Культура
![]() Патӑрьел районӗнче нумаях пулмасть юмах лартассипе ӑмӑрту иртнӗ. 7–10 ҫулхисем хушшинче пӗрремӗш вырӑна Кивӗ Ахпӳртри тӗп шкулта вӗренекенсем, иккӗмӗшне Ҫӗньялти тӗп шкулти ачасем тата Шӑнкӑртамри пӗрремӗш вӑтам шкула ҫỹрекенсем йышӑннӑ. Кивӗ Ахпӳртри тӗп шкулта вӗренекенсен тепӗр ушкӑнӗ виҫҫӗмӗш вырӑна тухнӑ. Ҫавӑн пекех жюри Патӑрьелӗнчи пӗрремӗш вӑтам шкулти иккӗмӗш классен ӗҫне те виҫҫӗмӗш вырӑна хурса хакланӑ. Аслӑрах ҫулхисенчен Патӑрьелӗнчи иккӗмӗш вӑтам шкулти пиллӗкмӗшсене тата Ҫӗнӗ Ахпӳртри тӗп шкулти улттӑмӗшсене палӑртмалла. Икӗ ушкӑнӗ те хрантсус поэчӗн Ш. Перро юмахӗсене калӑпланӑ. Мероприятие пуянлатма Патӑрьелӗнчи иккӗмӗш вӑтам шкулти Р. Илюткина, М. Сугутская, О. Спинова ертсе пыракан иккӗмӗш классен ташӑ ушкӑнӗсем тата централизациленӗ клуб системинчи В. Арланова юрӑҫ та пулӑшнине А. Астраханцева асӑннӑ районти «Авангард» хаҫатра пӗлтерет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Республикӑра
![]() Чӑваш Республикин Элтеперӗ ячӗпе Абхазирен тав ҫырӑвӗ килнӗ. Унӑн авторӗ — Абхази Республикин Раҫҫейри чрезвычайлӑ тата тулли праваллӑ элчи Игорь Ахба. Игорь Ахба Михаил Игнатьева пирӗн тӑрӑхра вӗсен делегацине ӑшӑ кӑмӑлпа кӗтсе илнӗшӗн ырласа ҫырнӑ. Чӑваш Енӗн официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Эпӗ Абхази Республикин Президентне Чӑваш Енре питӗ сумлӑн кӗтсе илнине, ҫулҫӳрев программи интереслӗ те тухӑҫлӑ пулчӗ тесе пӗлтертӗм. Рауль Джумкович хӑйӗн сӑмахӗнче ҫитес вӑхӑтра Чӑваш Республикине килме йыхравланине тепӗр хут ҫирӗплетсе каларӗ. Делегаципе хӑвӑра, Михаил Васильевич, йыхравлать. Сире тата сирӗн республика ертӳлӗхне тепӗр хут тав тӑватӑп. Пӗлсех тӑратпӑр, малашне те Чӑваш Республикипе Абхази Республики юлташла тачӑ ҫыхӑну тытса ӗҫлессе, ӗҫлӗ ҫыхӑнусем ҫирӗпленсе вӑй илессе», — тесе шӑрҫаланӑ ҫырура. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Сывлӑх
![]() Республикӑри кардиодиспансерта ҫӗнӗ хатер-хӗтӗр кӳрсе килнӗ. Халӗ тухтӑрсем пациентсемпе ҫӗнӗ диагностика ирттерме пултараҫҫӗ. Ультрасасӑллӑ тӗпчев чӗре мӗнле ӗҫленине яланах йӗркеллӗ палӑртаймасть. Хӑш-пӗр чухне кӑштах хускалмалла. Ку стресс-эхокардиографи пулать. Ҫын хускалнӑ чухне УЗИ тӑваҫҫӗ. Ку чӗрен ишеми чирӗ пулнӑ чухне пӗлтерӗшлӗ. Тӗплӗн тӗрӗслес тесен ятарлӑ хатӗр-хӗтӗр кирлӗ. Премиум-класлӑ ультрасасӑллӑ хатӗрпе тухтӑр чӗре ҫын лапкӑ каннӑ чухне мӗнле ӗҫленине тата хускалнӑ вӑхӑтра вӑл мӗнле улшӑннине палӑртать. Ытти мел те пур-ха, анчах ку — чи йӳнни. Ку мелпе ют ҫӗршыври кардиологи центрӗсем усӑ кураҫҫӗ. Ку хатӗр Чӑваш Енри ҫынсен сывлӑхне лайӑхлатма пулӑшӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Чӑвашлӑх
![]() Мускавра ҫӗртме уйӑхӗн 3-мӗшӗнче кӗнеке фестивалӗ иртнӗ. Ӑна Александр Пушкин ҫуралнӑ кунне тата Вырӑс чӗлхин кунне халалланӑ. Курава Раҫҫейри 300 издателсьтво хутшӑннӑ. Фестивале Чӑваш кӗнеке издательстви те кайнӑ. Вӗсем курава 300 ытла кӗнеке тӑратнӑ – истори, культура пирки, илемлӗ хайлавсем, ача-пӑча литератури. Экспозиципе Дмитрий Медведев премьер-министр паллашнӑ. Ӑна Чӑваш энциклопедийӗн тӑватӑ томне кӑтартнӑ. Дмитрий Медведев проект тӗлӗшпе ӗҫ малалла пынипе пыманни ҫинчен интересленнӗ. Чӑвашсем электронлӑ версине аталантарнине каланӑ. Премьер-министра Чӑваш кӗнеке издательстви мӗн чухлӗ кӑларни тӗлӗнтернӗ. Юлашки 3 ҫулта предприяти 940 пин экземпляр кӗнеке кӑларнӑ. Чӑвашран килнисем Дмитрий Медведева «Чӑваш Республикин этнокультура портречӗ» кӗнеке парнеленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Хулара
![]() Алена Иванов тунӑ сӑн Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре «Аборт тӑвассине хирӗҫ!» акци иртнӗ. Ӑна Православи тӗнне ӗненекен, ҫемьеленнӗ, ывӑлне воспитани паракан Константин Павлов йӗркеленӗ. Ку акци Пӗтӗм Раҫҫейри «Аборта хирӗҫ!» программӑпа килӗшӳллӗн пулнӑ. Ӑна кашни ачана, варта тӗвӗленнине те, хӳтӗлес тӗллевпе йӗркеленӗ. Ҫапла вӗсем ку тӗлӗшпе общество шухӑшне улӑштарасшӑн, РФ Конституцине ку енӗпе тӳрлетӳсем кӗртесшӗн. Хӗрлӗ футболка тӑхӑннӑ ҫынсем иртен-ҫӳрене ятарлӑ брошюрӑсем валеҫнӗ. Константин Павлов шухӑшланӑ тӑрӑх, хӗрарӑмсем ытларах чухне кӑкӑрти усал шыҫҫӑ пула вилеҫҫӗ. Ку вара аборт тусан аталанать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Политика
![]() ЛДПР партин агитпуйӑсӗ Раҫҫей тӑрӑх ҫӳрет. Ку таранччен вӑл 40 региона ҫитнӗ, вырӑнти халӑхпа тӗл пулнӑ. Пуйӑс Чӑваш Ене те ҫитнӗ. Вӑл Канашра, Вӑрмарта, Вӑрнарта, Ҫӗмӗрлере, Ҫӗрпӳре чарӑннӑ. Паян Шупашкара килнӗ. Чукун ҫул перронӗ ҫине чылайӑшӗ хӑйсен ыйтӑвӗпе килнӗ. Пурте пулӑшу парасса шанаҫҫӗ. Пуйӑспа килнӗ депутатсемпе юристсем ҫынсен ыйтӑвӗсене ҫийӗнчех уҫӑмлатма тытӑнаҫҫӗ. Пуйӑс станцире 40 минут ҫеҫ тӑнӑ. Ҫав вӑхӑтра чылай ҫынна вӗсем итленӗ. Парти ҫыннисем пӗлтернӗ тӑрӑх, чылайӗшӗн пӗр ыйтӑвах: япӑх ҫулсем, пахалӑхсӑр инфратытӑм, капюсав, ӗҫсӗррисем… Кунашкал агитпуйӑс Чӑваш Енре икӗ ҫул каялла пулнӑ. Ун чухне чылай ыйтӑва уҫӑмлатнӑ вӗсем. Пуйӑс Мускава ҫӗртмен 4-мӗшӗнче ҫитӗ. Ун чухне депутатсем халӑхран илнӗ ыйтусем тӗлӗшпе ӗҫлеме тытӑнӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Культура
![]() СССР халӑх артистчӗ Вера Кузьмина (сулахайри) Укҫа тесен чылайӑшӗ пуҫа ҫухатма хатӗр. Уншӑн ҫынсене ӳпкелеме те пӗлмелле мар-тӑр — паянхи саманара пурнӑҫӗ укҫа ҫинче тытӑнса тӑрать те... К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн «Укҫа чул кастарать» спектаклӗнче те ҫав шухӑшах палӑрать. Камитре амӑш укҫишӑн тӑванпа тӑван тупӑшать. Ыран ку спектакле театр артисчӗсем Йӗпреҫ районӗнчи Пучинкере кӑтартӗҫ. Яла спектакльпе СССР халӑх артистчӗ Вера Кузьмина, РСФСР тата ЧАССР халӑх артисчӗ Нина Яковлева, Чӑваш Енӗн халӑх артисчӗ Геннадий Медведев, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ Надежда Воюцкая тата Александр Демидов, Надежда Зубкова, Василий Иванов, Николай Котеев актерсем ҫитӗҫ. Ҫу каҫиччен артистсем ытти тӑрӑха та ҫитсе килме палӑртаҫҫӗ Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Пӑтӑрмахсем
![]() Шупашкар районӗнче пурӑнакан 24 ҫулти каччӑ халӑх тетелӗнчи ушкӑнсенчен пӗринче аудиофайл вырнаҫтарнӑ. Анчах ҫакӑ саккунпа килӗшсе тӑман иккен. Хайхине экстремистла материал тесе хакланӑ. 24 ҫулти каччӑ ҫапла майпа вара прокуратура куҫӗ тӗлне лекнӗ. Унтисем ятарлӑ йышӑну кӑларнӑ та ҫамрӑк тӗлӗшпе ӗҫе пӑхса тухма суда ярса панӑ. 24-ри каччӑ халӑх тетелӗнче юрӑхсӑр аудиофайл вырнаҫтарнине суд Раҫҫей Федерацийӗн Административлӑ правонарушенисем ҫинчен калакан кодексӗн 20.29-мӗш статйипе пӑхса тухса айӑпланӑ. Хӑйӗн страницинче кӑна пулин те, анчах пурте курмалла вырӑнта ун пек файл вырнаҫтарнӑшӑн ҫамрӑка 2 пин тенкӗлӗх штрафламалла тунӑ. Приговор хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Культура
![]() Шупашкар районӗнчи вулавӑшсенче «Вула, район» ятпа урамри вулав вырӑнӗсем уҫнӑ. Шупашкарта та ун пеккисем уҫнӑ-ха, анчах районта хӑйӗн специфика иккенне кура ҫавна та шута илме тивет. Район центрӗнче кӑна мар, ялсенчинче те ҫуллахи вулав вырӑнӗсем ӗҫлӗҫ. Вӗсем кӗҫнерникунсерен ҫу каҫипех ҫынсене кӗтӗҫ. Кӳкеҫре уҫӑ вырӑнти вулав залӗсене Тӗп вулавӑш умӗнчи лапамра, «Бичурин тата хальхи самана» музейӑн Бичурин пахчинче тата Советски урамри 69-мӗш ҫурта хирӗҫ вырнаҫнӑ ача-пӑча лаптӑкӗнче йӗркеленӗ. Ҫуллахи вулав вырӑнӗсене район центрӗнче ӗнер уҫнӑ. Мероприятин тӗп хӑни И. Ильфпа Е. Петровӑн «Двенадцать стульев» романӗнчи Остап Бендер пулнӑ. Шупашкар районӗнчи тӗп вулавӑшра ӗҫлекенсем кӗнекене кино ҫӗнӗ пурнӑҫ кӗртме пултарать тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Вӑйӑпа астарнӑРеспубликӑра
![]() Шупашкарта суд сакки ҫине 41 ҫулти арҫын ларнӑ. Ӑна астармӑш вӑйӑсен бизнесне саккунсӑр майпа йӗркеленӗшӗн айӑпланӑ. Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, 2015 ҫулта вӑл Шупашкарти автовокзалран инҫех мар хуҫасӑр киоск тупнӑ та унта вӑйӑ салонне йӗркеленӗ. «Бизнес» валли 8 компьютер туяннӑ, 8 ҫынна ӗҫе йышӑннӑ. Анчах услам нумая пыман — 2015 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 21-мӗшӗнче казинона полицейскисем ҫитнӗ. Вӗсем унти хатӗр-хӗтӗре туртса илнӗ. Ҫапах арҫын лӑпланман. Вӑл каллех компьютерсем туяннӑ, ҫав ҫынсенех ӗҫе чӗнсе илнӗ. Хайхискер ҫав вырӑнтах астармӑш вӑййисен салонне йӗркеленӗ. Хальхинче те казино нумай ӗҫлеймен — ҫав ҫулах авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче хупнӑ. Суд арҫынна ҫирӗп режимлӑ тӗрмене 8 уйӑхлӑха ӑсатнӑ. Ӑна унччен те айӑпланӑ. 2006 ҫулта суд ӑна йӗплӗ пралук леш енне 6 ҫуллӑха ӑсатнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (09.06.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 750 - 752 мм, 18 - 20 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Пӗтӗм чӑваш рабочисемпе хресченсен пӗрремӗш пухӑвӗ (9-15) ӗҫе пуҫӑннӑ. | ||
| Матюшин Владимир Алексеевич, техника ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, Раҫҫей Правительствин премийӗн лауриачӗ ҫуралнӑ | ||
| Михайлов Евгений Петрович, чӑваш археологӗ ҫуралнӑ. | ||
| Лаврентьев Анатолий Юрьевич, ял хуҫалӑх ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |