Алексей Федяров сӑн ӳкерчӗкӗ.

Шупашкарти Лакрей вӑрманӗнче ларма юраман кӳлепесем вырнаҫтарнӑ. Унта темиҫе ҫул каялла та тӗрлӗ чӗрчун кӗлеткисем пурччӗ. Ача-пӑча кӑна-и, харсӑртарах ашшӗ-амӑшӗ те вӗсем ҫине улӑхса сӑн ӳкерӗнме юрататчӗ.

Халӗ Лакрей вӑрманӗнчи лашасемпе пӑлансем ҫине пули-пулми улӑхаймӑн. Вӗсен кӳлеписен ҫурӑмӗсем ҫине ача-пӑчаран хӳтӗленмелли йӗпсем вырнаҫтарнӑ. Ҫакна Ольга Романова журналист асӑрханӑ та Фейсбукра ҫырса хунӑ. Сӑмахне ӗнентерме сӑн ӳкерчӗксем те вырнаҫтарнӑ.

Журналист ҫырнинче кӑмӑлсӑрланни сисӗнет те, анчах ку хыпара тӗрлӗрен йышӑнакан пур. Хысна пурлӑхӗ тесе ӑна ватса-ишсе пӗтермеллине, ӳркенменнисен хӑпарса ларма юранине пӗлтермест-ҫке. Асӑрханса усӑ курнӑ япалан ӗмӗрӗ те вӑрӑмрах пулӗ.

Эктор Алос-и-Фонт социолингвист Шупашкарти ача-пӑча паркӗнчк чӑвашла пӗлтерӳсем ҫукккине асӑрханӑ.

Ҫын вӑл е ку вырӑнта пулса курнине Google Maps приложенинче хаклама май пуррине тӗнче тетелеӗнче час-часах пулакансем пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ. Эктор Алос-и-Фонт ӑсчах та ун пеккипе усӑ курнӑ. Вӑл Шупашкарти Андриян Николаев ача-пӑча паркне хакланӑ. Анчах парка вӑл чи пысӑк хаклавпа (вӑл 5 балпа танлашать) тивӗҫтерме тӑхтанӑ, мӗншӗн тесен унта чӑвашла ӑнлантарса ҫырнисем ҫук.

«Сӑмах саккуна пӑхӑнманни пирки пымасть, мӗншӗн тесен ҫынсене республикӑсен патшалӑх чӗлхисемпе пӗлтермеллине унта палӑртман. Эпӗ хамӑн шухӑша, потребитель тата туянакан пулнӑ евӗр, пӗлтеретӗп», — ӑнлантарнӑ ӑсчах хӑй мӗншӗн 4 паллӑ лартнине.

Кӑҫал Чӑваш Енре «Кино каҫӗ» акци виҫҫӗмӗш хут иртнӗ. Унта «Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ тата электрон документацийӗн архивӗ хутшӑннӑ.

Хальхинче киносене уҫӑ тӳпе айӗнче кӑтартнӑ. Республикӑра наци чӗлхипе ӳкернӗ кинона аталантарсшӑн. Мускаври пӗр студи «Чӑвашкино» саккасӗпе чӑваш ҫӗрӗ ҫинче пулнӑ граждан вӑрҫине ӳкересшӗн. Сценарие Шупашкарти Сергей Щербаков хатӗрленӗ. Ҫитес ҫул киносен каҫне ҫав фильмпа уҫасса шанаҫҫӗ.

Акци вӑхӑтӗнче фото- тата кинотехника куравне йӗркеленӗ. Акцие Раҫҫейри кино кунне халалланӑ.

Чӗмпӗрте чӑваш Енри ӳнерҫӗсен куравӗ уҫӑлнӑ. Аркадий Пластов музейӗнче 65 ӳнерҫӗн 100 яхӑн ӗҫне вырнаҫтарнӑ.

Вӗсен йышӗнче Константин Кокелӗн, Константин Долгашевӑн, Михаил Григорянӑн, Николай Андреевӑн, Геннадий Козловӑн ӗҫӗсем пур. Чӑваш живопиҫӗн мэтрӗн Ревель Федоровӑн тата унӑн ывӑлӗн ӗҫӗсене уйрӑмах палӑртмалла. Ҫамрӑк ӳнерҫӗсене те каласа хӑвармалла: Мария Фомирякова, Валентина Кузина, Никита Павлов.

«Чӑваш ҫӗрӗн сӑррисем» ятлӑ курав килен-каяна килӗшет. Вӗсем ӳнерӗҫем хӑйсен ҫӗрне юратнине, наци хӑйне евӗрлӗхне кӑтартнине палӑртаҫҫӗ.

Александр Астраханцев

Паян Александр Астраханцев дизайнер, живопись ӑсти, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ (2010), Раҫҫейӗн дизанейрсен пӗрлешӗвӗн пайташӗ (1993), «Дизайнерсен пӗрлешӗвӗ» пӗтӗм тӗнчери ассоциацийӗн пайташӗ (1993) ҫуралнӑранпа 65 ҫул ҫитрӗ.

Алексанндр Аркадьевич Шупашкар районӗнчи Салапайкасси ялӗнче 1953 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл И.Я. Яковлев ячӗллӗ патшалӑх педагогика институчӗн (халӗ — университет) художествӑпа графика факультетӗнче вӗреннӗ. 1975—1980 ҫулсенче Уралнефтегазстрой, Шупашкарти троллейбус управленийӗнче художник-офрмительте тӑрӑшнӑ. 1980—1995 ҫулсенче Шупашкарти 29-мӗш вӑтам шкулта ачасене ӳкерме вӗрентнӗ тата черчени учителӗнче тимленӗ. 2003 ҫултанпа И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче преподавательте ӗҫлет. Александр Астраханцев графика дизайнӗ енӗпе те тимлет. 1998 ҫултанпа — Чӑваш Республикинчи дизайнерсен пӗрлешӗвӗн правленийӗн ертӳҫи.

Шупашкарта пурӑнакан 11 ҫамрӑк, 16-24 ҫулсенчи каччӑсем, суд сакки ҫине ларӗҫ. Вӗсен тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ.

Ҫамрӑксене ялти лавккасене ҫаратнӑшӑн айӑпласшӑн. Пӗлтӗр 21 ҫулти каччӑ преступниксен ушкӑнне йӗркеленӗ, унта унӑн 4 пӗлӗшӗ кӗнӗ. Тепӗр улттӑшӗ лавкка ҫаратас ӗҫе пӗр хутчен кӑна хутшӑннӑ, ушкӑн йышӗнче пулман.

Пӗлтӗр юпа уйӑхӗн 8-12-мӗшӗсенче Шупашкар, Красноармейски, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш районӗсенче ҫӗрле ултӑ лавккана ҫаратнӑ. Пӗтӗмпе ҫур миллион ытла тенкӗлӗх япала, укҫа йӑкӑртнӑ. Ҫамрӑксем тепӗр лавккана та ҫаратма тӑнӑ-ха, анчах ӗҫ ӑнман.

Юлашкинчен вӗсене полицейскисем ярса тытнӑ. Палӑртмалла: темиҫе ҫамрӑкӑн тӗрмере ларса пӗтермен айӑплав пур.

Пӗтӗм Раҫҫейри ҫӑмӑл атлетика федерацийӗн президенчӗ Дмитрий Шляхтин ТАСС информагентствӑна пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес ҫул Чӑваш Енӗн тата Тутарстанӑн тӗп хулисенче ҫӑмӑл атлетика енӗпе Раҫҫей чемпионачӗ иртме пултарать.

Шляхтин каланӑ тӑрах, ӑмӑрту яланхи пекех утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗсенче иртет. Ҫитес ҫул ӑмӑртун юбилейӗ пулӗ – ӑна 100-мӗш хутчен ирттерӗҫ. Ҫавӑнпа чемпионата ҫӳллӗ шайра йӗркелесшӗн. Ӑна ӑҫта ирттерессине тепӗр уйӑхран палӑртӗҫ. Ун чухне лару пулӗ. Авӑн уйӑхӗн вӗҫӗччен президиум тупӑшӑвӑн календарне хатӗрлӗ.

Палӑртмалла: Шупашкарта Раҫҫей чемпионачӗ 2016 ҫулта иртнӗ, Хусанта – кӑҫал.

Куславкка районӗнчи Варасӑр ялӗнче ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, икӗ арҫын виллине тупнӑ. 54 ҫулти кил хуҫипе ун патӗнче пулнӑ 53-ти пӗлӗшне ҫав ялтах пурӑннӑ тепӗр ҫын асӑрханӑ. Вӗсем мунчара пулнӑ.

Пӗр вӑхӑталли икӗ арҫын, Раҫҫей Федерацийӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗнер хура мунча (хура тесе тӗтӗм тухса кайма мӑрье кӑларман мунчана калаҫҫӗ) кӗнӗ. Пӗр ял ҫынни пырса кӗрет те мунча алӑкне шалтан питӗрнине асӑрханӑ. Ырра мар сиссе вӑл алӑка пуртӑпа хирсе уҫнӑ.

Тӗпчевҫӗсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, 54-ри кил хуҫипе унӑн 53-ри тусне сӗрӗм тивнӗ. Мунчара леш тӗнчене вӑхӑтсӑр ӑсаннӑ вӑй питтисен вилӗм сӑлтавне палӑртмашкӑн халӗ тӗрлӗ экспертиза тусах тӗпчеҫҫӗ.

Хапӑри шӑматкунлӑх. 2013 год.

Вӑрнар районӗнчи Хапӑс ялӗнчи икӗ урама ҫул сарӗҫ. Ҫул начарришӗн пӑшӑрханса асӑннӑ ял ҫынни Эдуард Михайлов Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев патне ҫитнӗ. Республика ертӳҫи паян «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин регионти уйрӑмӗн йышӑну пӳлӗмӗнче ҫынсене йышӑннӑ.

Эдуард Михайлов тӑван ялӗнчи Тӗп тата Ҫырма урамӗсемшӗн кулянса калаҫнӑ.

Михаил Игнатьев ял ҫыннине ҫул пулассине шантарнӑ. Кӑҫалах мар. Килес ҫул. Ӗҫе пурнӑҫлама республика хыснинчен 11 миллион тенке яхӑн укҫа уйӑрӗҫ. Ҫулӑн пӗтӗмӗшле тӑршшӗ 1,15 километр пулӗ.

Вӑрнар районӗнчи ҫул-йӗре юсама тата сарма, ытти тӗрлӗ ӗҫе пурнӑҫлама кӑҫал хыснара 93,8 миллион тенкӗ укҫа пӑхса хӑварнӑ. Кун пирки Михаил Игнатьев Элтепер Хапӑс ҫыннине пӗлтернӗ.

Шупашкарти Иван Яковлев проспектӗнче вырнаҫнӑ 1-мӗш типографире йывӑр-лару пулнине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Предприятине 2015 ҫултах панкрут тесе йышӑннӑ. Хальхи вӑхӑтра унти 201 ӗҫчен умӗнчи парӑм 16,5 миллион тенкӗпе танлашать.

Панкрут тесе йышӑннӑ предприятире юлашки вӑхӑтра конкурс управляющийӗ пуҫ пулса тӑнӑ. Ку вӑл — саккунпа килӗшӳллӗн пулса пыракан утӑм. Анчах ҫав ҫын хӑйӗн тивӗҫне йӗркеллӗ пурнӑҫласа пыман. Ҫавӑншӑн ӑна административлӑ майпа темиҫе хутчен явап тыттарнӑ. Хайхишӗн ик айкки те тӑвайкки пулнӑ-ши — вӑл йӗркеллӗ ӗҫлеме тытӑнман.

Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурс управляющине суд ултӑ уйӑхлӑха дисквалификацилесе ӗҫсӗр хӑварнӑ. Капла утӑма пирӗ республикӑра сайтра-хутра ҫеҫ тӑваҫҫӗ иккен. Юлашки хутчен ун пек тӗслӗх 2015 ҫулта пулнӑ.