Кӑҫалхи авӑн уйӑхӗпе танлаштарсан юпа уйӑхӗнче Чӑваш Енре инфляци шайӗ 0,2 процентпа танлашнӑ. Чӑвашстатра ӗнентернӗ тӑрӑх, ҫак цифра Раҫҫейри вӑтам кӑтартуран 0,2 процент пӗчӗкрех.

Иртнӗ уйӑхра пирӗн республикӑра апат-ҫимӗҫ унчченхи уйӑхринчен 0,2 процент хакланнӑ. Ҫав вӑхӑтрах ҫӗрулми 1,7 процент, аш-пӑшпа чӑх какайӗ 1,4 процент, макарон таврашӗ 1,1 процент, тип ҫу 0,04 процент йӳнелнӗ. Чӑх ҫӑмарти 3,3 процент хакланнӑ, услам ҫу — 1,6 процент, сӗт тата сӗтрен хатӗрленӗ апат-ҫимӗҫ, сахӑр, кӗрпе, пӑрҫа йышшисем, обществӑлал апатлану – 1,3%, ҫаар тата ҫӑкӑр тавраш – 0,3 процент, пулӑ тата тинӗс ҫимӗҫӗ – 0,02 процент.

Апат-ҫимӗҫ мар тавар 0,5 процент хакланнӑ. Ҫав шутран — ҫумалли япаласен хакӗ 2,9 процент ӳснӗ.

rgo.ru сайтран илнӗ сӑн

Ӗнер Раҫҫейре гоеграфи диктантне ҫырнӑ. Ку акцие Чӑваш Ен те хутшӑннӑ. Республикӑра тӑватӑ лапам ӗҫленӗ: Шупашкарта, Пӑрачкав, Улатӑр, Комсомольски, Етӗрне тата Йӗпреҫ районӗсенче. Шупашарта вара виҫӗ лапамра диктант ҫырнӑ. Тӗп лапама – И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн историпе географи факультетне – 600 ытла ҫын пухӑннӑ. Вӗсен йышӗнче студентсем, шкул ачисем, географи вӗрентекенӗсем пулнӑ. Чи ҫамрӑкки Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 6-ри ача пулнӑ, чи асли вара – ЧПУн 74 ҫулти профессорӗ.

Акци вӗҫленмен-ха. Ӗнер пӗлӗве тӗрӗслеме ӗлкӗреймерӗр тӗк диктанта онлайн мелпе ҫырма май пур. Вӑл чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 14 сехетре вӗҫленӗ.

«Контактра» халӑх тетелӗнчен илнӗ сӑн

Канашра пурӑнакан пӗр ҫынна кинемейсем чуччупа ярӑнни килӗшмен. Вӑл икӗ ватӑ ҫын «Кайӑк йӑви» евӗр чуччу ҫинче ярӑннине асӑрханӑ. Лешсем ун ҫине урапа хӑпарса тӑни ӑна килӗшмен.

Ҫак ҫын сӑн ӳкерсе ӑна «Контактра» халӑх тетелне вырнаҫтарнӑ. Канашра пурӑнакансем ӑна сӳтсе явма тытӑннӑ. Пӗрисем кинемейсене ырланӑ. Ара, чуччупа ярӑнни усӑллӑ-ҫке-ха. Теприсем вара кӑмӑлсӑрланнӑ: ачасем чуччу ҫине хырӑмпа выртса ярӑнаҫҫӗ, ватӑсем вара урапа хӑпарса тӑнӑ.

Ҫак кунсенче Раҫҫейри аэропортсене хисеплӗ ятсем парассипе сасӑлав пычӗ. Шупашкартине списока кӗртнӗ май ун валли те ят шырарӗҫ. Республикӑн тӗп хулин урамӗсене «Ҫӗнтерӳ волонтерӗсем» ушкӑн хастарӗсем тухса ҫынсен шухӑшӗпе кӑсӑкланчӗҫ. Унсӑр пуҫне «великиеимена.рф» сайтра сасӑлав иртрӗ.

Шупашкарти аэропорт ятне пама Чӑваш Енӗн Общество палати 5 ҫынна сӗннӗччӗ: тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлева, Андриян Николаева летчик-космонавта, Алексей Крылов карап ӑстине, граждан вӑрҫине тата Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ Александр Боголюбов генерал-полковника, Святослав Федорова офтальмолога.

Чи нумай сасса Андриян Николаев, Святослав Федоров тата Иван Яковлев пухнӑ. Ҫак уйӑх вӗҫӗнче ҫӗнтерӳҫе финал-сасӑлав тӑрӑх палӑртӗҫ. Унӑн ятне раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче пӗлтерӗҫ.

Антарктидӑра иртнӗ 63-мӗш Раҫҫей экспедицийӗ вӑхӑтӗнче Чӑваш ялавне те хӑпартнӑ.

Антарктидӑна тӗпчеме кайнӑ 63-мӗш экспедицие хутшӑнакансем тӗрлӗ хулапа регион ялавне ҫӗкленӗ. Чӑваш Республикин элемӗ те ҫавӑнта пулнӑ. Хӑш регион ялавӗ ҫапла чыса тивӗҫесси 1820 ҫулта Фаддей Беллинсгаузенпа Михаила Лазарев экспедицийӗнче пулнӑ моряксем хӑш тӑрӑхран пулнипе ҫыхӑннӑ. «Восток» тата «Мирный» карапсемпе ҫӗр чӑмӑрӗ тӑрӑх ҫул ҫӳреве тухнӑ тӗпчевҫӗсем Антарктидӑна ик ӗмӗре яхӑн каялла асӑрханӑ. Ҫурҫӗр материкра чӑваш ялавне 2018 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче ҫӗкленӗ.

«Полярная инициатива» (чӑв. Поляр пуҫарӑвӗ) ӑслӑлӑх центрӗн ертӳҫи Никита Куприков журналистсене пӗлтернӗ тӑрӑх, ялав ҫӗклени Антарктидӑна уҫакансене асра тытнине пӗлтерет.

ЧР Элтеперӗ Михал Игнатьев икӗ эрнелӗхе отпуска кайни пирки сайтра хыпарланӑччӗ. Михаил Васильевич ӑҫта канни пирки пӗлес килет-и? Кун пирки вӑл «Инстаграмра» пӗлтерсех тӑрать, сӑнӳкерчӗксем вырнаҫтарать.

Аса илтерер: Элтепер отпуска чӳк уйӑхӗн 6-мӗшӗнче кайнӑ. Хальлӗхе ун вырӑнне Иван Моторин юлнӑ.

Михаил Васильевич Железноводск хулинче канать. Вӑл хулари истори вырӑнӗсемпе паллашать, вӗсем патӗнче сӑн ӳкерӗнсе хӑйӗн страницине вырнаҫтарать, комментарисем ҫырать. Вырӑнти пейзаж та Элтепере илӗртет. Михаил Игнатьевӑн страницине пӑхса тӑракансем комментарисем ҫырса хӑвараҫҫӗ.

Муркаш районӗнчи Сидукасси ялӗ патӗнче ҫын вилмелле инкек пулнине Чӑваш халӑх сайчӗ хӑй вӑхӑтӗнче пӗлтернине вулакансем астӑваҫҫӗ пулӗ. Светофор вырнаҫтарман, анчах ҫынсен каҫма юракан ҫулпа утакан хӗрарӑм ҫине пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче йӗрке хуралҫи пырса кӗнӗччӗ. «Volkswagen Passat» рульне тытса пыраканскер урапана каҫхи ҫул ҫинче начар курӑннине тата тӑман вӗҫтернине шута илмесӗр хӑваланӑ. Шӑпах ҫав вӑхӑтра 54 ҫулти хӗрарӑм ҫул урлӑ каҫнӑ. Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин тытӑмӗнче тӑрӑшакан арҫын ҫуран ҫӳрекен ҫине пырса кӗнӗ. Инкек вырӑнӗнчен вӑл тарман-ха. Хӗрарӑм вырӑнтах вилнӗ.

Пакунлине айӑпласа суд ӑна колони-поселенире ҫулталӑк тытмалла йышӑну кӑларнӑ.

Чӑваш Енри шалти ӗҫсен органӗсен ветеранӗсен общество организацийӗ пуҫарӑвӗпе милици майорне Олег Коновалова Паттӑрлӑх орденӗпе чысланӑ. Наградӑна унӑн тӑлӑх арӑмне панӑ.

Олег Коновалова 1995 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче Чечняна командировкӑна янӑ. Черетлӗ тӗрӗслев хыҫҫӑн тӑватӑ милиционер – Коновалов, Нарута, Гавриш тата Тегаев – хыпарсӑр ҫухалнӑ. Тӑватӑ ҫултан кӑна, бандформировани пуҫлӑхӗнчен пӗрне тытсан, Долинский поселокӗнчи ҫынсем перкелешӳ пулни пирки каласа кӑтартнӑ. Поселок хыҫӗнчи тарӑнах мар вил тӑпри ҫинче тӑватӑ милиционер виллине тупнӑ. Пурин те кӗлетки ҫинче пуля шӑтӑкӗсем пулнӑ.

Олег Коноваловӑн арӑмӗ Надежда Алексеевна халӗ Мускавра пурӑнать. Вӑл наградӑна полицин генерал-майорӗн Роман Плугинӑн аллинчен илнӗ. Ҫавӑн чухнех милици майорне Валерий Сидорова тата милици старшинине Сергей Фомина «Паттӑрлӑхшӑн» медальпе чысланӑ. Вӗсем те паттӑрла вилнӗ.

Владимир тунӑ сӑн

Шупашкарти ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче, Трактор тӑвакансен проспектӗнче, ҫӗнӗ скульптурӑсем вырӑн тупнӑ. 77-мӗш ҫурт патӗнчи картишре, мини-скверта, архитектура ансамблӗ пур: шӑпар тытнӑ хӗрарӑм тата сантехник. Унччен ҫак вырӑнта урам шӑлакана халалланӑ палӑк ларнӑ.

Ку скульптурӑсем пирки «Про Город» хаҫата Владимир пӗлтернӗ. «Пӗр скульптура вырӑнӗнче икӗ ҫӗнни вырӑн тупни савӑнтарать. Эпӗ вӗсене шӑматкун асӑрхарӑм, ахӑртнех, палӑксене эрнекун лартнӑ. Вӗсем Шупашкарта пурӑнакан ҫынсене тата хӑнасене килӗшеҫҫех пуль тетӗп», - тенӗ Владимир.

Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши музейӗнче ҫак эрнере Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай пулнӑ. Культура учрежденийӗн пуҫлӑхӗ Антонина Андреева Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак культура учрежденине йӗркелес шухӑша хӑй вӑхӑтӗнче Туркай пӗлтернӗ.

Музее сӑвӑҫ Александр Пушкинӑн «А сердце оставляю вам» кӗнекине парнеленӗ. Ӑна Туркай чӑвашла куҫарнӑ.

Музея парнеленӗ тепӗр парне вӑл — Чӑваш Енӗн Наци радиовӗн архивӗнче упранакан Ҫеҫпӗл Мишши сӑввисем. Аудиосӑвӑсене Валерий Туркай вулать. Ку парнене Ҫеҫпӗл Мишши музейӗн пуҫлӑхӗ уйрӑмах хаклӑ парне тесе пахаланӑ.

Культура учрежденине уҫнӑранпа кӑҫал 15 ҫул ҫитет. Унта вӗҫӗмех тӗрлӗ мероприяти иртет. Ҫакӑнта Антонина Андреева тӑрӑшӑвне, вӑл хӑй ӗҫне юратса пурнӑҫланине палӑртмалла.