялта спорт шкулӗ никӗсленӗ хыҫҫӑн пуҫланӑ.

Чӑваш Енӗн тӗрлӗ районӗпе хулинчен пухӑннӑ спортсменсем хушшинче ача-пӑчапа ҫамрӑксен Олимп резервӗн 8-мӗш спорт шкулӗнче хӑвӑрт утма хӑнӑхакансем те пулнӑ. Спортсеменсем 1, 2, 3, 5 километра утассипе тупӑшнӑ.

Светлана Енилина премьер-министр

«Диссернет» пӗрлешӳ Чӑваш Енӗн вице-премьерӗн, финанс министрӗн Светлана Енилинан кандидат диссертацийӗнче плагиат сӗмне асӑрханӑ имӗш. Кун пирки «Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫат маларах асӑннӑ пӗрлешӳ авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче хӑйӗн сайтӗнче пӗлтерни тӑрӑх хыпарлать.

2008 ҫулта Енилина экономика енӗпе диссертаци хӳтӗленӗ. Унӑн ӑслӑлӑх ертӳҫи Лев Куракаов паллӑ экономист тата политик пулнӑ. Ун чухне вӑл Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ректорӗнче ӗҫленӗ. Енилина ҫав аслӑ шкулта ӑслӑлӑх ӗҫне ӑнӑҫлӑ хӳтӗленӗ.

«Диссернет» тишкернӗ тӑрӑх, Енилина ӗҫӗнче ытти авторсен ӗҫӗсенчен илнӗ самантсем пур имӗш. Светлана Лобова ятлӑ ҫын Алтай енӗн экономикине халалласа диссертаци хӑй вӑхӑтӗнче ҫырнӑ иккен. Енилина унӑн ӗҫне уйрӑмах кӑмӑлланӑ пулать. Пӗр тӗлте 18 страницӑран 17-шӗнче вӑл «Алтай крайӗ» сӑмаха «Чӑваш Республики» тенипе ылмаштарса кӑна пынӑ-мӗн. Ҫав вӑхӑтрах ыттине ҫаплипех хӑварнӑ пулать.

«Диссернет» пирки каласан, ку интернет-пӗрлешӗве пӗлтӗр йӗркеленӗ. Ӑна пуҫаракансем ӑслӑлӑх ӗҫӗсем ҫын ӗҫне вӑрланипе вӑрламаннине, ҫав вӑхӑтра паллӑ общество деятелӗсенне те, тӗрӗслеҫҫӗ.

Малалла...

«Ведомости» хаҫат Мускав департаменчӗ транспортсене хулана тӳлевлӗ кӗртес ыйтӑва пӑхса тухнине пӗлтерет. Хальлӗхе тӳлевлӗ кӗмелли вариантсене тишкереҫҫӗ.

Ҫулталӑк вӗҫнелле концепци туса Мускаври ҫул ҫаврине (МКАД) тата Виҫҫӗмӗш транспорт ҫул ҫаврине тӳлевлӗ кӗртмелли варианта пӑхса тухӗҫ.

Халӗ транспортсене хӑш-пӗр района тӳлевлӗ кӗртекен пысӑк хуласене тишкереҫҫӗ. Автомобилистсен шухӑш-кӑмӑлне те тӗпчеҫҫӗ. Вӗсем хӑш-пӗр вырӑна тӳлевлӗ кӗме, общество транспорчӗпе усӑ курма хатӗр-и?

2015 ҫулта влаҫ проекта тӗрӗслемешкӗн хута ярасшӑн. Транспортсене тӳлевлӗ кӗртни трафик лару-тӑрӑвне лайӑхлатать тӑк 2016 ҫултанпа ҫак проекта пуҫӗпех хута ярасшӑн.

Максимовсем

Авӑнӑн 25-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай район администрацийӗн ЗАГС пайӗнче районти чи лайӑх ҫемьесене чысланӑ. Кӑҫал район шайӗнче иртнӗ конкурса 12 ҫемье хутшӑннӑ. Жюри палӑртнӑ тӑрӑх, финала Барышниковсем тата Максимовсем тухнӑ.

Финалта вӗсем хӑйсен ҫемйи пирки хӑтлав кӑтартнӑ, хӑйсен йӑлисем пирки каласа панӑ. Икӗ ҫемье те маттур пулнӑ. Анчах жюрин пӗрне ҫеҫ палӑртма тивнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗ ятне Максимовсем тивӗҫнӗ. Олегпа Людмила 33 ҫул пӗрле пурӑнаҫҫӗ, тӑватӑ ача ура ҫине тӑратнӑ. Икӗ ачи — усрава илнисем.

Ольгӑпа Алексей Барышниковсен — пилӗк ача. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ — усрава илнисем. Ҫемье кӑҫал пӗрле 10 ҫул пурӑннине паллӑ тӑвать.

Нумаях пулмасть халӑхра воспитательсен шалӑвӗ пӗчӗкленни пирки сас-хура тухнӑччӗ. Воспитательсем пӑшӑрханса ӳкнӗ, ҫавна май влаҫа ку лару-тӑрӑва ӑлантарма ыйтнӑ.

ЧР Вӗренӳ министерстви ҫак ӗҫре тӑрӑшакансен шалӑвӗн мониторингне тунӑ. Кӑҫалхи ҫур ҫулти кӑтарту 21213 тенкӗпе танлашнӑ-мӗн. Вӗрентекенсен вара вӑтамран 22083 тенкӗ илнӗ.

Малашне воспитательсене мӗн кӗтӗ-ха? РФ Президенчӗн Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн, воспитательсен ӗҫ укҫине вӗрентекенсен шалӑвӗ чухлӗ ҫитермелле. Вӗсен вара ӗҫ укҫи регионти вӑтам шалупа танлашмалла.

Чӑваш Енре вӑтам ӗҫ укҫи 21450 тенкӗпе танлашнӑ. ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ача пахчинче ӗҫлекенсен те шалӑвӗ ҫакнашкал пулӗ.

Ыран Самар облаҫӗнчи Жигулевск ялӗнче «Жигулевск тӑвӗн менельникӗ» фестиваль иртет. Унта вырӑнти чӑвашсен «Телей» фольклор ансамблӗ те хутшӑнмалла.

Уяв пирки кӗскен каласан, вӑл ирхи 11 сехетрен тытӑнса 16 сехетчен иртмелле. Фестивале Жигули (чӑв. Шухӑль) ял тӑрӑхӗ, лаша туризмӗн клубӗ, культура управленийӗ, ҫамрӑксем енӗпе ӗҫлекен комитет йӗркелеҫҫӗ. Уява хаваслӑ сӗм кӗртме вырӑнти фольклор юрӑҫисем хутшӑнӗҫ, ҫав шутра — маларах асӑннӑ ансамбль те. Менельник ячӗпе ятарласа хатӗрленӗ ту ҫине хӑпармалли хатӗрсем, вӗренерен хатӗрленӗ хула пулмалла. Лашапа экскурси те йӗркелӗҫ. Таврапӗлӳлӗхҫӗсем валли «Ӑсчахсен ларми» йӗркелӗҫ.

Авӑнӑн 25-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртам ялне Тутарстанри Элмет районӗнчи хӑнасем ҫитнӗ. Делегаци Чӑваш Ене опытпа паллашас тӗллевпе килнӗ.

Ханасем Шӑнкӑртамри 1-мӗш тата 2-мӗш шкулсене «Гулистан» медресе, «Сандугач» ача пахчине, тӗп мечӗте, «Урталык» мечӗте, ялти культура ҫуртне ҫитсе курнӑ.

Тӗлпулӑва Патӑрьел район администрацийӗн ҫумӗ В.Краснов, строительство пайӗн тӗп инженерӗ М.Валитов та килнӗ. Паллах, Шӑнкӑртам ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Марат Айзатуллин та пулнӑ. Делегаци шӑнкӑртамсен опычӗпе паллашнӑ, тӗлпулупа кӑмӑллӑ юлнӑ.

Ҫурла уйӑхӗнче Атӑлҫи федераци округӗнче бензин хакӗ 32,35 тенкӗпе танлашнӑ, дизель топливи — 32,95 тенкӗ. Кун пирки Росстат пӗлтернӗ.

Ҫурла уйӑхӗнче Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи регионсенче чи хаклӑ бензин Чӑваш Енре тата Мӑкшӑ Республикинче пулнӑ, ун хыҫҫӑн — Самар облаҫӗ. Списока Киров, Чулхула, Сарӑту облаҫӗсем тӑснӑ. Чи йӳнӗ бензин Пушкӑрт Республикинче тата Чӗмпӗр облаҫӗнче пулнӑ.

Дизель топливи Ӗренпур, Самар облаҫӗсенче, Пушкӑртстанра, Удмурт Республикинче, Киров облаҫӗнче чи хаклӑ пулнине шута илнӗ. Чи йӳнни — Тутарстанра, Сарӑту облаҫӗнче.