Ӑмӑртури самант

Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн Канаш хулинче «Спортпа туслӑ ҫемье» фестиваль иртнӗ. Ӑмӑртӑва республикӑри 20 район-хулари 33 ҫемье хутшӑннӑ.

«Локомотив» спорт комплексӗнче старта ЧР спорт министрӗн ҫумӗ Сергей Шелтуков панӑ. Ҫак мероприятие Республика кунӗпе килӗшӳллӗн ирттернӗ. Сергей Шелтуков сывӑ ҫемье республикӑпа ҫӗршыва малалла аталанма май панине палӑртнӑ. Командӑсене ӑнӑҫу суннӑ май вӑл парне пирки те пӗлтернӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсем килӗсене велосипедпа кайӗҫ-мӗн!

Фестивальре спортӑн ҫичӗ тӗсӗнче вӑй виҫнӗ: дартсра, ҫӑмӑл атлетика эстафетинче, мечӗке баскетбол карҫинкинче перессинче, хутӑш эстафетӑра, ишнинче.

Пӑрачкаври ача ҫуртӗнче

Ку пӑтӑрмах Пӑрачкаври ача ҫуртӗнче пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче пулса иртнӗ. Унта хӑй вӑхӑтӗнче пурӑннӑскер ача ҫуртӗнче пурӑнакан виҫӗ ачана наркотик сутнӑ. Хутӑша туртнипе иккӗшӗ ҫавӑнтах тӑн ҫухатнӑ.

Ача ҫуртӗнче пурӑнаканскерсем хӑйсене йӗркеллех тытманнине прокуратурӑра ӗҫлекен водитель асӑрханӑ. Вӗсем виҫҫӗн пулнӑ, иккӗшӗ тӑн ҫухатнӑ. Ачасене пульницӑна илсе кайнӑ.

Ку факт пирки прокуратура тӗрӗслев йӗркеленӗ. Наркотик туртнӑ ачасене наркӑмӑша ача ҫуртӗнче маларах пурӑннӑ 17-ри каччӑ сутнӑ иккен. Урок пуҫланас умӗн. Наркотикӑн пӗтӗмӗшле виҫи 0,77 грампа танлашнӑ. Наркотикпа суту-илӳ тӑвакан ача тӗлӗшпе нумаях пулмасть суд пулса иртнӗ. Каччӑна пилӗк ҫуллӑха юсанмалли колоние ямалла тунӑ.

Прокуратура Чӑваш Енӗн вӗренӳ министрӗн ячӗпе представлени шӑрҫаланӑ. Ӑна пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн 11 ҫынна дисциплина тӗлӗшӗнчен ҫирӗп явап тыттарнӑ. Ҫав йыша ача ҫурчӗн директорӗпе унӑн воспиатни енпӗе ӗҫлекен ҫумӗ те лекнӗ.

Тӑрӑшсан ӗҫ каять

Шӑматкунлӑхсене ытларах чух ҫуркунне йӗркелеҫҫӗ те, анчах ӳркенмен ҫын валли тирпейлемелли ҫулла та тупӑнсах тӑрать. Тата тепӗр предприяти-организаци тата уйрӑм ҫын ӑҫта кирлӗ унта ҫӳп-ҫап, йӑлари хытӑ каяша тухса тӑкать те вӗсем хыҫҫӑн ирӗксӗрех пуҫтарса ҫӳреме тивет.

Ӗнер, ав, Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ ял тӑрӑхӗнче вырӑнти информаципе культура центрӗнче ӗҫлекенсене такамсем пырса тӑкнӑ ҫӳп-ҫап вырӑнне пуҫтарма кӑларнӑ. Алла кӗреҫе, кӗрепле, шӑпӑр тытнӑскерсем ҫине тӑрсах ӗҫленӗ.

Ӑнланнӑ тӑрӑх, ҫак ӗҫе ҫине тӑрса тума хистени — Автомобиль кросӗ енӗпе Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗн Кубокне ҫӗнсе илессишӗн Пӗтӗм Раҫҫей шайӗпе йӗркелекен ӑмӑртӑва асӑннӑ тӑрӑхра ирттерни.

Ҫӗрпӳсем пульницӑсене тӗрӗслеҫҫӗ

Ҫӗрпӳри районти тӗп пульницӑра ӗҫ сыхлавне, медицина япалисемпе епле усӑ курнине тӗрӗсленӗ. Ҫак ӗҫе пурнӑҫлама районӑн тӗп тухтӑрӗн Ольга Ермакован хушӑвӗпе яваплӑ ҫынна ҫирӗплетнӗ.

Ҫӗртмен 18-мӗшӗнче комисси участокри пульницӑсене ҫитсе пахаланӑ. Ӑҫта епле лару-тӑру иккенне тӗрӗслев карттине ҫырса пынӑ. Комисси ӗҫ сыхлавне епле пӑхӑннине хакланӑ. Медицина хатӗрӗсемпе епле усӑ курнипе, кирлӗ маррисене ӑҫта янипе те вӗсем кӑсӑкланнӑ. Эмел упранакан пӳлӗмсене те вӗсем кӗрсе тухнӑ. Епле кӑлтӑк тупса палӑртнине район администрацийӗн сайтӗнче вырнаҫтарнӑ хыпарта шарламан. Ҫапах та асӑрхаттармасӑрах пулман-тӑр. Кун пек тӗрӗслеве район пульници тӑтӑшах йӗркелет иккен.

Сӑнсем (11)

Гуйчжоу провинцийӗн юрӑпа ташӑ ӑстисем

Китайри Гуйчжоу провинцийӗн юрӑпа ташӑ коллективӗ ыран Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрте тӳлевсӗр концерт кӑтартӗҫ.

Гуйчжоу провинцийӗ нумай нациллӗ. Унта авалтанпах 18 халӑх ҫынни пурӑнать. Ҫавна май юрӑпа ташӑ коллективӗ унти халӑхсен: мао, тун, буи, и, гэлао тата ыттисен — йӑли-йӗркине кӑтартакан программӑсем йӗркелет.

Китайсен асӑннӑ коллективӗ 166 актертан тӑрать иккен. Вӗсенчен 23-шӗ пӗрремӗш (ҫапла-ҫапла) патшалӑх шайӗнче ӗҫлет-мӗн. 80-шӗ — иккӗмӗш патшалӑх шайӗнче. Ушкӑн 40 ытла ҫӗршывра пулса хӑйӗн пулатрулӑхӗпе тӗлӗнтернӗ. Шупашкара вӑл Халӑх пултарулӑхӗн «Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» Пӗтӗм Раҫҫейри фестивале килет. Ҫавна май ыран Мӑн Сӗнтӗрте концерт кӑтартать. Вӑл каҫхи ултӑ сехетре пуҫланать.

«Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» Пӗтӗм Раҫҫӗй XXII фестивальне (вӑл ҫӗртмен 23–24-мӗшӗсенче иртет) Раҫҫейӗн 19 тӑрӑхӗнчи 26 пултарулӑх ушкӑнӗ хутшӑнӗ. Ҫавӑн пекех виҫӗ ют ҫӗршывран ансамбльсем килӗҫ. Китайран икӗ ушкӑн (Аньхой тата Гайчжоу провинцийӗсенчен), Италирен пӗр ушкӑн, Азербайджанран виҫӗ солист килмелле.

Ҫӗртмен 19-мӗшӗнче республикӑна Италири (Сардини) «Про Локо Мамугео» фольклор ансамблӗ килсе ҫитнӗ. Вӑл фестивале хутшӑннисӗр пуҫне республикӑри ултӑ район-хулара пултарулӑхне кӑтартӗ.

Китайри пултарулӑх ушкӑнӗсем пилӗк район халӑхне савӑнтарӗҫ. Кунсӑр пуҫне ҫӗртмен 21-мӗшӗнче хальхи ӳнер центрӗнче Китай делегацийӗ сӑн ӳкерчӗксен икӗ куравне йӗркелӗ, чей церемонийӗ иртӗ.

«Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» фестивальпе килӗшӳллӗн «Фолкстейшен-Шупашкар» Раҫҫейри йӑла-йӗркесен фестивалӗ иртӗ. Унта ҫӗршыври 8 регионти 13 ушкӑн хутшӑнмалла. Ҫав шутра — Крым та.

Абитуриентсемшӗн хӗрӳ тапхӑр пуҫланчӗ. Йышӑну комиссийӗ утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗччен пулӗ.

Кӑҫал республикӑри аслӑ шкулсенче пӗтӗмпе 3,5 пин ҫамрӑк тӳлевсӗр вӗренме кӗме пултарӗ. Абитуриентсем документсене тӳрех 5 аслӑ шкула, 3 специальноҫпа пама пултараҫҫӗ. Яланхи пекех заявлени тата паспорт кирлӗ. Ҫӑмӑллӑхсем пур тӑк кирлӗ справкӑсене тӑратма тивӗ. ППЭ свидетельстви кирлӗ мар. Экзаменсен кӑтартӑвӗсем йӑлтах федераци базинче пур. Эппин, йышӑну комиссийӗ абитуриент ятне-шывне, унӑн экзамен кӑтартӑвӗсене ҫӑмӑллӑнах шыраса тупма пултарать.

Шкултан вӗренсе тухнӑ хӑш-пӗр яш-хӗр малтанхи пекех ҫӑмӑллӑхпа усӑ курма пултарать. Пӗтӗм Раҫҫей олипиадинче ҫӗнтерӳҫӗ е призер ятне тивӗҫнисене, пӗтӗм тӗнче шайӗнче иртнӗ олипиадӑсене хутшӑнмашкӑн Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине кӗнисене пӗрремӗш курса экзаменсемсӗрех йышӑнаҫҫӗ.

Сусӑрсем, талӑхсем, ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ ачасем те тӳлевсӗр вӗренме кӗме пултараҫҫӗ. Анчах ку ҫӑмӑллӑхпа пӗр аслӑ шкула тата пӗр специальноҫпа кӗнӗ чухне ҫеҫ усӑ курма май пур. Физикӑпа тата математикӑпа 70 балран ытларах пухнисем Чӑваш Енри аслӑ шкула вӗренме кӗреҫҫӗ тӗк пӗрремӗш курсра хушма стипенди илсе тӑрӗҫ.

Малалла...

Кӑҫал ака уйӑхӗнче Шупашкар халӑхсем хушшинчи «Сывӑ хуласем» юхӑма кӗнӗренпе 10 ҫул ҫитнӗ. Ҫак ҫавра пулӑма тата тӗп хула 545 ҫулхине уявланине халалласа Шупашкар хула администрацийӗ дизайнерсем, архитекторсем, ӳнерҫӗсем, пултарулӑх шкулӗсенче вӗренекен студентсем тата ыттисем хушшинче конкурс ирттерме палӑртнӑ. Конкурса хутшӑнакансен «Шупашкар — сывӑ хула» эмблема хатӗрлемелле.

Конкурса хутшӑнакансен заявка ҫырмалла, А4 калӑпӑшлӑ хут ҫине эмблема эскизне ӳкермелле (хура-шурӑ тата тӗслӗ пултӑр). Эмблемӑра Шупашкар тематикин элеменчӗсем, «Шупашкар — сывӑ хула» тесе ҫырни пулччӑр.

Конкурса ӗҫсене ҫак адреспа йышӑнаҫҫӗ: Шупашкар, Карл Маркс урамӗ, 36-мӗш ҫурт, 107-мӗш пӳлӗм. Утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Ыйтса пӗлмелли телефон: 8(8352) 23-51-22.

Конкурс ҫӗнтерӳҫине компьютер-моноблокпа чыслӗҫ. Хутшӑнакансене вара пурне те Шупашкар хула администрацийӗн тав ҫырӑвӗсем парӗҫ.

ЧР ШӖМӗ тетелте авиабилет сутакан ултавҫӑсем нумайланнине пӗлтерет.

Ав Ҫӗнӗ Шупашкарти полицие 26-ри хӗрарӑм пынӑ. Хайхискер тетел урлӑ Владивостока вӗҫмешкӗн билет саккас тунӑ-мӗн. Ҫавна май вӑл 16 пин тенкӗ куҫарнӑ. Каҫ кӳлӗм ӑна электрон билет ярса памалла пулнӑ та… Кӗтсе илеймен.

Кун хыҫҫӑн хӗрарӑм саккас тунӑ авиакомпание шӑнкӑравланӑ. Унта унӑн ячӗпе билет туянни палӑрман иккен. Саккас тунӑ, укҫа тӳленӗ сайт та хупӑннӑ. Укҫана Мускаври пӗр банкоматран илни палӑрнӑ. Наталья Платонова аслӑ следователь каланӑ тӑрӑх, кунашкал ултав — пӗрремӗш хут мар. Тепӗр хулара пурӑнакан хӗрарӑм та авиабилет саккас туса укҫасӑр тӑрса юлнӑ-мӗн.

ЧР ШӖМӗ асӑрхануллӑ пулма ыйтать. Билет йӳнӗ пулни сисчӗвлентермеллех. Хака ытти агентствӑпа танлаштармалла. Тетелти сайт хӑҫан уҫӑлнине тӗпчемелле. Укҫана тӳлев тытӑмӗ урлӑ карттӑ ҫине куҫарма ыйтрӗҫ-тӗк — сисчӗвленмелле!

Пӗлтӗрхи уявра

Чӗмпӗр облаҫӗнчи Ҫӗнӗ Упи ялӗнче нумай пулмасть чӑвашсен авалхи йӑла уявне — Хӑят уявне — ирттернӗ. Кун пирки пире Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи Николай Кирюшинпа Тимӗр Лашман пӗлтерчӗҫ.

Хӑят йӑлина ҫӗнӗрен чӗртсе яма шухӑшланӑ ҫынсем Упи ял тарӑхӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ярухин тата ҫав ялта ҫуралса паян Чӗмпӗр хулинче пурӑнакан хастар таврапӗлӳҫӗ Владимир Ярухин иккен. Кӑҫал вӗсем халӑха ҫак уява иккӗмӗш хут пухрӗҫ.

Уява пуҫлас умӗн Ҫӗнӗ Упи халӑхӗ ялти кивӗ шкул ҫурчӗпе сывпуллашнӑ — кӑҫал вӗренӳ ҫӗнӗрен хӑпартнине куҫмалла иккен. Вырӑнти тӳре-шара кивӗ ҫурта сӳтме тӗв тунӑ пулать, ҫавӑнпа та халӑх кивӗ шкулпа сывпуллашса юлашки экскурсире пулнӑ.

Унтан халӑх ял пуҫланса кайнӑ вырӑна — Ҫут вырӑнне — пухӑннӑ. Кунта ҫӗнуписем 5 метр ҫӳллӗш юпа лартнӑ. Кӗлӗ Владимир Ярухин вуланӑ. Вӑл яла пуҫласа яракансенчен хӳтлӗх ыйтнӑ — яла сыхлама, выльӑх-чӗрлӗхе, ҫурт-йӗре, хурӑнташ-ӑрусене.

Уй-хир пуҫне тухса Ҫерҫи чӳкне ирттернӗ. Кӑҫал ҫерҫи вырӑнне шурӑ кӑвакарчӑнпа усӑ курнӑ — ӑна тип ҫупа сӗрсе вӗҫтерсе янӑ. Вӗҫенкайӑк хӗвелтухӑҫнелле вӗҫсе кайнӑ тет.

Малалла...