Чӑваш наци музейӗ

Чӑваш наци музейӗ сӑнӳкерчӗксен «Ҫемье музейӗ» конкурс ирттерет. Ӑна ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунне халалланӑ.

Конкурс ҫӗртмен 18-мӗшӗнче пуҫланнӑ, утӑ уйӑхӗн 6-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Ӑна утӑн 8-мӗшӗнче, Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗнче, пӗтӗмлетӗҫ.

Конкурса ҫак темӑсемпе сӑнӳкерчӗксене йышӑнӗҫ:

• «Ҫемье йӑли-йӗрки»;

• «Ҫемье историйӗ»;

• «Ҫемье реликвийӗ»;

• «Ҫемье коллекцийӗ»;

• «Ҫемье йӑви»;

-•«Куракансем кӑмӑлланӑ парне».

Ӗҫсене chnm6@cap.ru электронлӑ почтӑна ямалла. 62-35-10 телефонпа шӑнкӑравалса ыйтса пӗлме те пулать.

Ӑсчахсем карас телефонӗ ача сывлӑхӗшӗн сиенлӗ пулнине палӑртнӑ. Вӑл аллерги пуҫарма пултарать-мӗн.

Ку кӑна мар. Карас телефонӗпе усӑ куракан ачан ҫывӑрас килет, иммунитечӗ те хавшать. Ӑсчахсем ҫакна чылай тӗпчев тунӑ хыҫҫӑн ҫирӗплетнӗ.

Сӑнав акӑ мӗн палӑртнӑ: карас телефонӗнчи хими пӗрлешӗвӗсем, металсем ачана аллерги пуҫарма пултараҫҫӗ. Чылай чухне ку — никеле пула. Вӑл кашни карас телефонра тенӗ пекех пур. Аслӑ ҫыншӑн ку сиенлӗ мар.

Тухтӑрсем ашшӗ-амӑшне ачана карас телефонне ытлах тыттарма сӗнмеҫҫӗ. Уйрӑмах кунӗпе телефон йӑтса ҫӳрекен ачасем тӗлӗшпе асӑрхануллӑ пулмалла.

Уявра

Нумаях пулмасть Вӑрнар районӗнчи Юпшик Ялтӑра халӑхӗ ял уявне паллӑ тунӑ. Ӑна уявламашкӑн ҫынсем пурте пӗрле хатӗрленнӗ, сцена ӑсталанӑ, лапама илем кӗртнӗ.

Уява Аҫӑмҫырми ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Олег Петров уҫнӑ. Праҫнике Валентина Флегантова тата Елена Владимирова ертсе пынӑ. Уявра кӑҫалхи юбилярсен грамотӑпа чысланӑ. Вӗсен йышӗнче — Любовь Африканова, Елена Иванова, Ираида Осипова, Валентина Исакова, Любовь Иванова, Маргарита Макарова. Ольга Африкановӑна вара 90 ҫул тултарнӑ ятпа саламланӑ.

Уява Вӑрнарти культура ҫурчӗн артисчӗсене чӗннӗ. Вӗсем ял халӑхне юрӑ шӑрантарса, ташӑ ташласа савӑк кӑмал парнеленӗ, шӳтсем каланӑ, вӑйӑсем выляттарнӑ.

Ял халахӗ те концерта хастар хутшӑннӑ. 86-ри Татьяна Флегантова тата 82 ҫулти Зинаида Софронова хӑйсем ҫырнӑ сӑввисене вуланӑ. Спорт ӑмӑртӑвӗсем те иртнӗ.

Венера Владимировӑпа Земфира Африканова шӳрпе пӗҫернӗ. Халӑх чылайччен саланман, тепӗр ҫул та ҫакнашкал уяв йӗркелеме калаҫса татӑлнӑ.

Сӑнсем (11)

Чӑвашстат ҫынсем ӑҫта канма кайнине палӑртнӑ. 2013 ҫулта Чӑваш Енри турист фирмисенче 39 пин туриста йышӑннӑ. Танлаштармашкӑн: 2012 ҫулта — 82,5 пин. Ют ҫӗршыва каякансем пӗлтӗр 24,4 пин ҫын пулнӑ.

2012 ҫулта ҫынсем ытларах Египета кайнӑ-тӑк пӗлтӗр Турцие ытларах вӗҫнӗ. Ӑна 24,3% турист суйланӑ. Египета 21,7% ҫеҫ кайнӑ. Рейтингра ун хыҫҫӑн — Испани (7,3%), Пӗрлешӳллӗ Арап Эмирачӗ (5,9%), Греципе Таиланд (0,7–0,9%).

Раҫҫей тӑрӑх 12,6 пин турист ҫула тухнӑ. 2012 ҫулта — 58,1 пин ҫын. Вӗсенчен 43,7% Чӑваш Республики йышӑннӑ, 26,1% — Краснодар крайӗ, 13,5% Санкт-Петербург, 8,5% — Мускав облаҫӗ.

Куравра

Ҫӗртмен 21-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх музейӗн хальхи ӳнер центрӗнче Китай Халах Республикин сӑнӳкерчӗксен куравӗ уҫӑлнӑ. Унтах чей тутанса пӑхнӑ. ЧР культура министрӗ Вадим Ефимов Китайран килнӗ делегацие чӑваш ҫӗрӗ ҫине килнӗ ятпа саламланӑ.

Вадим Ефимов Китай хӑйӗн культурипе, философийӗпе, тавракурӑмӗпе пуян пулнине палӑртнӑ. Куравра шӑпах ҫаксемпе паллашма май пур та. Министр палӑртнӑ тӑрӑх, икӗ халӑх хӑйсен чӗлхине — чӑваш тата китай чӗлхисене — ӗлӗкхиллех сыхласа хӑварнӑ. Ҫавӑнпа Китай ҫыннисем Республика кунне хутшӑнни Чӑваш Еншӗн пӗлтерӗшлӗ.

Куравра — Гуйчжоу тата Аньхой провинцисенчи сӑнӳкерчӗксен ӳнерӗ. Вӗсем Китай Халах Республикин йӑлине, ҫутҫанталӑкне ӳҫса параҫҫӗ.

Чей ӗҫес йӑла та кӑсӑклӑ иртнӗ. Китай ҫыннисем ӑна мӗнлерех ирттермеллине кӑтартнӑ. Вӑй хушакан техӗмлӗ чейе кашниех тутанма пултарнӑ.

Аса илтерер: Китай делегацийӗ хӑйӗн пултарулӑхне Ҫӗрпӳ, Вӑрмар, Шупашкар, Етӗрне, Муркаш, Комсомольски районӗсенче те кӑтартать.

Сӑнсем: влаҫ органӗсен порталӗнчисем (21), Тимӗр Акташӑн (6)

Ӗнер, асӑнупа хурлӑх кунӗнче, Шупашкарта «Ҫӗнтерӳ» асӑну комплекӗнчи Мухтав монуменчӗ патне чечексемпе кӑшӑлсем хунӑ. ЧР Элтеперӗпе пӗрле ҫак мероприятие министерствӑсемпе ведомствӑсен, ЧР МЧСӗн тӗп управленийӗн ӗҫченӗсем хутшӑннӑ.

Шӑп 73 ҫул каялла фашистсем Совет Союзне тапӑнса кӗнӗ, вӑрҫӑ 1418 куна тӑсӑлнӑ. Ҫӗртмен 22-мӗшӗ ҫӗршыв историйӗнче хура йӗрпе ҫырӑнса юлнӑ. Ҫавна май кашни ҫак кун ҫулах Мухтав монуменчӗ патӗнче пуханаҫҫӗ, палӑк умне чечексем хурса вӑрҫӑра пуҫ хунисене аса илеҫҫӗ.

Анастасия Баранник

Шупашкарта «Атӑлҫи мисӗ — 2014» конкрс иртнӗ. Ҫӗртмен 21-мӗшӗнче ӑна пӗтӗмлетнӗ.

Кӑҫал конкурсра Сарӑту пики ҫӗнтернӗ. Анастасия Баранник Сарӑтури Плеханов ячӗллӗ социаллӑ экономика институтӗнче вӗренет. Анастасия темиҫӗ тур витӗр тухса ыттисенчен маттур пулнӑ. Вӑл конкурса Раҫҫей регионӗсенчен, Никама пӑхӑнман патшалӑх пӗрлӗхӗнченчи ҫӗршывсенчен килнӗ 31 чиперккерен ирттернӗ.

Кӑҫал ҫӗнтерӳҫе 305 пин тенкӗпе чысланӑ. Кунсӑр пуҫне Анастасия Баранник Милана каймашкӑн путевка ҫӗнсе илнӗ, «Шупашкар пир-авӑрӗ» партнерпа ӳкерӗнме контракт тунӑ.

Жюри пайташӗсем «Воом» модель агентствин (Итали, Милан) ертӳҫи Marta Drisaldi, Шупашкар пир-авӑр фабрикин дизайнерӗ Наталья Кватромани (Дани), Санкт-Петербург патшалӑх экономик университечӗн Шупашкарти филиалӗн директорӗ Сергей Яковлев, ЧР халӑх артистки Татьяна Альпидовская тата ыттисем пулнӑ.

Шупашкара ҫак кун Филипп Киркоров ҫитнӗ.

Атнарсем ҫул юсаҫҫӗ

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Атнар ял тӑрӑхӗ тӑван атврлаӑха хӑтлӑх кӳрессипе вӗҫӗмех ҫине тӑрать. Хальхинче унта Атнар ялӗнчи ҫулсене сарассипе ҫине тӑраҫҫӗ.

Асӑннӑ яла хӑтлӑх кӗртессипе туканашсем пӗлтӗр те ӗҫленӗ-ха. Ун чухне вӗсем Сурски тата Садовӑй урамсене вак чул сарса тухнӑ. Кӑҫал вара ал Атнарти Шкулҫум тата Заречнӑй урамсем патне ҫитнӗ.

Вырӑнти ял тӑрӑхӗ иртнӗ уйӑхрах юсавҫӑ-предприятие палӑртма аукцион иттернӗ. Конкурсра «Автодорсервис» текен тулли мар яваплӑ общество ҫӗнтернӗ. Унпа ӗҫе пурнӑҫласси пирки килӗшӳ алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Халӗ Атнарти маларах асӑннӑ урамсене хӗрсех хӑтлӑх кӳреҫҫӗ.

Сӑнсем (11)

«Чӑваш Республикинчи лаша спорчӗн пӗр центрӗ Патӑрьел районӗнче вӑйлӑ аталаннӑ. 1968 ҫултанпа ҫав районти юртӑ лашасем нумай конкурс, чупу ҫӗнтерỹҫисем пулнӑ. Совет Союзӗн, Раҫҫейӗн ипподромӗсенче малти вырӑнсене сахал мар ҫӗнсе илнӗ», — тесе пӗлтереҫҫӗ Комсомольски район администрацийӗнче.

Анчах Каҫал енче те ҫитӗнӳсем пур. Сӑмахран, 1981 ҫулта «Затейник» юртӑ лаша Патӑрьелӗнчи ипподромра 21 лаша хушшинче 1-мӗш вырӑна тухнӑ. Ҫав лаша Г.Ф. Волков ертсе пынӑ хуҫалӑхран пулнӑ. Ҫавӑн пекех З.Ш. Заргиров хуҫалӑхӗнчи «Гораций» юртӑ лаша 2006 ҫулта ҫӗршывӑн тӗрлӗ ипподромӗнче палӑрнӑ. Районти ытти хуҫалӑх лашисем те сахал мар конкурсра ҫӗнтернӗ, кашни ҫулах Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ялӗнчи лаша спорчӗн республикӑри «Камай уйӗ» уявне хутшӑннӑ. Унта пӗрре кӑна мар «Урожай», «Красный маяк» хуҫалӑхсен лашисем палӑрнӑ, парнесене тивӗҫнӗ.

Кӑҫал та Республика кунӗнче, ҫӗртмен 24-мӗшӗнче, районти ипподромра пысӑк уяв, юртӑ лашасен чупӑвӗ, куравӗ пулать. Ҫак спорта кӑмӑллакансене программӑпа паллашма сӗнеҫҫӗ:

12:30–13:30 сехетре джигитсене курса киленме пулӗ;

13:30–14:30 сехетре пирвайхи чупусем, юртӑ лашасем ӑмӑртӗҫ;

14:30–14:40 сехетре вырӑнти ӑратлӑ лашасем «Ял джигичӗсем» чупура вӑй виҫӗҫ;

15:00–15:10 сехетре мала тухайман, 6, 7, 8, 9, 10 вырӑнсем йышӑннӑ юртӑ лашасен чупӑвӗ пулӗ;

15:20–15:30 сехетре малтанхи чупура 1–5-мӗш вырӑнсене тухнӑ лашасен финал ӑмӑртӑвӗ иртӗ.

Малалла...

Сӗтев илнишӗн кӑна мар, сӗтев пама пӑхнишӗн те явап тыттарнине чылайӑшӗ пӗлет-тӗр. Кӳкеҫре пурӑнакан 36-ри арҫын те ҫакна пӗлмен, те пӗлсен те шикленме пӗлмен? Нумаях пулмасть ун тӗлӗшпе суд пулса иртнӗ. Арҫынна РФ Пуҫиле кодексӗн 291 статйин 3-мӗш пайӗпе явап тыттарнӑ. Ку статья должноҫри ҫынна сӗтев панипе ҫыхӑннӑ. Ӗҫӗ пирки Шупашкар районӗн прокуратури ҫапла пӗлтерет.

36 ҫулти арҫын ҫу уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи суд приставне 3 пин тенкӗ сӗтев сӗннӗ. Ҫавна укҫашӑн приставӑн хайхин никам умӗнче те нимле парӑм та ҫук тесе хут ҫырса памалла пулнӑ. «Тавҫӑруллӑ» парӑмҫӑ шучӗпе приставӑн унӑн парӑмӗ пирки мӗнпур хута пӗтермелле пулнӑ.

Сӗтев сӗнекен шучӗпе нумаях пулмасть суд пулса иртнӗ. Судра арҫын питӗ ӳкӗннӗ. Айӑпне йӑлт йышӑннӑ. Тата унӑн пӗчӗк ача пуррине шута илсе парӑмҫа 105 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Ку вӑл сӗтев сӗннине 35 хут ӳстерсе штрафланине пӗлтерет ӗнтӗ.