Тутарстанри чӑвашсен «Сувар» хаҫачӗн тӗп редакторне Константин Малышева Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсен «Еткер» фончӗ Иван Яковлев орденӗпе наградӑланӑ. Ӗҫтешӗмӗре ӗнер, чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, чысланӑ.

«Сувар» хаҫатра Ирина Трифонова ҫырнӑ тӑрӑх, ҫак хисепе Константин Малышев «чӑваш культурине аталантарас, ҫитӗнекен ӑрӑва тӗрӗс ӑс-хакӑл парас ӗҫре нумай ҫул тӑрӑшса» тимленӗшӗн тивӗҫнӗ. Орден ҫине Иван Яковлев сӑмахне ҫырса хунӑ. Унта ҫапла каланӑ: «Эпӗ туса пӗтереймен ӗҫсене эсир туса пӗтерӗр». Константин Малышев ҫавна асра тытать темелле-тӗр. Тутарстанри «Сувар» хаҫат чӑвашлӑха упраса хӑварас тӗлӗшпе нумай ӗҫлет. Ҫак пичет кӑларӑмне Раҫҫейри регионсенчи почта уйрӑмӗсенче те ҫырӑнса илме пулать.

К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн сцени ҫинче халӑха ҫичӗ теҫетке ҫул ытла килентерекен СССР халӑх артистки Вера Кузьмина паян 95 ҫул тултарать. Тӗлӗнмелле те, хӑпартланмалла та, Турра та тав тумалла — чӑваш сценин ҫутӑран та ҫутӑ ҫӑлтӑрӗ юбилей каҫне сцена ҫинче халӑхпа уявлӗ. Программа, сӑмах май, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 18 сехетре пуҫланӗ. Унта Вера Кузьмина вылянӑ спектакльсенчи сыпӑксем, саламсем пулӗҫ.

«Актрисӑн сасси питӗ хӳхӗм музыка инструменчӗ тейӗн, кашни сасса, хусканӑва туять. Юлашки ҫулсенче Петӗр Хусанкайӑн, Митта Ваҫлейӗн, Вильям Шекспирӑн, Игорь Северянинӑн сӑввисенчен хатӗрленӗ композицисемпе куракансене тӗлӗнтерчӗ. Сцена калаҫӑвӗн маҫтӑрӗ пулнӑ май Вера Кузьминична хӑй те вӑхӑтран-вӑхӑт педагог тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ. Вӑл Шупашкарти музыка училищин театр уйрӑмӗнче вӗренекенсен, Щепкин ячӗллӗ театр училищине пӗтернисен сассисене «лартнӑ». Кирек мӗнле аудиторире, кирек кам умӗнче, халӑх йышлӑ-и унта е пачах ҫукпа пӗрех-и — янраттарнӑ пӗрремӗш сӑмахӗпех зала тыткӑнлать сасси унӑн, актриса пӑшӑлтатса кӑна калаҫать пулсан та — кашни кӗтесрех илтӗнет, хутлӑха хӑйпе тултарать, туйӑмсен хумне, «тӗрлӗ темпераментӑн хӗрӳлӗхне» — е савӑнӑҫлине, е хуйхӑллине, илсе килет.

Малалла...

Ҫӗнӗ Шупашкарта пӗр хӗрарӑм, хула администрацийӗнче ӗҫлекенскер, хӑйне сӑлтавсӑрах преми панӑ. Пӗтӗмпе - 100 пин тенкӗ ытла.

Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, администрацин финанс пайӗн пуҫлӑхӗ 2012 ҫулхи кӑрлачран пуҫласа 2016 ҫулхи ака уйӑхӗччен администраци пуҫлӑхӗ хушмасӑра хӑйне преми памалли пирки 39 хушу кӑларнӑ. Ҫапла вӑл 108 пин тенкӗ ытла преми илнӗ.

Ку кӑна мар-ха, хӗрарӑм муниципалитет службин канащҫин ятне саккуна пӑсса илнӗ. Ҫакнашкал хӑтланни ырӑпа вӗҫленмен. Ҫак кунсенче суд пулнӑ. Хӗрарӑма 40 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.

Ӗнер Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Любовь и ненависть» (чӑв. Юрату тата курайманлӑх) спектакль кӑтартнӑ. Илемлӗ хусканусенчен йӗркеленӗ спектакле Мускаври Владимир Беляйкин режиссер (вӑл пластика енӗпе паллӑ специалист шутланать) лартнӑ.

Чӑваш артисчӗсем шалти кӑмӑл-туйӑма ал-ура тата пит-куҫ вылявӗ, ташӑ урлӑ кӑтартма пултарнӑ. Спектакль режиссёрӗ Владимир Беляйкин ун пек пуласса кӗтменнине пытарман. Ултӑ автор ӗҫне тӗрлӗ хулара лартнӑ вӑл. Анчах кун пек таса, илем тӗлӗшенчен килӗшӳллӗ пулса тухман иккен. Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артисчӗсемпе вӑл тата та ӗҫлес кӑмӑллине пӗлтернӗ. Театрӑн балетмейстерӗ Алина Михайлова вара артистсен ӑсталӑхӗ ӳснине асӑрханӑ.

Паян Чӑваш Енри вунӑ ҫамрӑка Мускав Кремльне, Президент полкне, хӗсмете ӑсатнӑ. Ҫав ятпа Канашри сбор пунктӗнче савӑнӑҫлӑ уяв иртнӗ.

Сумлӑ ҫӗре кайма тивӗҫ пулнӑ яшсене тӗрлӗ тӳре-шара саламланӑ. Ҫав шутра федерацин тӗп инспекторӗ Геннадий Федоров, Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ — ЧР Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн ертӳҫи Юрий Васильев, республикӑн ҫар комиссарӗ Алкксандр Мокрушин пулнӑ. Тата, паллах, ашшӗ-амӑшӗ пынӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫара каякансене ырӑ сунса салам ҫитернӗ. Кун пирки Юрий Васильев пӗлтернӗ.

Савӑнӑҫлӑ пухӑва Президент полкӗнчен кӑҫал таврӑннисене те йыхравланӑ. Вӗсене Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ — ЧР Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн ертӳҫи Юрий Васильев Чӑваш Ен Элтеперӗн сехетне парнеленӗ.

Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцийӗнче ӗҫленӗ икӗ арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе ҫывӑх вӑхӑтра суд пӑхса тухӗ. Вӗсене сӗтев илнӗшӗн айӑпласшӑн.

Улатӑр районӗнче ҫул-йӗр инспекторӗнче тӑрӑшнӑ икӗ инспектор кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн пӗр каҫхине руль умӗнчи ӳсӗр ҫынна тытса чарнӑ. Лешӗн транспорта тытса пыма ирӗк те пулман. Правӑна административлӑ майпа пӑсни ҫинчен калакан протокола ҫырмассине пӗлтернӗ пакунлисем. Анчах хӗрхеннипе мар. Укҫалла. 20 пин тенкӗ ыйтнӑ вӗсем. Укҫана водителӗн ҫурла уйӑхӗн 18-19-мӗшӗсенче парса татмалла пулнӑ.

Каланӑ вӑхӑт ҫитнӗ, укҫапа арҫын татӑлма васкаман. Ҫурла уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пакунлисем водитель килне ӗҫри машинӑпа персе ҫитнӗ. Ӑна вӗсем парӑм пирки аса илтернӗ. Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӗсем хӑйсен паллаканнине водитель патне укҫа илме ӑсатнӑ.

Чӑваш Енри ҫынсене пурӑнма кирлӗ чи пӗчӗк виҫене ҫирӗплетнӗ. Йышӑнӑва республикӑн правительствинче алӑ пуснӑ. Унта сӑмах кӑҫалхи виҫҫӗмӗш квартал пирки пырать.

Пирӗн республикӑра пурӑнакансене пурӑнма уйӑхсерен сахалтан та 8 пин те 791 тенкӗ кирлӗ. Сӑмах май, тӗрлӗ ҫулхисен тӗрлӗ виҫепе ҫырлахмалла. Вӑй питтисен уйӑхсерен пурӑнма кирлӗ чи пӗчӗк виҫе 9 пин те 331 тенкӗпе танлашать, пенсионерсен – 7 пин те 170 тенкӗпе, ачасен – 8 пин те 834 тенкӗпе.

Республика правительствин йышӑнӑвне ЧР Министрсен Кабинечӗн Пуҫлӑхӗ Иван Моторин ӗнер алӑ пуснӑ. Ӗнерех ӑна Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталне вырнаҫтарнӑ. Ӗҫлӗ хут ӑна официаллӑ майпа пичетленӗ хыҫҫӑн вунӑ кунтан вӑя кӗрессине палӑртнӑ.

«Мой город» сатйран илнӗ сӑн

«Алкоголь» операци вӑхӑтӗнче полицейскисем Етӗрне районӗнче суя эрех тупнӑ. Ӑна унччен пӗрре мар судпа айӑпланнӑ 48 ҫулти арҫын сутнӑ. Халӗ йӗрке хуралҫисем ют тавар паллипе усӑ курнӑшӑн пуҫиле ӗҫ пуҫарас ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ.

Тӗрӗссипе, полицейскисем ҫак арҫынран спиртлӑ продукцие пӗрре мар туртса илнӗ. Вӗсен йышӗнче ҫын пурнӑҫӗпе сывлӑхӗшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратакан эрехсем те пулнӑ.

Хальхинче ҫак арҫынран 90 курупка алкоголь туртса илнӗ. Вӗсенче шурӑ эрех, виски, коньяк пулнӑ. Арҫын алкоголе паллӑ суту-илӳ маркипе сутнӑ.

Палӑртмалла: «Алкоголь» операци вӑхӑтӗнче 5 пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Оперативниксем пӗтӗмпе 150 литр спиртлӑ шӗвек туртса илнӗ.

«Про Город» сайтран илнӗ сӑн

Шупашкарти кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче арҫын сарӑмсӑр вилнӗ. Хайхискер ҫӳллӗшӗнчен ӳкнӗ.

Ку ӗнер, чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, пулнӑ. 20 сехет те 30 минутра Граждан урамӗнчи пӗр ҫурт умӗнче арҫын ҫӳлтен персе аннӑ. Ҫакна курнӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, вӑл улттӑмӗш хутри чӳречерен простыньсем ҫыхса анма хӑтланнӑ. Анчах ку инкекпе вӗҫленнӗ – арҫын аялалла ӳкнӗ.

«Малтан васкавлӑ медпулӑшу килчӗ. Медиксем кайнӑ хыҫҫӑн ритуал служби ҫитрӗ. Вӗсем витнӗ вилене 21 сехет те 15 минутра илсе кайрӗҫ», - ҫапла пӗлтернӗ пӗр ҫын «Про Город» хаҫата.

Шупашкар районӗнчи Мемеш ялӗнче пурӑнакан арҫын тарса ҫӳренӗ ахӑртнех. Суд приставӗсем ӑна Сӗнтӗрвӑрри районӗнче тупнӑ.

37 ҫулти арҫын 18 ҫул тултарман виҫӗ ачишӗн алимент тӳлемен. Парӑм 2011 ҫултанпа 950 пин тенке ҫитнӗ. Вӑл мӗншӗн тӳлейменнине ӑнлантарса панӑ. Ҫак тапхӑрта хайхискер Шупашкарта иккӗмӗш арӑмӗпе тара илнӗ хваттерте пурӑннӑ. Вӗсен тепер 5 ача ҫуралнӑ.

Иккӗмӗш арӑмӗ те ачисене алимент тӳлеме заявлени ҫырнӑ. Нумай ача ашшӗ ниҫта та ӗҫлемест, ҫемьене укҫа илме килмест, пепкисене воспитани памасть-мӗн.

Парӑмҫа Шупашкар районӗнчи суд приставӗсен уйрӑмне илсе ҫитернӗ, ун тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ. Арҫын парӑма татмасан пуҫиле ӗҫ пуҫарӗҫ.