Ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче республикӑри чылай ял халӑхӗ уявра пӗрле савӑннӑ. Йӗпреҫ районӗнчи Хыркассинче те ял уявне паллӑ тунӑ.

Малтанах лапама пухӑннӑ халӑха Шӑрттан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Надежда Ефремова саламланӑ. Унтан район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Чугаров сцена ҫине тухса ырӑ сӑмахсем каланӑ. Вӑл кун пек уявсем ҫынсене пӗр чӑмӑра пухнине, аталанмашкӑн вӑй хушнине палӑртнӑ.

Николай Чугаров общество ӗҫне хастар хутшӑннӑ Анатолий Пашкова район администрацийӗн Хисеп грамотипе чысланӑ.

Унтан уяв концертпа тӑсӑлнӑ. Сцена ҫине Хыркасси тата Шӑрттан ялӗсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсем тухнӑ. Ун хыҫҫӑн пурте сӗтел хушшине ларса шӳрпепе сӑйланнӑ.

Сӑнсем (60)

Тӳре-шарана тата патшалӑх служащийӗсене халӑх тетелӗсенчи страницӑсемпе усӑ курма чарасшӑн. Ун пек саккун проектне ҫӗршывӑн Патшалӑх думин депутачӗсем кӗркунне пӑхса тухӗҫ.

Халӑх тетелӗнчи страницӑсемпе усӑ курас тесе тӳре-шара тата патшалӑх служащийӗн пуканӗ пирки манмалла тенине пӗлтермест-ха ку. Ӗҫри компьютертан кӗме чарасшӑн. Кун пек чару кирли патне ҫитсе тухма ҫынсем ӗҫ пирки манса тӗнче тетелӗнче хӑйсен пӗлӗш-юлташӗсемпе юмах ҫапса лараҫҫӗ пуль тесе шанманни хистемен.

Патшалӑх Думин информаиц политики енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ Вадим Деньгин чылай халӑх сетьне ют ҫӗршывра хатӗрлени пирки палӑртнӑ. Апла пулсан вӗсем урлӑ Раҫҫее хирӗҫ программа шайӗнче те усӑ курас хурӑшлӑх пур.

Паян Шупашкарти хальхи ӳнер центрӗнче Франци фотографӗн Реми Кервейанӑн «Реми тинӗсӗсем» курав уҫӑлнӑ. Авторӗ хӑй те Парижран килнӗ. Вӑл центрта ҫынсене хӑйӗн ӗҫӗсемпе паллаштарать.

Тӗрӗссипе, Франци фотографӗ Шупашкарта пӗрремӗш хут курав ирттермест. Хальхинче вӑл тинӗс пейзажӗпе паллаштарать. Экспозицире — виҫӗ теҫетке ытла ӗҫ.

Курава Ремин тинӗспе ҫыхӑннӑ ӗҫӗсене ҫеҫ кӗртнӗ. Ыттисене слайд-шоура пӑхма пулать. Экспозицие хура-шурӑ тата тӗслӗ сӑнӳкерчӗксене кӗртнӗ. Вӗсене ахальтен суйламан. Чӑваш Енре, тинӗсрен аякра пурӑнакансем, тинӗсе курса киленччӗр тенӗ.

Реми Кервейан ҫур ӗмӗр ытла сӑнӳкерчӗксемпе кӑсӑкланать. Вӑл Чӑваш Ене тӑваттӑмӗш хут килнӗ. Шупашкар ӑна питӗ килӗшет. Кунта та вӑл темиҫе сӑн тунӑ.

Реми Кервейан куравӗпе авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗччен паллашма пулать.

Шупашкарти «Шанхай» микрорайон (Мясокомбинат проездӗнче ҫынсем хӑй тӗллӗн ҫуртсем ҫӗкленӗ тӑрӑха халӑхра ҫапла калаҫҫӗ) ҫаплах лӑпланма пӗлмест. Унти ҫынсене микрорайон хӑпартакан организаци шучӗпе хваттер пама та пулнӑччӗ. Пӗтӗмпе 282 ҫуртран ҫынсене куҫармалла пулсан, 90-шӗпе килӗшӗве алӑ пуснӑ-ха. Теприсенчен хӑшӗсем те кӗҫех, тен, куҫӗҫ. Ҫаплипех кутӑнлашакансем те пурри пирки «Правда ПФО» интернет-ҫӑлкуҫ хыпарлать.

Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Андрей Кулагин «Шанхайри» кӑмӑлсӑр юлнисемпе Мускава каясси пирки пӗлтернӗ. Кулагин депутат ҫав районта юрлӑрах пурӑнакансемпе пӗрлех ытлӑ-ҫитлӗ пурӑнакансем те пуррине палӑртнӑ-ха. Ҫӗре аукционта сутса янӑ хыҫҫӑн унти хуралтӑсене йӳнӗпе ятарласа туяннӑ ҫынсем те пур тесе шухӑшлать депутат. Унсӑр пуҫне вӑл строительство предприятине шелленине те палӑртнӑ. Ара, ҫӗре илнӗ чух лешӗн ҫынсене хваттерпе хӑй шучӗпе тивӗҫтермелле пулса тухасса пӗлмен-мӗн.

Чӑрӑш Ишекри фельдшерпа акушер пункчӗ

Ҫӗнӗ фельдшерпа акушер пункчӗсем уҫӑлнӑ май вутӑпа хутмалли кӑмакасем иртнӗ вӑхӑтра тӑрса юлаҫҫӗ. Сывлӑх сиплев учрежденийӗпе ӑшӑтмалли ҫав хатӗр хушшинче епле ҫыхӑну пур текенсене пӗлтерер: кивӗ ФАПсенчен хӑшӗсене вутӑпа хутса ӑшӑтса пурӑннӑ. Вӑрнар районӗнчи Чӑрӑш Ишек ялӗнче те ҫавӑн пек пулнӑ. Паянтан унта ҫӗнӗ медпункт ӗҫлеттерсе янӑ. Халӗ тухтӑр ҫуртӗнче ӗҫлеме тата ҫынсене йышӑнма мӗнпур услови пур.

Ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫма ҫитнӗ Чӑваш Республикин парламенчӗн спикерӗ Юрий Попов ФАПсем медицина учрежденийӗ ӑна мар, вӗсем ҫынсене туртаҫҫӗ тата пӗрлештереҫҫӗ тесе те палӑртнӑ. Ялти тухтӑр ҫурчӗсем ват ҫынсемшӗн уйрӑмах меллӗ. Юн пусӑмне виҫтермелле-и, укол тутармалла-и — ҫын унта ҫул тытать. Юлашки икӗ ҫул ҫурӑ хушшинче республикӑри кашни пиллӗкмӗш ФАПа ҫӗнетнӗ.

Вӑрнар районӗнчи тепӗр ялта та паян фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлнӑ. Вӑл маларах ҫынсене йышӑнма тытӑннӑ-ха. Хӗрлӗ хӑйӑва халь кӑна каснӑ.

Сӑнсем (44)

Антон Шоки тунӑ сӑн

Шупашкарта Раҫҫей чемпионачӗ иртет. Шел те, унта ҫӳллӗшне сикес енӗпе тӗнче чемпионки Светлана Школина аманнӑ.

Светлана Школина малтан 1,84 метр сикнӗ. Шӑп ҫавӑн чухне вӑл суранланнӑ та. Спортсменкӑна стадионтан йӑтса тухса пульницӑна ӑсатнӑ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, спортсменка самаях аманнӑ. Ҫакна пулах вӑл Пекинра иртекен тӗнче чемпионатне хутшӑнаймӗ. Аса илтерер: вӑл унта ҫурла уйӑхӗн 22–30-мӗшӗсенче иртӗ.

Чемпионатра Олимп чемпионки Анна Чичерова чемпион ятне ҫӗнсе илнӗ. Вӑл ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ, ку тӗнче чемпионатне хутшӑнма май парать. Иккӗмӗш вырӑна Мария Кучина тухнӑ, виҫҫӗмӗшне — Кристина Королева.

Ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи икӗ ял уява пухӑннӑ. Ясная Поляна тата Хурама Тӑвар ялӗсем пысӑках мар. Пӗрремӗшӗнче 19 кил кӑна, тепринче — 60 яхӑн.

Ясная Поляна ҫыннисене район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Глухов саламланӑ. Николай Иванович район тата ял тӑрӑхӗсен ҫитӗнӗвӗсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ, унтан тӗллевсене палӑртнӑ.

Вӗсен уявӗ ҫавра сӗтелпе вӗҫленнӗ. Унта кашниех вӗри шӳрпе, пулӑ шӳрпи, тутлӑ ытти ҫимӗҫе тутанма пултарнӑ. Вӗсем пӗрле ҫырларан тата курӑкран вӗретнӗ чей ӗҫнӗ.

Хурама Тӑварта ял кунне ҫӗнӗрен 2001 ҫултанпа уявлама тытӑннӑ. Унта та халӑх чунтан савӑннӑ, тутлӑ апатпа сӑйланнӑ.

Сӑнсем (24)

Шупашкар ҫуралнӑ кунне паллӑ тума хатӗрленет. Ун умӗн Шупашкарти кӳлмекре «Чи лайӑх шашлӑк» тата «Чи лайӑх пулӑ шӳрпи» конкурссем иртӗҫ.

Сӑмах май, тӗп хуламӑр кӑҫал 546 ҫул тултарать. Уяв умӗн, ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Анне монуменчӗ патӗнче 13 сехетре ҫӳлерех асӑннӑ конкурссем пуҫланӗҫ.

Йӗркелӳҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурсҫӑсем шашлӑк пӗр вӑхӑтрах пӗҫерме пуҫлӗҫ. 5 порцие, 200-шер грамм, хатӗрлеме 45 минут парӗҫ. Чи лайӑххисене номинацисемпе палӑртӗҫ: «Ӗне ашӗнчен пӗҫернӗ чи лайӑх шашлӑк», «Пулӑран пӗҫернӗ чи лайӑх шашлӑк», «Кӑмпаран пӗҫернӗ чи лайӑх шашлӑк», «Пахча ҫимӗҫрен пӗҫернӗ чи лайӑх шашлӑк», «Шашлӑк валли хатӗрленӗ чи лайӑх соус».

Пулӑ шӳрпине пӗҫерекенсен йышӗнче те чи маттуррисене хавхалантарӗҫ. Конкурса хутшӑнас килсен заявка памалла. Вӗсене ҫурла уйӑхӗн 14-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.

Ҫурла уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ «Пӑлхарсен анӑҫри сӑваплӑ вырӑнӗсем» темӑпа автоэкскурси ирттерме шутлать, вӑл пӗр куна тӑсӑлӗ. Ҫула 18 вырӑнлӑ «Ford» автобуспа тухма шутлаҫҫӗ.

Пӗтӗмӗшле маршрут: Шупашкар — Москакасси — Хораҫырма — Вратин (выр. Воротынец) — Чӗпӗл (выр. Васильсурск) — Чалӑмсола — Йолашша — Чалӑмхола — Шупашкар. Автоэкскурси вӑхӑтӗнче музейсемпе, паллӑ вырӑнсемпе, археологи палӑкӗсемпе паллашма май пулӗ.

Ҫула гуманитари институтӗнчен ирхи 6 сехетре тухса кайма палӑртаҫҫӗ. Автоэкскурси хакӗ — 1000 тенкӗ.

Велосипедсем чупма хатӗр

Ҫурлан 8-мӗшӗнче Шупашкарта педаль пӗрле ҫавӑрӗҫ. «Пирӗнпе пӗрле педаль ҫавӑр!» ят панӑскер каҫхи 8 сехетре пуҫланмалла. Унччен Республика лапамӗнче «Велосипед — вӑл ансат» ятпа парад иртмелле. Унта тӗрлӗ велотранспорта илсе тухма шантараҫҫӗ: ҫав шутра — историлле модельсемпе хальхисем, ту ҫинче ярӑнмаллисемпе спорт велосипечӗсем, ачасен, хӑй тӗллӗн ӑсталанисем.

Велочупӑва хутшӑнакансем Республика лапамӗнче хускалса Ҫеҫпӗл Мишши скверне кайӗҫ, унтан — Вырӑс драма театрне, «Спартак» стадиона, Художество музейӗпе Союзсен ҫурчӗ енне. Маршрут Республика лапамӗнче вӗҫленӗ.

Парад вӑхӑтӗнче спорт федерацийӗ маҫтӑр-классем ирттерӗ, ди-джейсемпе ҫамрӑксен рок-ушкӑнӗсем хӑйсен пултарулӑхне кӑтартӗҫ. Ҫутӑ тетарӗпе фаер-шоу пуласса та шантараҫҫӗ.