Шупашкарти аэропорт

Шупашкарти аэропорт «МАЧ» тулли мар яваплӑ обществӑн аллине куҫнӑ. Обществӑн бенефициарӗ, хрантсус чӗлхинчен куҫарса чӑвашлатсан, харпӑрлӑхҫи, — Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн депутачӗн Ильяс Калмыковӑн ҫемйи. Ильяс Калмыков «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин умсуйлавне хутшӑнчӗ. Унта вӑл РФ Патшалӑх Думине суйланас шухӑшлӑ кандидатсен шучӗпе тухнӑччӗ.

Шупашкарти аэропортӑн управляющи компанийӗ ылмашнине ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнчех пӗлтернӗ иккен. Ун чухне аэропорт хӑйӗн 70 ҫулхине уявланӑ.

Аэровокзала «Международный аэропорт Чебоксары» (чӑв. Шупашкар пӗтӗм тӗнчери аэропорт) тулли мар яваплӑ общество тытса тӑрӗ. Инвесторӗ — «Аэрофьюэлс» компани (ертӳҫи Руслан Минаев).

Маларах асӑннӑ «МАЧ» учредителӗсем «Аэрофьюэлс Групп» (51%) тата «Аэротехнологии» (49%) обществӑсем иккен. Кун пирки «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат «Контур-Фокус» тытӑм пӗлтерни тӑрӑх хыпарлать. «Аэротехнологии» обществӑн учредителӗ — «Базис» общество. Юлашкинчен асӑнни Зухра Расыховна Калмыковӑн шутланать. Вӑл вара, маларах асӑннӑ хаҫат илтнӗ тӑрӑх, — Ильяс Калмыковӑн амӑшӗ. «Базис» пуҫлӑхӗ — Алексей Львов.

Малалла...

Красноармейски районӗнчи Йӗпрем ялӗ ҫывӑхӗнче ферма пур. Унта ӗнесем тытаҫҫӗ, вӑкӑрсем те пур. Тахҫан вӑл колхозӑн пулнӑ. Вӑл аркансан ӑна пӗр ҫын туяннӑ, халӗ ӑна ертсе пырать.

Ним те каламастӑп: ферма йӗркеллех ӗҫлесе пырать. Никам аллине те лекмен тӗк вӑл тахҫанах юхӑнса пӗтӗччӗ. Халӗ ав унта ӗҫ кал-кал пырать. Ҫӗнӗ йышши хатӗр-хӗтӗр те вырнаҫтарчӗҫ унта. Ферма «сывлама» тытӑнсан ял ҫыннисем валли ӗҫ вырӑнӗ те пулчӗ.

Пӗр самант ҫеҫ кӑмӑла хуҫать. Фермӑран куллен тислӗк нумай кӑларма тивет. Анчах ӑна кирлӗ-кирлӗ мар ҫӗре салатмалла мар-ҫке-ха. Ферма ҫывӑхӗнче — пӗве. Таса вӑл, унта ҫынсем пулӑ тытаҫҫӗ.

Пӗвене тислӗк ҫеҫ илемсӗрлетет. Фермӑран тислӗке кӑлараҫҫӗ те тракторпа пӗве ҫывӑхӗнчи уйсене турттараҫҫӗ, ҫавантах тӑкаҫҫӗ. Халӗ пӗве тавра — тислӗк ҫеҫ. Ҫак кунсенче шӑпах унтан иртме тиврӗ. Куҫ-пуҫ алчӑраса каятчӗ. Аякран ун пекех курӑнмасть — вӑрман енчен килсен ҫакнашкал ӳкерчӗк тухса тӑрать: йӗри-тавра тислӗк. Ӗне «каяшӗ» ӑшӗнче пӑру вилли выртнине асӑрхасан вара пушшех те тарӑхса кайрӑм. Виле пӗрре кӑна мар — тепӗр пӑру та курӑнчӗ.

Малалла...

Вӑрманти тирпейсӗрлӗх

Чӑваш хастарӗсен «Ирӗклӗх» Шупашкар хула администрацине ҫӗнӗ ҫыру шӑрҫаланӑ. Хальхинче вӗсене Алексей Талвир урамӗ хыҫӗнче вырнаҫнӑ вӑрманти тирпейсӗрлӗх пӑшӑрхантарнӑ. Хастарсен шухӑшӗпе унти ҫӳп-ҫап экологи тӑрӑмне пӑсать, ҫырма тӗпӗпе юхакан Шупашкар ятлӑ шыва варалать. «Ирӗклӗх» яваплисене тупса вӗсене ҫак тирпейсӗрлӗхе пӗтерме хушма ыйтать.

Ку вӑрман Заовражнӑй (Ҫырмахыҫ) микрорайонпа Университет урамӗ иртекен микрорайонсем хушшинчи ҫырмара вырнаҫнӑ. Ҫумӗпе дачӑсем те, уйрӑм ҫуртсем те чылай пулнӑран, халӑх унта канма юратнӑран (анчах хӑйсен хыҫҫӑн ҫӳп-ҫапа пуҫтарманран) ҫак пӗчӗк вӑрманта тирпейсӗрлӗх ытла та вӑйлӑ хуҫаланать. Ҫакна «Ирӗклӗх» ҫырупа ярса панӑ 7 сӑнӳкерчӗкре те кӑтартнӑ.

Монополипе кӗрешекен федераци службин Чӑваш Енри управленийӗ Шупашкарти кӳлмекре ярӑнмалли урапана саккуна пӑсса вырнаҫтарнине тупса палӑртна.

Саккуна пӑсни — «Шупашкар: 500 ҫул» культурӑпа кану паркӗ енчен. Вӑл урапана кӳлмекре хаклашу тумасӑрах вырнаҫтарнӑ.

Монополипе кӗрешекен орган асӑрхаттарнипе килӗшӳллӗн, администрацин постановление пӑрахӑҫламалла. Ҫапла ведомство Шупашкар хула администрацине йӗркене пӑснине ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗччен пӗтерме хушнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче пирӗн республикӑра халӑх сывлӑхӗпе ҫыхӑннӑ регионсем хушшинчи наукӑпа практика конференци иртнӗ. Михаил Игнатьев Элтепер конференцине килнӗ хӑнасемпе тӗл пулнӑ.

Раҫҫей тата тӗнче шайӗнче паллӑ медицина ӗҫченӗсем пирӗн тӑрӑхра медицина ҫӳллӗ шайра аталанса пынине каланӑ тесе пӗлтерет Элтепер Администрацийӗн пресс-служби.

Чӑваш Енре тин ҫеҫ кун ҫути курнӑ пепкесен вилеслӗхӗ пачах ҫук тесен те йӑнӑш мар. «Республикӑра тӑваттӑмӗш ҫул ӗнтӗ ача ҫураласлӑх, нумай ҫул пурӑнакансен йышӗ ӳссе пырать», — тенӗ маларах асӑннӑ хыпарта.

Чӑваш Енри тепӗр ырӑ тӗслӗх пирки те чарӑнса тӑнӑ Михаил Игнатьев. Пирӗн тӑрӑхра тӑлӑха юлнӑ ачасене ҫемьесем усрава йышлӑн илеҫҫӗ, вӗсене кил ҫемье ӑшши параҫҫӗ.

Юсанмалли 6-мӗш колонире ларакан Андрей Соколов голодовка тӑвасси пирки пӗлтернӗ. Вӑл унта ҫынна вӗлернӗшӗн ултӑ ҫул ларать. Арҫын пулӑшу ыйтать.

Айӑпланнисене прависене пӑснӑ тесе вӑл темиҫе кун каялла выҫӑ тытасси пирки заявлени ҫырнӑ. Вӑл УФСИНа, прокуратурӑна пӗрре мар заявлени янӑ. Вал каланӑ тӑрӑх, юсанмалли колонисенче айӑпланнисен прависене пӑсаҫҫӗ.

Андрей патне ҫырӑнмасӑр пурӑнакан арӑмне те кӗртмеҫҫӗ-мӗн. Выҫӑ тытни пирки заявление вӑл ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ҫырнӑ. Анчах ӑна пӑхса тухман.

Каярахпа колони администрацийӗ заявление йышӑннӑ. Айӑпланнӑ ҫынна уйрӑм пӳлӗме вырнаҫтарнӑ-и? Тухтӑр сӑнаса тӑрать-и? Паллӑ мар.

Сӑмах май, юсанмалли 6-мӗш колонире, правӑсене хӳтӗлекен Андрей Глухов каланӑ тӑрӑх, айӑпланнисем ҫӑхав ҫырнӑ тӗслӗх нумайланнӑ.

Камера умӗнче Зоя Яковлева режиссер

Зоя Яковлева телережиссер тата И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн профессорӗ, культурологи докторӗ Владимир Васильев Чӑваш автономине туса хунӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ «Чӑвашсем» ярӑмри иккӗмӗш фильма ӳкерме Беларуҫ ҫӗршывне кайса килнӗ.

Маларах вӗсем Тӗменти чӑвашсем пирки ӳкернӗччӗ. Сӑмах май каласан, Зоя Яковлевапа Владимир Васильев тата Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков нарӑс уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Раҫҫейри общество телекуравне ҫитнӗччӗ. Унта вӗсем телекомпанин тӗп директорӗн пӗрремӗш ҫумӗпе Александр Пономаревпа тӗл пулнӑччӗ, маларах каланӑ фильма кӑтартнӑччӗ.

1941-1942-мӗш ҫулсенче Беларуҫри Гродно хулинче подпольщиксен чи пӗрремӗш ушкӑнне туса хунӑ, Муркаш районӗнче ҫуралнӑ Николай Волков ҫинчен ӳкерекен ҫӗнӗ фильма «Вилӗмсӗрлӗхе куҫнисем» («Шагнувшие в бессмертие») ят панӑ.

Чӑваш Енри 37 ҫулти блогер юлашки вӑхӑтра тӗнче тетелӗнче анлӑ сарӑлнӑ. Вӑл хӑйне ҫӗр айне пытарни пирки видео ӳкернӗ. Александр Тарасов унта 5 сехете яхӑн выртнӑ.

Унтан блогер хӑй мӗн туйнине каласа кӑтартнӑ. Вӑл малтан темӗнле арҫын ҫӗр айӗнче 1 сехет выртнине тӗнче тетелӗнче курнӑ. Ку ӑна хавхалантарнӑ, хӑйне тӗрӗслеме шухӑшланӑ.

Кивӗ шкапран выртмалли вырӑн тунӑ, 1,5 метр тарӑнӑш, 2 метр тӑршшӗ ҫӗр чавнӑ. Халӗ Александр нимрен те хӑраманнине палӑртнӑ. Ҫӗр айӗнче вӑл 4 сехет те 40 минут выртнӑ. Унта вӑл радио итленӗ, шухӑша путнӑ. Хӑйӗн ҫумӗнче телефон пулнӑ.

Хӑш-пӗр самантра сывлама йывӑр пулнӑ ӑна. Анчах тӗрӗслев витӗр тухнӑ вӑл. Унӑн тӗллеве — Раҫҫейри чи паллӑ блогерсен йышне кӗресси. Вӑл ӗмӗчӗ пурнӑҫланасса шанать.

ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойлова ачасем ҫӳллӗ хутран ӳкнӗ тӗслӗхсем пирки сӑмах хускатнӑ. Ку ыйту ӑна самай хумхантарать, мӗншӗн тесен кунашкал тӗслӗх сайра тӗл пулмасть.

Ҫулла ҫынсем чӳречесене уҫаҫҫӗ. Иртнӗ эрнере республикӑра ҫул ҫитмен икӗ ача чӳречерен тухса ӳкнӗ.

Пӗр тӗслӗх Муркаш районӗнче пулнӑ. Икӗ ҫул ҫурӑри ача халӗ реанимацире выртать. Унӑн пуҫ мими чӗтреннӗ.

Тепӗр тӗслӗх Канашра пулнӑ. Унта, шел те, ача вилнӗ. Вӑл нумай хутлӑ ҫурт чӳречинчен ӳкнӗ. 10 уйӑхри пепке сывлама чарӑннӑ.

Алла Самойлова каланӑ тӑрӑх, 2014 ҫулта кунашкал тӗслӗх нумай пулнӑ. Ун чухне 5 ача ҫӳллӗшӗнчен ӳкнӗ. 2015 ҫулта пилӗк ҫемье шар курнӑ.

Ку инкек москитлӑ сеткӑсене пула сиксе тухать. Ҫавӑнпа ашшӗ-амӑшне асӑрхануллӑрах пулма сӗнеҫҫӗ.

Ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче «Чӑваш Ен» ПТРК журналисчӗ Алена Павлова (хӗр чухнехи хушамачӗ Кириллова) пурнӑҫран уйрӑлнӑранпа ҫулталӑк иртнӗ. Ӗҫтешӗсем ачисене, ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 1 тултарнӑ Кристинӑпа Вероникӑна тата 3-ри Кирила, кайса курнӑ, парнесемпе савӑнтарнӑ.

Ачасем валли парнесем туянмашкӑн ПТРК ӗҫченӗсем укҫа пухнӑ. Хӗрачасем валли велосипед, асли валли самокат, «Лего» туяннӑ. Ытти теттесем те, пылак ҫимӗҫ те илсе килнӗ вӗсем.

Ачисем ашшӗпе ӳсеҫҫӗ, кукамӑшӗпе кукашшӗ пӑхма пулӑшаҫҫӗ. Халӗ ачасемшӗн амӑшӗ — кукамӑшӗ. Хӗрачасем амӑшне аса илтереҫҫӗ. Кристина Аленӑ пекех. Халӗ ачасем утма хӑтланаҫҫӗ.

Йывӑр самантра ҫемьене ҫынсем пулӑшнӑ. Аленӑпа университетра ӑс пухнӑ ҫамрӑксем укҫан пулӑшнӑ. Аленӑн амӑшӗ Валя Езюковӑна, Кирилӑн хреснамӑшне, уйрӑмах тав тунӑ. Вӑл пуҫарнипе ҫамрӑксем укҫа пухнӑ